Ang Pagiging Pinal ng Hatol ng Pagkaabswelto ay Hindi Absolute: Ang Grave Abuse of Discretion Bilang Basehan

G.R. No. 249890, October 09, 2024

Kadalasan, iniisip natin na kapag napawalang-sala na ang isang akusado, tapos na ang kaso. Ngunit, may mga pagkakataon na ang hatol ng pagkaabswelto ay maaaring mapawalang-bisa. Paano ito nangyayari? Ito ang sinagot ng kaso ni Manuel T. Ubarra, Jr. laban sa People of the Philippines, kung saan binigyang-diin ng Korte Suprema na ang proteksyon laban sa double jeopardy ay hindi nangangahulugang hindi na maaaring baguhin ang isang hatol ng pagkaabswelto, lalo na kung mayroong grave abuse of discretion o labis na pag-abuso sa kapangyarihan.

Ang Prinsipyo ng Double Jeopardy at ang Limitasyon Nito

Ang double jeopardy ay isang karapatan na protektado ng ating Saligang Batas. Ibig sabihin, hindi maaaring litisin ang isang tao nang dalawang beses para sa parehong krimen kung siya ay napawalang-sala na o nahatulan na. Ayon sa Seksyon 21, Artikulo III ng Saligang Batas:

Seksyon 21. Walang sinuman ang dapat na ilagay sa panganib na maparusahan nang dalawang beses para sa parehong paglabag. Kung ang isang gawa ay pinarurusahan ng isang batas at isang ordinansa, ang pagkahatol o pagkaabswelto sa ilalim ng alinman ay magiging hadlang sa isa pang pag-uusig para sa parehong gawa.

Ngunit, mayroong limitasyon ang prinsipyong ito. Hindi ito nangangalaga sa mga hatol ng pagkaabswelto na naisagawa nang may grave abuse of discretion. Ibig sabihin, kung ang paglilitis ay naging isang malaking pagkakamali, o kung hindi nabigyan ng pagkakataon ang State na ipakita ang kanilang ebidensya, maaaring mapawalang-bisa ang hatol ng pagkaabswelto.

Halimbawa, isipin natin ang isang kaso kung saan hindi pinayagan ng hukom ang prosecution na magpakita ng kanilang mga testigo. Ito ay isang halimbawa ng paglabag sa karapatan ng State na magkaroon ng due process. Sa ganitong sitwasyon, ang hatol ng pagkaabswelto ay maaaring mapawalang-bisa dahil sa grave abuse of discretion.

Ang Kwento ng Kaso ni Ubarra

Nagsimula ang kaso ni Ubarra sa isang reklamo na kanyang inihain laban kay Atty. Arnel Paciano D. Casanova. Kalaunan, kinasuhan si Ubarra ng perjury dahil sa mga umano’y hindi totoong pahayag sa kanyang sinumpaang salaysay. Narito ang mga pangyayari:

• 2012: Naghain si Ubarra ng reklamo laban kay Atty. Casanova sa Office of the Ombudsman.
• 2012: Naghain si Atty. Casanova ng reklamo laban kay Ubarra para sa perjury.
• 2013: Nagsampa ng impormasyon laban kay Ubarra sa Metropolitan Trial Court (MeTC).
• 2015: Hinatulan ng MeTC si Ubarra na guilty sa perjury.
• 2016: Inabswelto ng Regional Trial Court (RTC) si Ubarra dahil sa reasonable doubt.
• 2019: Pinawalang-bisa ng Court of Appeals (CA) ang hatol ng RTC dahil sa grave abuse of discretion.

Ang naging basehan ng RTC sa pag-abswelto kay Ubarra ay ang kawalan umano ng testimonya mula kay Atty. Casanova na positibong kinikilala si Ubarra bilang responsable sa krimen. Ngunit, hindi umano isinaalang-alang ng RTC ang judicial affidavit ni Atty. Casanova dahil hindi ito kasama sa mga dokumentong ipinadala sa RTC.

Ayon sa CA, nagkaroon ng grave abuse of discretion ang RTC nang hindi nito binigyan ng pagkakataon ang prosecution na ipaliwanag ang kawalan ng judicial affidavit ni Atty. Casanova. Dagdag pa ng CA, naapektuhan ang karapatan ng prosecution na magkaroon ng due process.

Narito ang sipi mula sa desisyon ng Korte Suprema:

After a careful review of the record, and in light of the foregoing legal precepts, the Court finds that the RTC committed grave abuse of discretion resulting to a violation of the State’s right to due process. Hence, Ubarra’s acquittal is a nullity and must be set aside.

Idinagdag pa ng Korte Suprema na ang pag-abswelto kay Ubarra ay nakabatay sa mahinang basehan dahil hindi naman kailangan ang pagkilala sa akusado sa open court kung hindi naman pinagdududahan na siya ang taong kinasuhan.

Ano ang Kahalagahan Nito sa Ating Araw-araw na Buhay?

Ang kasong ito ay nagtuturo sa atin na hindi porke’t napawalang-sala na ang isang tao ay tapos na ang laban. Kung mayroong grave abuse of discretion, maaaring baguhin ang hatol ng pagkaabswelto. Mahalaga rin na malaman natin na ang due process ay hindi lamang para sa akusado, kundi pati na rin sa State.

Para sa mga negosyante o ordinaryong mamamayan, mahalaga na maging maingat sa paggawa ng mga sinumpaang salaysay. Kung mayroong pagkakamali, dapat itong itama agad upang hindi humantong sa kasong perjury.

Mga Mahalagang Aral

• Ang hatol ng pagkaabswelto ay maaaring mapawalang-bisa kung mayroong grave abuse of discretion.
• Ang Due process ay karapatan ng State at ng akusado.
• Maging maingat sa paggawa ng mga sinumpaang salaysay.

Mga Madalas Itanong (FAQ)

Tanong: Ano ang ibig sabihin ng grave abuse of discretion?

Sagot: Ito ay ang labis na pag-abuso sa kapangyarihan na parang walang hurisdiksyon.

Tanong: Kailan masasabi na mayroong double jeopardy?

Sagot: Mayroong double jeopardy kung ang isang tao ay nililitis nang dalawang beses para sa parehong krimen, kung siya ay napawalang-sala na o nahatulan na.

Tanong: Maaari bang iapela ang hatol ng pagkaabswelto?

Sagot: Hindi, maliban kung mayroong grave abuse of discretion.

Tanong: Ano ang kahalagahan ng due process?

Sagot: Ang due process ay nagbibigay ng patas na pagkakataon sa lahat ng partido na marinig ang kanilang panig.

Tanong: Paano maiiwasan ang kasong perjury?

Sagot: Maging maingat at siguruhin na totoo ang lahat ng pahayag sa sinumpaang salaysay.

Dalubhasa ang ASG Law sa mga kasong may kinalaman sa grave abuse of discretion at double jeopardy. Kung mayroon kayong katanungan o nangangailangan ng legal na tulong, huwag mag-atubiling makipag-ugnayan sa amin. Maaari kayong mag-email sa hello@asglawpartners.com o bisitahin ang aming website dito para sa karagdagang impormasyon. Kami sa ASG Law ay handang tumulong sa inyo!