Jurisdiction sa Contempt: Alamin Kung Saan Dapat Isampa ang Kaso at Ang ‘Residual Jurisdiction’ ng Trial Court

G.R. No. 178733, September 15, 2014

Naranasan mo na ba na parang walang nangyayari sa kaso mo dahil tila hindi sinusunod ang mga utos ng korte? O kaya’y naguluhan ka kung saan ka dapat magreklamo kung sa tingin mo’y may lumalabag sa utos ng hukuman? Sa pang-araw-araw na buhay, lalo na sa mga usaping legal, mahalagang malinaw kung sino ang may kapangyarihan at kung saan dapat dumulog. Ang kaso ni Elisa Angeles laban sa Court of Appeals ay nagbibigay linaw sa importanteng prinsipyong ito pagdating sa contempt of court at hurisdiksyon ng iba’t ibang korte.

Ang Legal na Batayan ng Contempt at Hurisdiksyon

Ang contempt of court ay ang pagsuway o paglabag sa awtoridad o utos ng hukuman. Ito ay paraan para mapanatili ang respeto sa korte at matiyak na sinusunod ang mga legal na proseso. Ayon sa Rule 71, Section 3(b) ng Rules of Court, ang indirect contempt ay kinabibilangan ng “disobedience of or resistance to a lawful writ, process, order, or judgment of a court…”. Mahalaga ring tandaan na hindi lahat ng korte ay may kapangyarihang magparusa para sa contempt laban sa ibang korte.

Sa kasong Igot v. Court of Appeals na binanggit sa desisyon, malinaw na sinabi ng Korte Suprema na “Only the court which rendered the order commanding the doing of a certain act is vested with the right to determine whether or not the order has been complied with… and therefore, whether a contempt has been committed.” Ibig sabihin, kung ang Regional Trial Court (RTC) ang nag-isyu ng order, ito rin ang korte na may hurisdiksyon na dinggin ang kaso ng contempt kung may paglabag dito.

Bukod pa rito, may konsepto ng “residual jurisdiction” ang trial court. Kahit na naapela na ang isang kaso sa Court of Appeals (CA), may natitira pang kapangyarihan ang RTC para sa ilang bagay. Ayon sa Rule 41, Section 9 ng Rules of Court, “prior to the transmittal of the original record or the record on appeal, the court may issue orders for the protection and preservation of the rights of the parties which do not involve any matter litigated by the appeal, approve compromises, permit appeals of indigent litigants, order execution pending appeal… and allow withdrawal of the appeal.” Kabilang dito ang pag-isyu ng execution pending appeal, na nangyari sa kaso ni Angeles.

Ang Kwento ng Kaso: Angeles vs. Court of Appeals

Ang kaso ay nagsimula sa isang reklamo para sa annulment of real estate mortgage na isinampa ng mga Coronel laban kay Elisa Angeles sa RTC Pasig. Nanalo ang mga Coronel, at nagdesisyon ang RTC na ipawalang-bisa ang titulo ni Angeles at pabalikin ang ari-arian sa mga Coronel. Nag-apela si Angeles sa Court of Appeals (CA).

Habang nasa CA na ang apela, nag-motion ang mga Coronel sa RTC para sa execution pending appeal, ibig sabihin, gusto nilang ipatupad agad ang desisyon kahit hindi pa tapos ang apela. Pinagbigyan ito ng RTC at nag-isyu ng Writ of Execution Pending Appeal. Dahil dito, na-evict si Angeles sa kanyang ari-arian.

Ang reklamo ni Angeles ay hindi ang validity ng Writ of Execution Pending Appeal mismo, kundi ang aksyon ng mga court officers na nagpatupad nito. Iginiit niya na nag-contempt of court ang mga court officers dahil umano’y nilabag nila ang utos ng RTC na ipadala na ang record ng kaso sa CA, at nagmadali silang ipatupad ang writ kahit wala na dapat hurisdiksyon ang RTC dahil nasa CA na ang kaso. Kaya, nag-file si Angeles ng Petition for Contempt sa Court of Appeals laban sa mga court officers.

Ayon kay Angeles, “respondents’ actions were abusive, illegal, and constitute indirect contempt of the appellate court.”

Ngunit, ibinasura ng CA ang petisyon ni Angeles. Sinabi ng CA na ang dapat na korte na magsampa ng contempt ay ang RTC, dahil ito ang nag-isyu ng order na sinasabing nilabag. Dagdag pa ng CA, walang stay order laban sa writ of execution pending appeal, kaya ministerial duty lang ng mga court officers ang ipatupad ito.

Hindi sumang-ayon si Angeles sa CA, kaya umakyat siya sa Korte Suprema. Ngunit, kinatigan ng Korte Suprema ang CA. Ayon sa Korte Suprema, tama ang CA na ibasura ang petisyon ni Angeles dahil:

1. Ang contempt case ay dapat isampa sa korte na nag-isyu ng order na sinasabing nilabag. Sa kasong ito, ang RTC Pasig, hindi ang CA.
2. Wala namang ipinakita si Angeles na ilegal o maling ginawa ang mga court officers. Ipinatupad lang nila ang writ of execution na valid at enforceable dahil walang stay order.
3. May “residual jurisdiction” pa rin ang RTC na mag-isyu ng execution pending appeal kahit na naapela na ang kaso, basta’t hindi pa naipadala ang record sa CA. Sa kasong ito, bago pa naipadala ang record sa CA noong February 27, 2006, naisyu na ang writ of execution pending appeal noong February 16, 2006.

Binigyang-diin ng Korte Suprema ang ruling ng CA na:

Further, basic is the rule that unless an order/resolution/directive issued by a court of competent jurisdiction is declared null and void, such orders are presumed to be valid. But in this case, there is nothing on record to show that petitioner availed herself of any of the legal remedies under the Rules of Court to assail the validity of the said order or writ, hence, the same remained valid and enforceable.

Dahil dito, ibinasura ng Korte Suprema ang petisyon ni Angeles at kinatigan ang desisyon ng Court of Appeals.

Ano ang Praktikal na Aral Mula sa Kaso?

Ang kasong Angeles v. Court of Appeals ay nagtuturo ng ilang importanteng aral, lalo na sa mga taong sangkot sa usaping legal:

1. Alamin Kung Saan Dapat Magsampa ng Contempt. Kung may naniniwalang lumabag sa utos ng korte, dapat itong ireklamo sa korte mismo na nag-isyu ng utos. Hindi pwedeng basta-basta magsampa ng contempt sa ibang korte, lalo na kung hindi ito ang korte na nag-isyu ng orihinal na utos.
2. Ang “Residual Jurisdiction” ng Trial Court. Huwag agad isipin na wala nang kapangyarihan ang trial court kapag naapela na ang kaso. May natitira pa itong kapangyarihan, tulad ng pag-isyu ng execution pending appeal, hangga’t hindi pa naipadala ang record sa appellate court.
3. Sundin ang Utos ng Korte Maliban Kung May Stay Order. Hangga’t walang stay order o hindi pa napapawalang-bisa ang isang utos ng korte, dapat itong sundin. Ang pagpapatupad ng writ of execution ng mga sheriff ay ministerial duty nila maliban kung may legal na hadlang.
4. Kung May Problema sa Utos, Ireklamo Ito Direktamente. Kung sa tingin mo’y mali o ilegal ang isang utos ng korte, ang tamang paraan ay ireklamo ito sa pamamagitan ng legal na remedyo (motion for reconsideration, appeal, certiorari, atbp.), hindi ang mag-file ng contempt laban sa mga nagpapatupad nito kung sumusunod lang naman sila sa utos.

Mga Madalas Itanong (FAQs)

Tanong 1: Saan dapat isampa ang kaso ng contempt of court?
Sagot: Dapat isampa ang kaso ng contempt of court sa korte na nag-isyu ng order na sinasabing nilabag.

Tanong 2: Ano ang indirect contempt?
Sagot: Ang indirect contempt ay ang pagsuway o paglabag sa utos ng korte na hindi ginawa sa harap mismo ng korte. Kabilang dito ang hindi pagsunod sa writ, process, order, o judgment ng korte.

Tanong 3: Ano ang ibig sabihin ng “residual jurisdiction” ng trial court?
Sagot: Ito ang natitirang kapangyarihan ng trial court kahit na naapela na ang kaso sa appellate court, para sa ilang partikular na bagay na hindi direktang sangkot sa apela, tulad ng pag-isyu ng execution pending appeal bago maipadala ang record sa CA.

Tanong 4: Pwede bang magsampa ng contempt case sa Court of Appeals kung ang order na nilabag ay galing sa Regional Trial Court?
Sagot: Hindi. Ang dapat na korte na magsampa ng contempt ay ang Regional Trial Court na nag-isyu ng order, hindi ang Court of Appeals.

Tanong 5: Ano ang dapat gawin kung sa tingin ko’y mali ang order ng korte?
Sagot: Kung sa tingin mo’y mali ang order ng korte, dapat kang gumamit ng legal na remedyo para mapareconsider o mapabaliktad ito (motion for reconsideration, appeal, certiorari). Hindi dapat labanan ang utos sa pamamagitan ng hindi pagsunod dito o pagsampa ng contempt case sa ibang korte.

Tanong 6: Paano kung sa tingin ko’y mali ang ginagawa ng sheriff sa pagpapatupad ng writ of execution?
Sagot: Kung sa tingin mo’y may mali sa pagpapatupad ng sheriff, pwede kang maghain ng reklamo sa korte na nag-isyu ng writ o gumamit ng ibang legal na remedyo para kwestyunin ang aksyon ng sheriff. Ngunit, hangga’t walang stay order, obligasyon ng sheriff na ipatupad ang writ.

Nalilito pa rin sa usapin ng contempt of court at hurisdiksyon? Huwag mag-atubiling kumonsulta sa mga eksperto! Ang ASG Law ay may mga abogado na dalubhasa sa civil procedure at remedial law. Para sa konsultasyon, maaari kang mag-email sa amin sa hello@asglawpartners.com o makipag-ugnayan dito para sa karagdagang impormasyon. Kami sa ASG Law ay handang tumulong sa iyo.