Nilinaw ng Korte Suprema na ang mga aksyon ng Monetary Board ng Bangko Sentral ng Pilipinas (BSP) ay pinal at maipatutupad agad, at hindi maaaring pigilan ng mga korte maliban sa pamamagitan ng petisyon para sa certiorari na isinampa ng mga mayoryang stockholder. Ito ay may malaking epekto sa mga bangko at kanilang mga stockholder, na nagbibigay ng katiyakan sa mga desisyon ng BSP habang pinoprotektahan ang interes ng mga depositor at creditor. Ang desisyon na ito ay nagpapalakas sa awtoridad ng BSP sa pangangasiwa ng mga bangko at nagtatakda ng limitasyon sa mga pagtatangka na hadlangan ang mga proseso nito.
Banco Filipino vs. BSP: Sino ang May Karapatang Pigilan ang Likidasyon?
Ang kaso ay nag-ugat sa paglalagay ng Banco Filipino Savings and Mortgage Bank (Banco Filipino) sa ilalim ng receivership at likidasyon ng BSP. Ang Ekistics Philippines, Inc., isang stockholder ng Banco Filipino, ay nagsampa ng petisyon sa Regional Trial Court (RTC) upang pigilan ang BSP sa pagbebenta ng mga ari-arian ng Banco Filipino. Naglabas ang RTC ng Writ of Preliminary Injunction (WPI) laban sa BSP. Kinwestyon ng BSP ang utos na ito sa Court of Appeals (CA), na nagpawalang-bisa sa WPI, na sinasabing walang hurisdiksyon ang RTC sa BSP. Ang pangunahing tanong ay kung may karapatan ba ang isang minority stockholder na pigilan ang BSP sa paglikida ng isang bangko.
Sa legal na pagsusuri, pinagtibay ng Korte Suprema na ang mga aksyon ng Monetary Board ng BSP ay pinal at maipatutupad agad, maliban kung may petisyon para sa certiorari na isinampa ng mga mayoryang stockholder ng bangko sa loob ng 10 araw. Ang petisyong ito ay dapat nakabatay sa pag-aabuso ng discretion ng BSP. Iginiit ng Korte Suprema na walang hurisdiksyon ang RTC sa BSP dahil hindi ito naging partido sa kaso ng likidasyon. Ang aksyon para sa injunctive relief ay itinuturing na aksyon in personam, na nangangailangan ng hurisdiksyon sa katauhan ng respondent. Dahil hindi na-impeach ang BSP sa kaso, walang hurisdiksyon ang RTC na maglabas ng WPI laban dito.
Bukod pa rito, tinukoy ng Korte Suprema na hindi napatunayan ng Ekistics ang mga kinakailangan para sa paglalabas ng WPI. Kabilang dito ay ang pagpapakita ng malinaw at di-mapag-aalinlanganang karapatan na protektahan. Binigyang-diin na ang interes ng isang stockholder sa mga ari-arian ng korporasyon ay inchoate o isang inaasahang karapatan lamang. Ang mga ari-arian ng korporasyon ay pag-aari ng korporasyon mismo, at ang stockholder ay mayroon lamang proporsyonal na interes dito. Dagdag pa rito, hindi napatunayan ng Ekistics ang posibilidad ng seryoso at di-maibabalik na pinsala kung hindi ilalabas ang WPI. Tinukoy na ang pangunahing responsibilidad ng isang bangko ay sa mga depositor at creditor, na may mas mataas na prioridad kaysa sa mga stockholder sa likidasyon.
Ang prinsipyo ng judicial courtesy ay hindi rin naaangkop sa kaso, dahil ang mga isyu dito ay hindi magiging moot ang mga isyu sa iba pang mga kaso. Ang pagiging pinal ng mga aksyon ng BSP sa ilalim ng Section 30 ng Republic Act No. 7653 (The New Central Bank Act) ay may mga limitasyon din. Ayon sa Section 13(e)(3) ng RA No. 3591, ang mga collaterals na ginamit para sa mga pautang mula sa BSP ay hindi kasama sa mga ari-ariang in custodia legis ng bangko. Kahit na baliktarin man ang utos ng likidasyon, may karapatan ang BSP bilang mortgagee na ipagbili ang mga foreclosed properties ayon sa batas.
Section 30. Proceedings in Receivership and Liquidation. – The actions of the Monetary Board taken under this section or under Section 29 of this Act shall be final and executory, and may not be restrained or set aside by the court except on petition for [certiorari] on the ground that the action taken was in excess of jurisdiction or with such grave abuse of discretion as to amount to lack or excess of jurisdiction. The petition for certiorari may only be filed by the stockholders of record representing the majority of the capital stock within ten (10) days from receipt by the board of directors of the institution of the order directing receivership, liquidation or conservatorship. (Emphases and underscoring supplied)
Dagdag pa rito, na ang aksyon ng minority shareholder (Ekistics) na maghain ng petisyon-in-intervention upang pigilan ang likidasyon ng Banco Filipino, ito ay paglihis sa proseso at hurisdiksyon dahil ang aksyon upang kwestyunin ang desisyon ng Monetary Board ay limitado lamang sa 10-araw na palugit ng majority shareholders na maghain ng Petition for Certiorari sa Court of Appeals. Ang pasya ng Korte Suprema sa kasong ito ay nagpapatibay sa awtoridad ng Bangko Sentral ng Pilipinas na mangasiwa at mamahala sa mga institusyong pinansyal, protektahan ang interes ng publiko, at magpanatili ng katatagan sa sistema ng pananalapi ng bansa.
FAQs
Ano ang pangunahing isyu sa kasong ito? | Kung maaaring pigilan ng isang minority stockholder ang Bangko Sentral ng Pilipinas sa paglikida ng isang bangko. |
Ano ang ginawang desisyon ng Korte Suprema? | Hindi maaaring pigilan ang mga aksyon ng Monetary Board ng BSP maliban sa petisyon para sa certiorari na isinampa ng mga mayoryang stockholder. |
Sino ang maaaring magsampa ng petisyon para sa certiorari laban sa mga aksyon ng BSP? | Ang mga stockholder-of-record na kumakatawan sa mayorya ng capital stock ng bangko. |
Ano ang palugit para magsampa ng petisyon para sa certiorari? | 10 araw mula sa pagkatanggap ng board of directors ng institusyon ng utos. |
Anong uri ng aksyon ang paghingi ng injunctive relief? | Aksyon in personam, na nangangailangan ng hurisdiksyon sa katauhan ng respondent. |
Ano ang kahalagahan ng Section 30 ng R.A. No. 7653? | Ito ay nagtatakda na ang mga aksyon ng Monetary Board ay pinal at maipatutupad agad, maliban sa mga limitadong kaso. |
Anong mga ari-arian ang hindi kasama sa custodia legis ng receiver? | Ang mga collaterals na ginamit para sa mga pautang mula sa BSP. |
Ano ang ibig sabihin ng ‘right in esse’? | Ito ay isang malinaw at di-mapag-aalinlanganang karapatan na protektahan, isa na ipinagkaloob ng batas o maipapatupad bilang usapin ng batas. |
Ang kasong ito ay nagbibigay linaw sa mga limitasyon sa mga pagtatangka na pigilan ang mga aksyon ng BSP. Pinagtibay nito ang katatagan at katiyakan na kailangan sa regulasyon ng mga bangko at sistema ng pananalapi. Ito ay magsisilbing gabay sa mga stockholder at sa mga institusyon na nasasaklawan ng kapangyarihan ng BSP.
For inquiries regarding the application of this ruling to specific circumstances, please contact ASG Law through contact or via email at frontdesk@asglawpartners.com.
Disclaimer: This analysis is provided for informational purposes only and does not constitute legal advice. For specific legal guidance tailored to your situation, please consult with a qualified attorney.
Source: EKISTICS PHILIPPINES, INC. VS. BANGKO SENTRAL NG PILIPINAS, G.R. No. 250440, May 12, 2021