Paglabag sa Tungkulin: Ang Kahalagahan ng Personal na Pagharap sa Notaryo

A.C. No. 11428, November 13, 2023

Ang pagiging isang notaryo publiko ay may kaakibat na malaking responsibilidad. Hindi ito basta paglalagay ng pirma at selyo sa isang dokumento. Ito ay isang mahalagang tungkulin na nangangailangan ng integridad at pagsunod sa mga patakaran. Ang kaso ni Maria Brozas-Garri laban kay Atty. Lorenzo A. Reago ay nagbibigay-diin sa kahalagahan ng personal na pagharap sa notaryo at ang mga kahihinatnan ng paglabag dito.

Sa kasong ito, si Atty. Reago ay sinampahan ng reklamo dahil sa pag-notaryo ng isang Special Power of Attorney (SPA) kung saan ang pirma ni Brozas-Garri ay pineke at hindi siya personal na humarap sa kanya. Ito ay isang malinaw na paglabag sa mga patakaran ng notarial practice at sa kanyang panunumpa bilang abogado.

Ang Legal na Batayan ng Notarial Practice

Ang notarial practice ay mahigpit na pinapatakbo ng 2004 Rules on Notarial Practice. Ayon sa Section 2(b), Rule IV nito, ang isang notaryo publiko ay dapat tiyakin na ang taong lumalagda sa dokumento ay personal na humaharap sa kanya at personal niyang kilala o nakilala sa pamamagitan ng mga dokumentong nagpapatunay ng kanyang pagkakakilanlan.

Bukod pa rito, ang paglabag sa mga patakaran ng notarial practice ay itinuturing ding paglabag sa Code of Professional Responsibility and Accountability (CPRA). Ang Canon II, Sections 1 at 11 ng CPRA ay nagbabawal sa mga abogado na gumawa ng anumang uri ng pandaraya o maling representasyon.

Narito ang sipi mula sa CPRA:

CANON II
PROPRIETY
A lawyer shall, at all times, act with propriety and maintain the appearance of propriety in personal and professional dealings, observe honesty, respect and courtesy, and uphold the dignity of the legal profession consistent with the highest standards of ethical behavior.

SECTION 1. Proper Conduct. — A lawyer shall not engage in unlawful, dishonest, immoral, or deceitful conduct.

. . . .

SECTION 11. False Representations or Statements; Duty to Correct. — A lawyer shall not make false representations or statements. A lawyer shall be liable for any material damage caused by such false representations or statements.

Ang pagiging notaryo publiko ay hindi lamang isang karagdagang tungkulin para sa isang abogado. Ito ay isang responsibilidad na may mataas na pamantayan ng integridad at katapatan.

Ang Kuwento ng Kaso: Mula Reklamo Hanggang Desisyon

Nagsimula ang kaso nang magsampa ng reklamo si Maria Brozas-Garri laban kay Atty. Reago dahil sa pag-notaryo ng SPA na may pekeng pirma niya. Ayon kay Brozas-Garri, hindi siya personal na humarap kay Atty. Reago dahil siya ay nasa Amerika noong panahong iyon.

Depensa naman ni Atty. Reago, may pahintulot siyang pangasiwaan ang ari-arian ni Brozas-Garri at ang SPA ay hindi na kailangan pa. Sinabi rin niyang tinanggap ni Brozas-Garri ang mga benepisyo mula sa lease contract, kaya’t dapat itong ituring na pagpapatibay.

Narito ang mga pangyayari sa kaso:

• Nagsampa ng reklamo si Brozas-Garri sa Office of the Bar Confidant (OBC).
• Inirekomenda ng OBC sa Integrated Bar of the Philippines (IBP) na imbestigahan ang kaso.
• Natuklasan ng IBP na nagkasala si Atty. Reago sa paglabag sa Code of Professional Responsibility (CPR) at sa 2004 Rules on Notarial Practice.
• Inirekomenda ng IBP na suspindihin si Atty. Reago mula sa pagsasagawa ng abogasya.
• Pinagtibay ng Supreme Court ang findings at rekomendasyon ng IBP.

Ayon sa Korte Suprema:

“Notarization is not an empty and meaningless act, or one done by rote. Rather, it is invested with substantive public interest because it converts a private document into a public document and makes that document admissible in evidence without further proof of its authenticity, entitled to full faith and credit upon its face.”

Idinagdag pa ng Korte:

“Atty. Reago’s violation of the Notarial Rules was aggravated by the fact that he allowed himself to be an agent of untruthfulness by forging the signature of Brozas­-Garri on the SPA and notarized the same without her presence.”

Ano ang Kahalagahan ng Desisyong Ito?

Ang desisyong ito ay nagpapaalala sa lahat ng notaryo publiko na dapat nilang sundin ang mga patakaran ng notarial practice nang mahigpit. Ang pagiging mapagpabaya sa tungkuling ito ay maaaring magresulta sa malubhang parusa, kabilang na ang suspensyon mula sa pagsasagawa ng abogasya at pagtanggal ng kanilang notarial commission.

Para sa mga indibidwal, ang kasong ito ay nagbibigay-diin sa kahalagahan ng pagtiyak na ang lahat ng dokumento ay maayos na na-notaryo. Dapat tiyakin na personal silang humaharap sa notaryo at na ang kanilang pirma ay tunay.

Mga Mahalagang Aral

• Ang personal na pagharap sa notaryo ay kinakailangan.
• Dapat tiyakin ng notaryo ang pagkakakilanlan ng lumalagda.
• Ang paglabag sa notarial rules ay may malubhang kahihinatnan.

Mga Madalas Itanong (FAQs)

1. Ano ang dapat kong gawin kung hindi ako makaharap sa notaryo?

Kung hindi ka personal na makaharap sa notaryo, maaaring magtalaga ka ng isang taong may Special Power of Attorney (SPA) na siyang haharap sa notaryo sa iyong ngalan. Tiyakin lamang na ang SPA ay maayos na na-notaryo.

2. Ano ang mga dokumentong kailangan para patunayan ang aking pagkakakilanlan sa notaryo?

Karaniwang tinatanggap na mga dokumento ang government-issued IDs tulad ng driver’s license, passport, o voter’s ID.

3. Ano ang mangyayari kung ang isang dokumento ay na-notaryo nang hindi ako personal na humarap?

Ang dokumento ay maaaring mapawalang-bisa at hindi tanggapin sa korte.

4. Paano kung pinilit ako ng notaryo na lumagda sa isang dokumento na hindi ko maintindihan?

Huwag kang pumirma sa anumang dokumento na hindi mo naiintindihan. May karapatan kang humingi ng paliwanag o kumonsulta sa isang abogado.

5. Ano ang mga parusa sa isang notaryo publiko na lumabag sa mga patakaran?

Ang mga parusa ay maaaring kabilangan ng suspensyon mula sa pagsasagawa ng abogasya, pagtanggal ng notarial commission, at pagbabayad ng multa.

Naging malinaw ba ang lahat? Kung mayroon kayong mga katanungan tungkol sa notarial practice o iba pang legal na usapin, huwag mag-atubiling kumonsulta sa mga eksperto ng ASG Law! Kami ay handang tumulong at magbigay ng legal na payo na kailangan ninyo. Magpadala ng email sa hello@asglawpartners.com o bisitahin ang aming website dito para sa karagdagang impormasyon. ASG Law: Ang kasangga mo sa batas!