Sa desisyong ito, pinanagot ng Korte Suprema ang ilang empleyado ng Regional Trial Court (RTC) sa Tubod, Lanao del Norte dahil sa mga iregularidad sa paghawak ng mga pondo ng hukuman. Napag-alaman na may mga pagkukulang sa pagre-remit ng mga koleksyon, pagtatago ng mga resibo, at iba pang paglabag sa mga panuntunan sa pananalapi. Dahil dito, nagpataw ang Korte ng mga parusa tulad ng dismissal, suspensyon, at pagmulta sa mga empleyadong napatunayang nagkasala.

Pagbubunyag ng Audit: Paano Naging Susi ang Pananagutan sa Pondo ng Hukuman?

Nagsimula ang kasong ito sa isang audit na isinagawa ng Office of the Court Administrator (OCA) matapos magbitiw sa tungkulin si Atty. Maria Paz Teresa V. Zalsos-Uychiat bilang Clerk of Court. Layunin ng audit na alamin ang katumpakan ng mga transaksyong pinansyal at kung naideposito nang buo ang mga koleksyon sa loob ng takdang panahon. Natuklasan ng Financial Audit Team ng OCA ang iba’t ibang iregularidad sa paghawak ng mga pondo, kabilang ang nawawalang pera at hindi maipaliwanag na halaga sa mga bank account ng korte.

Lumabas sa imbestigasyon na si Ms. Abba Marie B. Del Rosario, isang Court Interpreter, ay sangkot sa pagtatago at pagpeke ng mga resibo, habang si Atty. Zalsos-Uychiat ay nagpabaya sa kanyang tungkulin bilang Clerk of Court, na nagresulta sa mga kakulangan sa pondo. Si Atty. Aisa B. Musa-Barrat, ang kasalukuyang Clerk of Court, ay napag-alamang nagkulang din sa pagre-remit ng mga koleksyon at pagsusumite ng mga ulat sa takdang panahon.

Ayon sa Korte Suprema, ang isang pampublikong tanggapan ay isang ‘public trust’, kung saan ang mga opisyal ay dapat na managot sa publiko at maglingkod nang may responsibilidad, integridad, katapatan, at kahusayan. Ang anumang paglabag sa tungkuling ito ay hindi dapat palampasin, lalo na kung ito ay may kinalaman sa mga pondo ng gobyerno.

Ayon sa Saligang Batas, ang isang pampublikong tanggapan ay isang pampublikong tiwala at ang mga opisyal ng publiko ay dapat na managot sa mga tao sa lahat ng oras, na maglingkod sa kanila nang may sukdulang responsibilidad, integridad, katapatan, at kahusayan, kumilos nang may pagka-makabayan at katarungan, at mamuhay ng katamtaman.

Dahil sa mga paglabag na ito, idineklara ng Korte na si Ms. Del Rosario ay nagkasala ng gross dishonesty, grave misconduct, at gross neglect of duty. Dahil dito, siya ay sinibak sa serbisyo, kinumpiska ang kanyang mga benepisyo sa pagreretiro, at pinagbawalan nang muling makapagtrabaho sa gobyerno. Si Atty. Zalsos-Uychiat, sa kabilang banda, ay napag-alamang nagkasala ng gross neglect of duty dahil sa kanyang kapabayaan sa pangangasiwa ng mga pondo ng korte. Dahil nagbitiw na siya sa tungkulin, pinagmulta siya ng katumbas ng kanyang sahod sa loob ng anim na buwan at pinagbawalan din na makapagtrabaho sa gobyerno.

Si Atty. Musa-Barrat ay naparusahan ng suspensyon ng isang taon nang walang sahod dahil sa gross neglect of duty, ngunit isinaalang-alang ng Korte ang kanyang sinserong pag-amin sa pagkakamali at pangako na magbabago. Ang desisyon na ito ay nagpapakita ng kahalagahan ng pananagutan at integridad sa serbisyo publiko, lalo na sa sistema ng hudikatura.

Iginiit ng Korte na ang pag-iingat ng mga pondo ay mahalaga sa maayos na pangangasiwa ng hustisya at hindi dapat basta-basta na lamang pinapalampas. Ang sinumang empleyado ng korte na mapatunayang nagkasala ng paglabag sa mga panuntunan sa pananalapi ay dapat panagutan, upang mapanatili ang tiwala ng publiko sa sistema ng hudikatura. Bilang karagdagan, nagbigay ang Korte ng mga utos sa iba pang mga opisyal ng korte upang masiguro ang maayos na paghawak ng mga pondo at pagpapatupad ng mga panuntunan.

FAQs

Ano ang pangunahing isyu sa kasong ito?	Ang pangunahing isyu ay ang pananagutan ng mga empleyado ng korte sa pagkawala at maling paggamit ng mga pondo ng hukuman. Pinanagot ng Korte Suprema ang mga empleyadong nagpabaya sa kanilang tungkulin.
Sino ang mga pangunahing respondent sa kaso?	Ang mga pangunahing respondent ay sina Ms. Abba Marie B. Del Rosario (Court Interpreter), Atty. Maria Paz Teresa V. Zalsos-Uychiat (dating Clerk of Court), at Atty. Aisa B. Musa-Barrat (kasalukuyang Clerk of Court). Sila ay pinanagot dahil sa iba’t ibang iregularidad sa paghawak ng mga pondo.
Ano ang naging parusa kay Ms. Del Rosario?	Si Ms. Del Rosario ay sinibak sa serbisyo dahil sa gross dishonesty, grave misconduct, at gross neglect of duty. Kinumpiska rin ang kanyang mga benepisyo sa pagreretiro at pinagbawalan na makapagtrabaho sa gobyerno.
Paano pinarusahan si Atty. Zalsos-Uychiat?	Si Atty. Zalsos-Uychiat ay pinagmulta ng katumbas ng kanyang sahod sa loob ng anim na buwan dahil sa gross neglect of duty. Pinagbawalan din siya na makapagtrabaho sa gobyerno.
Ano ang naging parusa kay Atty. Musa-Barrat?	Si Atty. Musa-Barrat ay sinuspinde ng isang taon nang walang sahod dahil sa gross neglect of duty. Binigyan din siya ng babala na mas mabigat na parusa ang ipapataw kung mauulit ang kanyang pagkakamali.
Anong mga pondo ang sangkot sa kaso?	Kabilang sa mga pondo na sangkot sa kaso ang Judiciary Development Fund (JDF), Special Allowance for the Judiciary Fund (SAJF), Mediation Fund (MF), Fiduciary Fund (FF), Legal Research Fund (LRF), at Land Registration Authority (LRA).
Bakit mahalaga ang desisyong ito?	Mahalaga ang desisyong ito dahil pinapaalalahanan nito ang mga empleyado ng hukuman na dapat silang maging responsable at tapat sa paghawak ng mga pondo ng gobyerno. Ito ay upang mapanatili ang tiwala ng publiko sa sistema ng hudikatura.
Ano ang ginawa ng Korte Suprema upang maiwasan ang mga katulad na insidente sa hinaharap?	Nag-utos ang Korte Suprema ng mga karagdagang hakbang upang masiguro ang maayos na paghawak ng mga pondo, kabilang ang pag-iimbentaryo ng mga kaso, pagpapatupad ng mga bagong patakaran sa pag-withdraw ng pondo, at pagsasara ng ilang account sa bangko.

Ang kasong ito ay isang paalala sa lahat ng empleyado ng gobyerno, lalo na sa mga nagtatrabaho sa sistema ng hudikatura, na dapat nilang pangalagaan ang tiwala ng publiko sa pamamagitan ng tapat at responsableng paglilingkod. Ang pagiging accountable sa paghawak ng mga pondo ng gobyerno ay isang mahalagang tungkulin na hindi dapat ipagwalang-bahala.

Para sa mga katanungan tungkol sa aplikasyon ng desisyong ito sa mga tiyak na sitwasyon, mangyaring makipag-ugnayan sa ASG Law sa pamamagitan ng contact o sa pamamagitan ng email sa frontdesk@asglawpartners.com.

Disclaimer: Ang pagsusuri na ito ay ibinigay para sa mga layuning pang-impormasyon lamang at hindi bumubuo ng legal na payo. Para sa tiyak na legal na gabay na iniayon sa iyong sitwasyon, mangyaring kumunsulta sa isang kwalipikadong abogado.
Source: OFFICE OF THE COURT ADMINISTRATOR VS. ABBA MARIE B. DEL ROSARIO, G.R No. 66854, September 15, 2020