ASG Law

Tag: Breach of Contract

  • Alamin ang Iyong Karapatan sa Kontrata: Paglabag at Lunas Ayon sa Korte Suprema

    Huwag Magmadali sa Paniningil Kung Hindi Kumpleto ang Serbisyo: Aral Mula sa Kaso ng CIGI vs. Alabang Medical Center

    G.R. No. 181983, November 13, 2013

    INTRODUKSYON

    Sa mundo ng negosyo, ang kontrata ay pundasyon ng transaksiyon. Ngunit paano kung hindi natupad ng isang partido ang kanyang obligasyon? Maaari bang agad-agad maningil ang isa pang partido? Ang kasong Consolidated Industrial Gases, Inc. (CIGI) vs. Alabang Medical Center (AMC) ay nagbibigay-linaw sa prinsipyong ito, lalo na sa konteksto ng mga reciprocal obligations o magkabalikang obligasyon sa kontrata.

    Sa nasabing kaso, ang CIGI ay nagsampa ng kaso para kolektahin ang balanse sa kontrata mula sa AMC para sa Phase 2 installation project ng medical gas pipeline system. Ngunit depensa ng AMC, hindi pa sila obligadong magbayad dahil hindi pa kumpleto at gumagana ang sistema na dapat i-turnover ng CIGI. Ang pangunahing tanong dito ay: tama ba ang paniningil ng CIGI kahit hindi pa nila natatapos ang kanilang obligasyon sa kontrata?

    LEGAL NA KONTEKSTO: RECIPROCAL OBLIGATIONS

    Ayon sa Artikulo 1169 ng Civil Code of the Philippines, sa mga reciprocal obligations, walang partido ang masasabing nagkulang sa obligasyon kung ang kabilang partido ay hindi rin tumutupad o hindi handang tumupad sa kanyang obligasyon. Magsisimula lamang ang paglabag kapag ang isang partido ay tumupad na sa kanyang obligasyon at ang kabilang partido ay hindi pa rin tumutupad.

    Binigyang-diin ng Korte Suprema ang kahulugan ng reciprocal obligations sa kasong ito: “Reciprocal obligations are those which arise from the same cause, and [in] which each party is a debtor and a creditor of the other, such that the obligation of one is dependent upon the obligation of the other. They are to be performed simultaneously, so that the performance of one is conditioned upon the simultaneous fulfillment of the other.” Ibig sabihin, magkaugnay at sabay dapat tuparin ang obligasyon ng bawat partido.

    Sa madaling salita, para masabing lumabag sa kontrata ang isang partido (halimbawa, ang AMC sa hindi pagbabayad), dapat nauna munang tumupad ang kabilang partido (ang CIGI sa pagkumpleto ng proyekto). Kung hindi pa natutupad ng CIGI ang kanilang obligasyon, hindi pa masasabing lumalabag ang AMC sa hindi pagbabayad.

    PAGSUSURI NG KASO: CIGI VS. ALABANG MEDICAL CENTER

    Nagsimula ang lahat nang magkasundo ang CIGI at AMC para sa instalasyon ng medical gas pipeline system sa ospital ng AMC. May dalawang phase ang proyekto: Phase 1 (first to third floors) at Phase 2 (fourth and fifth floors). Nakumpleto at nabayaran ang Phase 1. Ang problema ay lumabas sa Phase 2.

    Nagsimula ang CIGI sa Phase 2 at nakatanggap ng paunang bayad mula sa AMC. Nang matapos daw nila ang instalasyon, nagpadala ang CIGI ng completion billing para sa balanse. Ngunit hindi nagbayad ang AMC. Kaya nagsampa ng kaso ang CIGI para kolektahin ang balanse.

    Depensa ng AMC: hindi pa dapat magbayad dahil hindi pa tapos ang proyekto. Hindi pa raw nag-conduct ng test run ang CIGI para masigurong gumagana ang sistema. Sabi pa ng AMC, hindi lang basta labor and materials ang obligasyon ng CIGI, kundi kasama rin ang testing at seminar para sa mga empleyado ng ospital.

    Sa Regional Trial Court (RTC), nanalo ang CIGI. Ayon sa RTC, lumabag ang AMC sa kontrata dahil hindi nagbayad ng balanse. Sabi ng RTC, napatunayan daw ng CIGI na hindi sila nakapag-test run dahil hindi nagbigay ng kuryente ang AMC.

    Ngunit binaliktad ito ng Court of Appeals (CA). Ayon sa CA, ang CIGI ang lumabag sa kontrata dahil hindi nila nakumpleto ang proyekto. Hindi raw napatunayan ng CIGI na humingi sila ng kuryente sa AMC para sa test run. Inutusan pa ng CA ang CIGI na ayusin ang mga depektibong parte ng sistema.

    Dinala ng CIGI ang kaso sa Korte Suprema. Ang pangunahing argumento ng CIGI: nagkamali raw ang CA sa pag-appreciate ng mga ebidensya. Sabi nila, obligasyon lang nilang magbigay ng labor and materials, at ang AMC ang dapat magbigay ng kuryente para sa test run.

    Narito ang mahalagang bahagi ng desisyon ng Korte Suprema:

    “The Court has painstakingly evaluated the records of the case and based thereon, there can be no other conclusion than that CIGI’s allegations failed to muster merit. The Court finds that CIGI did not faithfully complete its prestations and hence, its demand for payment cannot prosper based on the following grounds: (a) under the two installation contracts, CIGI was bound to perform more prestations than merely supplying labor and materials; and (b) CIGI failed to prove by substantial evidence that it requested AMC for electrical facilities as such, its failure to conduct a test run and orientation/seminar is unjustified.”

    Ayon sa Korte Suprema, hindi lang basta labor and materials ang obligasyon ng CIGI. Base sa kontrata, obligado rin silang mag-test run at magbigay ng seminar. Bukod dito, hindi rin napatunayan ng CIGI na humingi sila ng kuryente sa AMC para sa test run. Kaya tama lang na hindi pa obligadong magbayad ang AMC.

    Dagdag pa ng Korte Suprema, “For failure to prove that it requested for electrical facilities from AMC, the undisputed matter remains – CIGI failed to conduct the stipulated test run and seminar/orientation. Consequently, the dismissal of CIGI’s collection suit is imperative as the balance of the contract price is not yet demandable.”

    PRAKTIKAL NA IMPLIKASYON: ANO ANG MAAARING MATUTUNAN?

    Ang kasong ito ay nagtuturo ng ilang mahahalagang aral, lalo na para sa mga negosyo at indibidwal na pumapasok sa kontrata:

    1. Basahin at Unawain ang Kontrata: Mahalagang basahin at unawain ang lahat ng detalye ng kontrata bago pumirma. Anong mga obligasyon ang nakasaad? Anong mga kondisyon ang kailangang matupad? Sa kasong ito, malinaw sa kontrata na hindi lang labor and materials ang obligasyon ng CIGI, kundi kasama rin ang test run at seminar.

    2. Tuparin ang Lahat ng Obligasyon: Sa mga reciprocal obligations, hindi ka maaaring maningil kung hindi mo pa natutupad ang iyong obligasyon. Dapat kumpleto at maayos ang serbisyo o produktong ibinibigay mo bago ka maningil ng bayad.

    3. Magdokumento ng Lahat ng Komunikasyon: Kung may kailangan kang request sa kabilang partido (tulad ng kuryente para sa test run sa kasong ito), siguraduhing may dokumento ka nito. Hindi sapat ang verbal request. Kailangan ng written request para may ebidensya ka kung sakaling magkaroon ng problema.

    4. Huwag Magmadali sa Paniningil: Maging matiyaga at sundin ang proseso. Siguraduhing kumpleto ang lahat ng requirements bago maningil. Kung hindi kumpleto, maaaring hindi ka payagan ng korte na maningil, gaya ng nangyari sa CIGI.

    KEY LESSONS:

    • Sa reciprocal obligations, kailangan munang tumupad ang isang partido sa kanyang obligasyon bago niya masabing lumabag ang kabilang partido.
    • Mahalagang basahin at unawain ang lahat ng detalye ng kontrata, kasama na ang lahat ng obligasyon at kondisyon.
    • Siguraduhing kumpleto ang serbisyo o produktong ibinibigay bago maningil ng bayad.
    • Magdokumento ng lahat ng komunikasyon, lalo na ang mga request at demands.

    FREQUENTLY ASKED QUESTIONS (FAQ)

    1. Ano ang ibig sabihin ng reciprocal obligations?
    Ang reciprocal obligations ay mga obligasyon kung saan ang bawat partido ay may obligasyon sa isa’t isa. Ang pagtupad ng isang partido ay nakadepende sa pagtupad din ng kabilang partido.

    2. Kailan masasabing lumabag sa kontrata ang isang partido sa reciprocal obligations?
    Masasabing lumabag ang isang partido kapag ang kabilang partido ay tumupad na sa kanyang obligasyon, ngunit hindi pa rin tumutupad ang unang partido.

    3. Ano ang dapat gawin kung hindi tumutupad ang kabilang partido sa kontrata?
    Magpadala ng demand letter na humihiling sa kabilang partido na tuparin ang kanyang obligasyon. Kung hindi pa rin tumupad, maaaring magsampa ng kaso sa korte.

    4. Ano ang kahalagahan ng kontrata?
    Ang kontrata ay mahalaga dahil ito ang nagtatakda ng mga karapatan at obligasyon ng bawat partido. Ito rin ang batayan kung sakaling magkaroon ng hindi pagkakaunawaan o paglabag.

    5. Ano ang dapat gawin bago pumirma sa kontrata?
    Basahing mabuti at unawain ang lahat ng probisyon ng kontrata. Magtanong kung may hindi malinaw. Kung kinakailangan, kumonsulta sa abogado bago pumirma.

    6. Sa kasong CIGI vs. AMC, bakit hindi nanalo ang CIGI?
    Hindi nanalo ang CIGI dahil hindi nila napatunayan na natupad nila ang lahat ng kanilang obligasyon sa kontrata (test run at seminar), at hindi rin nila napatunayan na humingi sila ng kuryente sa AMC para sa test run.

    7. Ano ang naging desisyon ng Korte Suprema sa kasong ito?
    Ipinawalang-bisa ng Korte Suprema ang desisyon ng Court of Appeals at inutusan ang CIGI na tuparin ang lahat ng obligasyon nito sa kontrata, kabilang ang test run at seminar. Inutusan din ang AMC na magbayad ng balanse pagkatapos makumpleto ng CIGI ang lahat ng obligasyon.

    Naranasan mo na ba ang ganitong sitwasyon sa kontrata? Huwag mag-alala, ang ASG Law ay eksperto sa mga usapin ng kontrata at paglabag dito. Kung kailangan mo ng konsultasyon o legal na representasyon, huwag mag-atubiling makipag-ugnayan sa amin. Bisitahin ang aming website dito o mag-email sa amin sa hello@asglawpartners.com. Handa kaming tumulong sa iyo!



    Source: Supreme Court E-Library
    This page was dynamically generated
    by the E-Library Content Management System (E-LibCMS)

  • Paglabag sa Kontrata sa Bilihan: Ano ang Dapat Mong Malaman Ayon sa Kaso ng Cargill Philippines vs. San Fernando Regala Trading

    Paglabag sa Kontrata sa Bilihan: Ano ang Dapat Mong Malaman

    G.R. No. 178008, October 09, 2013

    INTRODUKSYON

    Naranasan mo na ba ang mapako sa usapan? Sa mundo ng negosyo, ang kontrata ay pundasyon ng mga transaksyon. Kapag ang isang partido ay hindi tumupad sa kanyang obligasyon, tulad ng hindi pagde-deliver ng produkto o hindi pagbabayad, nagkakaroon ng paglabag sa kontrata. Ang kasong San Fernando Regala Trading, Inc. vs. Cargill Philippines, Inc. ay nagbibigay linaw sa mga responsibilidad ng bawat partido sa isang kontrata ng bilihan at ang mga kahihinatnan kapag hindi ito nasunod. Sa madaling salita, pinag-aralan sa kasong ito kung sino ang nagkamali sa kontrata ng bilihan ng molasses at ano ang mga dapat bayaran dahil dito.

    KONTEKSTONG LEGAL

    Ang kasong ito ay umiikot sa konsepto ng kontrata ng bilihan (contract of sale) na tinatalakay sa Civil Code of the Philippines. Ayon sa Artikulo 1458, ang kontrata ng bilihan ay kung saan ang isa sa mga partido (seller) ay nangangakong maglilipat ng pagmamay-ari at magde-deliver ng isang tiyak na bagay, at ang isa pa (buyer) ay nangangakong magbabayad ng halaga nito sa pera.

    Mahalaga ring maunawaan ang Artikulo 1169 ng Civil Code tungkol sa delay o pagkaantala sa pagtupad ng obligasyon. Sinasabi rito na ang isang partido ay maituturing na in default o mora kapag hindi niya natupad ang kanyang obligasyon sa takdang panahon. Sa kontrata ng bilihan, ang seller ay may obligasyon na i-deliver ang produkto at ang buyer ay may obligasyon na tanggapin ito at magbayad. Kapag ang isa sa kanila ay hindi tumupad sa mga obligasyong ito sa napagkasunduang oras, maaaring managot siya sa paglabag sa kontrata.

    Sa kaso ring ito, tinalakay ang Artikulo 1521 ng Civil Code na nagsasaad na ang lugar at paraan ng pagde-deliver ay dapat sundin ayon sa napagkasunduan. Kung walang napagkasunduan, dapat i-deliver ang produkto sa negosyo o tahanan ng buyer. Mahalaga ang lugar ng delivery dahil dito matutukoy kung kailan natanggap na ng buyer ang produkto.

    Bilang karagdagan, mahalaga ring tandaan ang Artikulo 2202 ng Civil Code tungkol sa unrealized profits o inaasahang kita. Kapag nagkaroon ng paglabag sa kontrata, maaaring maghabol ang partido na nalugi para mabayaran ang mga hindi natanggap na kita sana kung natuloy ang kontrata. Ngunit kailangan itong patunayan nang maayos sa korte.

    PAGHIMAY SA KASO

    Ang Cargill Philippines, Inc. (Cargill) at San Fernando Regala Trading, Inc. (San Fernando) ay mga negosyante ng molasses. Nagkaroon sila ng dalawang kontratahan: Kontrata 5026 at Kontrata 5047. Sa Kontrata 5026, nangako ang Cargill na magbebenta ng 4,000 metric tons (mt) ng molasses sa San Fernando sa halagang P3,950.00 kada mt. Ang delivery ay dapat gawin mula Abril hanggang Mayo 1997 sa wharf ng Union Ajinomoto, Inc. (Ajinomoto).

    Sa Kontrata 5047 naman, magbebenta ang Cargill ng 5,000 mt ng molasses sa San Fernando sa halagang P2,750.00 kada mt. Ang delivery period dito ay mas maaga, mula Oktubre hanggang Disyembre 1996.

    Ayon sa Cargill, sinubukan nilang i-deliver ang molasses para sa Kontrata 5026, ngunit tinanggap lamang ni San Fernando ang 951 mt at tumanggi sa iba pa. Kabilang dito ang barge na Dolman V na may dalang 1,174 mt noong Abril 2, 1997, na hindi tinanggap ni San Fernando. Dahil dito, napilitan ang Cargill na magbayad ng demurrage (bayad sa pagkaantala ng barko) at nalugi sa pagbebenta ng molasses sa ibang buyer sa mas mababang presyo.

    Para sa Kontrata 5047, sinabi ng Cargill na sinubukan din nilang mag-deliver ngunit hindi rin tinanggap ni San Fernando. Kaya nagdemanda ang Cargill sa korte para mabayaran ang kanilang lugi.

    Depensa naman ni San Fernando, hindi sila tumanggi sa delivery. Sila pa nga raw ang nagkulang sa delivery ang Cargill. Hindi raw nag-deliver ang Cargill maliban sa 951 mt noong Marso 1997. Nalugi raw sila dahil hindi natuloy ang bentahan nila sa Ajinomoto dahil sa hindi pagde-deliver ng Cargill.

    Desisyon ng RTC: Ipinabor ng Regional Trial Court (RTC) si San Fernando. Ayon sa RTC, hindi napatunayan ng Cargill na tumanggi si San Fernando sa delivery. Pinanigan ng RTC ang alegasyon ni San Fernando na tuloy pa rin ang pagtanggap ng Ajinomoto ng molasses mula sa ibang supplier. Kaya, nagdesisyon ang RTC na naglabag ang Cargill sa kontrata at dapat magbayad ng danyos kay San Fernando.

    Desisyon ng CA: Sa apela, binago ng Court of Appeals (CA) ang desisyon. Ayon sa CA, hindi lubusang naglabag ang Cargill sa Kontrata 5026 dahil sinubukan nilang mag-deliver noong Abril 2, 1997, ngunit tinanggihan ni San Fernando. Kaya dapat bayaran ni San Fernando ang demurrage na binayaran ng Cargill. Ngunit, pinanigan ng CA na naglabag ang Cargill sa Kontrata 5047 dahil hindi sila nag-deliver sa takdang panahon ng Oktubre-Disyembre 1996.

    Desisyon ng Korte Suprema: Dinala ang kaso sa Supreme Court. Pinagtibay ng Korte Suprema ang desisyon ng CA na parehong may pananagutan ang Cargill at San Fernando. Ayon sa Korte Suprema, naglabag ang Cargill sa Kontrata 5026 dahil hindi nila nakumpleto ang 4,000 mt na delivery. Bagamat sinubukan nilang mag-deliver ng 1,174 mt noong Abril 27, 1997, hindi pa rin ito sapat. Ngunit, nagkamali rin si San Fernando dahil tinanggihan nila ang delivery na ito. Kaya, dapat bayaran ni San Fernando ang demurrage at lugi ng Cargill sa delivery na tinanggihan.

    Para sa Kontrata 5047, pinanigan ng Korte Suprema ang CA na naglabag ang Cargill dahil hindi sila nag-deliver sa takdang panahon. Hindi rin sapat ang pag-alok nilang baguhin ang delivery period dahil hindi pumayag si San Fernando.

    “But Contract 5026 required Cargill to deliver 4,000 mt of molasses during the period “April to May 1997.” Thus, anything less than that quantity constitutes breach of the agreement. And since Cargill only delivered a total of 2,125 mt of molasses during the agreed period, Cargill should be regarded as having violated Contract 5026 with respect to the undelivered balance of 1,875 mt of molasses.”

    “Two. The CA correctly ruled that Cargill was in breach of Contract 5047 which provided for delivery of the molasses within the months of October, November, and December 1996. Thus, when Cargill wrote San Fernando on May 14, 1997 proposing to move the delivery dates of this contract to May, June, and July, 1997, it was already in default.”

    Kaya, nagdesisyon ang Korte Suprema na parehong may dapat bayaran ang Cargill at San Fernando. Binago ng Korte Suprema ang desisyon ng CA sa dami ng babayaran, ngunit pinanatili ang ruling na may paglabag sa kontrata.

    PRAKTIKAL NA IMPLIKASYON

    Ang kasong ito ay nagpapakita ng kahalagahan ng malinaw na kontrata at pagtupad sa napagkasunduan. Sa negosyo, hindi sapat ang magandang relasyon lamang. Kailangan ding siguruhin na ang lahat ng detalye ng kontrata ay nakasulat at nauunawaan ng parehong partido. Kasama rito ang dami ng produkto, presyo, at lalong-lalo na ang takdang panahon at lugar ng delivery.

    Para sa mga negosyante, mahalagang tandaan ang mga sumusunod:

    • Maging malinaw sa kontrata: Siguraduhing detalyado ang kontrata, lalo na sa delivery period at lugar.
    • Tumupad sa obligasyon: Gawin ang lahat para matupad ang napagkasunduan sa kontrata.
    • Makipag-ugnayan: Kung may problema sa pagtupad ng kontrata, makipag-usap agad sa kabilang partido para humanap ng solusyon.
    • Dokumentasyon: Itago ang lahat ng dokumento na may kaugnayan sa kontrata, tulad ng kontrata mismo, mga delivery receipt, at komunikasyon sa kabilang partido.

    Mahahalagang Leksyon:

    • Ang hindi pagtupad sa takdang delivery period ay paglabag sa kontrata.
    • Ang pagtanggi sa delivery nang walang sapat na dahilan ay paglabag din sa kontrata.
    • Parehong may pananagutan ang seller at buyer sa kontrata ng bilihan.
    • Maaaring maghabol ng unrealized profits o inaasahang kita ang partido na nalugi dahil sa paglabag sa kontrata.
    • Hindi basta-basta ibinibigay ang moral at exemplary damages sa mga korporasyon maliban kung napatunayang may bad faith.

    MGA KARANIWANG TANONG

    Tanong: Ano ang demurrage?
    Sagot: Ang demurrage ay bayad na sinisingil sa umuupa ng barko (charterer) dahil sa pagkaantala ng barko sa pag-alis o pagdiskarga ng kargamento lampas sa napagkasunduang oras.

    Tanong: Ano ang unrealized profits?
    Sagot: Ito ang kita na sana ay nakuha kung natuloy ang kontrata. Sa kasong ito, ang unrealized profit ni San Fernando ay ang kita sana nila kung naibenta nila ang molasses sa Ajinomoto.

    Tanong: Kailangan ba ng demand letter bago masabing in default ang isang partido?
    Sagot: Hindi na kailangan ng demand letter kung malinaw sa kontrata ang takdang petsa at lugar ng pagtupad ng obligasyon, tulad ng delivery period sa kasong ito.

    Tanong: Maaari bang maghabol ng moral damages ang isang korporasyon?
    Sagot: Hindi basta-basta. Kailangan patunayan na nasira ang reputasyon ng korporasyon dahil sa ginawa ng naglabag sa kontrata at may bad faith.

    Tanong: Ano ang exemplary damages?
    Sagot: Ito ay danyos na ipinapataw bilang parusa at upang magsilbing halimbawa para maiwasan ang katulad na paglabag sa hinaharap. Hindi rin ito basta-basta ibinibigay sa paglabag sa kontrata maliban kung may wanton, fraudulent, reckless, oppressive, or malevolent manner.

    Kung mayroon kayong katanungan o nangangailangan ng legal na payo tungkol sa kontrata at paglabag nito, huwag mag-atubiling kumonsulta sa ASG Law. Kami ay eksperto sa mga usaping kontrata at handang tumulong sa inyo. Makipag-ugnayan sa amin sa hello@asglawpartners.com o bisitahin ang aming contact page para sa karagdagang impormasyon.


    Source: Supreme Court E-Library
    This page was dynamically generated
    by the E-Library Content Management System (E-LibCMS)

  • Pagwawakas ng Kontrata Nang Walang Sapat na Dahilan: Ano ang mga Karapatan Mo?

    Pagwawakas ng Kontrata Nang Walang Sapat na Dahilan: Ano ang mga Karapatan Mo?

    G.R. No. 197842, October 09, 2013

    Ang hindi makatarungang pagwawakas ng kontrata ay maaaring magdulot ng malaking perwisyo. Sa kasong Adriano vs. Lasala, ipinakita ng Korte Suprema na ang pagiging tapat at makatarungan sa mga kasunduan ay mahalaga, at may kaakibat na pananagutan ang paglabag dito, lalo na kung may masamang intensyon.

    INTRODUKSYON

    Isipin na lamang ang isang negosyo na umaasa sa isang kontrata para sa kanilang seguridad. Bigla na lamang, pinutol ito nang walang malinaw na dahilan. Ano ang mangyayari sa negosyong ito? Ito ang sentro ng kaso ng Adriano vs. Lasala. Ang kasong ito ay nagmula sa isang kontrata sa pagitan ng Legaspi Towers 300, Inc. (LT300) at Thunder Security and Investigation Agency (pinamumunuan ng mga Lasala). Pinawalang-bisa ng LT300 ang kontrata bago ito matapos, na nagdulot ng demanda. Ang pangunahing tanong dito: Tama ba ang pagtanggal sa kontrata, at kung hindi, ano ang mga dapat na pananagutan?

    LEGAL NA KONTEKSTO

    Sa Pilipinas, ang mga kontrata ay may bisa ng batas sa pagitan ng mga partido. Ito ay nakasaad sa Artikulo 1159 ng Civil Code: “Obligations arising from contracts have the force of law between the contracting parties and should be complied with in good faith.” Ibig sabihin, dapat tuparin ng magkabilang panig ang kanilang napagkasunduan nang may katapatan.

    Kapag nilabag ang kontrata, may karapatan ang partido na nalugi na humingi ng danyos. Ayon sa Artikulo 2220 ng Civil Code, maaaring magawaran ng moral damages kung ang paglabag sa kontrata ay may kasamang pandaraya o masamang intensyon: “Willful injury to property may be a legal ground for awarding moral damages if the court should find that, under the circumstances, such damages are justly due. The same rule applies to breaches of contract where the defendant acted fraudulently or in bad faith.” Ang “bad faith” o masamang intensyon ay hindi lamang simpleng pagkakamali; ito ay may kasamang pandaraya, kawalan ng moralidad, o sadyang paggawa ng mali.

    Bukod pa rito, maaaring magawaran ng exemplary damages para magsilbing aral sa iba, at temperate damages kung may napatunayang pagkalugi ngunit hindi masukat nang eksakto ang halaga. Maaari rin humingi ng attorney’s fees kung napilitan ang isang partido na magsampa ng kaso para protektahan ang kanyang karapatan.

    Sa konteksto ng pagwawakas ng kontrata, mahalaga na may sapat na dahilan at naibigay ang tamang proseso. Hindi basta-basta pwedeng wakasan ang kontrata nang walang basehan, lalo na kung ito ay magdudulot ng perwisyo sa kabilang partido.

    PAGBUBUOD NG KASO

    Nagsimula ang lahat noong 1992 nang kumuha ang Legaspi Towers 300 (LT300) ng serbisyo ng Thunder Security and Investigation Agency (mga Lasala) para sa seguridad ng kanilang gusali. May kontrata silang pinirmahan na tatagal ng isang taon. Hindi nagtagal, nakatanggap ang mga Lasala ng mga sulat mula kay Jaime Adriano, ang building administrator ng LT300, na nagrereklamo tungkol sa serbisyo nila.

    Ayon kay Adriano, hindi sumusunod ang mga Lasala sa kontrata dahil umano sa mga guwardiyang hindi pasado sa taas at edukasyon, at walang serbisyong sasakyan. Nagulat ang mga Lasala dahil tumugon naman sila sa mga reklamo. Pinalitan nila ang mga guwardiya at naglaan ng sasakyan. Pero patuloy pa rin ang LT300 sa pagrereklamo.

    Sa isang pagpupulong, sinabi ni Adriano na maaayos lang ang problema kung magbibigay ang mga Lasala ng P18,000.00. Ito ay para umano kay Emmanuel Santos, presidente ng LT300, kay Captain Perez, at kay Adriano mismo. Humihingi umano sila ng “lagay” para maging “tulay” sa pag-aayos ng isyu. Nagbigay ang mga Lasala, ngunit humingi pa ulit sila ng pera sa susunod na pulong.

    Patuloy ang palitan ng sulat, at laging may reklamo ang LT300. Idinagdag pa nila na hindi raw nagbabayad ng minimum wage ang mga Lasala. Sinubukan ng mga Lasala na makipag-usap sa Board ng LT300, pero hindi sila pinakinggan. Bigla na lang, tinapos ng Board ang kontrata noong January 28, 1993.

    Nagdemanda ang mga Lasala dahil sa ilegal na pagtanggal sa kanila. Nanalo sila sa Regional Trial Court (RTC). Ayon sa RTC, walang sapat na dahilan para wakasan ang kontrata at hindi rin nabigyan ng pagkakataon ang mga Lasala na magpaliwanag. Inapela ito sa Court of Appeals (CA), at nanalo pa rin ang mga Lasala, bagamat binawasan ang danyos.

    Umakyat ang kaso sa Korte Suprema. Ang mga isyu na tinalakay ay kung tama ba ang CA sa pagpapasya na ilegal ang pagwawakas ng kontrata, at kung tama ba ang paggagawad ng danyos.

    PAGPASYA NG KORTE SUPREMA

    Pinagtibay ng Korte Suprema ang desisyon ng Court of Appeals. Ayon sa Korte, walang sapat na basehan ang LT300 para wakasan ang kontrata. Narito ang ilan sa mga punto ng Korte:

    • Walang Paglabag sa Kontrata ang mga Lasala: Hindi dapat sisihin ang mga Lasala sa pagkuha ng mga guwardiyang hindi pasado sa kwalipikasyon dahil mismong si Adriano ang nagrekomenda ng mga ito. Sabi nga ng Korte: “To this Court, it is ridiculous and unfair to allow the petitioners to use this ground in terminating respondents’ services when, in truth, they were active participants in the selection and hiring process.”
    • Mga Reklamo ng LT300 ay Walang Basehan: Walang matibay na ebidensya na hindi nagbayad ng minimum wage ang mga Lasala. Wala ring ebidensya na nakasama sa serbisyo ang hindi pagparada ng sasakyan sa mismong gusali. Ayon sa Korte: “For lack of material evidence, the Court cannot bestow credence on the petitioners’ position.”
    • LT300 ang Lumabag sa Kontrata: Ang biglaan at walang basehang pagtanggal sa kontrata ay paglabag dito. Hindi pwedeng basta na lang wakasan ang kontrata nang walang valid ground. Sabi ng Korte: “This exercise by petitioners of their right to pre-terminate the contracted services without a just cause was nothing but a flagrant violation of the contract.”

    Dahil dito, pinatunayan ng Korte na may masamang intensyon ang LT300 sa pagwawakas ng kontrata. Binigyang-diin ng Korte ang Artikulo 19 ng Civil Code na nagsasaad na dapat kumilos ang lahat nang may katarungan, magbigay sa bawat isa ng nararapat, at magpakita ng katapatan at mabuting pananampalataya.

    Sa usapin ng danyos, pinagtibay ng Korte ang paggagawad ng moral damages, exemplary damages, temperate damages, at attorney’s fees dahil sa masamang intensyon ng LT300 at sa perwisyong dinanas ng mga Lasala.

    PRAKTIKAL NA IMPLIKASYON

    Ang kasong ito ay nagtuturo ng ilang mahahalagang aral para sa mga negosyo at indibidwal:

    • Maging Tapat sa Kontrata: Mahalaga ang katapatan sa pagtupad ng kontrata. Hindi pwedeng basta na lang balewalain ang napagkasunduan.
    • Magkaroon ng Sapat na Dahilan sa Pagwawakas: Kung wawakasan ang kontrata bago ang takdang panahon, dapat may sapat at legal na dahilan. Hindi pwedeng basta na lang magdesisyon nang walang basehan.
    • Sundin ang Tamang Proseso: Dapat bigyan ng pagkakataon ang kabilang partido na magpaliwanag bago wakasan ang kontrata. Ang due process ay mahalaga.
    • Pananagutan sa Masamang Intensyon: Kung mapatunayang may masamang intensyon sa paglabag sa kontrata, maaaring magawaran ng moral at exemplary damages, bukod pa sa iba pang danyos.

    MGA MAHAHALAGANG ARAL

    • Ang kontrata ay batas sa pagitan ng mga partido.
    • Ang pagwawakas ng kontrata nang walang sapat na dahilan ay ilegal.
    • Ang masamang intensyon sa paglabag sa kontrata ay may kaakibat na pananagutan sa danyos.
    • Mahalaga ang katapatan at due process sa mga transaksyon sa kontrata.

    MGA MADALAS ITANONG (FAQ)

    1. Ano ang ibig sabihin ng “breach of contract”?
      Ito ay paglabag sa kontrata. Nangyayari ito kapag hindi tinupad ng isang partido ang kanyang obligasyon ayon sa kontrata.
    2. Kailan masasabing may “bad faith” sa paglabag sa kontrata?
      May “bad faith” kung may pandaraya, masamang intensyon, o sadyang paggawa ng mali sa paglabag sa kontrata.
    3. Anong mga danyos ang maaaring makuha sa “breach of contract”?
      Maaaring makakuha ng actual damages (para sa aktuwal na lugi), moral damages (para sa emotional distress kung may bad faith), exemplary damages (para magsilbing aral), temperate damages (kung hindi masukat ang aktuwal na lugi), at attorney’s fees.
    4. Paano maiiwasan ang problema sa pagwawakas ng kontrata?
      Siguraduhing malinaw ang mga terms ng kontrata, magkaroon ng sapat na dahilan kung wawakasan ang kontrata, at sundin ang tamang proseso. Makipag-usap nang maayos sa kabilang partido.
    5. Ano ang dapat gawin kung tinapos ang kontrata ko nang walang sapat na dahilan?
      Kumonsulta agad sa abogado. Maaaring magsampa ng demanda para maprotektahan ang iyong karapatan at makakuha ng danyos.

    Naranasan mo na bang wakasan ang iyong kontrata nang walang sapat na dahilan? O ikaw ba ay nagnenegosyo at nais mong masiguro na protektado ka sa mga ganitong sitwasyon? Ang ASG Law ay eksperto sa mga usapin ng kontrata at handang tumulong sa iyo. Huwag mag-atubiling makipag-ugnayan sa amin para sa konsultasyon. Maaari kang mag-email sa hello@asglawpartners.com o bisitahin ang aming contact page dito.

  • Subrogation sa Pilipinas: Kailan Nag-e-expire ang Karapatan ng Insurance Company? – ASG Law

    Subrogation: Ang Aksyon Para Mabawi ng Insurance Company ang Binayad Mo – At Kung Kailan Ito Mawawalan ng Bisa

    G.R. No. 159213, July 03, 2013 – VECTOR SHIPPING CORPORATION AND FRANCISCO SORIANO, PETITIONERS, VS. AMERICAN HOME ASSURANCE COMPANY AND SULPICIO LINES, INC., RESPONDENTS.


    Naranasan mo na bang maaksidente at ang insurance company mo ang nagbayad sa pinsala? Alam mo ba na pagkatapos nilang magbayad, may karapatan silang habulin ang responsable sa nangyari? Ito ang tinatawag na subrogation. Sa kasong ito, tatalakayin natin kung hanggang kailan may karapatan ang insurance company na magsampa ng kaso para mabawi ang kanilang binayad. Mahalaga itong malaman para maiwasan ang problema sa hinaharap, lalo na kung ikaw ay negosyante o may ari ng negosyo.

    Introduksyon: Nakalimutan Mo Na Ba ang Aksidente? Baka Hindi Pa Patay ang Kaso!

    Isipin mo na lang, taong 1987 nangyari ang banggaan ng barko na M/T Vector at M/V Doña Paz. Ang kargamento ng Caltex na nakasakay sa M/T Vector, na nakainsurance sa American Home Assurance Company (AHAC), ay nalubog lahat. Agad namang nagbayad ang AHAC sa Caltex ng P7,455,421.08. Makalipas ang halos limang taon, noong 1992, saka lang nagsampa ng kaso ang AHAC laban sa Vector Shipping at Francisco Soriano para mabawi ang kanilang binayad. Ang tanong, huli na ba ang lahat? Prescribed na ba ang kaso dahil matagal na ang aksidente? Ito ang sentro ng kaso ng Vector Shipping Corporation laban sa American Home Assurance Company.

    Ano Ba ang Subrogation at Bakit Ito Mahalaga?

    Ang subrogation ay isang legal na prinsipyo kung saan pumapasok ang isang tao o entidad sa posisyon ng iba para magsampa ng kaso o maghabol ng karapatan. Sa konteksto ng insurance, kapag ang insurance company ay nagbayad na sa insured (halimbawa, sa may-ari ng sasakyan na naaksidente), sila na ang pumapalit sa insured para habulin ang third party na responsable sa aksidente. Ibig sabihin, ang insurance company na ang may karapatang magsampa ng kaso laban sa nakasagasa para mabawi ang kanilang binayad.

    Nakasaad ito sa Article 2207 ng Civil Code ng Pilipinas:

    Article 2207. If the plaintiff’s property has been insured, and he has received indemnity from the insurance company for the injury or loss arising out of the wrong or breach of contract complained of, the insurance company shall be subrogated to the rights of the insured against the wrongdoer or the person who has violated the contract. If the amount paid by the insurance company does not fully cover the injury or loss, the aggrieved party shall be entitled to recover the deficiency from the person causing the loss or injury.

    Napakahalaga ng subrogation dahil pinoprotektahan nito ang insurance companies. Kung walang subrogation, baka mag-atubili ang mga insurance companies na magbayad agad ng claims, dahil baka hindi nila mabawi ang pera nila sa mga third party. Sa ganitong sistema, mas mabilis na makakabangon ang mga insured mula sa kanilang pagkalugi, at mas napapanagot ang mga dapat managot.

    Kontrata o Batas? Ang Basehan ng Aksyon ng Insurance Company

    Sa kaso ng Vector Shipping, ang korte ay kinailangang magdesisyon kung anong uri ng aksyon ang isinampa ng AHAC – ito ba ay breach of contract o quasi-delict (tort)? Kung breach of contract, ang prescription period (ang panahon kung hanggang kailan pwede magsampa ng kaso) ay 10 taon base sa Article 1144 ng Civil Code para sa written contracts at obligations created by law. Kung quasi-delict naman, ang prescription period ay 4 na taon lamang base sa Article 1146 ng Civil Code.

    Ito ang Article 1144 at 1146 ng Civil Code:

    Article 1144. The following actions must be brought within ten years from the time the cause of action accrues:
    (1) Upon a written contract;
    (2) Upon an obligation created by law;
    (3) Upon a judgment.

    Article 1146. The following actions must be instituted within four years:
    (1) Upon an injury to the rights of the plaintiff;
    (2) Upon a quasi-delict.

    Ipinaliwanag ng Court of Appeals na ang relasyon sa pagitan ng Caltex at M/T Vector ay contractual dahil sa contract of affreightment (kontrata sa pagpapahatid ng kargamento). Pero hindi sumang-ayon ang Korte Suprema dito. Ayon sa Korte Suprema, ang aksyon ng AHAC ay hindi nakabase sa kontrata mismo, kundi sa obligation created by law – ang Article 2207 tungkol sa subrogation. Kaya ang tamang prescription period ay 10 taon, hindi 4 na taon.

    Ang Kwento ng Kaso: Mula RTC, Paakyat sa Korte Suprema

    Narito ang mga importanteng pangyayari sa kaso:

    • Disyembre 20, 1987: Nagbanggaan ang M/T Vector at M/V Doña Paz. Nalubog ang kargamento ng Caltex.
    • Hulyo 12, 1988: Nagbayad ang AHAC sa Caltex ng P7,455,421.08 bilang insurance claim.
    • Marso 5, 1992: Nagsampa ng kaso ang AHAC laban sa Vector Shipping, Soriano, at Sulpicio Lines para mabawi ang binayad.
    • Disyembre 10, 1997: Ibinasura ng Regional Trial Court (RTC) ang kaso dahil daw prescribed na. Ayon sa RTC, quasi-delict ang kaso kaya 4 na taon lang ang prescription period, at lampas na raw ito.
    • Hulyo 22, 2003: Binaliktad ng Court of Appeals (CA) ang desisyon ng RTC. Sinabi ng CA na contractual ang relasyon kaya 10 taon ang prescription period at hindi pa prescribed ang kaso. Pinanagot ng CA ang Vector Shipping at Soriano na magbayad sa AHAC.
    • Korte Suprema: Umapela ang Vector Shipping at Soriano sa Korte Suprema.

    Sa desisyon ng Korte Suprema, pinagtibay nila ang desisyon ng Court of Appeals, pero sa ibang dahilan. Hindi sila sumang-ayon na contractual ang basehan ng kaso. Sa halip, sinabi nila na ang basehan ay subrogation na obligation created by law, kaya 10 taon pa rin ang prescription period. Dahil nagsampa ng kaso ang AHAC noong 1992, na wala pang 10 taon mula nang magbayad sila sa Caltex noong 1988, hindi pa prescribed ang kaso.

    Sabi ng Korte Suprema:

    We need to clarify, however, that we cannot adopt the CA’s characterization of the cause of action as based on the contract of affreightment between Caltex and Vector… Instead, we find and hold that that the present action was not upon a written contract, but upon an obligation created by law. Hence, it came under Article 1144 (2) of the Civil Code. This is because the subrogation of respondent to the rights of Caltex as the insured was by virtue of the express provision of law embodied in Article 2207 of the Civil Code…

    Dagdag pa nila:

    Verily, the contract of affreightment that Caltex and Vector entered into did not give rise to the legal obligation of Vector and Soriano to pay the demand for reimbursement by respondent because it concerned only the agreement for the transport of Caltex’s petroleum cargo. As the Court has aptly put it in Pan Malayan Insurance Corporation v. Court of Appeals, supra, respondent’s right of subrogation pursuant to Article 2207, supra, was “not dependent upon, nor d[id] it grow out of, any privity of contract or upon written assignment of claim [but] accrue[d] simply upon payment of the insurance claim by the insurer.”</blockquote

    Ano ang Ibig Sabihin Nito Para sa Iyo? Praktikal na Implikasyon

    Ang desisyong ito ay nagpapakita na mas malawak ang sakop ng 10-year prescription period kaysa sa iniisip natin. Hindi lang ito para sa mga kontrata, kundi pati na rin sa mga obligation created by law, tulad ng subrogation. Para sa mga negosyo at indibidwal na may insurance, mahalagang tandaan ito:

    • Huwag basta-basta kalimutan ang aksidente o insidente. Kahit matagal na, kung may insurance involved at nagbayad na ang insurance company, maaaring humabol pa sila sa responsible party sa loob ng 10 taon mula nang sila ay magbayad.
    • Magtago ng records. Mahalaga na may maayos na records ng insurance policies, claims, at mga dokumento na nagpapatunay ng pagbabayad ng insurance company. Ito ang magiging basehan nila para sa subrogation.
    • Alamin ang karapatan mo at ng insurance company mo. Makipag-ugnayan sa abogado para mas maintindihan ang subrogation at ang mga legal na implikasyon nito sa iyong sitwasyon.

    Key Lessons: Mga Dapat Tandaan Tungkol sa Subrogation at Prescription

    • Subrogation: Kapag nagbayad ang insurance company, sila na ang may karapatang humabol sa third party.
    • Prescription Period: Ang aksyon ng insurance company base sa subrogation ay may 10-year prescription period, dahil ito ay obligation created by law (Article 2207, Civil Code), hindi 4 na taon (quasi-delict).
    • Simula ng Prescription: Nagsisimula ang 10-year period mula nang magbayad ang insurance company sa insured, hindi mula sa araw ng aksidente.
    • Documentation: Ang subrogation receipt at iba pang dokumento ng pagbabayad ay importanteng ebidensya para mapatunayan ang karapatan ng insurance company.

    Frequently Asked Questions (FAQs)

    Tanong 1: Kung ako ang nakasagasa at nagbayad na ang insurance company ng nasagasaan ko, pwede pa ba akong habulin ng insurance company?

    Sagot: Oo, pwede pa rin. Dahil sa subrogation, ang insurance company ay pumalit sa karapatan ng kanilang insured (ang nasagasaan mo). Kaya pwede ka nilang habulin para mabawi ang binayad nila.

    Tanong 2: Ano ang mangyayari kung lumipas na ang 10 taon mula nang magbayad ang insurance company?

    Sagot: Kung lumipas na ang 10 taon, prescribed na ang aksyon ng insurance company. Ibig sabihin, wala na silang legal na karapatan na magsampa ng kaso para mabawi ang kanilang binayad.

    Tanong 3: Pwede bang umakyat pa sa Korte Suprema ang ganitong kaso?

    Sagot: Oo, pwede. Tulad ng kasong ito, umakyat pa sa Korte Suprema. Ang Korte Suprema ang pinakamataas na korte, kaya final na ang desisyon nila.

    Tanong 4: Paano kung hindi buo ang binayaran ng insurance company sa insured?

    Sagot: Kung hindi buo ang binayaran, pwede pa rin humabol ang insured sa responsible party para sa kulang na bahagi, kahit na nag-subrogate na ang insurance company. Pareho silang may karapatang humabol, pero hindi sila pwedeng makasingil ng doble.

    Tanong 5: Ano ang pinagkaiba ng quasi-delict at breach of contract?

    Sagot: Ang quasi-delict ay kapag may pinsala na nangyari dahil sa negligence o kapabayaan, kahit walang kontrata. Ang breach of contract naman ay kapag hindi natupad ang napagkasunduan sa kontrata. Magkaiba ang prescription period nila – 4 na taon para sa quasi-delict at 10 taon para sa breach of contract (written) o obligation created by law.

    May katanungan ka pa ba tungkol sa subrogation o insurance claims? Huwag mag-atubiling kumonsulta sa eksperto. Ang ASG Law ay may mga abogado na dalubhasa sa mga usaping ito at handang tumulong sa iyo. Para sa konsultasyon, makipag-ugnayan sa amin dito o sumulat sa hello@asglawpartners.com. Kami sa ASG Law ay laging handang maglingkod sa inyo.

  • Proteksyon Mo Bilang Pasahero: Ano ang Dapat Gawin Kapag Kinansela ang Iyong Flight?

    Alamin ang Iyong Karapatan: Nominal Damages sa Paglabag ng Kontrata ng Pagbiyahe

    G.R. No. 185891, June 26, 2013

    Sa panahon ngayon, madalas tayong umaasa sa mga airline para sa mabilis at komportableng paglalakbay. Ngunit paano kung ang inaasahan mong paglalakbay ay biglang maging pahirap dahil sa pagkansela ng flight? Ang kasong Cathay Pacific Airways vs. Reyes ay nagbibigay linaw sa karapatan ng mga pasahero at pananagutan ng mga airline sa ganitong sitwasyon. Tatalakayin natin ang mahahalagang aral mula sa kasong ito upang maging gabay sa mga pasahero at airline.

    Ang Kontrata ng Pagbiyahe at Iyong mga Karapatan

    Kapag bumili ka ng tiket sa eroplano, pumapasok ka sa isang kontrata ng pagbiyahe (contract of carriage) sa airline. Ayon sa Artikulo 1732 ng Civil Code ng Pilipinas, ang isang common carrier, tulad ng airline, ay may obligasyon na dalhin ang pasahero sa destinasyon nito nang ligtas at nasa oras. Ang tiket mismo ay isang patunay ng kontratang ito. Kung hindi matupad ng airline ang kanilang obligasyon, maaaring masabing may paglabag sa kontrata.

    Sa kaso ng Cathay Pacific Airways vs. Reyes, ang pamilya Reyes ay bumili ng round-trip tickets mula Manila patungong Adelaide, Australia. Sila ay nakarating sa Australia nang walang problema. Ngunit sa kanilang pagbalik, hindi sila pinayagang sumakay sa Hong Kong patungong Manila dahil umano sa problema sa kanilang booking, maliban kay Sixta Lapuz na may kumpirmadong booking. Bagama’t pinayagan din silang makasakay kinabukasan, nagdulot ito ng abala at perwisyo sa pamilya Reyes.

    Legal na Batayan: Breach of Contract at Nominal Damages

    Ang pangunahing legal na prinsipyo dito ay ang breach of contract o paglabag sa kontrata. Nang tanggihan ng Cathay Pacific na pabalikin ang pamilya Reyes sa Manila sa petsa na nakasaad sa kanilang tiket, lumabag sila sa kontrata ng pagbiyahe. Bagama’t inamin ng Korte Suprema na may paglabag sa kontrata, hindi naman ito nagdulot ng malaking pinsala sa pamilya Reyes na karaniwang inaasahan sa actual damages. Kaya naman, ang ibinigay na danyos ay nominal damages.

    Ayon sa Artikulo 2221 ng Civil Code, ang nominal damages ay maaaring igawad upang kilalanin ang paglabag sa karapatan ng isang partido, kahit walang napatunayang aktwal na pagkalugi. Hindi ito para pagbayaran ang nawala, kundi para ipagtanggol ang karapatan na nalabag.

    Mahalaga ring tandaan ang Artikulo 1173 ng Civil Code, na tumutukoy sa negligence o kapabayaan. Sa kasong ito, parehong napatunayang nagpabaya ang Cathay Pacific at ang Sampaguita Travel Corp. Ang airline sa pagkansela ng booking at ang travel agency sa hindi maayos na pag-input ng ticket number. Bagama’t hindi ito sinasadya o may masamang intensyon, ang kanilang kapabayaan ay nagdulot ng abala sa mga pasahero.

    Ang Kwento ng Kaso: Cathay Pacific Airways vs. Reyes

    Narito ang mahalagang pangyayari sa kaso:

    • Pag-book ng Tiket: Nagpa-book si Wilfredo Reyes sa Sampaguita Travel para sa kanilang pamilya patungong Adelaide. Nakatanggap sila ng kumpirmadong booking at binayaran ang tiket para sa round-trip Manila-Hong Kong-Adelaide-Hong Kong-Manila sa Cathay Pacific.
    • Problema sa Pagbalik: Isang linggo bago ang kanilang flight pabalik, nag-reconfirm si Wilfredo sa Cathay Pacific sa Adelaide at sinabing okay pa rin ang kanilang booking. Ngunit sa araw ng kanilang pag-alis, sinabihan sila sa airport na walang kumpirmadong booking maliban kay Sixta Lapuz. Pinayagan silang sumakay patungong Hong Kong dahil sa pakiusap ni Wilfredo.
    • Pagkaka-stranded sa Hong Kong: Sa Hong Kong, muli silang sinabihan na walang booking at hindi sila pinayagang sumakay patungong Manila dahil puno na ang flight. Si Sixta lang ang pinayagang tumuloy. Kinabukasan pa sila nakabalik ng Manila.
    • Reklamo at Demandahan: Nagreklamo ang pamilya Reyes at nagpadala ng demand letter sa Cathay Pacific. Dahil hindi naayos ang problema, naghain sila ng kaso para sa damages laban sa Cathay Pacific at Sampaguita Travel.
    • Depensa ng Cathay Pacific: Sinisisi ng Cathay Pacific ang Sampaguita Travel sa problema sa booking. Ayon sa kanila, maraming magkakagulong booking at hindi na-finalize ang ticket ni Wilfredo. Sinabi rin nilang nagpakita sila ng good faith sa pag-accomodate sa pamilya Reyes.
    • Desisyon ng Korte Suprema: Pinanigan ng Korte Suprema ang Court of Appeals na nag-award ng nominal damages sa pamilya Reyes (maliban kay Sixta Lapuz na walang problema sa flight). Pinagtibay na may breach of contract at kapabayaan mula sa Cathay Pacific at Sampaguita Travel.

    Mahalagang sipi mula sa desisyon ng Korte Suprema:

    “Cathay Pacific breached its contract of carriage with respondents when it disallowed them to board the plane in Hong Kong going to Manila on the date reflected on their tickets. Thus, Cathay Pacific opened itself to claims for compensatory, actual, moral and exemplary damages, attorney’s fees and costs of suit.”

    “Nominal damages are recoverable where a legal right is technically violated and must be vindicated against an invasion that has produced no actual present loss of any kind or where there has been a breach of contract and no substantial injury or actual damages whatsoever have been or can be shown.”

    Ano ang Ibig Sabihin Nito sa Iyo? Praktikal na Implikasyon

    Ang kasong ito ay nagpapakita na kahit walang malaking pinansyal na lugi, maaari pa ring makatanggap ng danyos ang isang pasahero kung nalabag ang kanyang karapatan bilang pasahero. Narito ang ilang praktikal na aral:

    • Karapatan Mo ang Sumakay: Kapag mayroon kang kumpirmadong tiket, may karapatan kang sumakay sa flight na nakasaad dito. Ang airline ay may obligasyon na tuparin ang kontrata ng pagbiyahe.
    • Nominal Damages Bilang Remedyo: Kung nakaranas ka ng abala dahil sa pagkansela o pagka-delay ng flight, kahit walang malaking pinansyal na lugi, maaari kang humingi ng nominal damages para sa paglabag ng iyong karapatan.
    • Pananagutan ng Airline at Travel Agency: Parehong maaaring managot ang airline at travel agency kung ang problema ay dahil sa kanilang kapabayaan. Sa kasong ito, parehong pinanagot ang Cathay Pacific at Sampaguita Travel.
    • Dokumentasyon ay Mahalaga: Itago ang lahat ng dokumento tulad ng tiket, booking confirmation, at anumang komunikasyon sa airline o travel agency. Ito ay mahalaga kung sakaling kailangan mong maghain ng reklamo.
    • Reconfirm ang Flight: Bagama’t sinasabi ng ilang airline na hindi na kailangan mag-reconfirm, makabubuti pa rin na mag-reconfirm, lalo na sa mga international flights, upang maiwasan ang problema.

    Mahahalagang Aral

    1. Ang tiket ng eroplano ay isang kontrata ng pagbiyahe.
    2. May karapatan ang pasahero na sumakay sa flight na nakasaad sa tiket.
    3. Ang paglabag sa kontrata ng pagbiyahe ay maaaring magresulta sa nominal damages.
    4. Parehong airline at travel agency ay maaaring managot sa kapabayaan.
    5. Mahalaga ang dokumentasyon at pag-reconfirm ng flight.

    Mga Madalas Itanong (FAQs)

    Tanong 1: Ano ang nominal damages?
    Sagot: Ito ay danyos na ibinibigay para kilalanin ang paglabag sa karapatan, kahit walang napatunayang aktwal na lugi. Hindi ito para pagbayaran ang nawala, kundi para ipagtanggol ang karapatan.

    Tanong 2: Kailan ako maaaring makakuha ng nominal damages sa airline?
    Sagot: Maaari kang makakuha ng nominal damages kung nalabag ang iyong karapatan bilang pasahero, tulad ng pagkansela ng flight nang walang sapat na dahilan, overbooking, o pagtanggi na sumakay kahit may kumpirmadong tiket.

    Tanong 3: Paano kung may aktwal akong lugi? Maaari ba akong humingi ng mas malaking danyos?
    Sagot: Oo, kung napatunayan mo ang aktwal na lugi (actual damages) tulad ng nawalang kita, dagdag na gastos sa hotel, at iba pa, maaari kang humingi ng compensatory damages bukod pa sa moral at exemplary damages kung may basehan.

    Tanong 4: Ano ang pagkakaiba ng nominal damages sa actual damages?
    Sagot: Ang nominal damages ay para sa paglabag ng karapatan kahit walang napatunayang lugi, samantalang ang actual damages ay para bayaran ang aktwal na pinansyal na lugi na napatunayan mo.

    Tanong 5: Ano ang dapat kong gawin kung kinansela ang flight ko?
    Sagot: Una, alamin ang dahilan ng pagkansela. Pangalawa, makipag-ugnayan sa airline para sa rebooking o refund. Pangatlo, itago ang lahat ng dokumento. Pang-apat, kung hindi maayos ang problema at naramdaman mong nalabag ang iyong karapatan, maaari kang kumonsulta sa abogado.

    Naranasan mo na ba ang ganitong problema sa flight? Huwag mag-atubiling kumonsulta sa ASG Law. Dalubhasa kami sa mga kaso tungkol sa karapatan ng mga pasahero at handang tumulong sa iyo. Para sa konsultasyon, maaari kang mag-email sa amin sa hello@asglawpartners.com o makipag-ugnayan dito.

  • Huwag Magpadala ng Substandard na Produkto: Paglabag sa Kontrata at Rescission sa Pilipinas

    n

    Ang Paghahatid ng Substandard na Produkto ay Substantial Breach ng Kontrata

    n

    G.R. No. 188986, March 20, 2013 – GALILEO A. MAGLASANG, DOING BUSINESS UNDER THE NAME GL ENTERPRISES, PETITIONER, VS. NORTHWESTERN UNIVERSITY, INC., RESPONDENT.

    n

    n

    n

    nSa mundo ng negosyo, ang kontrata ay pundasyon ng mga transaksyon. Kapag pumapasok sa isang kasunduan, inaasahan ng bawat partido na tutuparin ang kanilang obligasyon. Ngunit paano kung ang isang partido ay hindi tumupad sa kanilang pangako, at naghatid pa ng mga produkto na hindi pasado sa kalidad? Ang kasong ito ng Galileo A. Maglasang vs. Northwestern University, Inc. ay nagbibigay linaw sa kahalagahan ng pagtupad sa kontrata, lalo na pagdating sa kalidad ng produkto o serbisyo na ipinangako.n

    nAng kasong ito ay umiikot sa kontrata sa pagitan ng GL Enterprises, na pinamumunuan ni Galileo Maglasang, at Northwestern University (NWU). Nagkasundo ang GL Enterprises na mag-supply at mag-install ng Integrated Bridge System (IBS) para sa NWU. Ngunit nang ihatid ang mga kagamitan, natuklasan ng NWU na ito ay substandard at hindi pasado sa mga pamantayan. Ang pangunahing tanong dito: Sino ang lumabag sa kontrata at ano ang mga legal na remedyo?n

    n

    n

    n

    n

    n

    Ang Legal na Batayan: Rescission at Substantial Breach

    n

    nAng kasong ito ay nakabatay sa konsepto ng reciprocal obligations o magkatumbas na obligasyon sa ilalim ng Civil Code ng Pilipinas. Sa isang kontrata, madalas na may magkatumbas na obligasyon ang bawat partido. Halimbawa, sa kasong ito, obligasyon ng GL Enterprises na mag-supply ng IBS na pasado sa pamantayan, at obligasyon naman ng NWU na magbayad para dito.n

    nKapag ang isang partido ay hindi tumupad sa kanyang obligasyon, maaaring magkaroon ng paglabag sa kontrata. Ayon sa Article 1191 ng Civil Code, may kapangyarihan ang injured party o partido na nalugi na magpawalang-bisa ng obligasyon (rescission) kung ang kabilang partido ay hindi tumupad sa kanilang obligasyon. Narito ang mismong teksto ng Article 1191:n

    n

    “The power to rescind obligations is implied in reciprocal ones, in case one of the obligors should not comply with what is incumbent upon him.

    The injured party may choose between the fulfillment and the rescission of the obligation, with the payment of damages in either case. He may also seek rescission, even after he has chosen fulfillment, if the latter should become impossible.

    The court shall decree the rescission claimed, unless there be just cause authorizing the fixing of a period.”

    n

    nMahalaga ring maunawaan ang konsepto ng substantial breach o malaking paglabag sa kontrata. Hindi lahat ng paglabag ay sapat para mag-rescind ng kontrata. Ang substantial breach ay ang paglabag na pumapatay sa mismong layunin ng kontrata. Ibig sabihin, dahil sa paglabag, hindi na makakamit ng partido na nalugi ang inaasahan niya mula sa kontrata. Hindi kasama rito ang mga slight or casual breaches o mga bahagyang paglabag lamang.n

    nHalimbawa, kung bumili ka ng bagong cellphone at ang dumating ay sira at hindi gumagana, ito ay substantial breach dahil hindi mo magagamit ang cellphone na binili mo. Ngunit kung ang charger lamang ang sira, maaaring hindi ito substantial breach dahil ang cellphone mismo ay gumagana pa rin.n

    nSa kaso ng Maglasang vs. NWU, ang tanong ay: Ang paghahatid ba ng substandard na IBS equipment ay substantial breach ng kontrata?n

    n

    n

    n

    n

    n

    Ang Kwento ng Kaso: Substandard na Kagamitan, Work Stoppage, at Reklamo

    n

    nNoong 2004, kinontrata ng Northwestern University ang GL Enterprises para mag-install ng bagong Integrated Bridge System (IBS). Kailangan ito ng NWU para sa kanilang maritime courses at para makasunod sa requirements ng Commission on Higher Education (CHED). Dalawang kontrata ang pinirmahan, isa para sa pangunahing IBS at isa pa para sa simulation rooms. Ang total na halaga ng proyekto ay Php 2,970,000.00.n

    nNagbayad ang NWU ng paunang bayad na Php 1 milyon at ibinigay din ang kanilang lumang IBS bilang trade-in. Makalipas ang dalawang buwan, nag-deliver ang GL Enterprises ng mga kagamitan. Ngunit nang simulan ang installation, pinatigil ito ng NWU dahil natuklasan nilang substandard ang mga kagamitan.n

    nAyon sa NWU, ang mga kagamitan ay luma, walang instruction manuals at warranty, mukhang reconditioned, at hindi pasado sa pamantayan ng International Maritime Organization (IMO) at CHED. Sinubukan nilang makipag-usap sa GL Enterprises, ngunit sa halip na ayusin ang problema, nag-file ng reklamo ang GL Enterprises para sa breach of contract.n

    nNagreklamo ang GL Enterprises sa korte, humihingi ng bayad sa dapat sana nilang kinita (Php 1.97 milyon), moral at exemplary damages, attorney’s fees, at iba pa. Depensa naman ng NWU, hindi nila tinanggap ang substandard na kagamitan at sila ang nalugi. Humingi sila ng rescission ng kontrata at damages.n

    nDesisyon ng RTC: Parehong May Kasalanann

    nNapagdesisyunan ng Regional Trial Court (RTC) na parehong may kasalanan ang magkabilang partido. Sinabi ng RTC na mali ang NWU sa pagpapatigil agad ng trabaho, ngunit mali rin ang GL Enterprises sa pag-deliver ng substandard na kagamitan. Inutusan ng RTC ang mutual restitution, ibig sabihin, ibalik ang mga naibigay na. Halimbawa, ibalik ng GL Enterprises ang trade-in na lumang IBS at ang paunang bayad na Php 1 milyon, at ibalik naman ng NWU ang mga kagamitan na na-deliver ng GL Enterprises.n

    nDesisyon ng Court of Appeals: GL Enterprises ang May Substantial Breachn

    nHindi nasiyahan ang parehong partido sa desisyon ng RTC, kaya umapela sila sa Court of Appeals (CA). Binaliktad ng CA ang desisyon ng RTC. Sinabi ng CA na ang GL Enterprises ang nakagawa ng substantial breach dahil sa pag-deliver ng substandard na kagamitan. Tama lang daw ang ginawa ng NWU na patigilin ang trabaho para maiwasan ang mas malaking problema at gastos. Nag-rescind ng kontrata ang CA at pinagtibay ang mutual restitution, at pinagbayad pa ang GL Enterprises ng attorney’s fees na Php 50,000.n

    nDesisyon ng Supreme Court: Pinagtibay ang CAn

    nUmapela ang GL Enterprises sa Supreme Court (SC). Ngunit pinagtibay ng SC ang desisyon ng CA. Ayon sa SC, tama ang CA sa pag-apply ng Article 1191 tungkol sa rescission. Ang paghahatid ng substandard na kagamitan ay substantial breach dahil hindi nito natupad ang layunin ng kontrata – ang magkaroon ng IBS na pasado sa pamantayan ng CHED at IMO. Binanggit pa ng SC ang testimonya na nagpapatunay na substandard talaga ang mga kagamitan, tulad ng:

    n

    “Q: In particular which of these equipment of CHED requirements were not complied with?

    A: The Radar Ma’am, because they delivered only 10-inch PPI, that is the monitor of the Radar. That is 16-inch and the gyrocompass with two (2) repeaters and the history card. The gyrocompass – there is no marker, there is no model, there is no serial number, no gimbal, no gyroscope and a bulb to work it properly to point the true North because it is very important to the Cadets to learn where is the true North being indicated by the Master Gyrocompass.”

    n

    nDagdag pa ng SC, hindi maaaring basta maghintay na lamang ang NWU hanggang matapos ang installation at saka pa lang magreklamo sa CHED. Tama lang na pinatigil nila ang trabaho nang malaman nilang substandard ang kagamitan. Kaya, kinatigan ng SC ang rescission ng kontrata at ang pagtanggi sa claim for damages ng GL Enterprises, at pinagtibay ang pagpapabayad ng attorney’s fees.n

    n

    n

    n

    n

    n

    Praktikal na Implikasyon: Kahalagahan ng Kalidad at Pagtupad sa Kontrata

    n

    nAng kasong ito ay nagbibigay ng mahalagang aral para sa mga negosyante at mga partido sa kontrata. Una, napakahalaga ng kalidad ng produkto o serbisyo na ipinangako sa kontrata. Hindi sapat na basta mag-deliver lamang. Dapat siguraduhin na ang produkto o serbisyo ay pasado sa mga pamantayan at specifications na napagkasunduan.n

    nPangalawa, ang paghahatid ng substandard na produkto ay maaaring ituring na substantial breach ng kontrata. Ito ay maaaring magresulta sa rescission ng kontrata, ibig sabihin, mapapawalang-bisa ang kasunduan at ibabalik ang mga naibigay. Bukod pa rito, hindi rin makakakuha ng damages ang partido na naglabag sa kontrata.n

    nPangatlo, may karapatan ang partido na nalugi na protektahan ang kanyang sarili kapag nakita niyang may paglabag sa kontrata. Sa kasong ito, tama lang ang ginawa ng NWU na patigilin ang trabaho nang matuklasan nilang substandard ang kagamitan. Hindi nila kailangang maghintay pa hanggang matapos ang proyekto bago kumilos.n

    nKey Lessons:n

      n

    • Siguraduhing tumupad sa kontrata: I-deliver ang produkto o serbisyo ayon sa napagkasunduan.

      • n

    • Panatilihin ang kalidad: Huwag magpadala ng substandard na produkto.

      • n

    • Protektahan ang iyong karapatan: Kung ikaw ang nalugi, may legal na remedyo ka tulad ng rescission.

      • n

    • Makipag-usap nang maayos: Subukang ayusin ang problema sa pamamagitan ng amicable settlement bago magdemanda.

      • n

    n

    n

    n

    n

    n

    n

    Frequently Asked Questions (FAQs)

    n

    nTanong 1: Ano ang ibig sabihin ng

  • Hindi Ka Nagfo-Forum Shopping Kung Humahabol Ka ng Hiwalay na Civil Case Kahit May Apela sa Civil Aspect ng Criminal Case

    Pwede Kang Maghain ng Hiwalay na Civil Case Kahit Umaapela Ka sa Civil Aspect ng Criminal Case

    G.R. No. 175256 & 179160

    Madalas nating naririnig ang salitang “forum shopping” sa korte. Ito ay ang paghahain ng parehong kaso sa iba’t ibang korte para makakuha ng paborableng desisyon. Pero paano kung ang isang tao ay naghain ng civil case para mabayaran siya sa kontrata, tapos umaapela pa siya sa civil aspect ng criminal case na may parehong pinagmulan? Forum shopping ba ‘yun? Ayon sa Korte Suprema sa kasong Lily Lim vs. Kou Co Ping, hindi ito forum shopping dahil magkaiba ang sanhi ng pagkilos at pwede itong gawin nang sabay.

    INTRODUKSYON

    Isipin mo na bumili ka ng produkto online pero hindi ito dumating o iba ang dumating. Pwede kang magreklamo sa pulis at kasuhan ang nagbenta ng estafa. Kasabay nito, pwede ka rin humingi sa korte na tuparin ng nagbenta ang kontrata at ibigay sa iyo ang produkto o bayaran ka. Magulo, ‘di ba? Yan ang eksaktong tanong sa kasong ito: pwede bang sabay mong gawin ang dalawang aksyon na ‘yan nang hindi ka masasabihang nagfo-forum shopping?

    Sa kasong ito, bumili si Lily Lim ng semento kay Kou Co Ping pero hindi naibigay ang lahat. Nagkaso si Lim ng estafa laban kay Co Ping at humingi rin ng danyos sa civil aspect ng kaso. Habang umaapela si Lim sa civil aspect dahil hindi siya nabayaran, naghain din siya ng hiwalay na civil case para sapilitang tuparin ni Co Ping ang kontrata at magbayad ng danyos. Sinabi ng Court of Appeals na forum shopping ito. Pero sabi ng Korte Suprema, hindi. Bakit?

    ANG LEGAL NA KONTEKSTO

    Para maintindihan kung bakit hindi forum shopping ang ginawa ni Lily Lim, kailangan nating alamin ang ilang importanteng konsepto sa batas. Una, ano ba ang forum shopping? Ito ay ang pagtatangka na humanap ng paborableng korte o hukom sa pamamagitan ng paghahain ng parehong kaso sa iba’t ibang lugar o pagkakataon. Ipinagbabawal ito dahil sinasayang lang nito ang oras at resources ng korte at nagdudulot ng kaguluhan sa sistema ng hustisya.

    Kaugnay nito ang litis pendentia, na nangangahulugang may kaso nang nakabinbin sa ibang korte na may parehong partido, sanhi ng pagkilos, at hinihinging lunas. Kung may litis pendentia, pwedeng i-dismiss ang bagong kaso para maiwasan ang magkasalungat na desisyon.

    Isa pang konsepto ay ang res judicata, o “matter judged”. Kapag ang isang kaso ay napagdesisyunan na nang pinal, hindi na ito pwedeng litisin muli sa ibang kaso na may parehong partido, sanhi ng pagkilos, at hinihinging lunas. Layunin nito na bigyan ng katiyakan ang mga desisyon ng korte.

    Pero sa kaso ni Lim, sinabi ng Korte Suprema na hindi ito forum shopping dahil magkaiba ang sanhi ng pagkilos sa estafa case at sa civil case para sa specific performance. Ano ba ang ibig sabihin nito?

    Ayon sa batas, kapag nakagawa ka ng krimen (tulad ng estafa), may dalawang uri ng pananagutan ka: criminal liability (pananagutan sa krimen) at civil liability (pananagutang sibil o bayaran ang danyos na ginawa mo). Sa estafa case, ang civil liability ay ex delicto, ibig sabihin, nagmumula ito mismo sa krimen. Ayon sa Article 100 ng Revised Penal Code:

    Art. 100. Civil liability of a person guilty of felony. — Every person criminally liable for a felony is also civilly liable.

    Pero bukod sa civil liability ex delicto, pwede rin magkaroon ng independent civil liability. Ito ay pananagutang sibil na hiwalay sa krimen at pwedeng ihabol kahit pa napawalang-sala ang akusado sa criminal case. Ito ay nakasaad sa Article 31 at 33 ng Civil Code:

    ART. 31. When the civil action is based on an obligation not arising from the act or omission complained of as a felony, such civil action may proceed independently of the criminal proceedings and regardless of the result of the latter.

    ART. 33. In cases of defamation, fraud, and physical injuries a civil action for damages, entirely separate and distinct from the criminal action, may be brought by the injured party. Such civil action shall proceed independently of the criminal prosecution, and shall require only a preponderance of evidence.

    Sa madaling salita, pwede kang maghabol ng civil case batay sa kontrata (breach of contract) o sa tort (abuse of rights) kahit na may criminal case na estafa na pareho ang pinagmulan. Ang importante ay magkaiba ang sanhi ng pagkilos.

    PAGHIMAY NG KASO

    Nagsimula ang lahat noong 1999 nang bumili si Lily Lim ng withdrawal authorities para sa 50,000 bags ng semento mula kay Kou Co Ping. Ang withdrawal authorities na ito ay parang tseke na nagpapahintulot kay Lim na kunin ang semento mula sa planta ng FR Cement Corporation (FRCC).

    Nakakuha naman si Lim ng 2,800 bags ng semento. Pero biglang hindi na siya pinayagan ng FRCC na kumuha pa ng semento dahil daw nagtaas na ng presyo. Sinabi ni Co Ping kay Lim na kailangan niyang magbayad ng dagdag para makuha ang natitirang semento. Hindi pumayag si Lim dahil ang usapan nila ay fixed price at may withdrawal authorities na siya.

    Dahil hindi naayos ang problema, nagkaso si Lim ng estafa laban kay Co Ping sa Regional Trial Court (RTC) ng Pasig. Humingi rin siya ng danyos sa civil aspect ng kaso. Pero napawalang-sala si Co Ping sa estafa dahil daw walang sapat na ebidensya. Gayunpaman, itinuloy pa rin ang pagdinig sa civil liability.

    Sa desisyon ng RTC Pasig, sinabi na walang civil liability si Co Ping kay Lim. Umapela si Lim sa Court of Appeals (CA). Habang nakabinbin ang apela, naghain din si Lim ng civil case para sa specific performance at damages sa RTC Manila laban kay Co Ping at sa iba pang partido na sangkot sa withdrawal authorities.

    Dito na nagkagulo. Sinabi ng Second Division ng CA na forum shopping ang ginawa ni Lim dahil pareho lang daw ang sanhi ng pagkilos at hinihinging lunas sa apela sa estafa case at sa civil case. Dahil dito, dinismiss ng Second Division ang apela ni Lim.

    Pero sinabi naman ng Seventeenth Division ng CA na hindi forum shopping ang ginawa ni Lim at pinayagan nilang ituloy ang civil case sa RTC Manila. Magkasalungat ang desisyon ng dalawang dibisyon ng CA kaya umakyat ang kaso sa Korte Suprema.

    Ayon sa Korte Suprema, hindi forum shopping si Lim. Tama ang Seventeenth Division ng CA. Narito ang ilan sa mga mahahalagang punto ng Korte Suprema:

    • “The first action is clearly a civil action ex delicto, it having been instituted together with the criminal action.”
    • “On the other hand, the second action, judging by the allegations contained in the complaint, is a civil action arising from a contractual obligation and for tortious conduct (abuse of rights).”
    • “Thus, Civil Case No. 05-112396 involves only the obligations arising from contract and from tort, whereas the appeal in the estafa case involves only the civil obligations of Co arising from the offense charged. They present different causes of action, which , under the law, are considered ‘separate, distinct, and independent’ from each other.”

    Dahil dito, ibinalik ng Korte Suprema ang apela ni Lim sa Second Division ng CA para ituloy ang pagdinig. Pinagtibay naman nila ang desisyon ng Seventeenth Division na nagpapahintulot na ituloy ang civil case sa RTC Manila.

    PRAKTIKAL NA IMPLIKASYON

    Ano ang ibig sabihin nito sa atin? Ang desisyon na ito ay nagpapakita na hindi ka limitado sa isang uri lang ng kaso kung ikaw ay naloko o nadaya sa isang transaksyon. Pwede kang magkaso ng criminal case para maparusahan ang nanloko sa iyo, at pwede ka rin maghain ng civil case para mabayaran ka sa danyos na natamo mo, base sa kontrata o sa abuso ng karapatan.

    Sa mga negosyante, mahalaga itong malaman. Kung ikaw ay biktima ng panloloko sa negosyo, hindi mo kailangang pumili kung criminal case lang o civil case lang ang ihahain mo. Pwede mong gawin ang dalawa para masigurado na makukuha mo ang hustisya at mababawi mo ang lugi mo.

    Pero tandaan, hindi ka pwedeng doblehin ang recovery mo. Hindi ka pwedeng bayaran dalawang beses para sa parehong danyos. Kung nanalo ka sa civil case at nabayaran ka na, hindi ka na pwedeng bayaran ulit sa civil aspect ng criminal case para sa parehong danyos.

    MGA MAHAHALAGANG ARAL

    • Magkaiba ang civil liability ex delicto at independent civil liability. Pwedeng magmula ang civil liability sa krimen mismo (ex delicto) o sa ibang sanhi tulad ng kontrata o tort (independent civil liability).
    • Pwedeng magsabay ang criminal case at independent civil case. Hindi forum shopping kung maghain ka ng independent civil case kahit may criminal case na may parehong pinagmulan.
    • Iba ang sanhi ng pagkilos sa estafa case at sa civil case para sa specific performance. Sa estafa, ang sanhi ay krimen. Sa specific performance, ang sanhi ay kontrata.
    • Hindi pwedeng doblehin ang recovery. Bawal bayaran ka dalawang beses para sa parehong danyos.

    MGA KARANIWANG TANONG

    Tanong: Pwede ba akong maghain ng civil case para sa breach of contract kahit na nagkaso na ako ng estafa tungkol sa parehong kontrata?

    Sagot: Oo, pwede. Ayon sa kasong Lily Lim vs. Kou Co Ping, hindi ito forum shopping dahil magkaiba ang sanhi ng pagkilos. Ang estafa case ay nakabase sa krimen, habang ang civil case para sa breach of contract ay nakabase sa kontrata.

    Tanong: Ano ang pagkakaiba ng civil liability ex delicto at independent civil liability?

    Sagot: Ang civil liability ex delicto ay nagmumula mismo sa krimen at kasama itong hinahabol sa criminal case. Ang independent civil liability naman ay hiwalay sa krimen at pwedeng ihabol nang hiwalay, kahit pa napawalang-sala ang akusado sa criminal case.

    Tanong: Forum shopping ba kung umaapela ako sa civil aspect ng criminal case tapos naghain din ako ng hiwalay na civil case?

    Sagot: Hindi forum shopping ayon sa kasong ito, basta’t magkaiba ang sanhi ng pagkilos sa dalawang kaso. Sa kaso ni Lim, magkaiba ang sanhi ng pagkilos sa apela sa estafa case (civil liability ex delicto) at sa civil case para sa specific performance (breach of contract at tort).

    Tanong: Kailangan ko bang pumili kung criminal case lang o civil case lang ang ihahain ko?

    Sagot: Hindi mo kailangang pumili. Pwede mong ihain ang parehong criminal case at independent civil case para masiguro na makukuha mo ang hustisya at mababawi mo ang lugi mo.

    Tanong: Paano kung manalo ako sa parehong kaso? Babayaran ba ako dalawang beses?

    Sagot: Hindi ka pwedeng bayaran dalawang beses para sa parehong danyos. Kung manalo ka sa parehong kaso, dapat siguraduhin na hindi ka makakatanggap ng doble na bayad para sa parehong lugi.

    Eksperto ang ASG Law sa mga usaping sibil at kriminal. Kung may katanungan ka tungkol sa forum shopping o independent civil actions, huwag mag-atubiling kumonsulta sa amin. Mag-email sa hello@asglawpartners.com o mag-contact dito para sa konsultasyon.



    Source: Supreme Court E-Library
    This page was dynamically generated
    by the E-Library Content Management System (E-LibCMS)

  • Pagpapawalang-bisa ng Kontrata Dahil sa Paglabag: Ano ang Dapat Mong Malaman?

    Pag-unawa sa Rescission ng Kontrata: Kailan Ito Pinapayagan?

    G.R. No. 171076, August 01, 2012

    INTRODUKSYON

    Sa mundo ng negosyo at mga transaksyon, ang mga kontrata ay pundasyon ng mga kasunduan. Ngunit paano kung ang isang partido ay hindi tumupad sa kanyang obligasyon? Maaari bang basta na lamang ipawalang-bisa ang kontrata? Ang kasong Goldloop Properties Inc. vs. Government Service Insurance System ay nagbibigay linaw sa usapin ng rescission o pagpapawalang-bisa ng kontrata dahil sa paglabag, at ang mga limitasyon nito.

    Sa kasong ito, sumang-ayon ang Goldloop at GSIS na magtayo ng condominium. Hindi natuloy ang proyekto dahil hindi nakakuha ng permit ang GSIS mula sa Pasig City dahil sa umano’y pagkakautang sa buwis. Dahil dito, ipinawalang-bisa ng GSIS ang kontrata dahil umano sa hindi pagbabayad ng Goldloop. Ang pangunahing tanong dito ay: Tama ba ang ginawang pagpapawalang-bisa ng GSIS sa kontrata?

    LEGAL NA KONTEKSTO

    Ang konsepto ng rescission ay nakapaloob sa Article 1191 at 1192 ng Civil Code ng Pilipinas. Ayon sa Article 1191, “Ang kapangyarihang magpawalang-bisa ng mga obligasyon ay implicit sa mga reciprocal, sa kaso na ang isa sa mga obligor ay hindi dapat tumupad sa kung ano ang nakapatong sa kanya.” Ang reciprocal obligations ay mga obligasyon na nagmumula sa parehong sanhi, kung saan ang bawat partido ay may obligasyon sa isa’t isa.

    Sa madaling salita, sa isang reciprocal obligation, kung hindi tumupad ang isang partido sa kanyang obligasyon, ang kabilang partido ay may karapatang ipawalang-bisa ang kontrata. Maaaring pumili ang partido na nagdurusa kung ituloy ang kontrata o ipawalang-bisa ito, kasama ang karapatang humingi ng danyos.

    Mahalagang tandaan na hindi basta-basta ang pagpapawalang-bisa ng kontrata. Ayon sa Korte Suprema sa kasong Velarde v. Court of Appeals, “hindi awtomatiko ang rescission.” Kailangan pa rin ang pahintulot ng korte, maliban kung mayroong malinaw na probisyon sa kontrata na nagpapahintulot sa unilateral rescission.

    Sa Article 1192 naman, tinatalakay ang sitwasyon kung saan parehong partido ang nagkasala. Sinasabi rito: “Sa kaso na parehong partido ang nakagawa ng paglabag sa obligasyon, ang pananagutan ng unang nagkasala ay dapat na pantay na pagaanin ng mga korte. Kung hindi matukoy kung alin sa mga partido ang unang lumabag sa kontrata, ang pareho ay ituturing na pinawalang-bisa, at ang bawat isa ay dapat magdala ng sarili niyang danyos.”

    PAGSUSURI SA KASO

    Sa kaso ng Goldloop at GSIS, malinaw na may reciprocal obligations. Obligasyon ng Goldloop na magbayad sa GSIS para sa lupa at magtayo ng condominium. Obligasyon naman ng GSIS na ibigay ang lupa na walang anumang sagabal at isagawa ang deed of absolute sale.

    Ayon sa MOA (Memorandum of Agreement), dapat bayaran ng Goldloop ang GSIS ng P140,890,000.00 sa loob ng apat na taon. May probisyon din sa kontrata na kung mabigo ang Goldloop na magbayad, maaaring ipawalang-bisa ng GSIS ang kasunduan. Ito ang ginamit na basehan ng GSIS sa pagpapawalang-bisa ng kontrata.

    Sinabi ng Korte Suprema na tama ang GSIS sa pagpapawalang-bisa ng kontrata dahil lumabag ang Goldloop sa obligasyon nitong magbayad. Ayon sa Korte, “When it could not do so as a consequence of the non-issuance of permits, it should have asked for an extension within which to pay the same. However, since Goldloop neither completed the payment nor sought for an extension, it is considered to have breached its commitment and obligation under Sec. 1.1 of the MOA.”

    Binigyang diin ng Korte na bagama’t may problema sa permit dahil sa hindi nabayarang buwis ng GSIS, hindi ito sapat na dahilan para hindi tumupad ang Goldloop sa kanyang obligasyon sa pagbabayad. Maaari sanang humingi ng extension ang Goldloop, ngunit hindi nila ito ginawa.

    Gayunpaman, pinuna rin ng Korte Suprema ang GSIS. “GSIS is, however, not entirely faultless. It also failed to comply with its obligation…to deliver the property free from burden.” Hindi rin natupad ng GSIS ang obligasyon nitong ibigay ang lupa na walang sagabal dahil sa problema sa buwis.

    Dahil parehong partido ang nagkulang, inilapat ng Korte Suprema ang Article 1192. “If it cannot be determined which of the parties first violated the contract, the same shall be deemed extinguished, and each shall bear his own damages.” Kaya, pinawalang-bisa ang kontrata, inutusan ang Goldloop na ibalik ang property sa GSIS, at inutusan ang GSIS na ibalik sa Goldloop ang P4,122,133.19 na naibayad nito para sa cistern tank. Walang danyos na ibinigay sa magkabilang partido.

    PRAKTIKAL NA IMPLIKASYON

    Ang kasong ito ay nagtuturo ng ilang mahahalagang aral, lalo na sa mga negosyo at indibidwal na pumapasok sa kontrata.

    Una, mahalaga ang pagtupad sa kontrata. Ang kontrata ay batas sa pagitan ng mga partido. Dapat tuparin ang mga obligasyon na napagkasunduan. Hindi sapat na dahilan ang mga external factors kung hindi susubukan ng partido na humanap ng paraan para tumupad, tulad ng paghingi ng extension sa kasong ito.

    Pangalawa, kung may problema sa pagtupad ng kontrata, mahalagang makipag-usap sa kabilang partido. Kung nahaharap sa problema sa permits, dapat sana ay nakipag-ugnayan ang Goldloop sa GSIS at pormal na humingi ng extension. Ang komunikasyon at maagap na aksyon ay mahalaga para maiwasan ang hindi pagkakaunawaan at posibleng pagpapawalang-bisa ng kontrata.

    Pangatlo, kahit may karapatang mag-rescind, hindi nangangahulugan na perpekto ang kabilang partido. Sa kasong ito, kahit pinaboran ang GSIS sa rescission, pinuna rin sila ng Korte sa hindi pagtupad sa kanilang obligasyon na magbigay ng property na walang sagabal.

    Mga Mahalagang Aral:

    • Tuparin ang Kontrata: Ang kontrata ay batas. Sikaping tuparin ang lahat ng obligasyon.
    • Komunikasyon ay Mahalaga: Makipag-usap sa kabilang partido kung may problema.
    • Humingi ng Extension Kung Kinakailangan: Kung may valid reason para hindi makatupad sa takdang oras, humingi ng extension.
    • Hindi Awtomatiko ang Rescission: Kailangan ng legal na basehan at proseso para sa rescission.

    MGA KARANIWANG TANONG

    Tanong: Ano ang ibig sabihin ng

  • Pagtatalaga ng Kontrata: Kailan Maaaring Bawiin Nang Walang Pahintulot ng Hukuman?

    Sa desisyong ito, ipinaliwanag ng Korte Suprema na ang pagpapawalang-bisa sa isang kontrata ay dapat dumaan sa proseso ng korte. Hindi maaaring basta-basta na lamang ipawalang-bisa ang isang kontrata nang walang pagdinig mula sa korte, lalo na kung mayroong hindi pagkakasundo sa pagitan ng mga partido. Ang unilateral na pagpapawalang-bisa ay itinuturing lamang na pansamantala at kailangan ng pinal na desisyon ng hukuman upang maging opisyal. Sa kasong ito, ang pagtanggi ng PNCC na tanggapin ang mga materyales mula sa Mars Construction Enterprises ay hindi naaayon sa kontrata at nangangailangan ng pagpapasya ng korte.

    Kontrata ng Supply: Ang Kwento ng Graba at Batas

    Ang kasong ito ay tungkol sa isang kontrata sa pagitan ng Philippine National Construction Corporation (PNCC) at Mars Construction Enterprises, Inc. para sa supply ng mga materyales sa konstruksyon. Noong 1982, nagkasundo ang dalawang partido na magsuplay ang Mars Construction sa PNCC ng mga 70,000 cubic meters ng aggregates, kabilang ang graba, buhangin, at iba pang materyales. Nagkaroon ng mga pagbabago sa kontrata, partikular na sa dami ng mga materyales na dapat i-deliver. Kalaunan, tumanggi ang PNCC na tanggapin ang delivery ng 17,000 cubic meters ng washed 1-1/2″ gravel mula sa Mars Construction, dahil umano sa hindi na nila kailangan ang materyales. Nagdulot ito ng hindi pagkakasundo, at humantong sa pagdedemanda ng Mars Construction para mabayaran ang halaga ng hindi natanggap na delivery.

    Ang pangunahing isyu dito ay kung may karapatan ba ang PNCC na basta na lamang tumanggi sa pagtanggap ng mga materyales, at kung dapat ba silang magbayad para sa hindi natanggap na graba. Pinag-aralan ng korte ang mga probisyon ng kontrata. Binigyang-diin ng korte ang kahalagahan ng interpretasyon ng kontrata nang buo, hindi lamang bahagi nito. Ang interpretasyon ay dapat umanong magbigay ng kahulugan na makatarungan para sa parehong partido. Kung hindi malinaw ang isang probisyon, dapat itong bigyan ng interpretasyon na nagtataguyod ng pinakamalaking pagkakasundo at pagkakapareho ng interes para sa magkabilang panig.

    Napagdesisyunan ng Korte Suprema na hindi makatarungan ang ginawang pagtanggi ng PNCC sa delivery ng mga materyales. Ayon sa korte, ang kontrata ay dapat bigyan ng interpretasyon na ang 70,000 cubic meters ay ang minimum na dami ng materyales na dapat i-deliver. Base sa Amendment No. 2 ng kontrata, ang Mars Construction ay dapat mag-deliver ng minimum na 35,000 cubic meters ng washed 1-1/2″ gravel. Dahil hindi umabot sa minimum na dami ang natanggap ng PNCC, may obligasyon silang tanggapin ang delivery. Idinagdag pa ng korte na ang unilateral na pagbabago sa kontrata, sa pamamagitan lamang ng pagtanggi sa delivery, ay hindi naaayon sa batas. Ang PNCC ay dapat dumaan sa tamang proseso ng pagpapawalang-bisa ng kontrata sa pamamagitan ng pagdinig sa korte.

    Itinuro din ng Korte Suprema na bagama’t may pagkaantala sa pag-deliver ng Mars Construction, nagbayad na sila ng karampatang penalty. Ang pagbabayad na ito ay nangangahulugang tinanggap na ng PNCC ang pagkaantala, at hindi na nila maaaring gamitin ito bilang dahilan para ipawalang-bisa ang kontrata. Samakatuwid, nagdesisyon ang Korte Suprema na dapat bayaran ng PNCC ang Mars Construction para sa halaga ng 17,000 cubic meters ng graba, gayundin ang halaga ng nawalang kita. Dahil dito, hindi maaaring basta-basta na lamang na basta unilaterally na ipawalang-bisa ang isang kontrata. Kinakailangan nito ang pagpapasya ng korte upang masiguro na parehong protektado ang karapatan ng bawat partido.

    FAQs

    Ano ang pangunahing isyu sa kasong ito? Kung may karapatan ba ang PNCC na tumanggi sa delivery ng materyales mula sa Mars Construction, at kung dapat silang magbayad para dito.
    Ano ang sinabi ng Korte Suprema tungkol sa interpretasyon ng kontrata? Dapat bigyan ng interpretasyon ang kontrata nang buo, at hindi lamang bahagi nito, at dapat itong magtaguyod ng pagkakasundo at pagkakapareho ng interes.
    Maaari bang basta na lamang ipawalang-bisa ang isang kontrata? Hindi, kailangan ng pagpapasya ng korte upang masiguro na ang pagpapawalang-bisa ay naaayon sa batas at makatarungan para sa lahat ng partido.
    Ano ang naging basehan ng Korte Suprema sa pagpabor sa Mars Construction? Binigyan diin ng Korte ang Amendment No. 2 ng kontrata, kung saan nakasaad ang minimum na dami ng dapat i-deliver na washed 1-1/2″ gravel.
    Ano ang kahalagahan ng desisyong ito sa mga kontratista? Nagbibigay ito ng proteksyon sa mga kontratista na sumusunod sa kontrata at nagde-deliver ng mga materyales ayon sa napagkasunduan.
    May obligasyon bang magbayad ng penalty ang Mars Construction dahil sa pagkaantala? Oo, at ang pagbabayad ng penalty ay nangangahulugang tinanggap na ng PNCC ang pagkaantala, at hindi na ito maaaring gamitin para ipawalang bisa ang kontrata.
    Ano ang ibig sabihin ng “lucrum cessans” na ibinayad sa Mars Construction? Ito ay tumutukoy sa nawalang kita na sana ay napunta sa Mars Construction kung tinanggap ng PNCC ang delivery ng mga materyales.
    Paano nakaapekto ang kasong ito sa usapin ng unilateral rescission ng kontrata? Nilinaw ng Korte na ang unilateral rescission ay provisional lamang at kailangan ng judicial determination para maging final at binding.

    Ang desisyong ito ng Korte Suprema ay nagbibigay-diin sa kahalagahan ng paggalang sa mga napagkasunduan sa kontrata at ang tamang proseso ng pagpapawalang-bisa nito. Ito ay nagpapaalala sa lahat ng partido na dapat sundin ang batas at dumaan sa korte kung may hindi pagkakasundo. Ang malinaw na pagkakaintindihan sa mga probisyon ng kontrata at pagiging patas sa pagtupad ng mga obligasyon ay mahalaga para maiwasan ang mga legal na problema.

    For inquiries regarding the application of this ruling to specific circumstances, please contact ASG Law through contact or via email at frontdesk@asglawpartners.com.

    Disclaimer: This analysis is provided for informational purposes only and does not constitute legal advice. For specific legal guidance tailored to your situation, please consult with a qualified attorney.
    Source: Philippine National Construction Corporation vs. Mars Construction Enterprises, Inc., G.R. No. 133909, February 15, 2000

  • Kontrata ba Ito ng Benta o Kontrata Para sa Gawa? Pagkilala sa mga Obligasyon sa Philippine Law

    Paano Tukuyin Kung Ang Isang Kontrata Ay Benta o Para sa Gawa: Ang Aral Mula sa Engineering & Machinery Corporation v. Court of Appeals

    G.R. No. 52267, January 24, 1996

    Ang pagtukoy kung ang isang kontrata ay benta (sale) o para sa isang partikular na gawa (piece of work) ay hindi lamang isang teknikalidad sa batas. Ito ay may malaking epekto sa mga karapatan at obligasyon ng bawat partido, lalo na pagdating sa mga depekto at pananagutan. Ang kaso ng Engineering & Machinery Corporation v. Court of Appeals ay nagbibigay linaw sa usaping ito, at nagtuturo sa atin kung paano dapat suriin ang mga kontrata upang malaman kung anong mga batas ang dapat sundin.

    Ang Legal na Konteksto ng Kontrata ng Benta at Kontrata Para sa Gawa

    Sa ilalim ng Civil Code ng Pilipinas, ang kontrata ng benta ay naiiba sa kontrata para sa isang partikular na gawa. Mahalagang maunawaan ang pagkakaiba dahil dito nakasalalay kung anong mga probisyon ng batas ang dapat sundin.

    Ayon sa Article 1458 ng Civil Code:

    “By the contract of sale one of the contracting parties obligates himself to transfer the ownership of and to deliver a determinate thing, and the other to pay therefor a price certain in money or its equivalent.”

    Samantala, ayon sa Article 1713:

    “By the contract for a piece of work the contractor binds himself to execute a piece of work for the employer, in consideration of a certain price or compensation. The contractor may either employ only his labor or skill, or also furnish the material.”

    Ang pangunahing pagkakaiba ay nakasalalay sa intensyon ng mga partido at sa kalikasan ng bagay na pinag-uusapan. Kung ang bagay ay umiiral na o karaniwang ginagawa para sa merkado, ito ay maaaring kontrata ng benta. Ngunit kung ang bagay ay ginawa lalo na para sa isang partikular na customer at ayon sa kanyang mga espesyal na order, ito ay kontrata para sa isang partikular na gawa.

    Halimbawa, kung bumili ka ng refrigerator sa isang appliance store, ito ay kontrata ng benta. Ngunit kung nagpagawa ka ng isang custom-made na aparador sa isang karpintero, ito ay kontrata para sa isang partikular na gawa.

    Pagsusuri sa Kaso: Engineering & Machinery Corporation v. Court of Appeals

    Narito ang mga mahahalagang pangyayari sa kaso:

    • Ang Engineering & Machinery Corporation (petitioner) ay pumasok sa isang kontrata sa isang Ponciano L. Almeda (private respondent) upang mag-fabricate at mag-install ng air-conditioning system sa gusali nito.
    • Natapos ang sistema noong 1963 at binayaran ni Almeda ang buong halaga.
    • Noong 1971, natuklasan ni Almeda ang mga depekto sa sistema at nagsampa ng kaso laban sa Engineering & Machinery Corporation para sa damages.
    • Iginiit ng Engineering & Machinery Corporation na ang kaso ay barred na ng prescription dahil lumipas na ang anim na buwang palugit para sa paghahabol ng depekto sa ilalim ng Article 1571 ng Civil Code.

    Ang pangunahing tanong sa kaso ay kung ang kontrata ay benta o para sa isang partikular na gawa. Kung ito ay benta, ang six-month prescriptive period ay maaaring mag-apply. Ngunit kung ito ay para sa isang partikular na gawa, ang mas mahabang prescriptive period para sa breach of contract (10 taon) ay ang dapat sundin.

    Ayon sa Korte Suprema:

    “Clearly, the contract in question is one for a piece of work. It is not petitioner’s line of business to manufacture air-conditioning systems to be sold “off-the-shelf.” Its business and particular field of expertise is the fabrication and installation of such systems as ordered by customers and in accordance with the particular plans and specifications provided by the customers.”

    Dahil dito, napagdesisyunan ng Korte Suprema na ang kontrata ay para sa isang partikular na gawa, at ang kaso ay hindi barred ng prescription. Pinanigan ng Korte Suprema ang desisyon ng Court of Appeals na nag-uutos sa Engineering & Machinery Corporation na bayaran si Almeda para sa mga depekto sa air-conditioning system.

    Dagdag pa ng Korte:

    “Having concluded that the original complaint is one for damages arising from breach of a written contract – and not a suit to enforce warranties against hidden defects – we herewith declare that the governing law is Article 1715 (supra).”

    Praktikal na Implikasyon ng Kaso

    Ang kasong ito ay nagbibigay ng mahalagang aral para sa mga negosyo at indibidwal na pumapasok sa mga kontrata. Narito ang ilang praktikal na implikasyon:

    • Mahalagang tukuyin nang malinaw kung ang kontrata ay benta o para sa isang partikular na gawa. Ito ay makakaapekto sa mga karapatan at obligasyon ng bawat partido.
    • Kung ang kontrata ay para sa isang partikular na gawa, ang contractor ay may obligasyon na gawin ang trabaho nang naaayon sa mga napagkasunduang specifications.
    • Ang pagtanggap ng employer sa trabaho ay hindi nangangahulugang waived na niya ang kanyang karapatan na maghabol para sa mga depekto, lalo na kung hindi ito agad makikita.

    Mga Key Lessons

    • Alamin ang uri ng kontrata: Tiyakin kung benta o para sa gawa ang kontrata dahil dito nakasalalay ang mga legal na remedyo.
    • Magdokumento ng lahat: Panatilihin ang mga records ng lahat ng komunikasyon, specifications, at pagbabayad.
    • Kumonsulta sa abogado: Kung may pagdududa, kumonsulta sa isang abogado upang maunawaan ang iyong mga karapatan at obligasyon.

    Mga Madalas Itanong (Frequently Asked Questions)

    Ano ang pagkakaiba ng kontrata ng benta at kontrata para sa gawa?
    Ang kontrata ng benta ay paglilipat ng pagmamay-ari ng isang bagay na umiiral na, habang ang kontrata para sa gawa ay paggawa ng isang bagay na hindi pa umiiral, ayon sa specifications ng customer.

    Paano kung hindi malinaw ang uri ng kontrata?
    Titingnan ng korte ang intensyon ng mga partido at ang kalikasan ng bagay na pinag-uusapan upang matukoy ang uri ng kontrata.

    Ano ang prescriptive period para maghabol ng depekto sa kontrata ng benta?
    Sa ilalim ng Article 1571 ng Civil Code, ang prescriptive period ay anim na buwan mula sa paghahatid ng bagay.

    Ano ang prescriptive period para sa breach of contract sa kontrata para sa gawa?
    Ang prescriptive period ay sampung taon mula sa paglabag sa kontrata, ayon sa Article 1144 ng Civil Code.

    May pananagutan ba ang contractor kahit tinanggap na ng employer ang trabaho?
    Oo, kung ang depekto ay hindi agad makikita at ang employer ay hindi eksperto, maaaring maghabol pa rin ang employer sa loob ng prescriptive period.

    Naging malinaw ba ang usapin ng kontrata ng benta at kontrata para sa gawa? Kung mayroon kang katanungan o nangangailangan ng legal na payo, huwag mag-atubiling lumapit sa ASG Law. Eksperto kami sa mga usaping kontrata at handang tumulong sa iyo. Kontakin kami sa pamamagitan ng email sa hello@asglawpartners.com o bisitahin ang aming website dito para sa konsultasyon. Tumawag na para sa legal na payo na nararapat sa iyo!