Pinagtibay ng Korte Suprema na ang mga rehistradong kooperatiba sa Pilipinas na nagbebenta ng asukal ay hindi dapat magbayad ng Value-Added Tax (VAT). Ito’y dahil sakop sila ng VAT exemption, at kasama rito ang hindi na kailangang magbayad muna ng VAT bago pa man makuha ang asukal mula sa pagawaan. Ang desisyong ito ay nagbibigay-linaw sa mga karapatan ng mga kooperatiba at pinoprotektahan sila mula sa hindi makatarungang pagbabayad ng buwis.

Kooperatiba at VAT: Kailan Hindi Dapat Magbayad?

Ang kasong ito ay tungkol sa United Cadiz Sugar Farmers Association Multi-Purpose Cooperative (UCSFA-MPC), isang kooperatiba ng mga magsasaka ng asukal. Nag-demand ang Bureau of Internal Revenue (BIR) na magbayad muna sila ng VAT bago makuha ang kanilang asukal sa pagawaan, kahit na mayroon silang Certificate of Tax Exemption. Kaya naman, nag-file ang UCSFA-MPC ng claim para sa refund ng VAT na kanilang binayaran. Ang pangunahing tanong dito ay: Maaari bang bawiin ng mga kooperatiba ang VAT na kanilang binayaran kung sila ay exempt dito?

Pinag-aralan ng Korte Suprema ang mga probisyon ng National Internal Revenue Code (NIRC) at ang Cooperative Code of the Philippines. Ayon sa Seksyon 109(1) ng NIRC, ang mga benta ng mga agrikultural na kooperatiba na rehistrado sa Cooperative Development Authority (CDA) ay exempt sa VAT. Kaya naman, kung ang kooperatiba ay nagbebenta lamang sa kanilang mga miyembro, o nagbebenta sa miyembro at hindi miyembro ng kanilang sariling produkto, sila ay hindi dapat magbayad ng VAT.

SEC. 109. Exempt Transactions. – (1) Subject to the provisions of subsection (2) hereof, the following transactions shall be exempt from the value-added tax:
xxxx
(l) Sales by agricultural cooperatives duly registered with the Cooperative Development Authority to their members as well as sale of their produce, whether in its original state or processed form, to non-members; their importation of direct farm inputs, machineries and equipment, including spare parts thereof, to be used directly and exclusively in the production and/or processing of their produce;

Isa pang mahalagang punto na binigyang-diin ng Korte Suprema ay ang pagkakaiba sa pagitan ng VAT sa pagbebenta ng asukal at ang advance VAT na kailangang bayaran bago pa man makuha ang asukal sa pagawaan. Ayon sa mga regulasyon, ang VAT ay karaniwang binabayaran buwan-buwan, pagkatapos ng aktwal na pagbebenta. Pero may mga pagkakataon kung kailan kailangang magbayad muna ng advance VAT, katulad ng sa pagbebenta ng refined sugar.

Gayunpaman, sinabi ng Korte na kung ang kooperatiba ay exempt sa VAT sa pagbebenta ng refined sugar, sila rin ay exempt sa pagbabayad ng advance VAT. Ito ay dahil ang advance VAT ay binabayaran para sa VAT na dapat bayaran sa aktwal na pagbebenta. Kung walang VAT na dapat bayaran, walang dahilan para magbayad muna ng advance VAT.

Iginiit din ng CIR na hindi dapat payagan ang UCSFA-MPC na mag-avail ng VAT exemption dahil hindi sila nakapagpakita ng Certificate of Good Standing noong panahon na binayaran nila ang VAT. Ngunit, sinabi ng Korte Suprema na huli na para kwestyunin ito dahil hindi ito binanggit sa unang pleadings. Dagdag pa rito, ang Certificate of Tax Exemption na ibinigay sa UCSFA-MPC ay nagpapatunay na nakapagsumite sila ng kumpletong dokumento, kasama na ang Certificate of Good Standing.

Dagdag pa rito, nilinaw ng Korte na ang mga regulasyon ay hindi dapat magdagdag ng mga requirements na wala sa batas. Sa kasong ito, ang NIRC ay malinaw na nagsasaad ng mga requirements para sa VAT exemption ng mga kooperatiba. Hindi maaaring dagdagan ng BIR ang mga ito sa pamamagitan ng regulasyon. Samakatuwid, dahil napatunayan ng UCSFA-MPC na sila ay rehistradong kooperatiba at sila mismo ang nagproprodyus ng asukal, sila ay dapat bigyan ng VAT exemption.

Bilang konklusyon, pinagtibay ng Korte Suprema na ang UCSFA-MPC ay may karapatan sa refund ng VAT na kanilang binayaran. Ang desisyong ito ay nagpapakita ng proteksyon sa mga kooperatiba at ang kanilang karapatan sa ilalim ng batas.

FAQs

Ano ang pangunahing isyu sa kasong ito?	Kung may karapatan ba ang kooperatiba na bawiin ang Value-Added Tax (VAT) na binayaran nila kung sila ay exempt dito.
Sino ang nagdemanda sa kasong ito?	Ang Commissioner of Internal Revenue (CIR) ang nagdemanda laban sa United Cadiz Sugar Farmers Association Multi-Purpose Cooperative (UCSFA-MPC).
Ano ang basehan ng UCSFA-MPC para mag-claim ng refund?	Base sa Section 109(1) ng National Internal Revenue Code (NIRC) at Article 61 ng Republic Act No. 6938, kung saan sinasabing exempt sa VAT ang mga rehistradong kooperatiba.
Ano ang desisyon ng Korte Suprema?	Pinagtibay ng Korte Suprema na may karapatan ang UCSFA-MPC na bawiin ang VAT na kanilang binayaran, dahil sila ay exempt dito.
Ano ang kahalagahan ng Certificate of Tax Exemption sa kasong ito?	Ang Certificate of Tax Exemption ay nagpapatunay na kinikilala ng BIR na exempt sa VAT ang UCSFA-MPC.
Ano ang pinagkaiba ng VAT sa pagbebenta at advance VAT?	Ang VAT sa pagbebenta ay binabayaran pagkatapos ng aktwal na pagbebenta, samantalang ang advance VAT ay binabayaran bago pa makuha ang produkto sa pagawaan.
May karapatan ba sa VAT exemption ang lahat ng kooperatiba?	Hindi lahat. Ayon sa batas, kailangan na ang kooperatiba ay rehistrado sa CDA at nagbebenta sa kanilang miyembro o nagbebenta sa miyembro at hindi miyembro ng kanilang sariling produkto.
Anong responsibilidad ang dapat gampanan ng BIR ayon sa Korte Suprema?	Hindi dapat magdagdag ang BIR ng mga requirements para sa VAT exemption na wala sa batas. Dapat nilang sundin ang mga probisyon ng NIRC at Cooperative Code.

Sa kabuuan, ang kasong ito ay nagbibigay-diin sa kahalagahan ng pagsunod sa batas at pagprotekta sa mga karapatan ng mga kooperatiba. Sa pamamagitan ng desisyong ito, mas nabibigyan ng katiyakan ang mga kooperatiba na hindi sila dapat magbayad ng VAT kung sila ay sakop ng VAT exemption.

For inquiries regarding the application of this ruling to specific circumstances, please contact ASG Law through contact or via email at frontdesk@asglawpartners.com.

Disclaimer: This analysis is provided for informational purposes only and does not constitute legal advice. For specific legal guidance tailored to your situation, please consult with a qualified attorney.
Source: Commissioner of Internal Revenue v. United Cadiz Sugar Farmers Association Multi-Purpose Cooperative, G.R. No. 209776, December 07, 2016