Pinawalang-sala ng Korte Suprema si Helenmie P. Abueva sa kasong paglabag sa Section 5, Article II ng Republic Act No. 9165 (Comprehensive Dangerous Drugs Act of 2002) dahil sa pagdududa. Ang desisyon ay nakabatay sa hindi pagsunod ng mga awtoridad sa mga mandatoryong proseso sa paghawak ng mga nakumpiskang droga, partikular ang hindi pagpapanatili ng chain of custody. Ito ay nagbibigay-diin sa kahalagahan ng mahigpit na pagsunod sa mga legal na pamamaraan upang maprotektahan ang karapatan ng akusado at matiyak ang integridad ng ebidensya.
Pagbenta ng Shabu: Saan Nagkulang ang Pagsunod sa Batas?
Ang kaso ay nagsimula nang si Abueva ay akusahan ng pagbebenta ng shabu sa isang poseur-buyer sa Parañaque City. Ayon sa mga pulis, nakatanggap sila ng impormasyon na si Abueva ay sangkot sa ilegal na aktibidad ng droga. Isang buy-bust operation ang isinagawa, at si Abueva ay nahuli umano sa akto ng pagbebenta ng shabu. Ngunit, sa pagdinig ng kaso, natuklasan ang ilang pagkukulang sa paraan ng pagkakahuli at paghawak ng ebidensya. Ang Korte Suprema ay nagbigay-diin na ang pagpapatunay sa ilegal na transaksyon ay dapat na walang pagdududa, at ang pagpapakita sa korte ng aktuwal na droga ay kritikal.
Ayon sa Section 21 ng R.A. No. 9165, kailangang isagawa ang physical inventory at photographing ng mga nakumpiskang droga sa presensya ng akusado o kanyang representante, isang representante mula sa media, at isang elected public official. Ang layunin nito ay upang maiwasan ang pagpapalit, pagtatanim, o kontaminasyon ng ebidensya. Narito ang sipi ng Section 21(1), Article II ng R.A. No. 9165:
SEC. 21. Custody and Disposition of Confiscated, Seized, and/or Surrendered Dangerous Drugs, Plant Sources of Dangerous Drugs, Controlled Precursors and Essential Chemicals, Instruments/Paraphernalia and/or Laboratory Equipment. — The PDEA shall take charge and have custody of all dangerous drugs, plant sources of dangerous drugs, controlled precursors and essential chemicals, as well as instruments/paraphernalia and/or laboratory equipment so confiscated, seized and/or surrendered, for proper disposition in the following manner:
(1) The apprehending team having initial custody and control of the drugs shall, immediately after seizure and confiscation, physically inventory and photograph the same in the presence of the accused or the person/s from whom such items were confiscated and/or seized, or his/her representative or counsel, a representative from the media and the [DOJ], and any elected public official who shall be required to sign the copies of the inventory and be given a copy thereof[.]
Sa kaso ni Abueva, nabigo ang mga awtoridad na sundin ang mga nabanggit na requirements. Una, walang elected public official na naroroon sa mismong oras ng pag-aresto at pagkumpiska ng droga. Ikalawa, ang inventory at photographing ay ginawa sa SAID-SOTG, hindi sa lugar ng pag-aresto. Ikatlo, bagamat may media representative sa SAID-SOTG, walang sapat na paliwanag kung bakit hindi nagawa ang inventory sa lugar ng pag-aresto o sa pinakamalapit na presinto. Sa madaling salita, hindi napanatili ang unbroken chain of custody ng droga.
Ang pagpapabaya sa mga requirement na ito ay nagdulot ng pagdududa sa integridad ng ebidensya. Dahil dito, hindi napatunayan ng prosecution ang kasalanan ni Abueva nang walang makatwirang pagdududa. Ayon sa Korte Suprema, ang burden of proof na mahigpit na sumunod sa Section 21 ng R.A. No. 9165 ay nasa prosecution, at hindi ito kailanman maglilipat. Dahil nabigo silang patunayan ito, kinailangang pawalang-sala si Abueva. Ang desisyon na ito ay nagpapaalala sa mga law enforcement agencies na kailangang sundin ang tamang proseso sa paghawak ng mga kaso ng droga upang mapangalagaan ang karapatan ng akusado.
Ang naging pagkukulang sa kasong ito ay hindi agad na pagsama sa mga required na witnesses sa lugar ng insidente, kundi pagtawag lamang sa kanila pagkatapos ng buy-bust operation. Ipinaliwanag ng Korte Suprema na ang gawaing ito ay hindi nakakamit ang layunin ng batas na pigilan o iwasan ang pagtatanim ng ebidensya. Sa ganitong sitwasyon, napakahalaga na ang mga awtoridad ay magsagawa ng agarang aksyon para protektahan ang integridad ng mga ebidensya at para masigurado na ang karapatan ng mga akusado ay protektado rin.
FAQs
Ano ang pangunahing isyu sa kasong ito? | Ang pangunahing isyu ay kung nasunod ba ang mga mandatoryong proseso sa paghawak ng nakumpiskang droga, partikular ang pagpapanatili ng chain of custody, ayon sa Section 21 ng R.A. No. 9165. Ito ay may kinalaman sa kung napatunayan ba ng prosecution ang kasalanan ng akusado nang walang makatwirang pagdududa. |
Ano ang kahalagahan ng Section 21 ng R.A. No. 9165? | Ang Section 21 ay nagtatakda ng mga pamamaraan sa paghawak ng mga nakumpiskang droga, kabilang ang inventory at photographing sa presensya ng mga testigo. Layunin nitong maiwasan ang pagpapalit, pagtatanim, o kontaminasyon ng ebidensya, at maprotektahan ang karapatan ng akusado. |
Sino ang dapat na naroroon sa inventory at photographing ng droga? | Ayon sa batas, dapat na naroroon ang akusado o kanyang representante, isang representante mula sa media, at isang elected public official. Ang presensya ng mga ito ay nagsisilbing garantiya ng transparency at integridad ng proseso. |
Ano ang ibig sabihin ng ‘chain of custody’? | Ang ‘chain of custody’ ay tumutukoy sa dokumentadong daloy ng paghawak sa ebidensya mula sa pagkumpiska hanggang sa pagpresenta sa korte. Kailangan na malinaw na naitala ang bawat hakbang upang matiyak na hindi nagalaw o napalitan ang ebidensya. |
Ano ang epekto ng hindi pagsunod sa Section 21? | Ang hindi pagsunod sa Section 21 ay maaaring magdulot ng pagdududa sa integridad ng ebidensya at maaaring humantong sa pagpapawalang-sala ng akusado. Ang mahigpit na pagsunod sa batas ay mahalaga upang mapangalagaan ang karapatan ng akusado at matiyak ang isang patas na paglilitis. |
Saan dapat isagawa ang inventory at photographing ng droga? | Dapat itong isagawa sa lugar ng pagkumpiska, sa pinakamalapit na presinto, o sa pinakamalapit na opisina ng apprehending officer/team, kung alin ang mas praktikal. Ang paglilipat ng lugar ay dapat na may sapat na paliwanag. |
Bakit pinawalang-sala si Abueva sa kasong ito? | Si Abueva ay pinawalang-sala dahil nabigo ang mga awtoridad na sundin ang mga mandatoryong proseso sa paghawak ng droga, kabilang ang hindi pagpapanatili ng chain of custody. Ito ay nagdulot ng pagdududa sa integridad ng ebidensya at hindi napatunayan ng prosecution ang kanyang kasalanan nang walang makatwirang pagdududa. |
Ano ang aral na makukuha sa kasong ito? | Ang kasong ito ay nagpapaalala sa mga law enforcement agencies na kailangang sundin ang tamang proseso sa paghawak ng mga kaso ng droga upang mapangalagaan ang karapatan ng akusado at matiyak ang integridad ng ebidensya. Ang mahigpit na pagsunod sa batas ay mahalaga upang makamit ang hustisya. |
Ang kasong ito ay nagpapakita ng kahalagahan ng pagsunod sa batas at mga pamamaraan sa paghawak ng ebidensya. Ang hindi pagtalima sa mga ito ay maaaring magresulta sa pagkawala ng kaso at paglaya ng akusado. Mahalaga na ang mga awtoridad ay maging maingat at masigasig sa pagpapatupad ng batas upang matiyak na ang hustisya ay makakamit nang naaayon sa tamang proseso.
Para sa mga katanungan hinggil sa pag-aaplay ng ruling na ito sa mga partikular na sitwasyon, mangyaring makipag-ugnayan sa ASG Law sa pamamagitan ng contact o sa pamamagitan ng email sa frontdesk@asglawpartners.com.
Disclaimer: Ang pagsusuri na ito ay ibinigay para sa mga layuning pang-impormasyon lamang at hindi bumubuo ng legal na payo. Para sa tiyak na legal na gabay na angkop sa iyong sitwasyon, mangyaring kumunsulta sa isang kwalipikadong abogado.
Source: PEOPLE OF THE PHILIPPINES, PLAINTIFF-APPELLEE, VS. HELENMIE P. ABUEVA, ACCUSED-APPELLANT, G.R. No. 243633, July 15, 2020