ASG Law

Tag: Rule 86 Section 7

  • Paano Protektahan ang Iyong Interes sa Utang: Pag-aaral sa Kaso ng Berot vs. Siapno

    Kahalagahan ng Tamang Pagdemanda at Pananagutan sa Utang Kahit Patay na ang Nangutang

    G.R. No. 188944, Hulyo 09, 2014

    INTRODUKSYON

    Naranasan mo na bang magpautang sa isang kaibigan o kamag-anak, at nang dumating ang takdang araw ng bayaran, hindi ka na siningil o kaya’y pumanaw na ang umutang? Ang ganitong sitwasyon ay karaniwan, lalo na sa Pilipinas kung saan malapit ang pamilya at madalas ang pautangan. Ngunit ano ang iyong legal na karapatan kung ang umutang ay namayapa na? Maaari mo pa bang habulin ang kanyang naiwang ari-arian para mabayaran ka? Ito ang sentrong tanong na sinagot ng Korte Suprema sa kaso ng Spouses Rodolfo Berot and Lilia Berot vs. Felipe C. Siapno.

    Sa kasong ito, inihain ni Felipe Siapno ang kaso ng foreclosure laban kina mag-asawang Berot at Macaria Berot dahil sa hindi pagbabayad ng utang. Ngunit ang problema, patay na pala si Macaria bago pa man isampa ang kaso. Ang pangunahing isyu dito ay kung tama bang idemanda ang isang patay na tao, at kung ano ang epekto nito sa kaso.

    LEGAL NA KONTEKSTO

    Mahalagang maunawaan ang konsepto ng “legal personality” o personalidad legal sa ilalim ng batas. Ang isang patay na tao ay wala nang personalidad legal. Ibig sabihin, hindi na siya maaaring magsampa ng kaso, ni maaaring kasuhan. Sabi nga ng Korte Suprema sa kasong Ventura v. Militante: “Ang isang patay na tao ay walang legal na personalidad na kinakailangan para maghain ng aksyon kaya naman ang mosyon para sa substitution ay hindi maaari at dapat tanggihan ng korte. Ang aksyon na sinimulan ng estate ng isang namatay ay hindi masasabing sinimulan ng isang legal na persona, dahil ang estate ay hindi isang legal na entidad; ang ganitong aksyon ay isang nullity at ang mosyon para amyendahan ang partido-plaintiff ay hindi rin maaari, dahil walang anumang bagay sa harap ng korte na maaaring amyendahan. Dahil ang kapasidad na kasuhan ay correlative ng kapasidad na magsampa ng kaso, sa parehong lawak, ang isang namatay ay walang kapasidad na kasuhan at hindi maaaring pangalanan bilang partido-defendant sa isang aksyong korte.”

    Ngunit, bagama’t hindi maaaring kasuhan ang patay, maaari namang kasuhan ang kanyang “estate” o ari-arian. Ang “estate” ay ang kabuuan ng mga ari-arian, karapatan, at obligasyon ng isang namatay. Sa ilalim ng Rule 3, Section 16 ng Rules of Court, kung ang isang partido sa kaso ay namatay at ang aksyon ay nagpapatuloy, dapat na mapalitan ang namatay na partido ng kanyang legal na kinatawan o kaya’y ng kanyang mga tagapagmana. Ito ang tinatawag na “substitution of parties”.

    Mayroon ding mahalagang probisyon sa Rule 86, Section 7 ng Rules of Court tungkol sa paghahabol ng utang na may mortgage laban sa estate ng namatay. Ayon dito, ang nagpautang na may mortgage ay may tatlong opsyon:

    1. Isuko ang seguridad (mortgage) at habulin ang buong utang bilang ordinaryong claim laban sa estate.
    2. I-foreclose ang mortgage sa pamamagitan ng aksyon sa korte, at kung may kakulangan pa matapos maibenta ang mortgaged property, maaari pa ring maghain ng claim para sa deficiency judgment.
    3. Umasa lamang sa mortgage at i-foreclose ito anumang oras sa loob ng period ng prescription. Sa opsyon na ito, hindi na siya maituturing na creditor ng estate at hindi na makakabahagi sa ibang ari-arian ng estate.

    Sa kaso naman ng joint at solidary obligations, mahalagang tandaan ang Article 1207 ng Civil Code na nagsasabing ang obligasyon ay joint maliban kung:

    1. Hayagang sinasabi na ito ay solidary.
    2. Iniaatas ng batas na ito ay solidary.
    3. Ang nature ng obligasyon ay nangangailangan ng solidarity.

    Ang joint obligation ay nangangahulugang ang bawat umutang ay responsable lamang sa kanyang parte ng utang. Samantalang sa solidary obligation, ang bawat isa sa umutang ay responsable sa buong halaga ng utang.

    PAGSUSURI SA KASO NG BEROT VS. SIAPNO

    Sa kasong Berot vs. Siapno, lumalabas na nagpautang si Felipe Siapno kina Macaria Berot at mag-asawang Rodolfo at Lilia Berot ng P250,000. Bilang seguridad, isinangla nila ang isang bahagi ng lupa na pagmamay-ari ni Macaria. Nang hindi nakabayad sa takdang panahon, sinampahan sila ni Siapno ng kasong foreclosure.

    Ngunit, nang isampa ang kaso, patay na si Macaria. Sa kanilang sagot sa reklamo, sinabi ng mga Berot na walang hurisdiksyon ang korte kay Macaria dahil patay na ito at hindi na naserbisyuhan ng summons. Dahil dito, inamyendahan ni Siapno ang kanyang reklamo at pinalitan si Macaria ng “Estate of Macaria Berot,” at kinatawan ni Rodolfo Berot bilang administrator ng estate.

    Sa pagdinig sa korte, hindi tumutol ang mga Berot sa pagpapalit ng partido. Nang matalo sila sa RTC at sa Court of Appeals, umakyat sila sa Korte Suprema. Isa sa mga pangunahing argumento nila ay hindi tama ang pagdemanda sa “Estate of Macaria Berot” dahil wala raw itong legal personality.

    Pinanigan ng Korte Suprema ang mga Berot na tama sila na walang legal personality ang estate para kasuhan. Ngunit, sinabi ng Korte na sa kasong ito, nawa-waive na ng mga Berot ang kanilang objection dahil hindi sila tumutol nang palitan ang partido sa reklamo. Ayon sa Korte Suprema, “Sa kasong ito, makikita sa records ng kaso na hindi tumutol ang mga petitioners nang implead ang estate ni Macaria bilang respondent sa foreclosure case. Hindi rin tumutol si Petitioner Rodolfo Berot nang amyendahan ang orihinal na Complaint at implead siya ni respondent bilang administrator ng estate ni Macaria, maliban pa sa pagiging implead niya bilang individual respondent sa kaso.”

    Idinagdag pa ng Korte Suprema, “Sa isang Order na may petsang 14 April 2005, napansin ng RTC na natanggap ng mga petitioners ang summons at kopya ng amended Complaint noong 3 February 2005 at gayunpaman ay hindi sila naghain ng Answer. Sa panahon ng paglilitis sa merito na sumunod, nabigo ang mga petitioners na maghain ng anumang pagtutol sa paggamit ng trial court ng hurisdiksyon sa estate ni Macaria Berot. Malinaw, ang kanilang buong partisipasyon sa mga paglilitis ng kaso ay maaari lamang bigyang-kahulugan bilang isang waiver ng anumang pagtutol o depensa ng ipinagpapalagay na kawalan ng hurisdiksyon ng trial court sa estate.”

    Hinggil naman sa isyu kung joint o solidary ang obligasyon, sinabi ng Korte Suprema na joint lamang ito. Bagama’t sinabi ng RTC na solidary ang obligasyon dahil sa real estate mortgage, hindi ito hayagang nakasaad sa mortgage document. Ayon sa Korte, “Nasuri na namin ang mga nilalaman ng real estate mortgage ngunit walang indikasyon sa malinaw na pananalita ng instrumento na ang mga umutang – ang yumaong Macaria at ang mga petitioner dito – ay hayagang nilayon na gawing solidary ang kanilang obligasyon sa respondent. Wala sa mortgage ang hayagan at hindi mapag-aalinlanganang mga termino na naglalarawan sa obligasyon bilang solidary.”

    Kaya, bagama’t pinayagan ng Korte Suprema ang foreclosure, nilinaw nito na joint lamang ang obligasyon. Ang estate ni Macaria ay mananagot lamang sa kanyang parte ng utang.

    PRAKTIKAL NA IMPLIKASYON

    Ang kasong ito ay nagbibigay ng ilang mahahalagang aral, lalo na sa mga nagpapautang at umuutang:

    • Para sa mga Nagpapautang: Mahalagang tiyakin na tama ang partido na iyong idedemanda. Kung ang umutang ay patay na, hindi siya maaaring kasuhan. Ang dapat kasuhan ay ang kanyang estate o ang mga tagapagmana. Kung mortgage ang seguridad, sundin ang proseso sa Rule 86, Section 7 ng Rules of Court.
    • Para sa mga Umuutang at Tagapagmana: Alamin ang nature ng obligasyon – joint o solidary. Kung joint, ang pananagutan ng bawat tagapagmana ay limitado lamang sa kanyang parte. Kung may kaso laban sa estate, huwag basta-basta makilahok kung may procedural defect. Ang paglahok nang hindi tumututol ay maaaring maging waiver ng iyong karapatan na kwestyunin ang hurisdiksyon ng korte.
    • Para sa Lahat: Ang kasong ito ay nagpapakita na mahalaga ang proseso sa batas. Kahit na may karapatan ka, kung hindi mo sinusunod ang tamang proseso, maaaring mawala ito.

    MGA MAHAHALAGANG ARAL

    • Wastong Pagdemanda: Siguruhing tama ang partido na idedemanda. Ang patay ay hindi maaaring kasuhan. Ang estate o tagapagmana ang dapat na partido.
    • Huwag Balewalain ang Proseso: Ang procedural lapses ay maaaring magkaroon ng malaking epekto sa kaso. Ang hindi pagtutol sa maling proseso ay maaaring maging waiver ng karapatan.
    • Joint vs. Solidary: Unawain ang nature ng obligasyon. Maliban kung hayagang sinabi na solidary, ang obligasyon ay joint lamang.

    FREQUENTLY ASKED QUESTIONS (FAQ)

    Tanong 1: Maaari bang kasuhan ang isang patay na tao?
    Sagot: Hindi. Ang isang patay na tao ay wala nang legal personality para kasuhan o magsampa ng kaso.

    Tanong 2: Ano ang dapat gawin kung ang umutang ay patay na?
    Sagot: Ang dapat kasuhan ay ang “estate” ng namatay o ang mga tagapagmana nito.

    Tanong 3: Ano ang “estate” ng isang namatay?
    Sagot: Ito ang kabuuan ng mga ari-arian, karapatan, at obligasyon ng isang namatay.

    Tanong 4: Ano ang pagkakaiba ng joint at solidary obligation?
    Sagot: Sa joint obligation, bawat umutang ay responsable lamang sa kanyang parte ng utang. Sa solidary obligation, bawat isa ay responsable sa buong utang.

    Tanong 5: Ano ang epekto ng hindi pagtutol sa maling pagdemanda sa korte?
    Sagot: Maaaring mawa-waive mo ang iyong karapatan na kwestyunin ang hurisdiksyon ng korte dahil sa maling proseso.

    Tanong 6: Paano kung may mortgage ang utang, at patay na ang umutang?
    Sagot: Ang nagpautang ay may opsyon na i-foreclose ang mortgage o habulin ang estate para sa deficiency judgment.

    Tanong 7: Kung joint ang obligasyon at patay na ang isa sa umutang, mananagot ba ang buong estate sa utang?
    Sagot: Hindi. Mananagot lamang ang estate sa parte ng obligasyon ng namatay.

    Mayroon ka bang katanungan tungkol sa paghahabol ng utang o estate settlement? Eksperto ang ASG Law sa mga usaping ito. Para sa konsultasyon, makipag-ugnayan sa amin dito o mag-email sa hello@asglawpartners.com. Kami sa ASG Law ay handang tumulong sa iyo.

  • Pagpili ng Remedyo ng Nagpautang sa Mortgage: Ang Epekto ng Extrajudicial Foreclosure sa Claim para sa Deficiency

    Ang Pagpili ng Remedyo sa Mortgage at ang Pagkawala ng Karapatan sa Deficiency Claim

    G.R. No. 171206, September 23, 2013

    INTRODUKSYON

    Naranasan mo na ba na mawalan ng mahal sa buhay at mapamana ang kanilang mga pagkakautang? O ikaw ba ay isang nagpapautang na naghahabol ng utang mula sa isang yumao na may mortgage sa ari-arian? Ang kaso ng Heirs of the Late Spouses Flaviano Maglasang and Salud Adaza-Maglasang vs. Manila Banking Corporation ay nagbibigay linaw sa mahalagang aral tungkol sa mga remedyo ng isang nagpautang na may mortgage kapag ang umutang ay namatay na. Sa simpleng pananalita, tinatalakay nito kung ano ang mangyayari kapag pinili ng bangko na i-foreclose ang ari-arian sa labas ng korte (extrajudicial foreclosure) at kung maaari pa ba silang humabol para sa balanse ng utang na hindi nabayaran (deficiency). Ang pangunahing tanong dito ay kung pinili ba ng Manila Banking Corporation ang tamang paraan para mabawi ang kanilang pera mula sa mga tagapagmana ng mag-asawang Maglasang.

    KONTEKSTONG LEGAL: SEKSYON 7, RULE 86 NG RULES OF COURT

    Para maintindihan natin ang kasong ito, mahalagang alamin muna natin ang Seksyon 7, Rule 86 ng Rules of Court. Ito ay isang panuntunan na espesyal na ginawa para sa mga sitwasyon kung saan ang umutang ay namatay na at may pagkakautang na may kasamang mortgage o sangla. Ang layunin nito ay bigyan ng gabay ang nagpautang kung paano hahabulin ang kanilang utang sa estate ng yumao.

    Ayon sa Seksyon 7, Rule 86, may tatlong pagpipilian ang isang nagpautang na may mortgage:

    SEC. 7. Mortgage debt due from estate. – A creditor holding a claim against the deceased secured by a mortgage or other collateral security, may abandon the security and prosecute his claim in the manner provided in this rule, and share in the general distribution of the assets of the estate; or he may foreclose his mortgage or realize upon his security, by action in court, making the executor or administrator a party defendant, and if there is a judgment for a deficiency, after the sale of the mortgaged premises, or the property pledged, in the foreclosure or other proceeding to realize upon the security, he may claim his deficiency judgment in the manner provided in the preceding section; or he may rely upon his mortgage or other security alone, and foreclose the same at any time within the period of the statute of limitations, and in that event he shall not be admitted as a creditor, and shall receive no share in the distribution of the other assets of the estate; but nothing herein contained shall prohibit the executor or administrator from redeeming the property mortgaged or pledged, by paying the debt for which it is held as security, under the direction of the court, if the court shall adjudged it to be for the best interest of the estate that such redemption shall be made.

    Sa Tagalog, ang ibig sabihin nito ay:

    1. Isuko ang mortgage at habulin ang buong utang bilang ordinaryong claim sa estate. Parang sinasabi mo na, “Okay, kalimutan ko na yung mortgage, basta gusto ko mabayaran ako sa lahat ng pag-aari ng yumao.” Sa paraang ito, makakasama ka sa lahat ng ibang nagpapautang na ordinaryo lang ang claim.
    2. I-foreclose ang mortgage sa korte (judicial foreclosure) at humabol para sa deficiency. Dito, idadaan mo sa korte ang foreclosure. Kung pagkatapos maibenta ang ari-arian ay may kulang pa rin sa utang, pwede ka pang humabol sa estate para sa kulang na yun.
    3. Umasa lamang sa mortgage at i-foreclose ito (judicial o extrajudicial foreclosure). Ito ang pinakamahalagang punto para sa kaso natin. Kung ito ang pipiliin mo, foreclosure lang ang habol mo. Kung kulang ang mapagbentahan ng ari-arian, wala ka nang karapatang humabol para sa deficiency. Parang sinasabi mo na, “Sige, foreclosure lang ako. Kung magkano lang ang makuha ko sa benta, yun na yun.”

    Mahalagang tandaan na ang tatlong remedyong ito ay alternatibo at eksklusibo. Ibig sabihin, kapag pumili ka ng isa, hindi mo na pwedeng gawin yung iba. Parang buffet yan, isang ulam lang ang pwede mong piliin, hindi pwede lahat.

    PAGSUSURI SA KASO NG MAGLASANG VS. MANILA BANKING CORPORATION

    Balikan natin ang kwento ng pamilya Maglasang. Noong 1975, umutang ang mag-asawang Flaviano at Salud Maglasang sa Manila Banking Corporation at ginawang sangla ang kanilang pitong ari-arian. Namatay si Flaviano noong 1977. Pagkatapos, nag-file ang mga tagapagmana niya ng kaso sa korte para sa settlement ng estate niya. Nag-file din ang Manila Banking ng claim sa korte para mabayaran sila sa utang ng mag-asawang Maglasang.

    Ang nakakalito dito, kahit may kaso sa korte para sa estate, pinili pa rin ng Manila Banking na i-foreclose ang ari-arian ng mag-asawang Maglasang sa labas ng korte (extrajudicial foreclosure). Pagkatapos ng foreclosure, hindi pa rin nabayaran ang buong utang. Kaya, nag-file ulit ang Manila Banking ng kaso sa korte para habulin ang kulang na bayad, yung tinatawag na deficiency.

    Umabot ang kaso sa Korte Suprema. Ang sabi ng Korte Suprema, mali ang ginawa ng Manila Banking. Pinili nila ang ikatlong remedyo sa Seksyon 7, Rule 86, ang extrajudicial foreclosure. Sa pagpili nila nito, isinuko na nila ang karapatan nilang humabol para sa deficiency.

    Ayon sa Korte Suprema:

    The plain result of adopting the last mode of foreclosure is that the creditor waives his right to recover any deficiency from the estate. Following the Perez ruling that the third mode includes extrajudicial foreclosure sales, the result of extrajudicial foreclosure is that the creditor waives any further deficiency claim.

    Ibig sabihin, dahil extrajudicial foreclosure ang pinili ng Manila Banking, dapat sana ay kuntento na sila sa kung ano lang ang nakuha nila sa benta ng ari-arian. Hindi na sila dapat humabol pa para sa deficiency. Kaya, pinaboran ng Korte Suprema ang mga tagapagmana ng mag-asawang Maglasang at sinabing hindi na sila dapat magbayad ng deficiency.

    Sinabi rin ng Korte Suprema na hindi tama ang argumento ng Manila Banking na ang Seksyon 7, Rule 86 ay para lang sa mortgage na ginawa ng administrator ng estate. Ayon sa Korte Suprema, sakop ng Seksyon 7, Rule 86 ang lahat ng secured claims, kasama na ang mortgage na ginawa mismo ng yumao.

    PRAKTIKAL NA IMPLIKASYON

    Ano ang aral na makukuha natin dito? Para sa mga bangko at iba pang nagpapautang, kailangan nilang maging maingat sa pagpili ng remedyo kapag namatay ang umutang na may mortgage. Kung gusto nilang humabol para sa deficiency, dapat judicial foreclosure ang piliin nila. Kung extrajudicial foreclosure ang pipiliin nila, dapat tanggapin na nila na baka hindi nila mabawi ang buong utang.

    Para naman sa mga tagapagmana, mahalagang alamin nila ang mga karapatan nila kung may pagkakautang na may mortgage ang kanilang namatay na mahal sa buhay. Kung extrajudicial foreclosure ang ginawa ng nagpautang, maaari nilang idepensa na wala na silang obligasyon na bayaran ang deficiency.

    MGA MAHAHALAGANG ARAL MULA SA KASO NG MAGLASANG:

    • Tatlong Remedyo sa Seksyon 7, Rule 86: May tatlong pagpipilian ang nagpautang na may mortgage kapag namatay ang umutang: (1) isuko ang mortgage at ordinaryong claim; (2) judicial foreclosure at deficiency claim; (3) foreclosure lamang.
    • Alternatibo at Eksklusibo: Ang pagpili ng isang remedyo ay nangangahulugan ng pagsuko sa iba pang remedyo.
    • Extrajudicial Foreclosure = Walang Deficiency Claim: Kung extrajudicial foreclosure ang pinili, wala nang karapatang humabol para sa deficiency.
    • Saklaw ng Seksyon 7, Rule 86: Saklaw nito ang lahat ng secured claims, hindi lang mortgage na ginawa ng administrator.

    MGA KARANIWANG TANONG (FREQUENTLY ASKED QUESTIONS)

    Tanong 1: Ano ang pagkakaiba ng judicial at extrajudicial foreclosure?
    Sagot: Ang judicial foreclosure ay idinadaan sa korte, kung saan kailangan mag-file ng kaso. Ang extrajudicial foreclosure naman ay ginagawa sa labas ng korte, sa tulong ng sheriff, base sa kontrata ng mortgage at Act No. 3135.

    Tanong 2: Kung judicial foreclosure ang pinili, sigurado bang makukuha pa rin ang deficiency?
    Sagot: Hindi sigurado. Pagkatapos ng judicial foreclosure, kailangan pang patunayan sa korte na may deficiency pa nga at karapat-dapat itong bayaran ng estate. Depende pa rin sa korte kung papayagan ang deficiency claim.

    Tanong 3: Pwede bang magbago ng isip ang nagpautang pagkatapos pumili ng remedyo?
    Sagot: Hindi na. Kapag nakapili na ng remedyo, hindi na pwedeng baguhin ito dahil eksklusibo ang mga remedyo sa Seksyon 7, Rule 86.

    Tanong 4: Paano kung hindi sapat ang halaga ng ari-arian na naka-mortgage para bayaran ang buong utang?
    Sagot: Kung extrajudicial foreclosure ang pinili, at hindi sapat ang halaga ng ari-arian, ang nagpautang ang magbabata ng lugi. Kung judicial foreclosure naman, at may deficiency claim na inaprubahan ng korte, pwede pa rin nilang habulin ang ibang ari-arian ng estate para mabayaran ang deficiency.

    Tanong 5: Ano ang dapat gawin kung may problema sa mortgage claim laban sa estate ng yumao?
    Sagot: Pinakamainam na kumunsulta agad sa abogado. Ang ASG Law ay may mga abogado na eksperto sa mga usaping estate, mortgage, at foreclosure. Kung kailangan mo ng tulong legal, huwag mag-atubiling makipag-ugnayan sa amin. Maaari kang mag-email sa hello@asglawpartners.com o bisitahin ang aming contact page dito para sa karagdagang impormasyon.

    Disclaimer: Ang artikulong ito ay para sa pangkalahatang impormasyon lamang at hindi dapat ituring na legal advice. Kumonsulta sa abogado para sa legal advice batay sa iyong partikular na sitwasyon.