ASG Law

Tag: Transmission Lines

  • Pagkuha ng Lupa para sa Transmission Lines: Kailangan Bang Isama ang NGCP sa Kaso?

    Kailangan Bang Isama ang NGCP sa Kaso ng Pagkuha ng Lupa para sa Transmission Lines?

    G.R. No. 266880, May 15, 2024

    Isipin na lang na may lupa ka na biglang ginamit para sa mga transmission lines. Dapat bang isama sa kaso ang National Grid Corporation of the Philippines (NGCP) kung sila ang nagpapatakbo nito?

    Sa kasong National Transmission Corporation vs. Clemente P. Untiveros, et al., tinalakay ng Korte Suprema kung kailangan bang isama ang NGCP bilang isang indispensable party sa isang kaso ng inverse condemnation kaugnay ng mga transmission lines. Ang inverse condemnation ay isang aksyon kung saan hinihingi ng isang may-ari ng lupa ang kabayaran dahil ginamit ang kanyang lupa para sa isang proyekto ng gobyerno kahit walang pormal na expropriation.

    Ang Legal na Basehan

    Mahalaga ang mga sumusunod na legal na prinsipyo at batas:

    • Eminent Domain: Ito ang karapatan ng estado na kumuha ng pribadong lupa para sa pampublikong gamit basta’t may tamang kabayaran.
    • Inverse Condemnation: Ito ang aksyon na isinasampa ng may-ari ng lupa kung ang gobyerno o isang ahensya nito ay gumamit ng kanyang lupa nang walang pormal na proseso ng expropriation.
    • Republic Act No. 9136 (Electric Power Industry Reform Act o EPIRA): Ito ang batas na lumikha sa National Transmission Corporation (TRANSCO) at nagbigay sa kanila ng kapangyarihang mag-operate at mag-maintain ng mga transmission lines.
    • Republic Act No. 9511: Ito ang batas na nagbigay sa NGCP ng prangkisa para mag-operate, mag-manage, at mag-maintain ng national transmission system.

    Ayon sa Rule 3, Section 7 ng Rules of Court:

    SEC. 7. Compulsory joinder of indispensable parties. — Parties in interest without whom no final determination can be had of an action shall be joined either as plaintiffs or defendants.

    Ibig sabihin, kung hindi kumpleto ang kaso kung wala ang isang partido, kailangan siyang isama para maging balido ang desisyon.

    Ang Kwento ng Kaso

    Nagsimula ang kaso nang magreklamo ang mga may-ari ng lupa (Untiveros, et al.) laban sa TRANSCO dahil ginamit ang kanilang lupa para sa Batangas-Makban 230KV Transmission Line. Ayon sa kanila, pumasok ang TRANSCO sa kanilang lupa at nagtanggal ng mga istruktura at puno. Gusto nilang bayaran sila ng TRANSCO para sa paggamit ng kanilang lupa.

    Nagkumento ang TRANSCO at sinabing hindi sila dapat magbayad dahil kailangan nilang gamitin ang lupa para sa pagpapabuti ng transmission system.

    Ang mga sumusunod ang mga pangyayari sa kaso:

    • Nag-file ng reklamo ang mga may-ari ng lupa sa Regional Trial Court (RTC).
    • Nag-file ng sagot ang TRANSCO na humihiling na ibasura ang kaso.
    • Inutusan ng RTC ang TRANSCO na magdeposito ng halaga ng lupa.
    • Nagmosyon ang TRANSCO na isama ang NGCP bilang isang indispensable party, ngunit tinanggihan ito ng RTC.
    • Umapela ang TRANSCO sa Court of Appeals (CA), ngunit ibinasura ito dahil sa mga technicality.

    Kaya umakyat ang kaso sa Korte Suprema.

    Ayon sa Korte Suprema:

    “Implicit in this recourse is the necessity for the entity ultimately accountable for the property’s taking to be the defendant in such proceedings, thus qualifying such defendant as an indispensable party.”

    Ibig sabihin, dapat kasama sa kaso ang responsable sa paggamit ng lupa.

    “Once more, it bears emphasis that the joinder of an indispensable party is mandatory and is a prerequisite for the exercise of judicial power.”

    Ibig sabihin, kailangan talaga isama ang indispensable party para maging balido ang kaso.

    Ano ang Ibubunga ng Desisyon?

    Dahil dito, sinabi ng Korte Suprema na kailangang isama ang NGCP sa kaso. Ipinadala nila ang kaso pabalik sa RTC para isama ang NGCP. Mahalaga ito dahil kung hindi kasama ang NGCP, maaaring hindi maging balido ang desisyon ng korte.

    Ang desisyong ito ay nagpapakita na kailangang tukuyin kung sino talaga ang responsable sa paggamit ng lupa para sa transmission lines. Hindi sapat na basta’t may transmission line, dapat alamin kung sino ang nagpapatakbo at nag-maintain nito.

    Mga Mahalagang Aral

    • Kung may lupa kang ginagamit para sa transmission lines, alamin kung sino ang nagpapatakbo nito.
    • Siguraduhing isama ang lahat ng indispensable parties sa kaso para maging balido ang desisyon.
    • Huwag magpabaya sa mga technicality ng batas.

    Mga Madalas Itanong (FAQs)

    1. Ano ang inverse condemnation?

    Ito ay isang aksyon kung saan hinihingi ng may-ari ng lupa ang kabayaran dahil ginamit ang kanyang lupa para sa isang proyekto ng gobyerno kahit walang pormal na expropriation.

    2. Sino ang indispensable party?

    Ito ay isang partido na kailangang isama sa kaso para maging kumpleto at balido ang desisyon.

    3. Kailan dapat isama ang NGCP sa kaso?

    Kung ang NGCP ang nagpapatakbo at nag-maintain ng transmission lines na nakakaapekto sa iyong lupa, dapat silang isama sa kaso.

    4. Ano ang mangyayari kung hindi isinama ang indispensable party?

    Maaaring hindi maging balido ang desisyon ng korte.

    5. Ano ang eminent domain?

    Ito ang karapatan ng estado na kumuha ng pribadong lupa para sa pampublikong gamit basta’t may tamang kabayaran.

    6. Paano kung hindi ako sang-ayon sa halaga ng kabayaran?

    Maaari kang umapela sa korte para sa mas mataas na kabayaran.

    7. Ano ang dapat kong gawin kung ginamit ang lupa ko para sa transmission lines?

    Kumonsulta sa isang abogado para malaman ang iyong mga karapatan.

    Naranasan mo na bang magkaroon ng problema sa paggamit ng iyong lupa para sa transmission lines? Eksperto ang ASG Law sa mga ganitong usapin. Kung kailangan mo ng legal na payo, huwag mag-atubiling makipag-ugnayan sa amin sa hello@asglawpartners.com o bisitahin ang aming website dito para sa konsultasyon. Kami sa ASG Law ay handang tumulong!

  • Pananagutan sa Just Compensation: Paglilinaw sa Papel ng PSALM at TRANSCO

    Sa desisyong ito, nilinaw ng Korte Suprema na ang National Transmission Corporation (TRANSCO), at hindi ang Power Sector Assets and Liabilities Management Corporation (PSALM), ang may pangunahing pananagutan sa pagbabayad ng provisional just compensation sa mga may-ari ng lupa na naapektuhan ng mga transmission towers na dating pag-aari ng National Power Corporation (NPC). Ang desisyon ay nagpapatibay na bagaman may mga kaso kung saan maaaring managot ang PSALM, sa pagkakataong ito, ang TRANSCO ang siyang dapat gampanan ang obligasyon dahil sa kanilang papel sa pamamahala at operasyon ng mga transmission facilities sa panahon na iniutos ang pagbabayad.

    Kung Paano Naging Usapin ang Just Compensation: Ang Kwento ng PSALM at TRANSCO

    Ang usapin ay nagsimula nang magsampa ng inverse condemnation proceedings ang Felisa Agricultural Corporation laban sa National Power Corporation (NPC) noong 2001 dahil sa hindi pagbabayad ng just compensation mula pa noong 1978 nang sakupin ang kanilang lupa. Dahil sa Electric Power Industry Reform Act of 2001 (EPIRA), nabuo ang TRANSCO at PSALM para gampanan ang mga dating tungkulin ng NPC. TRANSCO ang humalili sa mga electrical transmission functions, kasama ang karapatang gumamit ng eminent domain, habang ang PSALM ang humawak sa mga assets, liabilities, at kontrata ng NPC.

    Noong 2010, nag-utos ang Regional Trial Court na bayaran ng NPC ang Felisa Agricultural Corporation ng provisional value na P7,845,000.00. Nang hindi ito naayos, nag-file ang Felisa Agricultural Corporation ng Motion for Issuance of Writ of Execution laban sa NPC, TRANSCO, at PSALM, na iginigiit na sila ang mga transferees ng mga ari-arian ng NPC. Nag-isyu ang korte ng Writ of Execution laban sa tatlong korporasyon, na humantong sa pag-file ng PSALM ng Petition for Certiorari sa Court of Appeals, na kalaunan ay ibinasura. Ang Court of Appeals ay nagpasiya na ang PSALM ang dapat managot sa pagbabayad dahil sa paglilipat ng mga liabilities mula sa NPC. Dito na umakyat ang usapin sa Korte Suprema.

    Sa pagsusuri ng Korte Suprema, binigyang-diin nito na noong 2010, panahon na iniutos ang pagbabayad ng provisional just compensation, ang TRANSCO na ang may-ari ng transmission towers. Ipinunto ng Korte na ayon sa Section 8 ng EPIRA, ang TRANSCO ang nagmana ng mga transmission function at kapangyarihan ng eminent domain mula sa NPC. Dahil dito, ang obligasyon na bayaran ang Felisa Agricultural Corporation ay dapat na responsibilidad ng TRANSCO.

    Idinagdag pa ng Korte Suprema na ang pagiging wholly owned subsidiary ng TRANSCO ng PSALM ay hindi nangangahulugan na dapat akuin ng PSALM ang pananagutan. Binigyang-diin na ang PSALM at TRANSCO ay magkahiwalay na korporasyon at ang pananagutan ng PSALM ay limitado lamang sa mga assets nito, partikular na ang may kaugnayan sa pagbebenta, paglilipat, at privatization ng mga NPC generation assets. Kahit pa tumatanggap ng “net profits” ang PSALM mula sa TRANSCO, dapat na ibawas na rito ang mga gastusin na may kaugnayan sa eminent domain functions.

    Bukod pa rito, ang minute resolution sa kasong PSALM v. Regional Trial Court, Branch 48, Bacolod City ay hindi maaaring magsilbing binding precedent dahil iba ang partido na sangkot sa naunang kaso kumpara sa kasalukuyan. Binigyang diin ng Korte na dahil dito, ang Writ of Execution na inisyu laban sa PSALM ay lumabag sa due process dahil hindi naman ito partido sa kaso.

    Sa kabila ng pagiging proprietary function ng PSALM, hindi ito awtomatikong nangangahulugan na hindi na kailangan dumaan sa Commission on Audit para maayos ang pagbabayad. Gayunpaman, ipinaliwanag na kahit hindi kailangan dumaan sa COA para sa paunang bayad, dapat tandaan ang limitasyon sa kung anong ari-arian ng pamahalaan ang pwedeng ipa-execute.

    FAQs

    Ano ang pangunahing isyu sa kasong ito? Kung sino ang dapat managot sa pagbabayad ng provisional just compensation sa may-ari ng lupang naapektuhan ng transmission towers ng National Power Corporation (NPC) sa pagitan ng Power Sector Assets and Liabilities Management Corporation (PSALM) at National Transmission Corporation (TRANSCO).
    Ano ang desisyon ng Korte Suprema? Ang TRANSCO, at hindi ang PSALM, ang may pangunahing pananagutan sa pagbabayad ng provisional just compensation.
    Bakit TRANSCO ang dapat managot? Dahil sa Electric Power Industry Reform Act of 2001 (EPIRA), ang TRANSCO ang nagmana ng mga transmission function at kapangyarihan ng eminent domain mula sa NPC noong panahon na iniutos ang pagbabayad.
    Ano ang papel ng PSALM sa usaping ito? Bagama’t ang PSALM ang may-ari ng TRANSCO, hindi ito nangangahulugang awtomatiko nitong inaako ang mga pananagutan ng TRANSCO. Ang PSALM ay may hiwalay na corporate personality.
    Lumabag ba sa due process ang pag-isyu ng Writ of Execution laban sa PSALM? Oo, dahil hindi naman partido ang PSALM sa kaso ng inverse condemnation. Hindi ito nabigyan ng pagkakataong maghain ng depensa sa korte.
    Kailangan bang dumaan sa Commission on Audit (COA) bago bayaran ang just compensation? Bagamat hindi kailangan dumaan sa COA sa paunang bayad, dapat tandaan ang limitasyon sa kung anong ari-arian ng pamahalaan ang pwedeng ipa-execute.
    Ano ang ibig sabihin ng “minute resolution” sa kasong ito? Ang minute resolution sa naunang kaso ay hindi maaaring maging binding precedent dahil iba ang partido na sangkot sa naunang kaso kumpara sa kasalukuyang kaso.
    May epekto ba ang kasong ito sa mga power consumers? Maaaring magkaroon ito ng indirect impact. Ang malinaw na pagtukoy sa kung sino ang mananagot sa just compensation ay maaaring makatulong para mapabilis ang proseso ng pagbabayad.

    Sa kabuuan, ang desisyon na ito ay nagbibigay-linaw sa pananagutan ng PSALM at TRANSCO, partikular sa usapin ng just compensation, at nagtatakda ng mahalagang precedent sa mga katulad na kaso. Mahalaga para sa mga apektadong landowners, PSALM, TRANSCO, at iba pang stakeholders sa industriya ng kuryente na maunawaan ang implikasyon ng desisyong ito.

    For inquiries regarding the application of this ruling to specific circumstances, please contact ASG Law through contact or via email at frontdesk@asglawpartners.com.

    Disclaimer: This analysis is provided for informational purposes only and does not constitute legal advice. For specific legal guidance tailored to your situation, please consult with a qualified attorney.
    Source: POWER SECTOR ASSETS AND LIABILITIES MANAGEMENT CORPORATION (PSALM) VS. FELISA AGRICULTURAL CORPORATION, ET AL., G.R. No. 205193, July 05, 2021

  • Pagtiyak sa Halaga ng Lupain sa Expropriation: Kailan ang Tamang Panahon?

    Ipinasiya ng Korte Suprema na sa mga kaso ng expropriation, ang halaga ng lupa ay dapat tukuyin sa panahon na ang gobyerno ay naghain ng kaso sa korte, maliban na lamang kung naunang kinuha na ng gobyerno ang lupa. Ang desisyong ito ay nagbibigay-diin sa kahalagahan ng pagtukoy sa tamang panahon ng pagkuha ng lupa upang matiyak na ang may-ari ay makakatanggap ng makatarungang kabayaran. Sa madaling salita, kung ang gobyerno ay hindi pa pormal na kinukuha ang lupa, ang halaga nito ay ibabatay sa presyo nito sa oras na magsimula ang legal na proseso.

    Nasaan ang Hustisya? Pagtukoy sa Makatarungang Kabayaran sa Lupaing Dinaanan ng Transmission Lines

    Ang kasong ito ay tungkol sa National Power Corporation (NPC) na naghain ng kaso ng expropriation laban kina Apolonio, Francisco, Lilia, Benito, at Alicia Marasigan dahil sa mga lupain na kinakailangan para sa kanilang mga transmission lines sa Naga-Tiwi at Naga-Daraga. Hindi sumang-ayon ang mga Marasigan sa halagang iniaalok ng NPC, dahil sinasabi nilang ang kanilang mga lupa ay hindi dapat ituring na agrikultural, at humihingi sila ng karagdagang bayad para sa pinsala sa mga bahagi ng kanilang lupa na hindi na mapapakinabangan dahil sa mga transmission lines, na tinatawag na “dangling areas.” Ang pangunahing tanong dito ay kung kailan dapat ibatay ang halaga ng lupa, at kung tama ba ang ibinigay na karagdagang bayad-pinsala.

    Nagpasya ang Regional Trial Court (RTC) na sundin ang rekomendasyon ng appraisal committee, na nagtakda ng halaga ng lupa batay sa zonal valuation noong panahon na isinampa ang reklamo. Sinang-ayunan din ng RTC ang pagbabayad ng consequential damages para sa mga “dangling” areas. Hindi sumang-ayon ang NPC sa desisyong ito at umapela sa Court of Appeals (CA), ngunit ibinasura ng CA ang kanilang apela. Kaya, dinala ng NPC ang kaso sa Korte Suprema, iginiit na ang halaga ng lupa ay dapat ibatay sa panahon na sinasabing kinuha nila ang lupa noong dekada 70 at na ang consequential damages ay hindi dapat ibigay.

    Ang Korte Suprema ay nagpasiya na ang tamang petsa para sa pagtatakda ng halaga ng lupa ay ang petsa ng pag-file ng kaso ng expropriation noong 2006, dahil hindi napatunayan ng NPC na kinuha na nila ang lupa noong dekada 70. Iginiit ng Korte Suprema na hindi sapat ang ebidensya ng NPC upang ipakita na nagkaroon ng aktuwal na pagkuha ng mga ari-arian bago ang pagsasampa ng kaso ng expropriation. Ayon sa Korte, “Ang aksyon ng NPC kaugnay sa pagkuha ng easement ng right-of-way na ginawa bago ang pag-file ng kanyang expropriation complaint ay limitado lamang sa pagsasagawa ng mga negosasyon sa mga respondent.” Bukod dito, ang nasabing negosasyon ay nauukol sa pagtatayo ng HVDC 350 KV transmission lines na hindi kabilang sa mga transmission lines na paksa ng expropriation complaint.

    Kaugnay nito, nagbigay linaw ang Korte sa kung ano ang ibig sabihin ng pagkuha sa konteksto ng expropriation, batay sa kaso ng Republic v. Vda. De Castellvi. Kailangan na ang expropriator ay pumasok sa pribadong ari-arian, ang pagpasok ay hindi lamang panandalian, ito ay para sa pampublikong gamit, at ang paggamit ay nag-aalis sa may-ari ng kanyang benepisyo sa ari-arian. Dahil sa mga nabanggit, ibinasura ng Korte Suprema ang argumento ng NPC na ibatay ang halaga ng lupa sa zonal valuation nito bilang agricultural land. Sinabi ng Korte na ang mga ari-arian ay naiuri na bilang residential, commercial, at industrial bago pa man ang pag-file ng kaso ng expropriation.

    Ang Korte Suprema ay sumang-ayon din sa pagbibigay ng consequential damages sa mga Marasigan para sa mga “dangling” areas. Ang mga nasabing lugar ay itinuring na hindi na magagamit dahil sa panganib na dulot ng mga transmission lines. Ipinaliwanag ng Korte Suprema na “hindi nakikita ng NPC ang hindi mapag-aalinlanganang katotohanan na ang mga transmission lines na nagdadala ng high-tension current ay nagdulot ng panganib sa buhay at paa ng mga respondent at sa mga potensyal na manggagawa sa bukid, na nagiging hindi na angkop ang mga apektadong lugar kahit na para sa agrikultural na produksyon.” Kaya, ang pagtatasa ng appraisal committee, na pinagtibay ng RTC, ay nanatili.

    Kaugnay ng pagpapataw ng interest, binago ng Korte Suprema ang desisyon. Dahil nagdeposito ang NPC ng provisional value ng mga ari-arian bago pa man maglabas ng writ of possession, hindi na kinakailangan ang pagpapataw ng interest sa nasabing halaga. Gayunpaman, ang consequential damages ay dapat magkaroon ng interest na 12% kada taon mula Enero 23, 2006 hanggang Hunyo 30, 2013, at 6% kada taon mula Hulyo 1, 2013 hanggang sa ito ay ganap na mabayaran.

    FAQs

    Ano ang pangunahing isyu sa kasong ito? Ang pangunahing isyu ay kung kailan dapat ibatay ang halaga ng lupa sa expropriation case at kung tama ba ang pagbibigay ng consequential damages. Pinagtatalunan ng NPC na ang halaga ay dapat ibatay sa unang pagkuha umano nila ng lupa noong dekada 70.
    Paano nagpasiya ang Korte Suprema tungkol sa petsa ng pagkuha? Nagpasiya ang Korte Suprema na dahil walang sapat na ebidensya na nagpapakita ng naunang pagkuha, ang petsa ng pagkuha ay itinuturing na ang petsa ng pag-file ng kaso ng expropriation. Kaya, ang halaga ng lupa ay dapat ibatay sa zonal valuation nito noong 2006.
    Ano ang consequential damages? Ang consequential damages ay ang mga bayad-pinsala na ibinibigay kapag ang bahagi lamang ng ari-arian ang kinukuha, at ang natitirang bahagi ay nagkakaroon ng pagbaba sa halaga. Sa kasong ito, ito ang kabayaran para sa mga “dangling” areas na hindi na magagamit.
    Bakit ibinigay ang consequential damages sa kasong ito? Ibinigay ang consequential damages dahil napatunayang ang mga “dangling” areas ay naging mapanganib at hindi na mapapakinabangan dahil sa mga transmission lines. Dahil dito, bumaba ang halaga ng lupa na dati’y maaring pagtayuan ng bahay o sakahan.
    Nagkaroon ba ng interes ang kabayaran? Hindi na pinatawan ng interes ang provisional value na idineposito ng NPC dahil nagawa nila ito bago pa man ang writ of possession. Gayunpaman, nagkaroon ng interes ang consequential damages mula sa petsa ng pag-file ng kaso hanggang sa ito ay mabayaran.
    Anong mga batayan ang ginamit upang itakda ang halaga ng lupa? Ginagamit ng korte, bukod sa iba pang mga bagay, ang halaga na idineklara ng mga may-ari at ang kasalukuyang presyo ng pagbebenta ng mga katulad na lupain sa paligid. Idinagdag pa rito ang mga batayan tulad ng laki, hugis, lokasyon, deklarasyon ng buwis, at zonal valuation ng lupa.
    Ano ang epekto ng desisyon na ito sa mga katulad na kaso? Nilinaw ng desisyon na ito na dapat tukuyin ang halaga ng lupa sa panahon na nagsimula ang legal na proseso ng expropriation. Mahalagang maghain ng kaso sa korte upang hindi magkaroon ng pagkalugi o pagbaba sa halaga ng lupa.
    Paano maaapektuhan ang mga may-ari ng lupa na dinaanan ng transmission lines? Dapat matiyak ng mga may-ari ng lupa na sila ay tumatanggap ng makatarungang kabayaran hindi lamang para sa lupang aktuwal na ginamit, kundi pati na rin para sa anumang pagkawala ng halaga o pinsala na dulot ng proyekto. Mahalagang humanap ng tulong mula sa abogado.

    Ang desisyong ito ay nagpapakita ng kahalagahan ng pagtukoy sa tamang petsa ng pagkuha ng lupa sa mga kaso ng expropriation. Ang pagkuha ng makatarungang kabayaran ay mahalaga upang protektahan ang mga karapatan ng mga may-ari ng lupa. Dahil dito, nararapat lamang na matukoy ang mga karapatan ng may-ari ng lupa. Ang nabanggit na mga karapatan ay naaayon rin sa batas.

    For inquiries regarding the application of this ruling to specific circumstances, please contact ASG Law through contact or via email at frontdesk@asglawpartners.com.

    Disclaimer: This analysis is provided for informational purposes only and does not constitute legal advice. For specific legal guidance tailored to your situation, please consult with a qualified attorney.
    Source: NATIONAL POWER CORPORATION v. APOLONIO V. MARASIGAN, G.R. No. 220367, November 20, 2017