ASG Law

Tag: EPIRA Law

  • Paghirang ng Pribadong Abogado ng GOCC: Kailangan ba ang Pahintulot ng COA?

    Ang desisyon na ito ay naglilinaw sa kapangyarihan ng Commission on Audit (COA) sa pag-audit ng mga transaksyon ng mga government-owned and controlled corporations (GOCC). Pinagtibay ng Korte Suprema na hindi maaaring basta na lamang tanggihan ng COA ang pagbabayad sa mga pribadong abogado na kinontrata ng GOCC dahil lamang sa hindi naunang kumuha ng pahintulot. Dapat patunayan ng COA na ang paggasta ay labis, hindi kailangan, maluho, o hindi makatwiran. Ang desisyong ito ay nagbibigay linaw sa mga GOCC tungkol sa proseso ng pagkuha ng mga pribadong abogado at pinoprotektahan ang mga opisyal ng GOCC mula sa pananagutan maliban kung mayroong malinaw na paglabag sa mga patakaran sa paggasta.

    Kontrata sa Legal na Serbisyo: Paglilinaw sa Kapangyarihan ng COA

    Ang kasong ito ay nag-ugat sa pagkuha ng Power Sector Assets and Liabilities Management Corporation (PSALM) ng mga pribadong abogado bilang mga consultant. Noong 2010, nag-renew ang PSALM ng mga kontrata ng mga consultant nito nang hindi muna kumukuha ng pagsang-ayon mula sa Office of the Government Corporate Counsel (OGCC) at COA. Dahil dito, tinanggihan ng COA ang pag-apruba sa mga kontrata at nag-isyu ng disallowance sa mga bayad na ginawa.

    Ang isyu sa kasong ito ay kung tama ba ang COA sa pagtanggi sa mga kontrata ng mga legal advisors ng PSALM. Ayon sa COA, lumabag ang PSALM sa Memorandum Circular No. 9 at COA Circular No. 95-011, na nag-uutos na kumuha muna ng pahintulot mula sa OGCC at COA bago kumuha ng mga pribadong abogado. Katwiran naman ng PSALM na kinailangan nilang madaliin ang pagkuha ng mga abogado dahil sa mandato ng EPIRA Law. Mahalaga rin daw ang serbisyo ng mga consultant para maisakatuparan ng PSALM ang kanilang mandato.

    Sinabi ng Korte Suprema na ang COA ay may kapangyarihang mag-audit at tumiyak na ang mga paggasta ng gobyerno ay naaayon sa batas. Ngunit, ayon sa Korte, hindi maaaring tanggihan ng COA ang mga kontrata ng PSALM nang hindi nagpapakita ng sapat na katibayan na ang mga ito ay labis, hindi kailangan, maluho, o hindi makatwiran. Idinagdag pa ng Korte na ang prior written concurrence ng COA ay isang uri ng pre-audit na naglalayong maiwasan ang paglustay ng pondo ng bayan.

    Ayon sa Konstitusyon, ang COA ay may eksklusibong awtoridad na magtakda ng saklaw ng kanyang audit at magpatupad ng mga panuntunan upang maiwasan ang hindi regular, hindi kailangan, labis, maluho, o hindi makatwirang paggasta ng pondo ng gobyerno. Ipinunto ng Korte na bagama’t kinakailangan ang pagsang-ayon ng OGCC at COA, hindi ito nangangahulugan na basta na lamang tatanggihan ang mga kontrata kung hindi nasunod ang proseso. Kailangan pa ring suriin ng COA kung ang paggasta mismo ay makatwiran. Ayon sa Korte, sa kasong ito, nabigo ang COA na magpakita ng sapat na katibayan na ang mga kontrata ng PSALM ay labis o hindi makatwiran.

    Binigyang-diin din ng Korte na dapat bigyan ng respeto ang mga administrative assessments ng mga specialized agencies. Ang limitasyon lamang dito ay ang paggasta ay hindi irregular, unnecessary, excessive, extravagant, o unconscionable ayon sa Konstitusyon. Kaya naman, sinabi ng Korte na nagkaroon ng grave abuse of discretion ang COA nang tanggihan nito ang mga kontrata ng PSALM.

    Sa madaling salita, nilinaw ng Korte Suprema na hindi sapat na dahilan ang paglabag sa proseso ng pagkuha ng abogado para tanggihan ng COA ang pagbabayad. Bagkus, kailangan nitong patunayan na ang mismong paggasta ay labis, hindi kailangan, maluho, o hindi makatwiran. Kapag napatunayan ito, ang mga opisyal ng PSALM na nag-apruba ng mga kontrata ay hindi rin mananagot, maliban kung sila ay nagpakita ng maling intensyon.

    Ayon sa Konstitusyon, Article IX (D), Section 2(2): (2) The Commission shall have exclusive authority, subject to the limitations in this Article, to define the scope of its audit and examination, establish the techniques and methods required therefor, and promulgate accounting and auditing rules and regulations, including those for the prevention and disallowance of irregular, unnecessary, excessive, extravagant, or unconscionable expenditures or uses of government funds and properties.

    FAQs

    Ano ang pangunahing isyu sa kasong ito? Kung tama ba ang COA sa pagtanggi na aprubahan ang mga kontrata ng mga legal consultant ng PSALM dahil hindi sumunod sa tamang proseso.
    Ano ang sinabi ng Korte Suprema? Hindi maaaring tanggihan ng COA ang mga kontrata maliban kung may katibayan na ang paggasta ay labis, hindi kailangan, maluho, o hindi makatwiran.
    Ano ang kahalagahan ng prior written concurrence? Ito ay isang uri ng pre-audit na naglalayong maiwasan ang paglustay ng pondo ng bayan.
    Ano ang ibig sabihin ng grave abuse of discretion? Ito ay nangangahulugan na ang COA ay nagdesisyon nang walang sapat na basehan o lumampas sa kanyang kapangyarihan.
    May pananagutan ba ang mga opisyal ng PSALM sa paggasta? Hindi, maliban kung sila ay nagpakita ng maling intensyon o may direktang pananagutan sa paglustay ng pondo.
    Ano ang epekto ng desisyong ito sa mga GOCC? Naglilinaw ito sa proseso ng pagkuha ng mga pribadong abogado at nagbibigay proteksyon sa mga opisyal ng GOCC.
    Ano ang dapat gawin ng COA sa pag-audit ng mga GOCC? Dapat tiyakin ng COA na ang paggasta ay makatwiran at naaayon sa batas, at hindi lamang nakabase sa teknikalidad.
    Saan makakakuha ng karagdagang impormasyon tungkol sa kasong ito? Maaaring bisitahin ang website ng Korte Suprema o kumonsulta sa isang abogado.

    For inquiries regarding the application of this ruling to specific circumstances, please contact ASG Law through contact or via email at frontdesk@asglawpartners.com.

    Disclaimer: This analysis is provided for informational purposes only and does not constitute legal advice. For specific legal guidance tailored to your situation, please consult with a qualified attorney.
    Source: POWER SECTOR ASSETS AND LIABILITIES MANAGEMENT CORPORATION (PSALM) VS. COMMISSION ON AUDIT, G.R. No. 218041, August 30, 2022

  • Pagpapawalang-bisa ng ‘Right to Top’ sa mga Kontrata ng Gobyerno: Timbangan ng Kompetisyon at Interes ng Publiko

    Sa isang direktang pagharap sa Korte Suprema, kinwestyon ni Senador Sergio R. Osmeña III ang bisa ng ‘right to top’ na ibinigay sa SPC Power Corporation (SPC) sa pagbenta ng Naga Power Plant Complex (NPPC). Ipinasiya ng Korte Suprema na ang ‘right to top’ na ito ay labag sa public policy dahil pumipigil ito sa malayang kompetisyon sa mga bidding ng gobyerno. Ipinawalang-bisa ang kasunduan dahil hindi sapat ang interes ng SPC sa NPPC para bigyan sila ng pribilehiyong higitan ang ibang mga bidder. Ang desisyong ito ay nagbibigay-diin sa kahalagahan ng patas na kompetisyon sa mga transaksyon ng gobyerno at nagsisilbing babala laban sa mga probisyon na maaaring magbigay ng hindi nararapat na kalamangan sa isang partido.

    Bilihan sa Gobyerno: Patas ba ang Laban sa Naga Power Plant?

    Ang kaso ay nag-ugat sa pagbebenta ng Naga Power Plant Complex (NPPC) ng Power Sector Assets and Liabilities Management Corporation (PSALM). Mayroong kasunduan ang SPC Power Corporation (SPC) sa PSALM na nagbibigay sa kanila ng ‘right to top,’ o ang karapatang higitan ang pinakamataas na bid sa pagbenta ng mga ari-arian ng gobyerno na malapit sa kanilang kasalukuyang leased property. Ang pangunahing tanong dito ay: Maaari bang magkaroon ng ‘right to top’ sa mga bidding ng gobyerno, lalo na kung ito ay nagbibigay ng unfair advantage sa isang bidder at pumipigil sa malayang kompetisyon?

    Sa paglilitis, iginiit ni Senador Osmeña na ang ‘right to top’ ay isang opsyon na dapat may hiwalay na konsiderasyon at maaaring bawiin ng PSALM. Dagdag pa niya, nilalabag nito ang prinsipyo ng public bidding na nakasaad sa Republic Act (R.A.) No. 9136 o Electric Power Industry Reform Act (EPIRA) at R.A. No. 9184 o Procurement Law. Sa kabilang banda, sinabi ng SPC na ang ‘right to top’ ay hindi isang opsyon at ang kanilang kasunduan sa PSALM ay naipanalo sa pamamagitan ng public bidding. Binigyang-diin din ng PSALM na sinusunod lamang nila ang mga legal na opinyon na ibinigay ng Department of Justice (DOJ) at Office of the Government Corporate Counsel (OGCC). Ipinunto naman ng Therma Power Visayas, Inc. (TPVI), na siyang orihinal na nanalo sa bidding, na ang ‘right to top’ ay labag sa public policy at nagbibigay kalamangan sa SPC.

    Pinagdiinan ng Korte Suprema na ang public bidding ay mahalaga sa pag-award ng mga kontrata ng gobyerno. Layunin nito na protektahan ang interes ng publiko sa pamamagitan ng pagbibigay ng pinakamahusay na deal sa pamamagitan ng bukas na kompetisyon. Sa kasong ito, bagama’t dumaan sa bidding, nakita ng Korte na ang ‘right to top’ ng SPC ay nagbigay sa kanila ng hindi patas na kalamangan. Ayon sa Korte, ang right of first refusal (na kauri ng right to top) ay dapat lamang pahintulutan kung ang partido ay may vested interest sa bagay na pinag-uusapan. Hindi ito ang kaso sa pagitan ng SPC at NPPC, dahil ang interes ng SPC ay limitado lamang sa kanilang leased property, ang Naga Land-Based Gas Turbine (LBGT).

    Binigyang-diin din ng Korte na hindi sapat na argumento na mas nakinabang ang gobyerno dahil mas mataas ang presyo na nakuha mula sa SPC dahil sa kanilang right to top. Sa halip, nakita ng Korte na ang probisyon na ito ay maaaring pumigil sa ibang mga bidder na sumali, na sa huli ay hindi nagbigay ng pinakamahusay na posibleng resulta para sa gobyerno. Higit pa rito, kahit na alam ng mga potensyal na bidder ang right to top, hindi nangangahulugan na nagiging legal ang paggamit nito. Malinaw na hindi nito nakamit ang layunin sa ilalim ng EPIRA na ipasa ang mga ari-arian ng NPC sa pribadong sektor sa pinaka-optimal na paraan.

    Sa ganitong konteksto, ipinasiya ng Korte Suprema na ang ‘right to top’ na ibinigay sa SPC ay labag sa public policy at samakatuwid ay walang bisa. Kinansela ng Korte ang Asset Purchase Agreement (NPPC-APA) at Land Lease Agreement (NPPC-LLA) na nilagdaan ng PSALM at SPC.

    FAQs

    Ano ang pangunahing isyu sa kasong ito? Ang pangunahing isyu ay kung ang ‘right to top’ sa isang kasunduan sa pag-upa ay labag sa public policy, lalo na kung ito ay nakakaapekto sa public bidding ng mga ari-arian ng gobyerno. Tinimbang ng Korte kung ang probisyong ito ay nagbibigay ng hindi nararapat na kalamangan.
    Ano ang ‘right to top’? Ang ‘Right to Top’ ay isang kasunduan kung saan may karapatan ang isang partido na higitan ang pinakamataas na bid ng ibang bidder. Sa madaling salita, sila ang pwedeng maging ‘last offer’ at bilhin ang property kahit may mas mataas na bidder.
    Bakit ipinawalang-bisa ng Korte Suprema ang ‘right to top’ sa kasong ito? Ipinawalang-bisa ito dahil nakita ng Korte na hindi patas ang probisyong ito at pumipigil sa malayang kompetisyon sa bidding ng gobyerno. Ang PSALM ay dapat masiguro na transparent at may pantay na laban ang mga bidder.
    Ano ang epekto ng desisyong ito sa mga kontrata ng gobyerno? Nagbibigay ito ng babala sa mga ahensya ng gobyerno na maging maingat sa pagbibigay ng ‘right to top’ o katulad na probisyon. Kailangan tiyakin na ang bidding ay bukas sa lahat at walang anumang probisyon na nagbibigay lamang kalamangan sa isang panig.
    Sino ang mga partido sa kaso? Ang mga partido ay sina Senador Sergio R. Osmeña III (petitioner), Power Sector Assets and Liabilities Management Corporation (PSALM), Emmanuel R. Ledesma, Jr., SPC Power Corporation, at Therma Power Visayas, Inc.
    Ano ang EPIRA Law? Ang EPIRA Law (Electric Power Industry Reform Act of 2001) ay isang batas na naglalayong repormahin ang industriya ng elektrisidad sa Pilipinas sa pamamagitan ng pagbubukas nito sa kompetisyon. Nilalayon nitong gawing mas episyente at abot-kaya ang kuryente para sa mga Pilipino.
    Ano ang R.A. No. 9184? Ang R.A. No. 9184, o ang Government Procurement Reform Act, ay batas na nagtatakda ng mga panuntunan at regulasyon para sa pagbili ng mga produkto, serbisyo, at imprastraktura ng gobyerno. Nilalayon nitong maging transparent at patas ang proseso ng pagkuha.
    Mayroon bang pagkakataon na valid ang ‘right to top’? Ayon sa desisyon, maaari itong maging valid lamang kung ang nagke-claim ng right to top ay may existing interest sa bagay na pinag-uusapan (hal. tenant sa property na inuupahan). Dapat rin nakikinabang ang gobyerno mula sa probisyon.

    Ipinapakita ng kasong ito ang pagbabantay ng Korte Suprema sa mga transaksyon ng gobyerno, lalo na pagdating sa public bidding. Mahalaga na maging patas ang kompetisyon upang makuha ang pinakamahusay na deal para sa publiko. Ang desisyong ito ay magsisilbing gabay sa hinaharap para sa PSALM at iba pang mga ahensya ng gobyerno.

    For inquiries regarding the application of this ruling to specific circumstances, please contact ASG Law through contact or via email at frontdesk@asglawpartners.com.

    Disclaimer: This analysis is provided for informational purposes only and does not constitute legal advice. For specific legal guidance tailored to your situation, please consult with a qualified attorney.
    Source: Osmeña III vs. Power Sector Assets and Liabilities Management Corporation, G.R. No. 212686, September 28, 2015

  • Pagpapatuloy ng Serbisyo sa Gobyerno: Karapatan sa Loyalty Award Kahit May Separation Pay

    Ang Pagtanggap ng Separation Pay ay Hindi Hadlang sa Loyalty Award

    G.R. No. 204800, October 14, 2014

    INTRODUCTION

    Naranasan mo na bang magtrabaho nang tapat sa gobyerno sa loob ng maraming taon? Paano kung sa gitna ng iyong serbisyo, nagkaroon ng reorganization at kinailangan mong tumanggap ng separation pay? Mawawala ba ang iyong karapatan sa loyalty award dahil dito? Ang kasong ito ng National Transmission Corporation (Transco) laban sa Commission on Audit (COA) ay tumatalakay sa mahalagang isyung ito. Sa madaling salita, nilinaw ng Korte Suprema na ang pagtanggap ng separation pay dahil sa reorganization ay hindi nangangahulugang mawawala ang karapatan ng isang empleyado sa loyalty award kung natugunan na niya ang mga kinakailangan para dito.

    Ang Transco, na nabuo dahil sa Electric Power Industry Reform Act of 2001 (EPIRA Law), ay nagbigay ng loyalty award sa mga empleyado nito na dating nagtrabaho sa National Power Corporation (NPC). Kinuwestiyon ito ng COA, dahil ang mga empleyadong ito ay tumanggap ng separation benefits nang magkaroon ng reorganization sa NPC. Kaya ang pangunahing tanong: May karapatan pa ba sa loyalty award ang mga empleyadong tumanggap ng separation pay?

    LEGAL CONTEXT

    Ang loyalty award ay isang pagkilala sa tapat at patuloy na serbisyo ng isang empleyado sa gobyerno. Ito ay nakabatay sa Section 35, Chapter 5, Subtitle A, Title I, Book V ng Executive Order (E.O.) No. 292, at ang Civil Service Commission (CSC) Memorandum Circular. Ayon sa CSC Memorandum Circular, ang isang empleyado ay dapat naglingkod ng sampung (10) taon o higit pa, na tuloy-tuloy at may kasiya-siyang pagganap sa gobyerno.

    Mahalagang tandaan ang mga sumusunod na sipi mula sa CSC Memorandum Circular:

    Effective January 1, 2002, continuous and satisfactory services in government for purposes of granting loyalty award shall include services in one or more government agencies without any gap.

    Services rendered in other government agencies prior to January 1, 2002 shall not be considered for purposes of granting the loyalty award.

    Samantala, ang EPIRA Law ay nagbigay daan sa reorganization ng sektor ng elektrisidad, kung saan maraming empleyado ang naapektuhan at tumanggap ng separation pay. Ang separation pay ay isang benepisyo na ibinibigay sa mga empleyadong natanggal sa trabaho dahil sa reorganization o iba pang katulad na dahilan. Layunin nitong tulungan ang empleyado habang naghahanap ng bagong trabaho.

    CASE BREAKDOWN

    Matapos mabuo ang Transco, nagbigay ito ng loyalty award sa mga empleyado na nagmula sa NPC, base sa kanilang dating serbisyo sa NPC. Kinuwestiyon ito ng COA, dahil ang mga empleyadong ito ay tumanggap na ng separation benefits mula sa NPC. Iginiit ng COA na ang pagtanggap ng separation pay ay nangangahulugang nagsisimula muli ang serbisyo ng empleyado sa gobyerno, kaya hindi sila karapat-dapat sa loyalty award hanggang sa makumpleto muli ang 10 taon.

    Narito ang naging proseso ng kaso:

    • Nag-isyu ang COA ng Notice of Disallowance (ND) laban sa pagbabayad ng loyalty award.
    • Umapela ang Transco sa Legal and Adjudication Office-Corporate (LAO-C) ng COA, ngunit ibinasura ito.
    • Muling umapela ang Transco sa mismong Commission on Audit (COA), ngunit muling ibinasura.
    • Dahil dito, naghain ang Transco ng petisyon sa Korte Suprema.

    Sa pagdinig ng kaso, binigyang-diin ng Korte Suprema na ang layunin ng EPIRA Law ay hindi para bawasan ang mga karapatan na naipon na ng mga empleyado bago pa man ito naipatupad. Ayon sa Korte Suprema:

    It could not have been the intendment of the EPIRA Law to impair the employees’ rights to loyalty award, which have already accrued prior to its promulgation.

    Dagdag pa ng Korte Suprema:

    The payment or non-payment of separation pay was never made a condition for the grant of loyalty awards to these employees.

    Sa huli, nagdesisyon ang Korte Suprema na pabor sa Transco, at pinawalang-bisa ang desisyon ng COA. Ipinahayag ng Korte Suprema na ang pagtanggap ng separation pay ay hindi hadlang sa pagtanggap ng loyalty award.

    PRACTICAL IMPLICATIONS

    Ang desisyong ito ng Korte Suprema ay may malaking epekto sa mga empleyado ng gobyerno na naapektuhan ng reorganization at tumanggap ng separation pay. Nilinaw nito na hindi otomatikong mawawala ang kanilang karapatan sa loyalty award dahil lamang sa pagtanggap ng separation pay. Kung natugunan na ng empleyado ang mga kinakailangan para sa loyalty award bago pa man ang reorganization, may karapatan siyang tanggapin ito.

    Key Lessons:

    • Ang pagtanggap ng separation pay ay hindi hadlang sa pagtanggap ng loyalty award.
    • Ang loyalty award ay isang pagkilala sa tapat at patuloy na serbisyo sa gobyerno.
    • Ang EPIRA Law ay hindi nilayon upang bawasan ang mga karapatan na naipon na ng mga empleyado bago pa man ito naipatupad.

    FREQUENTLY ASKED QUESTIONS

    1. Ano ang loyalty award?

    Ang loyalty award ay isang pagkilala sa tapat at patuloy na serbisyo ng isang empleyado sa gobyerno sa loob ng 10 taon o higit pa.

    2. Sino ang karapat-dapat tumanggap ng loyalty award?

    Ang mga empleyado ng gobyerno na nakapaglingkod ng 10 taon o higit pa, na tuloy-tuloy at may kasiya-siyang pagganap.

    3. Paano kung tumanggap ako ng separation pay dahil sa reorganization? Mawawala ba ang karapatan ko sa loyalty award?

    Hindi. Ang pagtanggap ng separation pay ay hindi otomatikong nangangahulugang mawawala ang iyong karapatan sa loyalty award, basta’t natugunan mo na ang mga kinakailangan para dito bago pa man ang reorganization.

    4. Ano ang EPIRA Law?

    Ang EPIRA Law ay ang Electric Power Industry Reform Act of 2001, na nagbigay daan sa reorganization ng sektor ng elektrisidad sa Pilipinas.

    5. Saan ako maaaring humingi ng tulong kung mayroon akong problema tungkol sa loyalty award?

    Maaari kang kumonsulta sa isang abogado na dalubhasa sa batas ng serbisyo sibil.

    Naging malinaw na ba ang iyong mga karapatan pagdating sa loyalty award at separation pay? Kung mayroon ka pang mga katanungan o nangangailangan ng legal na payo, huwag mag-atubiling kumonsulta sa ASG Law. Kami ay eksperto sa mga usaping tulad nito at handang tumulong sa iyo. Makipag-ugnayan sa amin sa pamamagitan ng email: hello@asglawpartners.com o bisitahin ang aming website dito.

  • Pagbebenta ng AHEPP sa Dayuhang Korporasyon: Ano ang Sabi ng Korte Suprema?

    Pagbebenta ng AHEPP sa Dayuhang Korporasyon: Hindi Labag sa Saligang Batas Ngunit May Limitasyon

    n

    [ G.R. No. 192088, October 09, 2012 ]

    n

    ntt

    Sa isang lipunang patuloy na umuunlad, ang usapin ng pagmamay-ari at paggamit ng ating likas na yaman ay laging napapanahon. Isipin na lamang ang tubig, isang pangunahing pangangailangan. Paano kung ang mapagkukunan nito ay mapunta sa kamay ng dayuhan? Ito ang sentro ng kaso na tatalakayin natin ngayon, kung saan sinuri ng Korte Suprema ang legalidad ng pagbebenta ng Angat Hydro-Electric Power Plant (AHEPP) sa isang korporasyong Koreano.

    nntt

    INTRODUKSYON

    ttntt

    Ang kasong ito ay nagmula sa isang petisyon na kumukuwestiyon sa pagbebenta ng Angat Hydro-Electric Power Plant (AHEPP) sa Korea Water Resources Corporation (K-Water). Ang AHEPP ay isang mahalagang pasilidad na hindi lamang nagbibigay ng kuryente kundi pati na rin bahagi ng sistema ng Angat Dam na nagbibigay ng tubig sa Metro Manila at mga karatig probinsya para sa inumin at irigasyon.

    ntt

    Ang mga petisyoner, mga grupo at indibidwal na nagmamalasakit sa karapatan sa impormasyon at likas na yaman, ay naghain ng petisyon sa Korte Suprema upang pigilan ang transaksyon. Ang pangunahing argumento nila: nilabag umano ang Konstitusyon at ang Water Code ng Pilipinas dahil pinapayagan ang isang dayuhang korporasyon na kontrolin ang isang mahalagang likas na yaman – ang tubig – sa pamamagitan ng pag-operate ng AHEPP at Angat Dam Complex.

    nntt

    LEGAL NA KONTEKSTO: ANG SALIGAN NG BATAS

    ntt

    Upang lubos na maintindihan ang kasong ito, mahalagang balikan ang mga legal na prinsipyo na nakapaloob dito. Pangunahin na rito ang Seksyon 2, Artikulo XII ng Saligang Batas ng 1987. Malinaw na isinasaad dito na ang lahat ng likas na yaman ng Pilipinas, kabilang ang tubig, ay pag-aari ng Estado.

    ntt

    Ayon sa Saligang Batas, ang paggalugad, pagpapaunlad, at paggamit ng mga likas na yaman ay dapat nasa ilalim ng ganap na kontrol at pangangasiwa ng Estado. Maaaring direktang gawin ito ng Estado o kaya ay makipag-ugnayan sa mga mamamayang Pilipino o korporasyon na 60% pagmamay-ari ng Pilipino sa pamamagitan ng mga kasunduan tulad ng co-production, joint venture, o production-sharing.

    ntt

    Isa pang mahalagang batas ay ang Presidential Decree No. 1067, o ang Water Code of the Philippines. Dito, kinikilala na ang lahat ng tubig ay pag-aari ng Estado. Ang pag-aari na ito ay hindi maaaring makuha sa pamamagitan ng prescription. Maaaring pahintulutan ng Estado ang paggamit o pagpapaunlad ng tubig sa pamamagitan ng administrative concession, na karaniwang ibinibigay sa pamamagitan ng water permit. Mahalaga ring tandaan na ayon sa Water Code, tanging mga mamamayan ng Pilipinas o mga juridical person na kwalipikado ayon sa batas ang maaaring mag-apply para sa water permit.

    ntt

    Ang Electric Power Industry Reform Act of 2001 (EPIRA) naman ang batas na nagtatakda ng reporma sa industriya ng kuryente, kabilang na ang pribatisasyon ng mga assets ng National Power Corporation (NPC). Ayon sa EPIRA, ang Power Sector Assets and Liabilities Management Corporation (PSALM) ang ahensya na may mandato na magbenta at mag-privatize ng mga assets ng NPC, kabilang na ang mga power plant tulad ng AHEPP.

    ntt

    Sa madaling salita, ang kaso ay sumusuri kung ang pagbebenta ng AHEPP sa isang dayuhang korporasyon ay lumalabag sa mga batas na nagpoprotekta sa ating likas na yaman, partikular na ang Konstitusyon at ang Water Code, kahit na may mandato ang PSALM na mag-privatize ng mga assets ng NPC ayon sa EPIRA.

    nntt

    PAGSUSURI NG KASO: KWENTO NG LABANAN SA BATAS

    ntt

    Nagsimula ang lahat nang ianunsyo ng PSALM ang bidding para sa AHEPP noong 2010. Ito ay bahagi ng programa ng gobyerno na ipribatisa ang mga assets ng NPC. Anim na kumpanya ang nagsumite ng bid, kabilang na ang K-Water, isang korporasyong pag-aari ng gobyerno ng South Korea.

    ntt

    Matapos ang bidding, nanalo ang K-Water bilang pinakamataas na bidder. Dito na kumilos ang mga petisyoner. Naghain sila ng petisyon sa Korte Suprema, humihiling na pigilan ang pagbebenta. Ang argumento nila: labag sa Konstitusyon na ipaubaya sa isang dayuhang korporasyon ang operasyon ng AHEPP, na mahalaga sa suplay ng tubig at kuryente sa maraming Pilipino.

    ntt

    Iginiit ng mga petisyoner na ang tubig ay isang likas na yaman na dapat kontrolado ng mga Pilipino. Ang pagpayag sa K-Water na mag-operate ng AHEPP ay katumbas ng pagbibigay sa dayuhan ng kontrol sa ating tubig. Binanggit din nila ang right to information, sinasabing hindi naging transparent ang bidding process.

    ntt

    Depensa naman ng PSALM: sumusunod sila sa EPIRA, na nag-uutos na ipribatisa ang mga assets ng NPC. Hindi umano ibinebenta ang Angat Dam mismo, kundi ang power plant lamang. May mga safeguards din umano para masiguro na hindi maaapektuhan ang suplay ng tubig. Iginiit din nila na naging transparent ang bidding process.

    ntt

    Ang Korte Suprema, sa pagdinig nito, ay kinailangang timbangin ang mga argumento. Mahalaga ang pribatisasyon para sa reporma sa sektor ng kuryente, ngunit mas mahalaga ang proteksyon ng likas na yaman at ang karapatan ng mga mamamayan.

    ntt

    Ayon sa Korte Suprema, “The intent of Congress not to exclude the AHEPP from the privatization of NPC generation assets is evident from the express provision exempting only the aforesaid two power plants in Mindanao.” Ibig sabihin, malinaw na intensyon ng Kongreso na isama ang AHEPP sa pribatisasyon, maliban sa mga planta sa Mindanao.

    ntt

    Gayunpaman, binigyang diin din ng Korte Suprema ang limitasyon sa paggamit ng likas na yaman. Ayon sa desisyon, “In fine, the Court rules that while the sale of AHEPP to a foreign corporation pursuant to the privatization mandated by the EPIRA did not violate Sec. 2, Art. XII of the 1987 Constitution…the stipulation in the Asset Purchase Agreement and Operations and Maintenance Agreement whereby NPC consents to the transfer of water rights to the foreign buyer, K-Water, contravenes the aforesaid constitutional provision and the Water Code.”

    ntt

    Sa madaling salita, pinayagan ng Korte Suprema ang pagbebenta ng AHEPP sa K-Water, ngunit binawi ang bahagi ng kasunduan na nagpapahintulot sa paglilipat ng water rights sa dayuhang korporasyon. Ayon sa Korte, ang water rights ay dapat manatili sa NPC, isang ahensya ng gobyerno.

    nntt

    PRAKTICAL NA IMPLIKASYON: ANO ANG ARAL DITO?

    ntt

    Ang desisyon ng Korte Suprema sa kasong ito ay nagpapakita ng balanse sa pagitan ng layunin ng pribatisasyon at ang proteksyon ng ating likas na yaman. Pinapayagan ang dayuhang pamumuhunan sa sektor ng kuryente, ngunit hindi ito nangangahulugan na maaaring ipaubaya na rin ang kontrol sa ating likas na yaman sa dayuhan.

    ntt

    Para sa mga negosyo at ahensya ng gobyerno, mahalaga ang kasong ito dahil nagbibigay linaw ito sa limitasyon ng pribatisasyon pagdating sa likas na yaman. Hindi porke’t may mandato ng pribatisasyon, maaari nang isakripisyo ang proteksyon ng Konstitusyon sa ating yaman.

    ntt

    Mahahalagang Aral:

    ntt

      nttt

    • Balanseng Pribatisasyon: Ang pribatisasyon ay mahalaga, ngunit hindi dapat isakripisyo ang proteksyon ng likas na yaman at pambansang interes.

      • nttt

    • Kontrol ng Estado: Ang Estado dapat ang may ganap na kontrol sa likas na yaman, lalo na kung ito ay kritikal sa pangangailangan ng publiko tulad ng tubig.

      • nttt

    • Limitasyon sa Dayuhan: May limitasyon ang dayuhang pamumuhunan pagdating sa paggamit ng likas na yaman. Hindi maaaring basta-basta ipaubaya ang kontrol nito sa dayuhan.

      • nttt

    • Transparency at Right to Information: Mahalaga ang transparency sa mga transaksyon ng gobyerno, lalo na kung ito ay may kinalaman sa pampublikong interes. Ang karapatan sa impormasyon ay dapat igalang.

      • ntt

    nntt

    MGA KARANIWANG TANONG (FAQ)

    ntt

    Tanong 1: Ano ang ibig sabihin ng