Responsibilidad ng Abogado: Hindi Dapat Ipagkatiwala sa Sekretarya ang Pagpirma sa Pledings
A.C. No. 9604, March 20, 2013
Sa mundo ng abogasya, ang pirma ng abogado sa isang pleading ay hindi lamang basta simbolo ng pagtanggap sa kaso. Ito ay sagisag ng kanyang propesyonal na responsibilidad at paninindigan sa mga alegasyon at argumentong nakapaloob dito. Ngunit paano kung ang pirma ay hindi mismong sa abogado kundi sa kanyang sekretarya? Ang kasong ito sa Korte Suprema ay nagbibigay linaw sa limitasyon ng delegasyon ng tungkulin ng abogado at nagbibigay-diin sa personal na pananagutan nito sa bawat dokumentong inihaharap sa korte.
Sa kasong Rodrigo E. Tapay at Anthony J. Rustia v. Atty. Charlie L. Bancolo at Atty. Janus T. Jarder, sinampahan ng reklamo ang dalawang abogado dahil pinahintulutan umano nila ang kanilang sekretarya na pumirma sa mga pleadings na isinampa sa Ombudsman. Ang sentrong isyu: Maaari bang ipaubaya ng abogado sa isang di-lisensyadong indibidwal, tulad ng sekretarya, ang pagpirma sa mga legal na dokumento?
Ang Batas at Panuntunan: Canon 9 at Rule 9.01 ng Code of Professional Responsibility
Ang Korte Suprema ay malinaw na nagpaliwanag na ang pagpapahintulot sa isang di-abogado na magsagawa ng gawaing legal ay paglabag sa Code of Professional Responsibility. Partikular na tinukoy ang Canon 9 na nagsasaad na “A lawyer shall not, directly or indirectly, assist in the unauthorized practice of law.” Kaugnay nito, ang Rule 9.01 ay naglilinaw na “A lawyer shall not delegate to any unqualified person the performance of any task which by law may only be performed by a member of the Bar in good standing.”
Ayon sa Korte, ang layunin ng panuntunang ito ay protektahan ang publiko, ang korte, ang kliyente, at ang propesyon ng abogasya mismo laban sa kakulangan sa kaalaman at posibleng hindi tapat na gawain ng mga indibidwal na walang lisensya at hindi saklaw ng disciplinary control ng Korte. Sa madaling salita, tinitiyak nito na ang mga taong humahawak ng usaping legal ay may sapat na kakayahan at sumasailalim sa mga panuntunan ng etika.
Mahalagang tandaan na ang paghahanda at pagpirma ng pleadings ay gawaing legal na eksklusibo lamang para sa mga miyembro ng propesyon ng abogasya. Ang pirma ng abogado ay isang sertipikasyon na binasa niya ang pleading, may sapat na basehan ang mga alegasyon, at hindi ito ginawa para lamang maantala ang proseso. Personal at hindi maaaring ipasa sa iba, lalo na sa di-abogado, ang responsibilidad na ito.
Ang Kwento ng Kaso: Tapay v. Bancolo
Nagsimula ang kaso nang makatanggap sina Rodrigo Tapay at Anthony Rustia, mga empleyado ng Sugar Regulatory Administration, ng order mula sa Ombudsman-Visayas na sila ay maghain ng counter-affidavit. Ito ay dahil sa reklamong isinampa laban sa kanila ni Nehimias Divinagracia, Jr., kapwa empleyado rin nila sa ahensya. Ang reklamo umano ay pinirmahan ni Atty. Charlie L. Bancolo ng Jarder Bancolo Law Office, bilang abogado ni Divinagracia.
Nagulat si Atty. Bancolo nang malamang may kaso siyang isinampa para kay Divinagracia dahil hindi pa niya ito nakikilala personal. Nang ipakita sa kanya ang reklamo, itinanggi niya ang pirma dito. Kaya naman, gumawa siya ng affidavit na nagpapatunay na hindi niya pirma ang nasa reklamo at nagbigay ng specimen signatures para sa comparison.
Dahil dito, nag-file sina Tapay at Rustia ng counter-affidavit, inaakusahan si Divinagracia ng falsification of public document dahil sa pagpeke umano ng pirma ni Atty. Bancolo. Dahil dito, nag-imbestiga ang Ombudsman at kalaunan ay nagdesisyon na magsampa ng magkahiwalay na kasong falsification of public document at dishonesty laban kay Divinagracia, kung saan sina Rustia at Atty. Bancolo ang mga complainant.
Sa pagpapatuloy ng imbestigasyon, lumabas ang affidavit ng legal assistant ni Atty. Bancolo na nagsasabing tinanggap ng Jarder Bancolo Law Office ang kaso ni Divinagracia at ang sekretarya ng opisina ang pumirma sa reklamo base sa utos ni Atty. Bancolo. Dahil dito, ibinaba ng Ombudsman ang desisyon na i-dismiss ang kasong falsification of public document dahil sa kakulangan ng ebidensya, ngunit hindi rin kinasuhan si Atty. Jarder.
Dahil sa pangyayaring ito, nag-file sina Tapay at Rustia ng reklamo sa Integrated Bar of the Philippines (IBP) para madisbar sina Atty. Bancolo at Atty. Jarder. Ayon sa kanila, hindi lamang ang pirma sa reklamo laban sa kanila ang pineke, kundi pati na rin sa iba pang dokumento. Napatunayan pa ng PNP Crime Laboratory na hindi nga si Atty. Bancolo ang pumirma sa mga pinag-uusapang dokumento.
Sa kanilang sagot sa reklamo, inamin ni Atty. Bancolo na tinanggap ng kanilang law office ang kaso ni Divinagracia at inassign ito sa kanya. Gayunpaman, pinaliwanag niya na dahil sa umano’y “minor lapses,” pinahintulutan niya ang kanyang sekretarya na pumirma sa mga pleadings. Itinanggi naman ni Atty. Jarder na may kinalaman siya sa pangyayari.
Matapos ang imbestigasyon, nirekomenda ng IBP na suspendihin si Atty. Bancolo ng dalawang taon mula sa pagsasabatas dahil sa paglabag sa Rule 9.01 ng Canon 9. Si Atty. Jarder naman ay pinagpayuhan lamang. Ngunit binago ng Board of Governors ng IBP ang rekomendasyon at sinuspinde si Atty. Bancolo ng isang taon at ibinasura ang kaso laban kay Atty. Jarder. Kinatigan naman ito ng Korte Suprema.
Ayon sa Korte Suprema: “Atty. Bancolo admitted that the Complaint he filed for a former client before the Office of the Ombudsman was signed in his name by a secretary of his law office. Clearly, this is a violation of Rule 9.01 of Canon 9 of the Code of Professional Responsibility…”
Idinagdag pa ng Korte na hindi katanggap-tanggap ang depensa ni Atty. Bancolo na siya ay biktima lamang ng pangyayari o ng kanyang pagtitiwala kay Atty. Jarder. Hindi rin umano sapat na dahilan ang pagiging abala para ipaubaya ang pagpirma sa pleadings sa sekretarya. Ang ganitong gawain ay maituturing na kapabayaan at indolence.
Sa huli, pinagtibay ng Korte Suprema ang suspensyon kay Atty. Bancolo ng isang taon mula sa pagsasabatas at ibinasura ang reklamo laban kay Atty. Jarder dahil walang sapat na ebidensya na nagpapatunay na may kinalaman siya sa paglabag ni Atty. Bancolo.
Praktikal na Aral: Personal na Pananagutan ng Abogado
Ang kasong ito ay nagpapaalala sa lahat ng abogado sa Pilipinas tungkol sa kanilang personal at hindi maaaring ipasa na responsibilidad sa pagpirma ng pleadings. Hindi sapat na sabihing abala ang abogado o may tiwala siya sa kanyang staff. Ang pagpirma sa pleadings ay gawaing legal na nangangailangan ng personal na pag-aaral at pagsusuri ng abogado.
Mga Mahalagang Aral:
- Personal na Pirma: Laging siguraduhin na personal na pinipirmahan ng abogado ang lahat ng pleadings at mahahalagang legal na dokumento.
- Limitasyon sa Delegasyon: Hindi maaaring ipaubaya sa di-abogado ang mga gawaing eksklusibo lamang para sa lisensyadong abogado.
- Supervision: Kahit may staff na tumutulong, responsibilidad pa rin ng abogado na personal na i-supervise at tiyakin ang kalidad ng gawaing legal.
- Etika at Propesyonalismo: Ang pagsunod sa Code of Professional Responsibility ay hindi lamang para maiwasan ang disciplinary action, kundi para rin mapanatili ang integridad ng propesyon ng abogasya at maprotektahan ang publiko.
Mga Madalas Itanong (FAQs)
Tanong 1: Maaari bang ipaubaya ng abogado sa paralegal ang pag-draft ng pleadings?
Sagot: Oo, maaaring ipaubaya ang pag-draft sa paralegal, ngunit ang abogado pa rin ang dapat magsuri, mag-edit, at pumirma sa final pleading.
Tanong 2: Ano ang mangyayari kung mapatunayang pinirmahan ng sekretarya ang pleading sa pangalan ng abogado?
Sagot: Maaaring masuspinde o madisbar ang abogado dahil sa paglabag sa Code of Professional Responsibility, tulad ng nangyari sa kasong ito.
Tanong 3: May exception ba sa panuntunang ito?
Sagot: Wala pong exception. Ang responsibilidad sa pagpirma ng pleadings ay personal sa abogado.
Tanong 4: Ano ang dapat gawin ng abogado para maiwasan ang ganitong problema?
Sagot: Siguraduhing personal na pinipirmahan ang lahat ng pleadings. Magkaroon ng maayos na sistema sa opisina para masigurong nasusuri at napipirmahan ng abogado ang lahat ng dokumento bago isampa.
Tanong 5: Paano kung maraming abogado sa isang law firm, pareho rin ba ang pananagutan?
Sagot: Oo, bawat abogado ay may personal na pananagutan. Kung ang isang abogado sa firm ang nagpahintulot sa sekretarya na pumirma, siya ang mananagot, maliban na lang kung mapatunayang may kapabayaan din ang managing partner sa supervision.
Eksperto ang ASG Law sa usaping etika at responsibilidad ng mga abogado. Kung kayo ay may katanungan o nangangailangan ng legal na payo hinggil sa professional responsibility at disciplinary proceedings, huwag mag-atubiling makipag-ugnayan sa amin. Magpadala ng email sa hello@asglawpartners.com o kontakin kami dito.