ASG Law

Tag: Tseke

  • Pagkilala sa Nagkasala: Bakit Mahalaga ang Matibay na Ebidensya sa Kriminal na Estafa

    Huwag Basta-Basta Maniwala sa Boses sa Telepono: Pagpapatunay ng Pagkakakilanlan sa Kaso ng Estafa

    G.R. No. 157943, September 04, 2013

    Sa mundo ng negosyo at transaksyon, madalas na ang tiwala ang pundasyon. Ngunit paano kung ang tiwalang ito ay abusuhin at gamitin sa panloloko? Sa kaso ng People of the Philippines v. Gilbert Reyes Wagas, tinukoy ng Korte Suprema ang kahalagahan ng matibay na pagpapatunay sa pagkakakilanlan ng akusado, lalo na sa mga transaksyong isinagawa lamang sa pamamagitan ng telepono.

    Ang kasong ito ay nagbibigay-diin sa prinsipyo ng presumption of innocence sa ating sistema ng hustisya. Bawat akusado ay may karapatang ituring na inosente hanggang mapatunayan ang kanyang kasalanan nang higit pa sa makatwirang pagdududa. Hindi lamang ang krimen mismo ang dapat mapatunayan, kundi pati na rin ang pagkakakilanlan ng taong gumawa nito.

    Ang Legal na Batayan ng Estafa sa Pamamagitan ng Tsekeng Walang Pondo

    Ang estafa sa pamamagitan ng pag-isyu ng tseke na walang sapat na pondo ay nakasaad sa Article 315, paragraph 2(d) ng Revised Penal Code. Ayon sa batas:

    “Article 315. Swindling (estafa). — Any person who shall defraud another by any of the means mentioned hereinbelow shall be punished by:

    2. By means of any of the following false pretenses or fraudulent acts executed prior to or simultaneously with the commission of the fraud:

    (d) By postdating a check, or issuing a check in payment of an obligation when the offender had no funds in the bank, or his funds deposited therein were not sufficient to cover the amount of the check. The failure of the drawer of the check to deposit the amount necessary to cover his check within three (3) days from receipt of notice from the bank and/or the payee or holder that said check has been dishonored for lack or insufficiency of funds shall be prima facie evidence of deceit constituting false pretense or fraudulent act.”

    Upang mapatunayan ang estafa sa ganitong paraan, kinakailangan ang mga sumusunod na elemento:

    • Pag-isyu ng tseke na postdated o bilang kabayaran sa obligasyon.
    • Kawalan o kakulangan ng pondo sa bangko upang mapunan ang tseke.
    • Perwisyo o danyos sa nagpabayad (payee).

    Mahalagang tandaan na ang krimen ay ang panloloko o deceit sa pag-isyu ng tseke, at hindi lamang ang hindi pagbabayad ng utang. Ang prima facie na ebidensya ng panloloko ay naitatag kung hindi mapunan ng nag-isyu ng tseke ang halaga nito sa loob ng tatlong araw matapos matanggap ang notice of dishonor.

    Ang Kwento ng Kaso: Transaksyon sa Telepono at Tsekeng Palpak

    Si Gilbert Wagas ay kinasuhan ng estafa dahil sa pag-isyu ng tseke na nagkakahalaga ng P200,000.00 kay Alberto Ligaray bilang kabayaran sa 200 sako ng bigas. Ayon kay Ligaray, nakausap niya si Wagas sa telepono at umorder ito ng bigas. Pumayag si Ligaray na tumanggap ng postdated check dahil sa paniniwala sa pangako ni Wagas na may pondo ito sa bangko.

    Ngunit nang ideposito ni Ligaray ang tseke, bumalik ito dahil sa “insufficient funds.” Sinubukan niyang kontakin si Wagas, ngunit hindi ito nagbayad. Kaya naman, nagsampa siya ng kasong estafa.

    Sa korte, itinanggi ni Wagas na siya ang nakipagtransaksyon kay Ligaray. Ayon sa kanya, inisyu niya ang tseke sa kanyang bayaw na si Robert Cañada, hindi kay Ligaray, bilang bahagi ng pagbili niya sana ng lupa ni Cañada. Dagdag pa niya, hindi natuloy ang bentahan kaya hindi niya pinondohan ang tseke.

    Ang RTC o Regional Trial Court ay kinonbikto si Wagas sa estafa. Ngunit hindi sumang-ayon ang Korte Suprema. Ayon sa Korte Suprema, bagama’t napatunayan ang elemento ng estafa, “In every criminal prosecution, however, the identity of the offender, like the crime itself, must be established by proof beyond reasonable doubt.”

    Dito nagkulang ang prosekusyon. Hindi nila napatunayan nang higit pa sa makatwirang pagdududa na si Wagas nga ang nakipagtransaksyon kay Ligaray sa telepono at nag-isyu ng tseke bilang panloloko.

    Ilan sa mga punto na binigyang-diin ng Korte Suprema:

    • Hindi Personal na Pagkakakilanlan: Inamin mismo ni Ligaray na hindi niya personal na nakilala si Wagas at ang transaksyon ay sa telepono lamang. “Even after the dishonor of the check, Ligaray did not personally see and meet whoever he had dealt with and to whom he had made the demand for payment, and that he had talked with him only over the telephone.”
    • Tseke na “Payable to Cash”: Ang tseke ay payable to cash, ibig sabihin, maaaring i-negotiate ng sinuman basta i-deliver lang ito. Ito ay nagpapalakas sa posibilidad na hindi direktang kay Ligaray inisyu ang tseke, kundi sa ibang tao tulad ni Cañada.
    • Robert Cañada ang Tumanggap ng Bigas: Inamin ni Ligaray na si Cañada ang tumanggap ng bigas at nagbigay ng tseke. Walang sapat na ebidensya na si Cañada ay kumilos para kay Wagas sa transaksyong ito.
    • Reliability ng Telephone Conversation: Hindi napatunayan ni Ligaray kung paano niya natiyak na si Wagas nga ang kausap niya sa telepono. Ayon sa Korte Suprema, “We deem it essential for purposes of reliability and trustworthiness that a telephone conversation like that one Ligaray supposedly had with the buyer of rice to be first authenticated before it could be received in evidence. Among others, the person with whom the witness conversed by telephone should be first satisfactorily identified by voice recognition or any other means.”

    Dahil sa mga kakulangan sa ebidensya ng prosekusyon, pinawalang-sala ng Korte Suprema si Wagas sa krimeng estafa.

    Praktikal na Aral: Pag-iingat sa Transaksyon at Pagpapatunay ng Pagkakakilanlan

    Ang kasong ito ay nagtuturo ng mahalagang aral, lalo na sa mga negosyante at sa publiko:

    • Mag-ingat sa Transaksyon sa Telepono: Kung maaari, personal na makipagtransaksyon o magkita sa mga bagong kliyente o ka-negosyo, lalo na sa malalaking halaga.
    • Patunayan ang Pagkakakilanlan: Kung sa telepono lamang ang transaksyon, humanap ng paraan upang mapatunayan ang pagkakakilanlan ng kausap. Maaaring humingi ng ID, video call, o iba pang paraan ng verification.
    • Dokumentasyon: Magkaroon ng maayos na dokumentasyon ng lahat ng transaksyon, kabilang ang mga detalye ng kausap, kasunduan, at mga dokumentong pinagpalitan.
    • Huwag Basta Tumanggap ng Tseke Payable to Cash: Mas mainam na tumanggap ng tseke na nakapangalan sa iyo o sa iyong negosyo upang mas madaling matukoy ang nag-isyu nito.

    Mahahalagang Aral Mula sa Kaso Wagas:

    • Sa kriminal na kaso, hindi lamang ang krimen ang dapat mapatunayan, kundi pati na rin ang pagkakakilanlan ng nagkasala nang higit pa sa makatwirang pagdududa.
    • Ang pagkakakilanlan sa pamamagitan lamang ng boses sa telepono ay hindi sapat na ebidensya kung walang sapat na batayan kung paano natiyak ang pagkakakilanlan.
    • Ang presumption of innocence ay nananatili hanggang sa mapatunayan ang kasalanan ng akusado.

    Mga Madalas Itanong (FAQs)

    Tanong 1: Ano ang ibig sabihin ng “proof beyond reasonable doubt”?
    Sagot: Ito ay ang antas ng ebidensya na kailangan upang mapatunayan ang kasalanan ng akusado. Hindi dapat magkaroon ng makatwirang pagdududa sa isipan ng hukom o hurado na ang akusado ang gumawa ng krimen.

    Tanong 2: Pwede bang makulong kahit na hindi sigurado kung ako talaga ang gumawa ng krimen?
    Sagot: Hindi. Dahil sa presumption of innocence, hindi ka dapat makulong kung may makatwirang pagdududa sa iyong kasalanan. Kailangan na ang prosekusyon ay magpakita ng matibay na ebidensya na ikaw nga ang nagkasala.

    Tanong 3: Kung napawalang-sala ako sa kasong kriminal, ligtas na ba ako sa lahat ng pananagutan?
    Sagot: Hindi palagi. Sa kasong Wagas, bagama’t napawalang-sala si Wagas sa estafa, inutusan pa rin siyang magbayad ng civil damages kay Ligaray dahil sa utang. Maaaring mapawalang-sala ka sa kasong kriminal ngunit mananagot pa rin sa civil case.

    Tanong 4: Ano ang civil damages?
    Sagot: Ito ay ang bayad-danyos na iniuutos ng korte upang mabayaran ang danyos o perwisyo na natamo ng biktima. Sa kasong ito, inutusan si Wagas na bayaran ang halaga ng tseke na P200,000.00 kay Ligaray.

    Tanong 5: Kung ako ay biktima ng estafa, ano ang dapat kong gawin?
    Sagot: Magsumbong agad sa pulisya o sa National Bureau of Investigation (NBI). Mangalap ng lahat ng ebidensya tulad ng tseke, dokumento ng transaksyon, at anumang komunikasyon sa nanloko. Kumunsulta rin sa abogado upang malaman ang iyong mga karapatan at ang mga legal na hakbang na maaari mong gawin.

    Naranasan mo na ba ang ganitong sitwasyon? Kung kailangan mo ng legal na payo o representasyon sa mga kaso ng estafa o iba pang krimen, ang ASG Law ay handang tumulong. Kami ay eksperto sa criminal law at civil litigation, at nakatuon sa pagbibigay ng de-kalidad na serbisyo legal sa Makati at BGC. Kontakin kami dito o mag-email sa hello@asglawpartners.com para sa konsultasyon. Kasama mo ang ASG Law sa pagkamit ng hustisya.

  • Hindi Natanggap na Notice of Dishonor? Panalo Ka sa BP 22: Gabay sa Batas ng Tseke

    Kulang na Patunay ng Notice of Dishonor, Di Sapat para Makiulong sa BP 22

    G.R. No. 200090, March 06, 2013

    Ang kasong San Mateo v. People ay nagtuturo sa atin ng mahalagang leksyon tungkol sa Batas Pambansa Bilang 22 (BP 22), o ang mas kilalang Bouncing Checks Law. Madalas, iniisip natin na kapag nag-isyu ka ng tseke na walang pondo, otomatikong may pananagutan ka na sa batas. Ngunit, hindi ganoon kasimple ang proseso. Sa kasong ito, kahit nag-isyu ng tseke na walang pondo, pinawalang-sala ng Korte Suprema ang akusado dahil sa kakulangan ng sapat na patunay na natanggap niya ang notice of dishonor. Ito ay nagpapakita na hindi lamang ang pag-isyu ng tseke na walang pondo ang sapat para mapatunayang nagkasala sa BP 22. Kailangan ding mapatunayan na natanggap ng nag-isyu ng tseke ang pormal na abiso na hindi tinanggap ang kanyang tseke dahil sa kawalan ng pondo.

    Ang Legal na Konteksto ng BP 22 at Notice of Dishonor

    Ang Batas Pambansa Bilang 22 ay batas na nagpaparusa sa pag-isyu ng tseke na walang sapat na pondo o kaya’y sarado na ang account. Ayon sa batas, may tatlong elemento dapat mapatunayan para masabing may paglabag sa BP 22:

    1. Pag-isyu ng tseke para sa account o para sa halaga.
    2. Kaalaman ng nag-isyu na sa panahon ng pag-isyu, wala siyang sapat na pondo sa bangko para bayaran ang tseke sa kanyang presentasyon.
    3. Pag-dishonor ng tseke ng bangko dahil sa kakulangan ng pondo o credit, o pag-dishonor dahil pinahinto ng nag-isyu ang pagbabayad nang walang validong dahilan.

    Ang ikalawang elemento, ang kaalaman ng nag-isyu tungkol sa kakulangan ng pondo, ay karaniwang pinapatunayan sa pamamagitan ng presumption o palagay ng batas. Ayon sa Seksiyon 2 ng BP 22:

    “Section 2. Evidence of knowledge of insufficient funds. – The making, drawing and issuance of a check payment of which is refused by the drawee because of insufficient funds in or credit with such bank, when presented within ninety (90) days from the date of the check, shall be prima facie evidence of knowledge of such insufficiency of funds or credit unless such maker or drawer pays the holder thereof the amount due thereon, or makes arrangements for payment in full by the drawee of such check within (5) banking days after receiving notice that such check has not been paid by the drawee.”

    Ibig sabihin, kapag na-dishonor ang tseke dahil sa kakulangan ng pondo, at naipakita na ang tseke ay na-presenta sa loob ng 90 araw mula sa petsa nito, prima facie o sa unang tingin, may sapat nang ebidensya na alam ng nag-isyu na walang pondo ang tseke niya. Ngunit, mahalaga ang kasunod na parte ng seksyon na ito: ang presumption na ito ay mabubuo lamang kung napatunayan na ang nag-isyu ay nakatanggap ng notice of dishonor. At mula sa pagkatanggap na iyon, mayroon siyang limang araw para bayaran ang tseke o ayusin ang pagbabayad. Kung hindi niya ito gagawin, doon na papasok ang presumption na alam niya ang kakulangan ng pondo noong inisyu niya ang tseke.

    Ang notice of dishonor ay ang pormal na abiso na hindi tinanggap ng bangko ang tseke dahil walang pondo. Mahalaga na mapatunayan na aktwal na natanggap ng nag-isyu ang notice na ito. Hindi sapat na naipadala lang ito; kailangan mapatunayan na nasa kamay na niya ang abiso. Ito ang sentro ng kaso ni San Mateo.

    Ang Kwento ng Kaso ni San Mateo: Mula MetTC Hanggang Korte Suprema

    Nagsimula ang lahat nang umorder si Erlinda San Mateo ng mga sinulid mula sa ITSP International, Incorporated. Bilang bahagi ng bayad, nag-isyu siya ng 11 postdated checks. Ngunit, palaging nakikiusap si San Mateo kay Ravin Sehwani ng ITSP na huwag muna ideposito ang mga tseke dahil kapos siya sa pondo. Pumayag naman si Sehwani dahil sa kanilang relasyon sa negosyo.

    Dumating ang punto na nagdeposito si Sehwani ng isang tseke, ngunit ito ay na-dishonor dahil sa kakulangan ng pondo. Inabisuhan niya si San Mateo, na muling humingi ng palugit. Nagpadala pa si San Mateo ng sulat, humihingi ng dispensa at nangakong makikipag-ugnayan. Ngunit, hindi natupad ang pangako.

    Kalaunan, nagdeposito ulit si Sehwani ng isa pang tseke, pero pinahinto na ni San Mateo ang pagbabayad. Nang ideposito na ang iba pang tseke, lahat ay na-dishonor dahil sarado na ang account ni San Mateo. Nagpadala si Sehwani ng demand letter sa tirahan ni San Mateo sa Greenhills, San Juan, ngunit ayaw tanggapin ng security guard dahil sa utos daw ni San Mateo. Iniwan na lang ito sa security guard. Nagpadala rin ng registered mail, ngunit ibinalik ito na may notasyon na “N/S Party Out” at hindi raw kinuha ni San Mateo kahit may tatlong abiso.

    Kinaharap ni San Mateo ang 11 counts ng paglabag sa BP 22 sa Metropolitan Trial Court (MeTC) ng Taguig City. Depensa niya, may usapan sila ni Sehwani na huwag ideposito ang tseke maliban kung magbibigay siya ng go signal. Ngunit, hindi ito pinaniwalaan ng MeTC. Hinatulang guilty si San Mateo sa 10 counts ng BP 22 at pinagbayad ng P134,275.00.

    Umapela si San Mateo sa Regional Trial Court (RTC) ng Pasig City, ngunit kinatigan nito ang desisyon ng MeTC. Pumunta naman siya sa Court of Appeals (CA), ngunit pareho rin ang resulta. Hindi sumuko si San Mateo at umakyat sa Korte Suprema.

    Sa Korte Suprema, binigyang diin ang isyu ng notice of dishonor. Ayon sa Korte:

    “It is not enough for the prosecution to prove that a notice of dishonor was sent to the accused. The prosecution must also prove actual receipt of said notice, because the fact of service provided for in the law is reckoned from receipt of such notice of dishonor by the accused.”

    Dahil hindi napatunayan ng prosekusyon na aktwal na natanggap ni San Mateo ang notice of dishonor, lalo na ang registered mail na ibinalik at walang malinaw na patunay na natanggap niya ang abiso mula sa post office para kunin ito, pinawalang-sala siya ng Korte Suprema sa krimen na paglabag sa BP 22. Gayunpaman, pinanindigan ng Korte Suprema ang civil liability ni San Mateo na bayaran ang halaga ng tseke na P134,275.00 kasama ang 12% interest.

    “WHEREFORE, the Court GRANTS the petition. The assailed Decision dated August 23, 2011 of the Court of Appeals in CA-G.R. CR 33434 finding petitioner Erlinda C. San Mateo guilty of 10 counts of violation of B.P. 22 is REVERSED and SET ASIDE. Petitioner Erlinda C. San Mateo is hereby ACQUITTED on the ground that her guilt has not been established beyond reasonable doubt. She is ordered, however, to indemnify the complainant, ITSP International, Incorporated, represented by its Vice-President for Operations Ravin A. Sehwani, the amount of P134,275.00 representing the total value of the 11 checks plus 12% interest per annum from the time the said sum became due and demandable until fully paid.”

    Praktikal na Implikasyon: Ano ang Dapat Mong Malaman?

    Ang kasong San Mateo v. People ay nagbibigay diin sa kahalagahan ng patunay ng aktwal na pagkatanggap ng notice of dishonor sa mga kaso ng BP 22. Hindi sapat na maipadala lang ang demand letter o notice; kailangan mapatunayan sa korte na natanggap talaga ito ng akusado.

    Para sa mga negosyante at indibidwal na tumatanggap ng tseke bilang bayad, mahalaga na maging maingat sa pagpapadala ng notice of dishonor. Narito ang ilang payo:

    • Rehistradong Mail na May Return Receipt: Ito ang pinakakaraniwang paraan. Siguraduhing kumpletuhin ang return receipt at itago itong mabuti bilang patunay. Ngunit, tandaan, hindi sapat ang return receipt lang. Kailangan mapatunayan na ang pirma sa return receipt ay tunay na pirma ng akusado o ng awtorisadong tumanggap para sa kanya.
    • Personal na Paghahatid na May Pirmahan: Mas mainam kung personal na ihahatid ang notice at kumuha ng pirmahan mula sa tatanggap bilang patunay. Kung ayaw tumanggap, maghanap ng saksi na present nang ihinatid ang notice at tumanggi itong tanggapin.
    • Subaybayan ang Registered Mail: Kung registered mail ang gamit, subaybayan ang tracking online. Kung may notasyon na “N/S Party Out” o “Unclaimed,” hindi ito otomatikong nangangahulugan na natanggap na ang notice. Kailangan pa ring patunayan na natanggap ng akusado ang abiso mula sa post office para kunin ang registered mail at sadyang hindi niya ito kinuha.

    Mga Mahalagang Aral Mula sa Kaso San Mateo:

    • Hindi Otomatiko ang Presumption ng Kaalaman: Hindi basta-basta mabubuo ang presumption na alam ng nag-isyu na walang pondo ang tseke. Kailangan mapatunayan muna ang aktwal na pagkatanggap ng notice of dishonor.
    • Aktwal na Pagkatanggap, Hindi Lang Pagpapadala: Ang patunay ng pagpapadala ng notice of dishonor ay hindi sapat. Kailangan patunayan ang aktwal na pagkatanggap nito ng nag-isyu.
    • Civil Liability Kahit Pa-walang Sala sa Krimen: Kahit pa mapawalang-sala sa kasong kriminal ng BP 22 dahil sa kakulangan ng patunay ng notice of dishonor, maaari pa ring manatili ang civil liability o obligasyon na bayaran ang halaga ng tseke.

    Mga Madalas Itanong (FAQ)

    Tanong 1: Ano ang BP 22?
    Sagot: Ang BP 22, o Batas Pambansa Bilang 22, ay batas sa Pilipinas na nagpaparusa sa pag-isyu ng tseke na walang sapat na pondo o sarado na ang account. Kilala rin ito bilang Bouncing Checks Law.

    Tanong 2: Ano ang Notice of Dishonor? Bakit ito mahalaga?
    Sagot: Ang Notice of Dishonor ay pormal na abiso sa nag-isyu ng tseke na hindi tinanggap ang kanyang tseke ng bangko dahil walang pondo. Mahalaga ito dahil isa itong elemento para mapatunayan ang paglabag sa BP 22. Ang presumption na alam ng nag-isyu na walang pondo ang tseke ay magsisimula lamang kapag napatunayan na natanggap niya ang notice of dishonor.

    Tanong 3: Sapat na ba ang registered mail para mapatunayan ang notice of dishonor?
    Sagot: Hindi awtomatiko. Kailangan mapatunayan na aktwal na natanggap ng nag-isyu ang registered mail. Ang return receipt ay makakatulong, ngunit hindi ito sapat kung walang patunay na ang pirma sa receipt ay sa kanya o sa awtorisadong tao. Kung ibinalik ang registered mail bilang “unclaimed” o “N/S Party Out,” kailangan pa ring patunayan na natanggap ng akusado ang abiso mula sa post office at sadyang hindi niya kinuha.

    Tanong 4: Ano ang dapat kong gawin kung na-dishonor ang tseke na tinanggap ko?
    Sagot: Agad na magpadala ng notice of dishonor sa nag-isyu ng tseke. Siguraduhing may sapat kang patunay na natanggap niya ang notice, tulad ng return receipt na may malinaw na pirma o personal na paghahatid na may pirmahan. Kumonsulta rin sa abogado para sa tamang proseso.

    Tanong 5: Mapapawalang-sala ba ako sa BP 22 kung hindi ako nakatanggap ng notice of dishonor?
    Sagot: Posible. Kung hindi mapatunayan ng prosekusyon na aktwal mong natanggap ang notice of dishonor, maaaring mapawalang-sala ka sa kasong kriminal na BP 22. Ngunit, maaari ka pa ring magkaroon ng civil liability na bayaran ang halaga ng tseke.

    Eksperto ang ASG Law sa mga kaso ng BP 22 at iba pang usaping legal sa negosyo. Kung may katanungan ka o kailangan mo ng legal na representasyon, huwag mag-atubiling makipag-ugnayan sa amin. Magpadala ng email sa hello@asglawpartners.com o makipag-ugnayan dito para sa konsultasyon.