Pwede Kang Maghain ng Hiwalay na Civil Case Kahit Umaapela Ka sa Civil Aspect ng Criminal Case

G.R. No. 175256 & 179160

Madalas nating naririnig ang salitang “forum shopping” sa korte. Ito ay ang paghahain ng parehong kaso sa iba’t ibang korte para makakuha ng paborableng desisyon. Pero paano kung ang isang tao ay naghain ng civil case para mabayaran siya sa kontrata, tapos umaapela pa siya sa civil aspect ng criminal case na may parehong pinagmulan? Forum shopping ba ‘yun? Ayon sa Korte Suprema sa kasong Lily Lim vs. Kou Co Ping, hindi ito forum shopping dahil magkaiba ang sanhi ng pagkilos at pwede itong gawin nang sabay.

INTRODUKSYON

Isipin mo na bumili ka ng produkto online pero hindi ito dumating o iba ang dumating. Pwede kang magreklamo sa pulis at kasuhan ang nagbenta ng estafa. Kasabay nito, pwede ka rin humingi sa korte na tuparin ng nagbenta ang kontrata at ibigay sa iyo ang produkto o bayaran ka. Magulo, ‘di ba? Yan ang eksaktong tanong sa kasong ito: pwede bang sabay mong gawin ang dalawang aksyon na ‘yan nang hindi ka masasabihang nagfo-forum shopping?

Sa kasong ito, bumili si Lily Lim ng semento kay Kou Co Ping pero hindi naibigay ang lahat. Nagkaso si Lim ng estafa laban kay Co Ping at humingi rin ng danyos sa civil aspect ng kaso. Habang umaapela si Lim sa civil aspect dahil hindi siya nabayaran, naghain din siya ng hiwalay na civil case para sapilitang tuparin ni Co Ping ang kontrata at magbayad ng danyos. Sinabi ng Court of Appeals na forum shopping ito. Pero sabi ng Korte Suprema, hindi. Bakit?

ANG LEGAL NA KONTEKSTO

Para maintindihan kung bakit hindi forum shopping ang ginawa ni Lily Lim, kailangan nating alamin ang ilang importanteng konsepto sa batas. Una, ano ba ang forum shopping? Ito ay ang pagtatangka na humanap ng paborableng korte o hukom sa pamamagitan ng paghahain ng parehong kaso sa iba’t ibang lugar o pagkakataon. Ipinagbabawal ito dahil sinasayang lang nito ang oras at resources ng korte at nagdudulot ng kaguluhan sa sistema ng hustisya.

Kaugnay nito ang litis pendentia, na nangangahulugang may kaso nang nakabinbin sa ibang korte na may parehong partido, sanhi ng pagkilos, at hinihinging lunas. Kung may litis pendentia, pwedeng i-dismiss ang bagong kaso para maiwasan ang magkasalungat na desisyon.

Isa pang konsepto ay ang res judicata, o “matter judged”. Kapag ang isang kaso ay napagdesisyunan na nang pinal, hindi na ito pwedeng litisin muli sa ibang kaso na may parehong partido, sanhi ng pagkilos, at hinihinging lunas. Layunin nito na bigyan ng katiyakan ang mga desisyon ng korte.

Pero sa kaso ni Lim, sinabi ng Korte Suprema na hindi ito forum shopping dahil magkaiba ang sanhi ng pagkilos sa estafa case at sa civil case para sa specific performance. Ano ba ang ibig sabihin nito?

Ayon sa batas, kapag nakagawa ka ng krimen (tulad ng estafa), may dalawang uri ng pananagutan ka: criminal liability (pananagutan sa krimen) at civil liability (pananagutang sibil o bayaran ang danyos na ginawa mo). Sa estafa case, ang civil liability ay ex delicto, ibig sabihin, nagmumula ito mismo sa krimen. Ayon sa Article 100 ng Revised Penal Code:

Art. 100. Civil liability of a person guilty of felony. — Every person criminally liable for a felony is also civilly liable.

Pero bukod sa civil liability ex delicto, pwede rin magkaroon ng independent civil liability. Ito ay pananagutang sibil na hiwalay sa krimen at pwedeng ihabol kahit pa napawalang-sala ang akusado sa criminal case. Ito ay nakasaad sa Article 31 at 33 ng Civil Code:

ART. 31. When the civil action is based on an obligation not arising from the act or omission complained of as a felony, such civil action may proceed independently of the criminal proceedings and regardless of the result of the latter.

ART. 33. In cases of defamation, fraud, and physical injuries a civil action for damages, entirely separate and distinct from the criminal action, may be brought by the injured party. Such civil action shall proceed independently of the criminal prosecution, and shall require only a preponderance of evidence.

Sa madaling salita, pwede kang maghabol ng civil case batay sa kontrata (breach of contract) o sa tort (abuse of rights) kahit na may criminal case na estafa na pareho ang pinagmulan. Ang importante ay magkaiba ang sanhi ng pagkilos.

PAGHIMAY NG KASO

Nagsimula ang lahat noong 1999 nang bumili si Lily Lim ng withdrawal authorities para sa 50,000 bags ng semento mula kay Kou Co Ping. Ang withdrawal authorities na ito ay parang tseke na nagpapahintulot kay Lim na kunin ang semento mula sa planta ng FR Cement Corporation (FRCC).

Nakakuha naman si Lim ng 2,800 bags ng semento. Pero biglang hindi na siya pinayagan ng FRCC na kumuha pa ng semento dahil daw nagtaas na ng presyo. Sinabi ni Co Ping kay Lim na kailangan niyang magbayad ng dagdag para makuha ang natitirang semento. Hindi pumayag si Lim dahil ang usapan nila ay fixed price at may withdrawal authorities na siya.

Dahil hindi naayos ang problema, nagkaso si Lim ng estafa laban kay Co Ping sa Regional Trial Court (RTC) ng Pasig. Humingi rin siya ng danyos sa civil aspect ng kaso. Pero napawalang-sala si Co Ping sa estafa dahil daw walang sapat na ebidensya. Gayunpaman, itinuloy pa rin ang pagdinig sa civil liability.

Sa desisyon ng RTC Pasig, sinabi na walang civil liability si Co Ping kay Lim. Umapela si Lim sa Court of Appeals (CA). Habang nakabinbin ang apela, naghain din si Lim ng civil case para sa specific performance at damages sa RTC Manila laban kay Co Ping at sa iba pang partido na sangkot sa withdrawal authorities.

Dito na nagkagulo. Sinabi ng Second Division ng CA na forum shopping ang ginawa ni Lim dahil pareho lang daw ang sanhi ng pagkilos at hinihinging lunas sa apela sa estafa case at sa civil case. Dahil dito, dinismiss ng Second Division ang apela ni Lim.

Pero sinabi naman ng Seventeenth Division ng CA na hindi forum shopping ang ginawa ni Lim at pinayagan nilang ituloy ang civil case sa RTC Manila. Magkasalungat ang desisyon ng dalawang dibisyon ng CA kaya umakyat ang kaso sa Korte Suprema.

Ayon sa Korte Suprema, hindi forum shopping si Lim. Tama ang Seventeenth Division ng CA. Narito ang ilan sa mga mahahalagang punto ng Korte Suprema:

• “The first action is clearly a civil action ex delicto, it having been instituted together with the criminal action.”
• “On the other hand, the second action, judging by the allegations contained in the complaint, is a civil action arising from a contractual obligation and for tortious conduct (abuse of rights).”
• “Thus, Civil Case No. 05-112396 involves only the obligations arising from contract and from tort, whereas the appeal in the estafa case involves only the civil obligations of Co arising from the offense charged. They present different causes of action, which , under the law, are considered ‘separate, distinct, and independent’ from each other.”

Dahil dito, ibinalik ng Korte Suprema ang apela ni Lim sa Second Division ng CA para ituloy ang pagdinig. Pinagtibay naman nila ang desisyon ng Seventeenth Division na nagpapahintulot na ituloy ang civil case sa RTC Manila.

PRAKTIKAL NA IMPLIKASYON

Ano ang ibig sabihin nito sa atin? Ang desisyon na ito ay nagpapakita na hindi ka limitado sa isang uri lang ng kaso kung ikaw ay naloko o nadaya sa isang transaksyon. Pwede kang magkaso ng criminal case para maparusahan ang nanloko sa iyo, at pwede ka rin maghain ng civil case para mabayaran ka sa danyos na natamo mo, base sa kontrata o sa abuso ng karapatan.

Sa mga negosyante, mahalaga itong malaman. Kung ikaw ay biktima ng panloloko sa negosyo, hindi mo kailangang pumili kung criminal case lang o civil case lang ang ihahain mo. Pwede mong gawin ang dalawa para masigurado na makukuha mo ang hustisya at mababawi mo ang lugi mo.

Pero tandaan, hindi ka pwedeng doblehin ang recovery mo. Hindi ka pwedeng bayaran dalawang beses para sa parehong danyos. Kung nanalo ka sa civil case at nabayaran ka na, hindi ka na pwedeng bayaran ulit sa civil aspect ng criminal case para sa parehong danyos.

MGA MAHAHALAGANG ARAL

• Magkaiba ang civil liability ex delicto at independent civil liability. Pwedeng magmula ang civil liability sa krimen mismo (ex delicto) o sa ibang sanhi tulad ng kontrata o tort (independent civil liability).
• Pwedeng magsabay ang criminal case at independent civil case. Hindi forum shopping kung maghain ka ng independent civil case kahit may criminal case na may parehong pinagmulan.
• Iba ang sanhi ng pagkilos sa estafa case at sa civil case para sa specific performance. Sa estafa, ang sanhi ay krimen. Sa specific performance, ang sanhi ay kontrata.
• Hindi pwedeng doblehin ang recovery. Bawal bayaran ka dalawang beses para sa parehong danyos.

MGA KARANIWANG TANONG

Tanong: Pwede ba akong maghain ng civil case para sa breach of contract kahit na nagkaso na ako ng estafa tungkol sa parehong kontrata?

Sagot: Oo, pwede. Ayon sa kasong Lily Lim vs. Kou Co Ping, hindi ito forum shopping dahil magkaiba ang sanhi ng pagkilos. Ang estafa case ay nakabase sa krimen, habang ang civil case para sa breach of contract ay nakabase sa kontrata.

Tanong: Ano ang pagkakaiba ng civil liability ex delicto at independent civil liability?

Sagot: Ang civil liability ex delicto ay nagmumula mismo sa krimen at kasama itong hinahabol sa criminal case. Ang independent civil liability naman ay hiwalay sa krimen at pwedeng ihabol nang hiwalay, kahit pa napawalang-sala ang akusado sa criminal case.

Tanong: Forum shopping ba kung umaapela ako sa civil aspect ng criminal case tapos naghain din ako ng hiwalay na civil case?

Sagot: Hindi forum shopping ayon sa kasong ito, basta’t magkaiba ang sanhi ng pagkilos sa dalawang kaso. Sa kaso ni Lim, magkaiba ang sanhi ng pagkilos sa apela sa estafa case (civil liability ex delicto) at sa civil case para sa specific performance (breach of contract at tort).

Tanong: Kailangan ko bang pumili kung criminal case lang o civil case lang ang ihahain ko?

Sagot: Hindi mo kailangang pumili. Pwede mong ihain ang parehong criminal case at independent civil case para masiguro na makukuha mo ang hustisya at mababawi mo ang lugi mo.

Tanong: Paano kung manalo ako sa parehong kaso? Babayaran ba ako dalawang beses?

Sagot: Hindi ka pwedeng bayaran dalawang beses para sa parehong danyos. Kung manalo ka sa parehong kaso, dapat siguraduhin na hindi ka makakatanggap ng doble na bayad para sa parehong lugi.

Eksperto ang ASG Law sa mga usaping sibil at kriminal. Kung may katanungan ka tungkol sa forum shopping o independent civil actions, huwag mag-atubiling kumonsulta sa amin. Mag-email sa hello@asglawpartners.com o mag-contact dito para sa konsultasyon.

---

Source: Supreme Court E-Library
This page was dynamically generated
by the E-Library Content Management System (E-LibCMS)