Kontrata ba ang Lisensya? Pagtalakay sa Obligasyon ng PAGCOR at Limitasyon ng Injunction
G.R. Nos. 197942-43, 199528, March 26, 2014
Sa mundo ng negosyo sa Pilipinas, maraming kumpanya ang nakikipagsapalaran sa mga industriyang kontrolado ng gobyerno. Isang malaking tanong na madalas lumitaw ay kung ano nga ba ang bigat ng kasunduan sa pagitan ng isang korporasyon at isang ahensya ng gobyerno tulad ng Philippine Amusement and Gaming Corporation (PAGCOR). Maari bang basta na lamang balewalain ng gobyerno ang mga kontratang pinasok nito, lalo na kung malaki ang puhunan na nakataya? Ang kasong Philippine Amusement and Gaming Corporation v. Thunderbird Pilipinas Hotels and Resorts, Inc. ay sumasagot sa katanungang ito, at nagbibigay linaw sa limitasyon ng kapangyarihan ng PAGCOR at ang kahalagahan ng mga kontrata.
Legal na Konteksto: Kontrata, Lisensya, at Injunction
Sa Pilipinas, ang PAGCOR ay may eksklusibong kapangyarihan na maglisensya at mag-regulate ng mga casino. Ito ay nakasaad sa Presidential Decree (P.D.) No. 1869, na sinusugan ng Republic Act (R.A.) No. 9487. Ayon sa batas na ito, ang PAGCOR ay may mandato na sentralisahin at isama ang lahat ng mga laro ng tsansa upang makalikom ng pondo para sa mga proyekto ng gobyerno.
Mahalagang maunawaan ang pagkakaiba ng kontrata at lisensya. Ang kontrata ay isang kasunduan sa pagitan ng dalawa o higit pang partido na nagbubuklod sa kanila na tuparin ang kanilang mga obligasyon. Sa kabilang banda, ang lisensya ay isang pahintulot mula sa gobyerno na mag-operate ng isang negosyo o magsagawa ng isang aktibidad na kung hindi ay ipinagbabawal. Bagama’t ang lisensya ay karaniwang pribilehiyo lamang, maaaring magkaroon ng elemento ng kontrata kung ito ay bahagi ng isang mas malawak na kasunduan, lalo na kung may mga kondisyon at obligasyon na kalakip.
Ang injunction naman ay isang utos ng korte na nagbabawal sa isang tao o entidad na magsagawa ng isang partikular na aksyon. May dalawang uri ng injunction: prohibitory injunction, na nagbabawal ng isang aksyon, at mandatory injunction, na nag-uutos ng isang aksyon. Ang temporary restraining order (TRO) ay isang uri ng prohibitory injunction na ipinapalabas ng korte para pigilan ang isang aksyon habang hinihintay ang pagdinig sa aplikasyon para sa preliminary injunction. Ayon sa Rule 58 ng Rules of Court, may limitasyon ang TRO, lalo na ang 72-hour TRO na maaaring ipalabas ex-parte (nang walang pagdinig sa kabilang partido) sa mga sitwasyong “extreme urgency.”
Sa konteksto ng kasong ito, ang pangunahing legal na tanong ay kung ang kasunduan sa pagitan ng PAGCOR at Thunderbird/Eastbay ay maituturing lamang bang isang lisensya na maaaring basta bawiin ng PAGCOR, o isang kontrata na may legal na bigat at proteksyon. Kasama rin sa isyu ang tamang paggamit ng injunction ng korte laban sa isang ahensya ng gobyerno.
Pagbusisi sa Kaso: PAGCOR vs. Thunderbird Pilipinas
Nagsimula ang lahat noong 2004 nang pumasok ang Eastbay Resorts, Inc. (ERI) at ang kanilang foreign principal na International Thunderbird Gaming Corporation of Canada (Thunderbird) sa isang Memorandum of Agreement (MOA) sa PAGCOR. Sa MOA na ito, nangako ang Thunderbird, sa pamamagitan ng ERI, na mag-invest ng malaking halaga sa kanilang operasyon ng casino sa Fiesta Hotel and Casino (FHC) sa Binangonan, Rizal. Bilang kapalit, binigyan ng PAGCOR ang ERI ng Provisional Authority to Operate (ATO) ng casino.
Noong 2005, binigyan ng PAGCOR ang ERI at Thunderbird ng “permanent” ATO na co-terminus sa prangkisa ng PAGCOR. Sinundan ito ng Addendum noong 2006 kung saan pumayag ang ERI na mag-invest pa ng mas malaki. Gayundin, noong 2006, pumasok ang PAGCOR sa MOA sa Thunderbird Pilipinas Hotel and Resorts, Inc. (Thunderbird Pilipinas), isang bagong affiliate ng ERI, para sa pagtatayo ng Fiesta Casino and Resort (FCR) sa Poro Point, La Union. Ang mga kasunduang ito ay naglalaman ng mga kondisyon na ang ATO ay co-terminus sa prangkisa ng PAGCOR, na nagbibigay katiyakan sa mga respondent base sa laki ng kanilang investment.
Nang mapalawig ang prangkisa ng PAGCOR sa pamamagitan ng R.A. No. 9487, umasa ang Thunderbird Pilipinas at ERI na ang kanilang mga ATO ay awtomatikong mapapalawig din hanggang 2033. Ngunit, iba ang naging aksyon ng PAGCOR. Nagpadala ito ng mga blankong renewal ATO na mayroon lamang anim na buwang validity retroactive hanggang July 2008. Hindi pumayag ang mga respondent at iginiit na dapat co-terminus ang kanilang ATO sa bagong prangkisa ng PAGCOR.
Bagama’t noong una ay tila sumang-ayon ang PAGCOR sa co-terminus na ATO, nagbago ang ihip ng hangin nang mapalitan ang Board of Directors ng PAGCOR. Ipinadala ng bagong board ang notice of cessation of operations sa Thunderbird Pilipinas at ERI dahil umano sa pag-expire ng kanilang ATO noong Agosto 6, 2009. Ito ang nagtulak sa Thunderbird Pilipinas at ERI na magsampa ng kaso sa Regional Trial Court (RTC) para mapigilan ang PAGCOR.
Nag-isyu ang RTC ng TRO at preliminary prohibitory injunction pabor sa Thunderbird Pilipinas at ERI, na nagbabawal sa PAGCOR na ipagpatuloy ang cessation proceedings. Umapela ang PAGCOR sa Korte Suprema sa pamamagitan ng certiorari petitions, na nag-aakusang nagmalabis ng kapangyarihan ang RTC. Iginiit ng PAGCOR na pribilehiyo lamang ang lisensya at hindi ito isang kontrata na maaaring ipatupad laban sa kanila.
Sa Korte Suprema, kinatigan nito ang RTC. Binigyang-diin ng Korte Suprema na ang mga MOA sa pagitan ng PAGCOR at Thunderbird/Eastbay ay hindi lamang tungkol sa lisensya, kundi isang investment agreement. Sabi ng Korte:
“The MOAs of the parties are not concerned solely with the matter of the grant, renewal or extension of a franchise to operate a casino, but they require as a concomitant condition that the proponents commit to make long-term, multi-billion investments in two resort complexes where they are to operate their casinos.”
Idinagdag pa ng Korte na hindi tama ang aksyon ng PAGCOR na basta na lamang ipinasara ang operasyon ng mga respondent nang walang sapat na batayan. Binanggit din ng Korte Suprema ang naunang kaso na PAGCOR v. Fontana Development Corporation, kung saan kinatigan din ang karapatan ng licensee base sa MOA nila sa PAGCOR.
Dahil dito, ibinasura ng Korte Suprema ang petisyon ng PAGCOR at kinumpirma na hindi nagmalabis ng kapangyarihan ang RTC sa pag-isyu ng injunction. Bagama’t kalaunan ay nagkasundo ang mga partido na dismiss ang kaso sa RTC, pinili pa rin ng Korte Suprema na resolbahin ang isyu para magbigay linaw sa mga susunod na kaso.
Praktikal na Implikasyon: Kontrata ay Kontrata
Ang kasong ito ay nagtuturo ng ilang mahahalagang aral, lalo na para sa mga negosyong nakikipagtransaksyon sa gobyerno:
Una, hindi basta-basta mababalewala ang mga kontrata sa gobyerno, lalo na kung ito ay bahagi ng isang malaking investment agreement. Bagama’t ang lisensya ay pribilehiyo, kung ito ay nakalakip sa isang kontrata na may mga obligasyon at kondisyon, dapat itong respetuhin ng gobyerno.
Pangalawa, limitado ang kapangyarihan ng PAGCOR. Hindi ito absolute at dapat itong gamitin nang may pagsasaalang-alang sa mga kontratang pinasok nito. Hindi maaaring basta na lamang bawiin ng PAGCOR ang lisensya nang walang sapat na batayan, lalo na kung may malaking puhunan na nakataya at may kasunduang umiiral.
Pangatlo, ang injunction ay isang importanteng remedyo para maprotektahan ang karapatan ng mga negosyo laban sa arbitraryong aksyon ng gobyerno. Bagama’t may limitasyon ang TRO, maaari itong gamitin para mapigilan ang mga aksyon na maaaring magdulot ng malaking pinsala habang hinihintay ang pagdinig ng kaso.
Mga Pangunahing Aral:
- Ang lisensya na bahagi ng investment agreement ay hindi basta-basta pribilehiyo lamang. Ito ay may proteksyon ng kontrata.
- Limitado ang kapangyarihan ng PAGCOR. Dapat itong sumunod sa kontrata at hindi magmalabis ng kapangyarihan.
- Ang injunction ay maaaring gamitin laban sa gobyerno. Ito ay isang mahalagang remedyo para maprotektahan ang karapatan ng negosyo.
Mga Madalas Itanong (FAQ)
Tanong 1: Pribilehiyo lang ba talaga ang lisensya mula sa gobyerno?
Sagot: Oo, sa pangkalahatan, ang lisensya ay pribilehiyo. Ngunit, kung ang lisensya ay bahagi ng isang kontrata o investment agreement, maaaring magkaroon ito ng proteksyon bilang isang kontrata at hindi na basta-basta pribilehiyo lamang.
Tanong 2: Maari bang kontratahin ang gobyerno?
Sagot: Oo, maaring makipagkontrata sa gobyerno. Gaya ng kasong ito, pumasok ang PAGCOR sa MOA sa mga respondent. Ang mga kontratang ito ay may legal na bigat at dapat sundin ng parehong partido.
Tanong 3: Ano ang TRO at kailan ito maaaring gamitin?
Sagot: Ang TRO o Temporary Restraining Order ay isang pansamantalang utos ng korte na nagbabawal sa isang aksyon. Maaari itong gamitin sa mga sitwasyong “extreme urgency” para mapigilan ang malaking pinsala habang hinihintay ang pagdinig sa preliminary injunction.
Tanong 4: Ano ang pagkakaiba ng prohibitory at mandatory injunction?
Sagot: Ang prohibitory injunction ay nagbabawal ng isang aksyon, habang ang mandatory injunction ay nag-uutos ng isang aksyon.
Tanong 5: Ano ang ibig sabihin ng certiorari?
Sagot: Ang certiorari ay isang special civil action na ginagamit para kwestyunin ang isang order o desisyon ng mababang korte o tribunal kung nagmalabis ito ng kapangyarihan o lumabag sa due process.
Tanong 6: Bakit dumiretso sa Korte Suprema ang PAGCOR sa kasong ito?
Sagot: Sinubukan ng PAGCOR na dumiretso sa Korte Suprema sa pamamagitan ng certiorari dahil inaakusa nila ang RTC na nagmalabis ng kapangyarihan. Ngunit, binigyang-diin ng Korte Suprema ang hierarchy of courts at dapat sana ay dumaan muna sa Court of Appeals ang PAGCOR.
Eksperto ang ASG Law sa mga usaping kontrata at negosyo, lalo na sa pakikipagtransaksyon sa gobyerno. Kung kayo ay may katanungan o nangangailangan ng konsultasyon tungkol sa mga kontrata sa gobyerno o usapin ng lisensya, huwag mag-atubiling makipag-ugnayan sa amin. hello@asglawpartners.com o bisitahin kami dito.