Pagbawi ng Labis na Bayad sa Buwis Lokal: Kailan Ito Maaari?

G.R. No. 247331, February 26, 2024

Naranasan mo na bang magbayad ng buwis sa lokal na pamahalaan at pagkatapos ay napagtanto mong labis pala ang iyong nabayaran? Ang pagbabayad ng buwis ay isang responsibilidad na kailangang gampanan ng bawat mamamayan. Ngunit, paano kung nagkamali ka sa pagbabayad? Mayroon bang paraan upang mabawi ang labis na bayad? Ang kasong ito ay nagbibigay linaw sa mga proseso at kondisyon kung kailan maaaring mabawi ang labis na bayad sa buwis lokal.

INTRODUKSYON

Ang labis na pagbabayad ng buwis ay maaaring magdulot ng problema sa mga negosyo at indibidwal. Maaaring makaapekto ito sa kanilang cash flow at magdulot ng hindi kinakailangang gastos. Sa kasong ito, ang Tigerway Facilities and Resources, Inc. ay nagbayad ng buwis sa Caloocan City, ngunit kalaunan ay naghain ng reklamo upang mabawi ang labis na bayad. Ang pangunahing tanong ay kung tama ba ang kanilang ginawa at kung sila ba ay may karapatang mabawi ang labis na bayad na buwis.

KONTEKSTONG LEGAL

Ang Local Government Code (LGC) ay nagtatakda ng mga patakaran tungkol sa pagbubuwis ng mga lokal na pamahalaan. Mahalagang maunawaan ang mga probisyon nito upang malaman ang mga karapatan at obligasyon ng mga nagbabayad ng buwis. Mayroong dalawang seksyon sa LGC na may kinalaman sa pagbawi ng buwis: Seksyon 195 at Seksyon 196.

Ayon sa Seksyon 195, “Protest of Assessment. — When the local treasurer or his duly authorized representative finds that correct taxes, fees or charges have not been paid, he shall issue a notice of assessment stating the nature of the tax, fee, or charge, the amount of deficiency, the surcharges, interests and penalties. Within sixty (60) days from the receipt of the notice of assessment, the taxpayer may file a written protest with the local treasurer contesting the assessment; otherwise, the assessment shall become final and executory.“

Samantala, ayon sa Seksyon 196, “Claim for Refund of Tax Credit. — No case or proceeding shall be maintained in any court for the recovery of any tax, fee, or charge erroneously or illegally collected until a written claim for refund or credit has been filed with the local treasurer. No case or proceeding shall be entertained in any court after the expiration of two (2) years from the date of the payment of such tax, tee, or charge, or from the date the taxpayer is entitled to a refund or credit.“

Ang Seksyon 195 ay tumutukoy sa proseso ng pagprotesta sa isang pagtatasa ng buwis (tax assessment). Kapag ang isang taxpayer ay hindi sumasang-ayon sa assessment, maaari siyang maghain ng written protest sa loob ng 60 araw. Kung hindi siya magprotesta sa loob ng takdang panahon, ang assessment ay magiging pinal at hindi na maaaring baguhin.

Sa kabilang banda, ang Seksyon 196 ay tumutukoy sa pagbawi ng labis na bayad sa buwis. Kailangan munang maghain ng written claim for refund sa local treasurer bago magsampa ng kaso sa korte. Ang kaso ay dapat isampa sa loob ng dalawang taon mula sa petsa ng pagbabayad.

PAGSUSURI NG KASO

Narito ang kronolohiya ng mga pangyayari sa kaso ng Tigerway:

• 2005: Nag-apply ang Tigerway para sa renewal ng mayor’s permit.
• Enero 21, 2005: Nag-isyu ang Caloocan City BPLO ng Order of Payment na nag-uutos sa Tigerway na magbayad ng PHP 219,429.80.
• Nagbayad ang Tigerway at nakakuha ng mayor’s permit.
• Nag-isyu ang BPLO ng Final Demand para sa deficiency business taxes na nagkakahalaga ng PHP 1,220,720.00.
• Nagprotesta ang Tigerway sa pamamagitan ng written claim for refund.
• Nag-isyu ang BPLO ng Notice of Deficiency at Last and Final Demand.
• Disyembre 29, 2005: Nagbayad ang Tigerway ng PHP 500,000.00.
• Disyembre 27, 2007: Naghain ang Tigerway ng written claim for refund sa City Treasurer.
• Sumunod na araw, naghain ang Tigerway ng Complaint for Refund sa RTC.

Ayon sa Korte Suprema, “Clearly, when a taxpayer is assessed a deficiency local tax, fee or charge, he may protest it under Section 195 even without making payment of such assessed tax, fee or charge…” Ibig sabihin, maaaring magprotesta ang taxpayer kahit hindi pa siya nagbabayad ng buwis.

Dagdag pa, “If the taxpayer receives an assessment and does not pay the tax, its remedy is strictly confined to Section 195 or the Local Government Code. Thus, it must file a written protest with the local treasurer within 60 days from the receipt of the assessment.“

Sa kasong ito, sinabi ng Korte Suprema na ang mga notices of assessment na ipinadala ng City Treasurer ay walang sapat na basehan. Dahil dito, hindi maaaring gamitin ang Seksyon 195. Sa halip, ang Seksyon 196 ang dapat gamitin. Sinunod naman ng Tigerway ang mga requirements ng Seksyon 196, kaya sila ay may karapatang mabawi ang labis na bayad.

MGA IMPLIKASYON SA PRAKTIKAL

Ang desisyon na ito ay nagbibigay linaw sa mga karapatan ng mga taxpayer na maghain ng refund para sa labis na bayad sa buwis lokal. Mahalagang malaman ang pagkakaiba sa pagitan ng Seksyon 195 at Seksyon 196 ng LGC upang malaman kung aling proseso ang dapat sundin.

Mga Mahalagang Aral:

• Kung may natanggap kang assessment na hindi ka sumasang-ayon, maghain ng written protest sa loob ng 60 araw.
• Kung nagbayad ka ng buwis at napagtanto mong labis ang iyong nabayaran, maghain ng written claim for refund sa loob ng 2 taon.
• Siguraduhing kumpleto at may basehan ang iyong claim para mas madaling maaprubahan.

MGA TANONG NA MADALAS ITANONG (FREQUENTLY ASKED QUESTIONS)

1. Ano ang pagkakaiba ng Seksyon 195 at Seksyon 196 ng Local Government Code?
Ang Seksyon 195 ay para sa pagprotesta sa assessment, habang ang Seksyon 196 ay para sa pagbawi ng labis na bayad.

2. Kailan dapat maghain ng written protest?
Sa loob ng 60 araw mula sa pagtanggap ng notice of assessment.

3. Kailan dapat maghain ng written claim for refund?
Sa loob ng 2 taon mula sa petsa ng pagbabayad.

4. Ano ang dapat gawin kung hindi aksyunan ng local treasurer ang aking claim for refund?
Maaari kang magsampa ng kaso sa korte.

5. Kailangan bang magbayad muna bago magprotesta?
Hindi, maaaring magprotesta kahit hindi pa nagbabayad.

Kung kailangan mo ng tulong sa pag-unawa sa mga patakaran sa pagbubuwis o sa paghahain ng refund, huwag mag-atubiling kumonsulta sa mga eksperto. Ang ASG Law ay may mga abogado na bihasa sa mga usaping ito. Maaari kang makipag-ugnayan sa amin sa pamamagitan ng email: hello@asglawpartners.com o bisitahin ang aming website dito. Kami sa ASG Law ay handang tumulong sa iyo upang matiyak na ang iyong mga karapatan bilang taxpayer ay protektado.