Ipinawalang-bisa ng Korte Suprema ang ordinansa ng Quezon City na nagpapataw ng taunang bayad sa basura sa mga sambahayan. Natuklasan ng Korte na ang bayad ay hindi makatarungan at hindi naaayon sa mga prinsipyo ng pantay na proteksyon sa ilalim ng Saligang Batas. Ang desisyong ito ay nagbibigay proteksyon sa mga residente ng Quezon City mula sa mga bayarin na hindi parehas na ipinapataw, at nagtatakda ng pamantayan para sa mga lokal na pamahalaan sa pagpapatupad ng mga bayarin na may kaugnayan sa kalinisan at pangangalaga sa kapaligiran.

QC, Nagbasura ng Ordinansa!

Ang kasong ito ay tungkol sa legalidad ng dalawang ordinansa ng Quezon City. Ang isa, SP-2095, ay nagpapataw ng karagdagang buwis sa lupa na nagkakahalaga ng higit sa P100,000 upang pondohan ang pabahay para sa mga maralita. Ang isa pa, SP-2235, ay nagpapataw ng taunang bayad sa basura sa mga kabahayan. Kinuwestyon ni Jose J. Ferrer, Jr., residente ng lungsod, ang legalidad ng mga ordinansang ito sa Korte Suprema, na sinasabing labag ang mga ito sa Konstitusyon at iba pang mga batas.

Para kay Ferrer, ang ordinansa sa basura ay isang anyo ng dobleng pagbubuwis dahil ang pangongolekta ng basura ay isang pangunahing serbisyo na dapat pondohan sa pamamagitan ng iba pang mga buwis at Internal Revenue Allotment (IRA). Iginiit din niya na ang ordinansa sa pabahay ay parusa sa mga nagbabayad ng buwis sa kanilang mga pag-aari at klase ng lehislasyon dahil pinapaboran nito ang mga squatters. Sa kabilang banda, iginiit ng Quezon City na ang dalawang ordinansa ay nasa loob ng kanilang kapangyarihan na ipatupad.

Ang legal na batayan ng Quezon City ay nasa Konstitusyon at sa Republic Act No. 7279 o Urban Development and Housing Act (UDHA), na nagpapahintulot sa kanila na magpataw ng karagdagang buwis sa mga lupaing may mataas na halaga upang suportahan ang mga programa sa pabahay. Binigyang-diin din nila ang presumption ng legalidad ng mga ordinansa, binanggit ang iba pang mga kaso upang ipakita ang pagiging wasto ng kanilang mga aksyon sa ilalim ng kanilang kapangyarihan sa pulisya upang protektahan ang kapakanan ng kanilang mga nasasakupan.

Sa isang masusing pagsusuri, pinanigan ng Korte Suprema ang bahagi ng ordinansa sa buwis sa lupa at sinabing may legal na basehan ito sa UDHA at ehersisyo ng kapangyarihan ng pulisya upang magbigay ng pabahay sa mga nangangailangan.

Ngunit pagdating sa ordinansa sa basurahan, iba ang naging pasya. Ayon sa Korte, may mga bahagi ang ordinansa na hindi naaayon sa batas. Nabanggit nila na hindi ito sumusunod sa alituntunin ng pagkakapantay-pantay dahil iba ang presyo na pinapataw sa mga nakatira sa lupa kumpara sa mga nakatira sa condominiums o mga proyektong pabahay.

Binanggit pa ng Korte na para maging legal ang special charge, tax, o assessment, dapat may makatwirang kaugnayan ito sa halaga ng serbisyo ng pangongolekta ng basura na ibinibigay. Dagdag pa nito na dapat sundin ng Quezon City ang Republic Act No. 9003 o Ecological Solid Waste Management Act of 2000 sa kanilang mga patakaran sa basura, ngunit nakita ng Korte na ang ordinansa ay nakatuon lamang sa pangongolekta ng bayad sa halip na hikayatin ang pagbubukod-bukod at pagre-recycle.

Higit pa rito, binigyang-diin ng Korte ang kawalan ng ordinansa ng limitasyon na kinakailangan ng Seksyon 168 ng Local Government Code na nagsasabing ang kabuuang interes sa hindi nabayarang halaga ay hindi dapat lumampas sa tatlumpu’t anim (36) na buwan. Dahil sa mga kadahilanang ito, idineklara ng Korte na ang ordinansa ng Quezon City na nagpapataw ng bayad sa basura ay labag sa Konstitusyon at ilegal.

Para sa usapin ng mga pampublikasyong pangangailangan ng mga ordinansa, nagbigay diin din ang korte hinggil sa ilang kapintasan, partikular sa pagpapatupad at epektibong petsa ng koleksyon nito.

FAQs

Ano ang pangunahing isyu sa kasong ito?	Ang pangunahing isyu ay kung ang ordinansa ng Quezon City na nagpapataw ng Socialized Housing Tax (SHT) at taunang bayad sa basura sa mga sambahayan ay naaayon sa Saligang Batas at mga umiiral na batas.
Bakit sinuportahan ng Korte Suprema ang Socialized Housing Tax?	Sinuportahan ng Korte Suprema ang SHT dahil ito ay naaayon sa Section 43 ng Republic Act No. 7279 (Urban Development and Housing Act), na nagpapahintulot sa mga lokal na pamahalaan na magpataw ng karagdagang buwis sa mga lupa para sa mga programa sa pabahay.
Bakit idineklarang labag sa konstitusyon ang ordinansa sa bayad sa basura?	Idineklarang labag sa konstitusyon ang ordinansa sa bayad sa basura dahil sa hindi makatwiran at hindi pantay na pag-uuri ng mga nagbabayad, kawalan ng makatwirang koneksyon sa pagitan ng bayad at halaga ng serbisyo, at kawalan ng limitasyon sa parusa gaya ng itinakda ng Local Government Code.
Anong epekto ang Republic Act No. 9003 (Ecological Solid Waste Management Act) sa ordinansa?	Nakita ng Korte na hindi sinunod ng ordinansa ang RA 9003 sa pamamagitan ng pagtuon lamang sa pangongolekta ng bayad sa halip na hikayatin ang pagbubukod-bukod at pagre-recycle ng basura.
Ano ang kahalagahan ng kapangyarihan ng pulisya sa pasyang ito?	Inulit ng pasya na dapat gamitin ang kapangyarihan ng pulisya para sa pangkalahatang kapakanan ngunit hindi lumalabag sa mga karapatan ng mga indibidwal at naaayon sa batas.
Paano makakaapekto ang desisyon na ito sa ibang mga lokal na pamahalaan?	Ang desisyon ay nagtatakda ng pamantayan para sa kung paano dapat ipatupad ng mga lokal na pamahalaan ang mga bayad para sa pamamahala ng basura at nagpapatibay sa pangangailangang sumunod sa pantay na proteksyon, at batas ng pamamahala ng solid waste.
Anong legal remedy ang mayroon sa mga nagbayad ng bayad sa basura sa ilalim ng ordinansang ito?	Inutusan ng Korte ang Quezon City na ibalik ang mga halaga na nakolekta kaugnay ng pagpapatupad ng ordinansa.
Anong mga probisyon ng Local Government Code ang hindi nasunod ng ordinansa sa bayad sa basura?	Nakita ng Korte na ang ordinansa ay lumabag sa Section 130 (pantay na pagbubuwis) at Section 168 (limitasyon sa parusa para sa hindi pagbabayad ng buwis) ng Local Government Code.

Ang desisyong ito ng Korte Suprema ay nagpapatunay sa kahalagahan ng pagkakapantay-pantay at pagiging makatwiran sa mga ordinansa ng lokal na pamahalaan. Sa pagbibigay ng proteksyon sa mga residente ng Quezon City laban sa di-makatwirang bayad sa basura, ipinapaalala ng Korte sa mga lokal na pamahalaan na dapat nilang tiyakin na ang kanilang mga patakaran ay hindi lamang legal, kundi patas at patas din.

For inquiries regarding the application of this ruling to specific circumstances, please contact ASG Law through contact or via email at frontdesk@asglawpartners.com.

Disclaimer: This analysis is provided for informational purposes only and does not constitute legal advice. For specific legal guidance tailored to your situation, please consult with a qualified attorney.
Source: JOSE J. FERRER, JR. v. CITY MAYOR HERBERT BAUTISTA, G.R. No. 210551, June 30, 2015