Pinagtibay ng Korte Suprema na may awtoridad ang Securities and Exchange Commission (SEC) na magtakda ng mga bayarin para sa mga usaping pang-korporasyon. Gayunpaman, binigyang-diin nito na dapat makatwiran ang halagang ipinapataw. Sa kasong ito, pinawalang-bisa ng Korte ang ipinataw ng SEC na P24 milyon bilang bayad sa pagpapahaba ng termino ng korporasyon ng First Philippine Holdings Corporation, dahil itinuring itong labis at hindi makatarungan. Ang desisyong ito ay nagtatakda ng limitasyon sa awtoridad ng SEC sa pagpapataw ng mga bayarin, na naglalayong protektahan ang mga korporasyon mula sa mga bayaring hindi makatwiran.

Bayarin sa Pagpapahaba ng Korporasyon: Makatuwiran Ba ang Halaga?

Ang kaso ay umiikot sa pagpapahaba ng First Philippine Holdings Corporation (FPHC) sa termino ng kanilang korporasyon. Nagulat ang FPHC nang patawan sila ng SEC ng P24 milyon bilang filing fee para sa pag-amyenda ng kanilang mga articles of incorporation. Ito ay batay sa SEC Memorandum Circular No. 9, Series of 2004 (SEC M.C. No. 9, S. 2004), na nagtatakda ng bayad na 1/5 ng 1% ng authorized capital stock. Iginiit ng FPHC na ang nasabing halaga ay hindi makatwiran at labis, lalo na kung ikukumpara sa dating bayad na P200 lamang.

Ang SEC, sa kabilang banda, ay nagpaliwanag na ang bayad ay hindi lamang para sa pagproseso ng aplikasyon, kundi para rin sa pagpapatuloy ng kanilang regulatory functions sa loob ng 50 taon. Binigyang-diin ng SEC na bilang isang public company, kailangan nilang subaybayan ang FPHC upang protektahan ang mga mamumuhunan. Dagdag pa nila, ang Republic Act No. 3531 (R.A. 3531) ay nagbibigay sa kanila ng awtoridad na maningil ng parehong bayad sa pagpapahaba ng termino ng korporasyon, tulad ng sa pag-file ng articles of incorporation. Ang labis na pagpapataw ay humantong sa paglilitis.

Sa paglilitis, kinwestyon ng FPHC ang legalidad ng nasabing bayad, na iginiit na walang basehan ang SEC para ipataw ang halagang P24 milyon. Ikinatwiran nila na ang SEC ay walang kapangyarihang magtakda ng mga bayarin nang walang batayan sa batas. Sinabi rin nila na ang bayad ay maituturing na isang buwis, na wala namang kapangyarihan ang SEC na ipataw. Sa madaling salita, ang mga katanungan kung may kapangyarihan ba ang SEC na magtakda ng mga regulatory fee, at kung labis o unreasonable ba ang nasabing fee, ang sentro ng usapin.

Ang Korte Suprema ay sumang-ayon sa SEC na may awtoridad itong magpatupad ng mga panuntunan at regulasyon para sa pagtatakda ng mga bayarin. Ito ay batay sa Corporation Code at sa Securities Regulation Code (SRC), na nagbibigay sa SEC ng kapangyarihang magsagawa ng mga panuntunan na kinakailangan upang maisagawa ang kanilang mga tungkulin. Ipinunto ng Korte na ang awtoridad na ito ay kinabibilangan ng pagtatakda ng mga bayarin na kailangan para matustusan ng SEC ang kanilang mga gawain at mandato. Ito rin ay naaayon sa layunin na bigyan ang SEC ng kapangyarihan para sa epektibong pangangasiwa ng sektor ng korporasyon.

Ngunit, kahit may kapangyarihan ang SEC, binigyang-diin ng Korte na dapat itong gamitin nang may pagkamakatarungan. Kahit pa nga raw na ang bayad ay hindi lang para sa pagproseso, kundi isa ring “license fee” para sa pagbibigay ng bagong termino sa korporasyon, maituturing pa rin itong labis at unreasonable. Kung ikukumpara sa kaso ng Securities and Exchange Commission v. GMA Network, Inc., kung saan ang filing fee na P1,212,200.00 ay itinuring nang unreasonable, lalong masasabing napakalaki ng P24 milyon.

Upang maituring na license fee, dapat ang ipinapatong na bayad ay may kaugnayan sa isang okupasyon o aktibidad na nakakaapekto sa interes ng publiko sa kalusugan, moralidad, kaligtasan, at pag-unlad, na nangangailangan ng regulasyon upang maprotektahan ang interes ng publiko. Dapat din itong may makatwirang relasyon sa mga posibleng gastos sa regulasyon, kasama na ang direktang gastos at ang mga incidental consequences nito.

Sinabi pa ng Korte na ang SEC ay umamin na ang bayad ay hindi nakabatay sa posibleng gastos ng pag-isyu ng lisensya, o sa gastos ng inspeksyon, kundi sa kakayahang magbayad ng korporasyon. Dagdag pa rito, ang pagpasa ng Revised Corporation Code of the Philippines (R.A. 11232) na nagbibigay sa mga korporasyon ng perpetual existence ay nag-aalis ng basehan para sa paniningil ng license fee para sa pagpapahaba ng termino.

Sa huli, nagdesisyon ang Korte Suprema na labis at hindi makatarungan ang ipinataw na bayad ng SEC. Inutusan ng Korte ang SEC na ibalik ang P24.1 milyon sa FPHC, na maaaring gamitin para sa mga future fees. Ang kasong ito ay nagbibigay linaw sa limitasyon ng kapangyarihan ng SEC sa pagtatakda ng mga bayarin, at nagbibigay proteksyon sa mga korporasyon mula sa mga bayaring hindi makatwiran.

FAQs

Ano ang pangunahing isyu sa kasong ito?	Kung makatwiran ba ang filing fee na P24 milyon na ipinataw ng SEC sa FPHC para sa pagpapahaba ng termino ng korporasyon nito.
Ano ang basehan ng SEC sa pagpapataw ng nasabing bayad?	Ang SEC Memorandum Circular No. 9, Series of 2004 (SEC M.C. No. 9, S. 2004), na nagtatakda ng bayad na 1/5 ng 1% ng authorized capital stock.
Ano ang naging desisyon ng Korte Suprema?	Ipinawalang-bisa ng Korte Suprema ang bayad na P24 milyon at inutusan ang SEC na ibalik ang P24.1 milyon sa FPHC.
Ano ang basehan ng Korte Suprema sa pagpawalang-bisa ng bayad?	Itinuring ng Korte Suprema na labis at hindi makatarungan ang bayad, lalo na kung ikukumpara sa dating bayad at sa mga gastos sa regulasyon.
May kapangyarihan ba ang SEC na magtakda ng mga bayarin?	Oo, batay sa Corporation Code at Securities Regulation Code (SRC), ngunit dapat itong gamitin nang may pagkamakatarungan.
Ano ang implikasyon ng desisyon sa ibang mga korporasyon?	Nagbibigay ito ng proteksyon sa mga korporasyon mula sa mga bayaring hindi makatwiran at labis na ipinapataw ng SEC.
Paano makakaapekto ang Revised Corporation Code sa usaping ito?	Dahil sa R.A. 11232 na nagbibigay ng perpetual existence sa mga korporasyon, nawawalan na ng basehan ang pagpapataw ng license fee para sa pagpapahaba ng termino.
Ano ang dapat gawin ng mga korporasyon kung naniningil ang SEC ng labis na bayad?	Maaari silang maghain ng apela at maglaban sa korte kung kinakailangan, batay sa desisyon ng Korte Suprema.

Ang desisyong ito ng Korte Suprema ay nagbibigay ng mahalagang proteksyon sa mga korporasyon sa Pilipinas laban sa mga posibleng pang-aabuso sa paniningil ng mga regulatory fee. Ang pagpapahalaga sa pagiging makatwiran sa mga bayarin ay nagtataguyod ng mas patas at balanseng sistema ng regulasyon.

Para sa mga katanungan ukol sa pag-aaplay ng ruling na ito sa mga tiyak na sitwasyon, maaring makipag-ugnayan sa ASG Law sa pamamagitan ng contact o sa email na frontdesk@asglawpartners.com.

Disclaimer: Ang pagsusuri na ito ay para lamang sa impormasyon at hindi bumubuo ng legal na payo. Para sa tiyak na legal na gabay na angkop sa iyong sitwasyon, mangyaring kumunsulta sa isang kwalipikadong abogado.
Source: First Philippine Holdings Corporation vs. Securities and Exchange Commission, G.R. No. 206673, July 28, 2020