Sa kasong ito, pinagtibay ng Korte Suprema ang pagpapatalsik sa isang empleyado ng korte dahil sa kapansanan sa pag-iisip. Bagama’t hindi ito isang kasong pandisiplina, kinilala ng Korte na ang patuloy na paglilingkod ng empleyado ay maaaring makasama sa kanyang mga kasamahan at sa publiko. Ang desisyong ito ay nagpapakita ng balanse sa pagitan ng pagprotekta sa karapatan ng empleyado at pagtiyak sa maayos na pagtakbo ng serbisyo publiko.

Kailan ang Isang Empleyado ay Maaaring Alisin sa Tungkulin Dahil sa Mental Incapacity?

Ang kaso ay nag-ugat sa isang reklamo laban kay Catalina Camaso, isang Utility Worker I, dahil sa mga alegasyon ng pagiging insubordinate. Ipinag-utos siya ni Executive Judge Soliver C. Peras na pansamantalang magtrabaho sa ibang branch. Hindi sumunod si Camaso at nagpakita ng kakaibang pag-uugali. Dahil dito, hiniling ni Judge Peras na isailalim si Camaso sa psychiatric evaluation. Natuklasan na si Camaso ay dumaranas ng Delusional Disorder, Mixed Type (Grandiose and Persecutory), kaya inirekomenda ng Office of the Court Administrator (OCA) na magkomento siya kung bakit hindi siya dapat tanggalin sa serbisyo dahil sa kanyang kondisyon.

Sa kanyang tugon, iginiit ni Camaso na sumusunod lamang siya sa administrative order at walang hurisdiksyon si Judge Peras sa kanya. Gayunpaman, pinagtibay ng OCA ang resulta ng pagsusuri sa kanya at nagrekomenda na siya ay tanggalin sa tungkulin nang hindi kinakaltasan ang kanyang mga benepisyo. Ito ang nagtulak sa isyu sa Korte Suprema. Ang pangunahing tanong ay kung dapat bang tanggalin si Camaso sa listahan ng mga empleyado dahil sa kanyang mental na kalagayan.

Pinagtibay ng Korte Suprema ang mga natuklasan at rekomendasyon ng OCA. Base sa Section 93 ng Revised Rules on Administrative Cases in the Civil Service (RRACCS), maaaring tanggalin sa serbisyo ang mga empleyadong physically at mentally unfit na gampanan ang kanilang tungkulin. Binigyang-diin ng Korte ang mga sumusunod na probisyon:

Section 93. Grounds and Procedure for Dropping from the Rolls. — Officers and employees who are x x x shown to be physically and mentally unfit to perform their duties may be dropped from the rolls subject to the following procedures:

c. Physically Unfit

x x x x

3. An officer or employee who is behaving abnormally and manifests continuing mental disorder and incapacity to work as reported by his/her co-workers or immediate supervisor and confirmed by a competent physician, may likewise be dropped from the rolls.

4. For the purpose of the three (3) preceding paragraphs, notice shall be given to the officer or employee concerned containing a brief statement of the nature of his/her incapacity to work.

Nakita ng Korte na ang mga ulat mula sa mga kasamahan ni Camaso at ang mga resulta ng pagsusuri ng psychologist at psychiatrist ay nagpapatunay na hindi na siya physically at mentally fit na magtrabaho. Deteriorado na ang kanyang mental functioning at mayroon siyang distorted na pananaw sa realidad. Ang Delusional Disorder na kanyang dinaranas ay nakakaapekto sa kanyang social judgment, planning, at decision-making.

Ipinunto rin ng Korte na hindi lamang nabigo si Camaso na pabulaanan ang mga natuklasan, kundi ipinakita pa niya ang kanyang kapansanan sa kanyang tugon sa kaso. Dahil dito, kinailangan ng Korte na tanggalin siya sa tungkulin. Ang pagtanggal kay Camaso ay hindi isang disciplinary action. Samakatuwid, hindi niya forfeitted ang anumang benepisyo at maaari pa rin siyang mag-apply muli sa gobyerno.

FAQs

Ano ang pangunahing isyu sa kasong ito?	Kung dapat bang tanggalin sa listahan ng mga empleyado ang isang empleyado dahil sa kanyang mental na kalagayan.
Ano ang natuklasan sa pagsusuri kay Camaso?	Natuklasan na si Camaso ay dumaranas ng Delusional Disorder, Mixed Type (Grandiose and Persecutory), na nakakaapekto sa kanyang pag-iisip at pagpapasya.
Anong batas ang ginamit sa pagpapatalsik kay Camaso?	Ginamit ang Section 93 ng Revised Rules on Administrative Cases in the Civil Service (RRACCS).
Pandisiplina ba ang pagpapatalsik kay Camaso?	Hindi. Ang pagpapatalsik kay Camaso ay dahil sa kanyang mental incapacity, hindi dahil sa anumang paglabag sa patakaran.
Mawawala ba ang mga benepisyo ni Camaso dahil sa kanyang pagpapatalsik?	Hindi. Karapat-dapat pa rin siya sa mga benepisyo na kanyang natamo.
Maaari pa bang magtrabaho sa gobyerno si Camaso sa hinaharap?	Oo, hindi siya diskwalipikado na muling magtrabaho sa gobyerno.
Ano ang epekto ng desisyon na ito sa ibang mga empleyado?	Ang desisyon ay nagbibigay linaw sa proseso ng pagpapatalsik sa mga empleyadong may mental incapacity upang protektahan ang kapakanan ng publiko at ng mga kasamahan sa trabaho.
Sino ang nagrekomenda na tanggalin si Camaso sa tungkulin?	Ang Office of the Court Administrator (OCA) ang nagrekomenda na tanggalin si Camaso sa tungkulin.

Ang kasong ito ay nagpapakita kung paano binabalanse ng Korte Suprema ang karapatan ng empleyado at ang pangangailangan na mapanatili ang integridad at kahusayan ng serbisyo publiko. Ang desisyon ay nagbibigay gabay sa mga sitwasyon kung saan ang mental na kalagayan ng isang empleyado ay nakaaapekto sa kanyang kakayahan na gampanan ang kanyang mga tungkulin.

For inquiries regarding the application of this ruling to specific circumstances, please contact ASG Law through contact or via email at frontdesk@asglawpartners.com.

Disclaimer: This analysis is provided for informational purposes only and does not constitute legal advice. For specific legal guidance tailored to your situation, please consult with a qualified attorney.
Source: RE: REPORT OF EXECUTIVE JUDGE SOLIVER C. PERAS, A.M. No. 15-02-47-RTC, March 21, 2018