Nais ng kasong ito na ipaalam sa mga nagbabayad ng buwis na mayroong limitasyon sa panahon na maaaring singilin ng pamahalaan ang mga buwis. Kung lumipas na ang panahong ito, hindi na maaaring kolektahin ang buwis. Ang desisyon na ito ay nagbibigay-diin sa kahalagahan ng pagiging patas at pagbibigay-alam sa mga taxpayer tungkol sa mga batayan ng pagkukulang nila sa buwis. Ayon sa korte, kailangang maging malinaw ang gobyerno sa pagpapaliwanag kung bakit may pagkukulang sa buwis at kailan ito natuklasan para hindi sila malito.

Sino ang Dapat Sisihin? Pagkukulang sa Buwis ng Mag-asawa, Nakalimutan na Ba Dahil sa Tagal?

Isang confidential informant ang nagsabi na may kinita ang Magaan Spouses na hindi nila idineklara sa kanilang tax returns. Dahil dito, nagsagawa ng pagsisiyasat ang Bureau of Internal Revenue (BIR) at nagpadala ng mga नोटिस sa Magaan Spouses upang magpakita ng kanilang mga रिकॉर्ड. Ngunit hindi umano sumunod ang mga magasawa. Pagkatapos nito, nagpadala ang BIR ng Preliminary Assessment Notice (PAN) na nagsasabing may kulang silang income at percentage taxes. Tinanong ng magasawa ang basehan ng PAN ngunit hindi sila binigyan ng sapat na detalye. Kalaunan, nagpadala ang BIR ng Formal Letter of Demand (FLD) na nagsasabing mayroon silang pagkukulang sa buwis. Hindi rin nasiyahan ang magasawa sa mga detalye kaya’t umapela sila sa Court of Tax Appeals (CTA). Ang tanong dito: May bisa pa ba ang paghahabol ng BIR sa mga buwis na di umano’y kulang kung matagal na itong natuklasan?

Sa ilalim ng Seksyon 203 ng National Internal Revenue Code, may tatlong taon ang BIR mula sa huling araw ng pag-file ng tax return upang tasahin ang pagkukulang sa buwis. Ngunit kung may nadiskubreng kasinungalingan, pandaraya, o pagtatago sa tax return, maaaring umabot ang panahong ito hanggang sampung taon. Ayon sa Seksyon 228 din ng parehong batas, kailangang ipaalam sa taxpayer ang mga legal at factual na basehan ng assessment. Kapag hindi ito ginawa, walang bisa ang assessment.

Sa kasong ito, sinabi ng Korte na hindi na maaaring habulin ng BIR ang buwis dahil lumipas na ang palugit na panahon para dito. Nabigo rin umano ang BIR na magpakita ng malinaw at kapani-paniwalang ebidensya ng pandaraya. Ayon sa korte, hindi sapat ang basehan ng BIR sa pag-akusa ng pandaraya. Hindi napatunayan na natanggap ng mga respondent ang kita mula sa mga tseke o may intensyon silang iwasan ang pagbabayad ng buwis. Ang taxable partnership na Imilec Tradehaus, ay may hiwalay na personalidad juridikal sa mga kasosyo nito at mananagot para sa pagbubuwis sa kita.

Dahil hindi napatunayang may pandaraya, ang tatlong taong palugit ang dapat sundin. Lumipas na ang tatlong taong ito bago nagpadala ang BIR ng pinal na assessment. Dahil dito, hindi na pwedeng kolektahin ang buwis. Ang requirement na ipaalam sa taxpayer ang basehan ng assessment ay para magkaroon siya ng pagkakataong magprotesta at ipagtanggol ang kanyang sarili. Hindi pwedeng basta na lamang magpadala ng assessment nang walang sapat na आधार.

Binigyang-diin din ng Korte na ang pandaraya ay hindi basta-basta ipinapalagay. Kailangang mayroong malinaw at kapani-paniwalang ebidensya. Sa kasong ito, hindi napatunayan na sinadyang itago ng Magaan Spouses ang kanilang kita para makaiwas sa pagbabayad ng buwis. Walang matibay na ebidensyang nagpapakita na sila ang nagmamay-ari at nagpapatakbo ng Imilec Tradehaus. Hindi rin napatunayan na ang mga bank account kung saan idineposito ang mga tseke ay pag-aari ng magasawa.

Kaya’t base sa desisyon, ipinawalang-bisa ng Korte ang mga deficiency assessments laban sa Magaan Spouses. Nagbigay linaw ang Korte hinggil sa due process pagdating sa pagbubuwis. Kailangang maging maingat ang BIR sa pagtitiyak na ang lahat ng pagtasa ay naaayon sa batas at may sapat na आधार. At para sa mga taxpayer, importanteng malaman ang kanilang mga karapatan at ang mga limitasyon sa kapangyarihan ng pamahalaan pagdating sa pagbubuwis.

FAQs

Ano ang pangunahing isyu sa kasong ito?	Kung nag-expire na ba ang panahon na maaaring kolektahin ng gobyerno ang mga buwis dahil sa tagal ng panahon na lumipas mula nang matuklasan ang di umano’y pagkukulang sa pagbabayad.
Ano ang sinasabi ng batas tungkol sa panahon ng pagtatasa at pagkolekta ng buwis?	Ayon sa Seksyon 203 ng National Internal Revenue Code, dapat matasa ang buwis sa loob ng tatlong taon mula sa huling araw ng pag-file ng tax return. Ngunit, kung may nadiskubreng pandaraya, maaaring umabot ito ng hanggang 10 taon.
Ano ang kailangan upang mapatunayang mayroong fraud o pandaraya sa pagbabayad ng buwis?	Ayon sa Korte, kailangang mayroong malinaw at kapani-paniwalang ebidensya na nagpapakita ng sinadyang pagtatago ng kita o pag-iwas sa pagbabayad ng buwis. Hindi sapat ang basta hinala lamang.
Sino ang may responsibilidad na patunayan na mayroong pandaraya?	Ang BIR ang may responsibilidad na patunayan na mayroong pandaraya sa pagbabayad ng buwis. Kailangan nilang magpakita ng malinaw at kapani-paniwalang ebidensya para dito.
Ano ang ibig sabihin ng “best evidence obtainable” sa kaso ng hindi pagsumite ng mga dokumento ng taxpayer?	Ang “best evidence obtainable” ay ang ebidensyang maaaring gamitin ng BIR kung hindi nagsumite ng mga dokumento ang taxpayer. Sa kasong ito, ginamit nila ang impormasyon mula sa informant.
Bakit hindi tinanggap ng Korte ang mga tseke bilang ebidensya?	Dahil hindi pormal na iniharap ang mga tseke bilang ebidensya sa korte. Hindi rin napatunayan na natanggap ng Magaan Spouses ang kita mula sa mga tseke.
Ano ang kahalagahan ng pagbibigay-alam sa taxpayer tungkol sa basehan ng assessment?	Mahalaga ito dahil nagbibigay ito sa taxpayer ng pagkakataong magprotesta at ipagtanggol ang kanyang sarili. Hindi dapat basta na lamang magpadala ng assessment nang walang sapat na paliwanag.
Ano ang naging desisyon ng Korte sa kasong ito?	Ipinawalang-bisa ng Korte ang mga deficiency assessments laban sa Magaan Spouses dahil lumipas na ang panahon para sa paghahabol ng buwis at hindi napatunayang mayroong pandaraya.

Sa pangkalahatan, ang kasong ito ay nagpapakita ng kahalagahan ng pagiging patas at pagsunod sa batas sa pagbubuwis. Kailangang maging maingat ang BIR sa pagtitiyak na ang lahat ng pagtasa ay may sapat na basehan. Para naman sa mga taxpayer, importanteng malaman ang kanilang mga karapatan at ang mga limitasyon sa kapangyarihan ng pamahalaan pagdating sa pagbubuwis.

Para sa mga katanungan tungkol sa aplikasyon ng desisyong ito sa iyong sitwasyon, maaari kang makipag-ugnayan sa ASG Law sa pamamagitan ng contact o sa email na frontdesk@asglawpartners.com.

Disclaimer: Ang pagsusuri na ito ay para sa impormasyon lamang at hindi dapat ituring na legal advice. Para sa legal na gabay na angkop sa iyong sitwasyon, kumonsulta sa isang квалифициран abogado.
Source: COMMISSIONER OF INTERNAL REVENUE VS. SPOUSES REMIGIO P. MAGAAN AND LETICIA L. MAGAAN, G.R. No. 232663, May 03, 2021