Ang Kliyente Ba ay Maaaring Makipag-areglo Kahit May Pinal Nang Desisyon? Alamin ang Iyong Karapatan
G.R. No. 174564, February 12, 2014
Naranasan mo na bang magtagumpay sa isang kaso sa korte, ngunit sa huli ay nakipag-ayos ka rin bago pa man tuluyang maipatupad ang desisyon? Marami ang nagtatanong kung maaari pa bang makipag-areglo pagkatapos ng pinal na desisyon. Ang kasong ito ay nagbibigay linaw tungkol sa karapatan ng kliyente na makipag-areglo kahit tapos na ang laban sa korte, at kung paano pinoprotektahan ng batas ang karapatan ng abogado sa kanyang kaukulang bayad.
Ang Legal na Konteksto ng Kasunduan sa Pagbabayad (Compromise Agreement)
Sa ilalim ng batas Pilipino, partikular sa Artikulo 2028 ng Civil Code, ang kasunduan sa pagbabayad (compromise agreement) ay isang kontrata kung saan ang mga partido, sa pamamagitan ng pagbibigayan, ay umiiwas sa paglilitis ng isang kaso o tinatapos na ang kaso na nasimulan na. Ito ay isang paraan upang maiwasan ang mas mahabang proseso sa korte at magkaroon ng mas mabilis na resolusyon sa isang problema.
Ayon sa Artikulo 2037 ng Civil Code, “A compromise has upon the parties the effect and authority of res judicata with respect to the matter definitely stated therein, or which by implication from its terms should be deemed to have been included therein.” Ibig sabihin, kapag naaprubahan ng korte ang isang kasunduan sa pagbabayad, ito ay may bisa na parang isang pinal na desisyon at hindi na maaaring kuwestyunin pa.
Ang mahalagang prinsipyo rito ay ang karapatan ng kliyente na kontrolin ang kanyang kaso. Sila ang may pangunahing interes sa resulta ng kaso, kaya may karapatan silang makipag-ayos anumang oras, kahit pa may abogado na silang kumakatawan. Gayunpaman, kinikilala rin ng batas ang karapatan ng abogado sa kanyang bayad para sa serbisyong legal na ibinigay.
Kahit may pinal na desisyon na, maaari pa ring magkasundo ang mga partido sa isang mas maliit na halaga kung ito ay mas makabubuti sa kanila. Halimbawa, kung ang kompanya ay hirap nang magbayad dahil sa problema sa pinansya, maaaring mas piliin ng empleyado na tumanggap ng mas maliit na halaga na sigurado kaysa umasa sa buong halaga na maaaring hindi naman makolekta.
Ang Kwento ng Kaso: Agustin v. Cruz-Herrera
Ang kasong Atty. Emmanuel D. Agustin vs. Alejandro Cruz-Herrera ay nagsimula sa reklamong illegal dismissal na isinampa ng mga empleyado ng Podden International Philippines, Inc. (Podden) laban sa kanilang presidente na si Alejandro Cruz-Herrera (Herrera). Sila ay kinatawanan ni Atty. Emmanuel D. Agustin.
Mula Labor Arbiter Hanggang Korte Suprema
- Panalo sa Labor Arbiter (LA): Nagtagumpay ang mga empleyado sa Labor Arbiter. Ipinag-utos ng LA ang reinstatement at pagbabayad ng backwages, damages, at attorney’s fees na 10% ng kabuuang halaga. Hindi umapela si Herrera, kaya naging pinal ang desisyon ng LA.
- Quitclaims at Waiver: Bago pa man maipatupad ang desisyon, nakipag-areglo si Herrera sa mga empleyado at pumirma ang mga ito ng “Waivers and Quitclaims” kapalit ng mas maliit na halaga. Inaprubahan ito ng LA, na nagkansela sa naunang desisyon at nag-utos na bayaran si Atty. Agustin ng 10% ng halaga ng areglo.
- NLRC Reversal: Umapela si Atty. Agustin sa National Labor Relations Commission (NLRC). Binaliktad ng NLRC ang desisyon ng LA, pinawalang-bisa ang quitclaims dahil masyadong maliit ang halaga kumpara sa orihinal na desisyon, at inutusan ang LA na ipatupad ang unang desisyon.
- Court of Appeals (CA) Compromise: Umapela si Herrera sa Court of Appeals (CA). Habang nakabinbin ang kaso sa CA, muling nakipag-areglo si Herrera sa mga empleyado. Sa pagkakataong ito, pormal silang nagsumite ng “Joint Compromise Agreement” sa CA, na inaprubahan naman ng korte. Muling kinansela ang naunang desisyon at sinang-ayunan ang areglo.
- Korte Suprema: Umapela si Atty. Agustin sa Korte Suprema, iginigiit na labag sa batas ang compromise agreement dahil pinal na ang desisyon ng LA at NLRC, at hindi siya kasama sa areglo.
Sa Korte Suprema, ang pangunahing tanong ay kung balido ba ang compromise agreement na inaprubahan ng CA, kahit pinal na ang desisyon ng LA at NLRC. Sinagot ito ng Korte Suprema, na pinanigan ang CA at sinabing “Rights may be waived through a compromise agreement, notwithstanding a final judgment that has already settled the rights of the contracting parties provided the compromise is shown to have been voluntarily, freely and intelligently executed by the parties, who had full knowledge of the judgment.”
Idinagdag pa ng Korte Suprema na “It is settled that parties may enter into a compromise agreement without the intervention of their lawyer… Hence, the absence of a counsel’s knowledge or consent does not invalidate a compromise agreement.” Ibig sabihin, kahit hindi alam o sang-ayon ang abogado, balido pa rin ang areglo kung ito ay ginawa nang malaya at may lubos na kaalaman ang kliyente.
Gayunpaman, kinilala rin ng Korte Suprema ang karapatan ni Atty. Agustin sa kanyang attorney’s fees. Ayon sa desisyon, “Attorney’s fees become vested right when the order awarding those fees becomes final and executory and any compromise agreement removing that right must include the lawyer’s participation if it is to be valid against him.” Kahit hindi kasama si Atty. Agustin sa compromise agreement, hindi siya maaaring basta na lamang mawalan ng bayad. Dahil dito, inutusan ng Korte Suprema si Herrera na bayaran si Atty. Agustin ng 10% ng kabuuang halaga ng settlement agreement, alinsunod sa nakasaad sa compromise agreement mismo.
Praktikal na Implikasyon: Ano ang Ibig Sabihin Nito Para sa Iyo?
Ang kasong ito ay nagtuturo ng ilang mahahalagang aral para sa mga empleyado, employer, at abogado:
- Karapatan ng Kliyente na Makipag-areglo: May karapatan ang kliyente na makipag-areglo anumang oras, kahit may abogado na at kahit pinal na ang desisyon. Ang kliyente ang may kontrol sa kanyang kaso.
- Balidong Kasunduan Kahit Walang Abogado: Ang kasunduan sa pagbabayad ay balido kahit hindi ito alam o sinang-ayunan ng abogado. Ngunit dapat itong gawin nang malaya, boluntaryo, at may lubos na kaalaman ang kliyente.
- Proteksyon ng Karapatan ng Abogado: Hindi maaaring basta na lamang alisin ang karapatan ng abogado sa kanyang bayad. Kung may pinal na desisyon na may kasamang attorney’s fees, dapat itong isama sa compromise agreement para maging balido laban sa abogado. Kung hindi man, may karapatan pa rin ang abogado na mabayaran.
- Makatuwirang Bayad sa Abogado: Sa kasong ito, itinuring ng Korte Suprema na makatuwiran ang 10% ng settlement agreement bilang bayad kay Atty. Agustin. Ipinapakita nito na maaaring ibatay ang bayad sa abogado sa aktuwal na napagkasunduan, lalo na kung ito ay mas makatarungan sa sitwasyon.
Mahahalagang Aral:
- Para sa mga Kliyente: Alamin ang iyong karapatan na makipag-areglo. Kung sa tingin mo ay mas makabubuti ang areglo, kahit mas maliit pa sa orihinal na desisyon, gawin ito nang malaya at boluntaryo. Siguraduhing alam mo ang lahat ng detalye ng kasunduan.
- Para sa mga Abogado: Igalang ang karapatan ng kliyente na makipag-areglo. Ngunit siguraduhing protektado ang iyong karapatan sa kaukulang bayad. Makipag-usap nang maayos sa iyong kliyente tungkol sa mga opsyon at implikasyon ng bawat desisyon.
- Para sa mga Employer: Ang pagiging bukas sa pakikipag-areglo ay maaaring makatulong para maiwasan ang mas malaking gastos at mas mahabang proseso ng litigasyon. Siguraduhing ang areglo ay makatarungan at alinsunod sa batas.
Mga Madalas Itanong (Frequently Asked Questions)
- Tanong: Maaari ba talagang makipag-areglo kahit may pinal na desisyon na ang korte?
Sagot: Oo, pinapayagan ng batas ang pag-areglo kahit may pinal na desisyon na, basta’t ang kasunduan ay boluntaryo, malaya, at may lubos na kaalaman ang mga partido. - Tanong: Kailangan bang kasama ang abogado sa pag-areglo?
Sagot: Hindi kinakailangan, ngunit makabubuti kung konsultahin ang abogado bago pumasok sa isang kasunduan para matiyak na protektado ang iyong karapatan at nauunawaan mo ang lahat ng implikasyon nito. - Tanong: Paano kung hindi sang-ayon ang abogado sa areglo? Balido pa rin ba ito?
Sagot: Oo, balido pa rin ang areglo sa pagitan ng kliyente at kabilang partido kahit hindi sang-ayon ang abogado. Ngunit hindi ito dapat makaapekto sa karapatan ng abogado sa kanyang makatarungang bayad. - Tanong: Paano pinoprotektahan ang karapatan ng abogado sa kanyang bayad sa ganitong sitwasyon?
Sagot: Kinikilala ng korte ang karapatan ng abogado sa kanyang bayad. Kahit may compromise agreement, dapat mabayaran pa rin ang abogado. Sa kasong ito, inutusan pa nga ang respondent na bayaran ang abogado ng 10% ng settlement agreement. - Tanong: Ano ang mangyayari kung hindi magbayad ang kliyente o ang kabilang partido ng attorney’s fees?
Sagot: Maaaring magsampa ng hiwalay na kaso ang abogado para kolektahin ang kanyang attorney’s fees. Sa ilang sitwasyon, maaaring maging solidarily liable ang kabilang partido kung napatunayang nakipag-areglo ito nang may masamang intensyon para iwasan ang pagbabayad sa abogado.
Kung mayroon kang katanungan tungkol sa kasunduan sa pagbabayad o anumang usaping legal, huwag mag-atubiling kumonsulta sa mga eksperto ng ASG Law. Kami ay handang tumulong at magbigay ng gabay legal na kailangan mo. Makipag-ugnayan sa amin ngayon!
Para sa konsultasyon, maaari kang mag-email sa hello@asglawpartners.com o bisitahin ang aming contact page dito.