ASG Law

Tag: Prosecutor’s Discretion

  • Tungkulin ng Hukom: Paglilitis Batay sa Ebidensya, Hindi sa Imbestigasyon

    Sa desisyong ito, nilinaw ng Korte Suprema na ang isang hukom sa paglilitis ay dapat magpasya kung may sapat na ebidensya para ituloy ang kaso batay sa isinumiteng report ng prosecutor. Hindi niya maaaring ibalik ang kaso para sa dagdag na preliminary investigation dahil lamang sa hindi umano maayos na naunang imbestigasyon. Ang tungkulin ng hukom ay suriin ang katibayan at magpasya kung may probable cause, hindi para diktahan ang paraan ng imbestigasyon. Ang pagpapabalik ng kaso ay paglampas sa kapangyarihan ng hukom at paggambala sa tungkulin ng mga taga-usig.

    Kaso ng Maza vs. Turla: Limitasyon sa Kapangyarihan ng Hukom sa Preliminary Investigation

    Ang kasong ito ay nag-ugat sa mga kasong kriminal na isinampa laban kina Liza L. Maza, Saturnino C. Ocampo, Teodoro A. Casiño, at Rafael V. Mariano, na mga dating miyembro ng House of Representatives. Sila ay kinasuhan ng murder at kidnapping with murder kaugnay ng pagkamatay ng ilang indibidwal na umano’y sumusuporta sa AKBAYAN Party List. Ang pangunahing isyu sa kaso ay kung tama ba ang ginawa ni Judge Turla na ipinabalik ang mga kaso sa Provincial Prosecutor para sa karagdagang preliminary investigation, sa halip na siya mismo ang magpasya kung may sapat na probable cause para ituloy ang kaso.

    Nagsampa ng Motion for Judicial Determination of Probable Cause with Prayer to Dismiss the Case Outright ang mga petitioners, ngunit ibinalik ni Judge Turla ang kaso sa Provincial Prosecutor. Ayon kay Judge Turla, hindi umano nasunod ang tamang proseso sa preliminary investigation dahil hindi personal na nagharap ng testimonya ang mga testigo ng prosecution sa harap ng panel ng mga taga-usig. Iginiit din niya na dahil non-bailable offense ang murder at mga incumbent Party-List Representatives ang mga akusado, nararapat lamang na mas malalim at masusing preliminary investigation ang isagawa.

    “First, the records show that the supposed principal witnesses for the prosecution were not presented before the panel of prosecutors, much less subscribed their supposed affidavits before them….Strictly speaking, the filing of a ‘Motion for Reconsideration’ is an integral part of the preliminary investigation proper. There is no dispute that the two (2) Informations for murder were filed without first affording the movants their right to file a motion for reconsideration.”

    Dahil dito, kinwestyon ng mga petitioners ang ginawang aksyon ni Judge Turla sa pamamagitan ng paghain ng Petition for Certiorari and Prohibition sa Korte Suprema. Iginiit nila na labag sa batas, jurisprudence, at Rules of Court ang pagpapabalik ng kaso sa mga taga-usig para sa karagdagang preliminary investigation. Dapat umanong nagpasya na si Judge Turla batay sa isinumiteng ebidensya, at kung kulang ang ebidensya, maaari siyang humiling ng dagdag na ebidensya mula sa prosecution.

    Sa kanilang argumento, sinabi ng mga respondents na hindi ginampanan ni Judge Turla ang kanyang tungkulin sa pagtukoy ng probable cause. Ang pagpapasya ng hukom tungkol sa probable cause ay isang tungkuling panghukuman. Nilinaw ng Korte Suprema na sa ilalim ng Rule 112, Section 5(a) ng Revised Rules of Criminal Procedure, ang hukom ay may tatlong opsyon lamang: (1) ibasura ang kaso kung malinaw na walang probable cause; (2) mag-isyu ng warrant of arrest kung may probable cause; o (3) mag-utos sa prosecutor na magsumite ng karagdagang ebidensya kung may pagdududa sa probable cause.

    Hakbang Kapangyarihan
    Preliminary investigation Tungkulin ng mga taga-usig
    Pagtukoy ng probable cause para sa pag-isyu ng warrant of arrest Tungkuling panghukuman ng hukom

    Binigyang-diin ng Korte Suprema na hindi dapat makialam ang mga hukuman sa pagpapasya ng prosecutor sa preliminary investigation. Ang tungkulin ng mga taga-usig ay magpasya kung may sapat na batayan para ituloy ang kaso sa korte o ibasura ito. Kapag ibinalik ni Judge Turla ang mga kaso sa Provincial Prosecutor, nilabag niya ang eksklusibong kapangyarihan ng mga taga-usig at nagpasya siya tungkol sa kaayusan ng preliminary investigation sa halip na sa probable cause mismo.

    “[T]he task of the presiding judge when the Information is filed with the court is first and foremost to determine the existence or non-existence of probable cause for the arrest of the accused. What the Constitution underscores is the exclusive and personal responsibility of the issuing judge to satisfy himself of the existence of probable cause.”

    Dagdag pa rito, hindi maaaring pagdesisyunan ang admissibility ng ebidensya sa preliminary investigation dahil ito ay paghahanda lamang sa paglilitis at hindi ang mismong paglilitis. Ayon sa Korte Suprema, “a preliminary investigation is merely preparatory to a trial[;] [i]t is not a trial on the merits.” Dahil hindi inaasahan na sa paghahain ng information sa korte, naisumite na ng prosecutor ang lahat ng kinakailangang ebidensya para makakuha ng conviction, ang admissibility o inadmissibility ng ebidensya ay hindi maaaring pagdesisyunan sa preliminary investigation. Sa madaling salita, iba ang proseso ng preliminary investigation sa proseso ng paglilitis.

    FAQs

    Ano ang pangunahing isyu sa kasong ito? Kung tama ba ang ginawa ng hukom na ipinabalik ang kaso sa taga-usig para sa dagdag na preliminary investigation sa halip na siya mismo ang magpasya kung may probable cause.
    Ano ang sinabi ng Korte Suprema tungkol sa tungkulin ng hukom? Dapat suriin ng hukom ang ebidensya at magpasya kung may probable cause, hindi para diktahan ang paraan ng imbestigasyon.
    Anong seksyon ng Rules of Court ang ginamit ng Korte Suprema para magdesisyon? Rule 112, Section 5(a) ng Revised Rules of Criminal Procedure.
    Ano ang tatlong opsyon ng hukom sa ilalim ng Rule 112, Section 5(a)? Ibasura ang kaso kung malinaw na walang probable cause; mag-isyu ng warrant of arrest kung may probable cause; o mag-utos sa prosecutor na magsumite ng karagdagang ebidensya kung may pagdududa.
    Maaari bang makialam ang korte sa pagpapasya ng prosecutor sa preliminary investigation? Hindi, ang tungkulin ng mga taga-usig ay magpasya kung may sapat na batayan para ituloy ang kaso sa korte o ibasura ito.
    Ano ang pagkakaiba ng preliminary investigation at paglilitis? Ang preliminary investigation ay paghahanda lamang sa paglilitis at hindi ang mismong paglilitis.
    Maaari bang pagdesisyunan ang admissibility ng ebidensya sa preliminary investigation? Hindi, dahil hindi inaasahan na sa paghahain ng information sa korte, naisumite na ng prosecutor ang lahat ng kinakailangang ebidensya para makakuha ng conviction.
    Ano ang naging desisyon ng Korte Suprema sa kasong ito? Pinawalang-bisa ng Korte Suprema ang mga Orders ng Regional Trial Court at ibinalik ang kaso para sa karagdagang paglilitis alinsunod sa kanilang desisyon.

    Sa madaling sabi, binigyang-diin ng Korte Suprema na hindi dapat ipasa ng hukom ang kanyang tungkulin sa mga taga-usig at dapat siyang magdesisyon batay sa ebidensyang nakahain sa kanya. Hindi tama na ibalik ang kaso para sa karagdagang imbestigasyon kung sa tingin niya ay hindi maayos ang naunang imbestigasyon. Ang Korte Suprema ay nagtakda ng hangganan sa pagpapasya ng isang trial court, sa pagbibigay halaga sa awtoridad ng tagapag-usig at mga alituntunin ng preliminary investigation.

    For inquiries regarding the application of this ruling to specific circumstances, please contact ASG Law through contact or via email at frontdesk@asglawpartners.com.

    Disclaimer: This analysis is provided for informational purposes only and does not constitute legal advice. For specific legal guidance tailored to your situation, please consult with a qualified attorney.
    Source: Maza vs. Turla, G.R. No. 187094, February 15, 2017

  • Discretion ng Prosecutor sa Preliminary Investigation: Kailan Dapat Makialam ang Korte?

    Limitasyon ng Korte sa Discretion ng Prosecutor sa Preliminary Investigation

    G.R. No. 160316, September 02, 2013


    Sa pang-araw-araw na buhay, madalas tayong humaharap sa mga hindi pagkakaunawaan o alitan. Kapag ang mga alitan na ito ay umabot sa punto na maaaring lumabag sa batas, mahalaga na malaman natin ang proseso kung paano ito inaasikaso ng sistema ng hustisya. Ang kasong Punzalan v. Plata ay nagbibigay-linaw sa isa sa mga kritikal na yugto na ito: ang preliminary investigation at ang lawak ng kapangyarihan ng prosecutor dito. Ipinapakita ng kasong ito na bagama’t may karapatan ang bawat isa na dumulog sa korte, hindi nangangahulugan na lahat ng reklamo ay dapat umakyat sa paglilitis. May mga mekanismo sa loob ng sistema na nagsisiguro na ang mga kasong walang sapat na batayan ay hindi na magpapatuloy, upang maiwasan ang pag-aksaya ng oras at resources ng korte, at maprotektahan din ang mga akusado mula sa walang basehang demanda.

    Ang Discretion ng Prosecutor at Preliminary Investigation

    Ang preliminary investigation ay isang mahalagang hakbang sa sistema ng kriminal na hustisya ng Pilipinas. Ito ay isang pagsisiyasat na isinasagawa ng prosecutor upang matukoy kung may sapat na dahilan (probable cause) upang magsampa ng kasong kriminal sa korte. Ang konsepto ng “probable cause” ay nangangahulugan ng sapat na katibayan na, kung paniniwalaan, ay magtuturo na may krimen na nagawa at malamang na ang akusado ang gumawa nito. Hindi ito nangangailangan ng absolute certainty, ngunit kailangan na may matibay na basehan upang paniwalaan na may krimen na naganap.

    Ayon sa Rule 110, Section 5 ng Rules of Court, ang prosecution ng mga kasong kriminal ay nasa ilalim ng direksyon at kontrol ng public prosecutor. Ibig sabihin, ang prosecutor ang may malawak na discretion o pagpapasya kung sasampahan ba ng kaso ang isang tao o hindi. Binibigyan ng batas ang prosecutor ng kapangyarihang ito upang maiwasan ang malicious o walang basehang prosecution. Sa kasong Crespo v. Mogul, idiniin ng Korte Suprema na ang pag-iinstityo ng kasong kriminal ay nakasalalay sa “sound discretion” ng prosecutor. Maaaring i-file o hindi i-file ng prosecutor ang reklamo, depende sa kung sa kanyang opinyon ay sapat ang ebidensya upang mapatunayan ang guilt ng akusado beyond reasonable doubt. Sabi nga ng Korte:

    “It is a cardinal principle that all criminal actions either commenced by a complaint or by information shall be prosecuted under the direction and control of the fiscal. The institution of a criminal action depends upon the sound discretion of the fiscal. He may or may not file the complaint or information, follow or not follow that presented by the offended party, according to whether the evidence in his opinion, is sufficient or not to establish the guilt of the accused beyond reasonable doubt.”

    Maliban sa Crespo v. Mogul, sa kaso naman ng Roberts, Jr. v. Court of Appeals, binigyang-diin din ng Korte Suprema ang limitasyon ng kapangyarihan ng korte na makialam sa discretion ng prosecutor. Hindi dapat basta-basta panghimasukan ng korte ang ginagawang pagpapasya ng prosecutor maliban na lamang kung mayroong “grave abuse of discretion”. Ang “grave abuse of discretion” ay nangangahulugan ng kapritsoso at arbitraryong paggamit ng discretion, na halos katumbas na ng kawalan ng jurisdiction.

    Ang Kwento ng Kasong Punzalan v. Plata

    Ang kaso ay nag-ugat sa alitan ng magkapitbahay na pamilya Punzalan at Plata sa Mandaluyong City. Nagsimula ang gulo noong Agosto 13, 1997, nang ma-aksidente umanong mabaril si Rainier Punzalan sa hita sa gitna ng kaguluhan sa pagitan ng grupo ng mga Punzalan at ng kasambahay ng mga Plata na si Dencio dela Peña. Pagkatapos ng insidente, nagkanya-kanyang sampahan ng kaso ang magkabilang panig.

    Nagsampa si Rainier ng kasong Attempted Homicide laban kay Michael Plata at Illegal Possession of Firearms laban kay Robert Cagara (driver ng mga Plata). Samantala, ang mga Plata naman, kasama ang iba pa, ay nagsampa ng maraming reklamo laban sa mga Punzalan at iba pa sa Office of the City Prosecutor ng Mandaluyong, kabilang ang:

    • Slight Physical Injuries
    • Grave Oral Defamation (maraming counts)
    • Grave Threats (maraming counts)
    • Attempted Murder
    • Malicious Mischief
    • Robbery

    Sa preliminary investigation, ibinasura ng City Prosecutor ang lahat ng reklamo ng mga Plata dahil sa kakulangan ng sapat na batayan. Ayon sa prosecutor, walang sapat na ebidensya upang mapatunayan ang mga paratang. Umapela ang mga Plata sa Department of Justice (DOJ). Noong una, pinaboran ng DOJ ang mga Plata at inutusan ang prosecutor na magsampa ng impormasyon sa korte para sa ilang kaso, kabilang ang Slight Oral Defamation, Light Threats, Attempted Homicide, Malicious Mischief, at Theft.

    Gayunpaman, sa motion for reconsideration ng mga Punzalan, binawi ng DOJ ang naunang desisyon nito. Kinatigan ng DOJ ang orihinal na resolusyon ng City Prosecutor na walang probable cause para sa mga kaso. Muling umapela ang mga Plata, sa pagkakataong ito sa Court of Appeals (CA). Binaliktad ng CA ang DOJ at ibinalik ang naunang order ng DOJ na magsampa ng impormasyon laban sa mga Punzalan. Ayon sa CA, may sapat na probable cause sa mga reklamo ng mga Plata. Hindi sumang-ayon ang mga Punzalan at umakyat sila sa Korte Suprema.

    Sa Korte Suprema, kinatigan ang mga Punzalan. Pinanigan ng Korte Suprema ang DOJ at binawi ang desisyon ng CA. Ayon sa Korte Suprema, hindi nagpakita ng “grave abuse of discretion” ang DOJ nang baliktarin nito ang kanyang unang desisyon at ibasura ang kaso. Idiniin ng Korte Suprema na ang pagtukoy ng probable cause ay nasa discretion ng prosecutor at hindi dapat basta-basta makialam ang korte maliban kung may malinaw na “grave abuse of discretion”. Sinabi ng Korte na:

    “Thus, the rule is that this Court will not interfere in the findings of the DOJ Secretary on the insufficiency of the evidence presented to establish probable cause unless it is shown that the questioned acts were done in a capricious and whimsical exercise of judgment evidencing a clear case of grave abuse of discretion amounting to lack or excess of jurisdiction.”

    Binigyang-diin ng Korte Suprema na tama ang DOJ sa pagbasura sa mga reklamo ng mga Plata. Para sa Attempted Murder, sinabi ng DOJ na sakop na ito ng ibang kaso. Para sa iba pang reklamo, sinabi ng DOJ na mahina ang ebidensya at hindi sapat para makabuo ng probable cause. Kabilang dito ang Oral Defamation, kung saan ayon sa DOJ, maaaring nasabi ni Rosalinda Punzalan ang mga umano’y defamatory statements dahil sa galit at shock matapos masaktan ang kanyang anak. Para sa Malicious Mischief at Theft, sinabi ng DOJ na walang eyewitness na nagpapatunay na ang mga Punzalan ang gumawa nito.

    Praktikal na Implikasyon ng Kaso

    Ang Punzalan v. Plata ay nagpapaalala sa atin ng ilang mahahalagang aral:

    • Discretion ng Prosecutor: Malawak ang discretion ng prosecutor sa pagtukoy ng probable cause. Hindi basta-basta makikialam ang korte sa discretion na ito maliban kung may “grave abuse of discretion”. Ito ay nagbibigay proteksyon laban sa mga walang basehang reklamo.
    • Limitasyon ng Judicial Review: Hindi dapat gamitin ang korte bilang extension ng preliminary investigation. Ang korte ay hindi dapat maging “trier of facts” sa yugto ng preliminary investigation. Ang judicial review ay limitado lamang sa pagtukoy kung may “grave abuse of discretion”.
    • Kahalagahan ng Ebidensya: Mahalaga ang sapat at credible na ebidensya sa preliminary investigation. Hindi sapat ang puro alegasyon lamang. Kailangan ng mga saksi, dokumento, at iba pang ebidensya upang mapatunayan ang probable cause.
    • Countercharges: Pinuna rin ng DOJ na ang reklamo ng mga Plata ay tila “countercharges” lamang matapos silang kasuhan ng mga Punzalan. Ito ay nagpapakita na dapat maging maingat sa mga kasong maaaring motivated ng retaliation o pamemersonal lamang.

    Mga Pangunahing Aral Mula sa Kaso

    Narito ang mga pangunahing takeaways mula sa kasong ito:

    • Ang prosecutor ang may pangunahing kapangyarihan sa pagtukoy kung may probable cause sa preliminary investigation.
    • Ang korte ay hindi dapat makialam sa discretion ng prosecutor maliban kung may “grave abuse of discretion”.
    • Mahalaga ang sapat at credible na ebidensya upang makumbinsi ang prosecutor na may probable cause.
    • Ang preliminary investigation ay hindi trial. Ito ay para lamang tukuyin kung may sapat na dahilan upang ituloy ang kaso sa korte.

    Mga Madalas Itanong (FAQs)

    Tanong: Ano ang preliminary investigation?

    Sagot: Ito ay isang proseso ng pagsisiyasat na isinasagawa ng prosecutor upang matukoy kung may sapat na dahilan (probable cause) para magsampa ng kasong kriminal sa korte.

    Tanong: Ano ang probable cause?

    Sagot: Ito ay sapat na katibayan na, kung paniniwalaan, ay magtuturo na may krimen na nagawa at malamang na ang akusado ang gumawa nito.

    Tanong: Ano ang grave abuse of discretion?

    Sagot: Ito ay kapritsoso at arbitraryong paggamit ng discretion, na halos katumbas na ng kawalan ng jurisdiction. Ito ang basehan para makialam ang korte sa desisyon ng prosecutor.

    Tanong: Maaari bang umapela sa korte kung ibinasura ng prosecutor ang reklamo ko?

    Sagot: Oo, maaari kang umapela sa DOJ, at kung hindi ka pa rin kuntento, maaari kang mag-file ng Petition for Certiorari sa Court of Appeals upang kwestyunin kung may “grave abuse of discretion” ang DOJ.

    Tanong: Ano ang dapat kong gawin kung ako ay kinasuhan ng kriminal na kaso?

    Sagot: Mahalaga na kumuha kaagad ng abogado upang maprotektahan ang iyong mga karapatan at mabigyan ka ng legal na payo sa proseso ng kaso.

    Naranasan mo na ba ang ganitong sitwasyon o may katanungan ka pa tungkol sa preliminary investigation o criminal procedure? Huwag mag-atubiling kumonsulta sa mga eksperto ng ASG Law. Ang aming mga abogado ay handang tumulong at magbigay ng gabay legal. Para sa konsultasyon, maaari kang mag-email sa amin sa hello@asglawpartners.com o makipag-ugnayan dito.

  • Limitasyon sa Kapangyarihan ng Hukom sa Pagbusisi ng Probable Cause: Isang Pagsusuri

    Ang Hukom ay Hindi Dapat Maging Labis na Mausisa sa Pagdetermina ng Probable Cause

    A.M. No. MTJ-12-1804 (Formerly A.M. OCA I.P.I. No. 09-2179-MTJ), July 30, 2012

    INTRODUKSYON

    Naranasan mo na bang maaresto kahit hindi ka sigurado kung may sapat na basehan ang warrant of arrest? O kaya naman, bilang isang prosecutor, nakaramdam ka na ba ng panghihimasok sa iyong tungkulin dahil sa sobrang pagbusisi ng hukom sa iyong ebidensya? Ang kasong ito ay nagbibigay linaw sa hangganan ng kapangyarihan ng hukom sa pagdetermina ng probable cause bago mag-isyu ng warrant of arrest, lalo na sa konteksto ng preliminary investigation na isinagawa ng prosecutor.

    Sa kasong City Prosecutor Armando P. Abanado v. Judge Abraham A. Bayona, ang Korte Suprema ay nilinaw ang papel ng hukom sa pagbusisi ng probable cause at ang limitasyon nito, lalo na kung mayroon nang rekomendasyon ang prosecutor na magsampa ng kaso. Ang pangunahing tanong dito ay kung tama ba ang ginawa ng isang hukom na umorder sa prosecutor na magsumite ng karagdagang dokumento, partikular na ang resolution ng investigating prosecutor na nagrekomenda ng dismissal ng kaso, kahit pa ito ay nabaliktad na ng city prosecutor.

    LEGAL NA KONTEKSTO

    Ang probable cause ay mahalagang konsepto sa ating sistema ng batas kriminal. Ito ang sapat na dahilan para paniwalaan na may krimen na nagawa at malamang na ang akusado ang gumawa nito. Ito ang batayan ng hukom para mag-isyu ng warrant of arrest upang matiyak na hindi basta-basta nalalabag ang karapatan ng isang tao sa kalayaan.

    Ayon sa Seksyon 2, Artikulo III ng Konstitusyon ng Pilipinas, “Hindi dapat mag-isyu ng warrant of arrest maliban kung may probable cause na personal na tinutukoy ng hukom pagkatapos suriin ang may sumpaang patotoo at ang mga sinumpaang patotoo at iba pang ebidensya na maaaring personal niyang itanong sa mga naghahain at saksi.”

    Ang Rule 112, Seksyon 6(a) ng Revised Rules of Criminal Procedure ay nagbibigay ng proseso kung paano dapat tukuyin ng hukom ang probable cause. Nakasaad dito na ang hukom ay maaaring (a) personal na suriin ang report at supporting documents na isinumite ng prosecutor, o (b) kung sa mukha ng impormasyon ay walang probable cause, maaaring balewalain ang certification ng prosecutor at mag-require ng submission ng supporting affidavits ng witnesses.

    Mahalagang tandaan na ang preliminary investigation ay isang executive function na isinasagawa ng prosecutor. Ang layunin nito ay alamin kung may sapat na ebidensya para magsampa ng kaso sa korte. Ayon sa 2008 Revised Manual for Prosecutors ng Department of Justice-National Prosecution Service (DOJ-NPS Manual), ang investigating prosecutor ay maghahanda ng resolution na nagrerekomenda ng dismissal kung walang probable cause. Kapag ang city prosecutor ay hindi sumang-ayon at binaliktad ang rekomendasyon, siya mismo ang maaaring magsampa ng impormasyon sa korte.

    Ang DOJ-NPS Manual din ay nagsasaad na “Ang impormasyon na isinampa sa korte ay dapat, hangga’t maaari, ay sinasamahan ng kopya ng resolusyon ng investigating prosecutor, ang affidavit ng complainant, ang sinumpaang pahayag ng mga testigo ng prosecution, ang counter-affidavit ng respondent at ang sinumpaang pahayag ng kanyang mga testigo at iba pang ebidensya na maaaring isinasaalang-alang sa pagtukoy ng pagkakaroon ng probable cause.” Ngunit, nililinaw din nito na ang resolusyon ng investigating prosecutor ay dapat manatiling confidential hanggang hindi pa ito naaaksyunan ng city prosecutor.

    PAGSUSURI NG KASO

    Nagsimula ang kaso nang magsampa si City Prosecutor Abanado ng impormasyon laban kay Cresencio Palo, Sr. sa Municipal Trial Court in Cities (MTCC) Branch 7, Bacolod City, na pinamumunuan ni Judge Bayona. Kaugnay ng pag-isyu ng warrant of arrest, umorder si Judge Bayona sa prosecutor na magsumite ng karagdagang ebidensya, kabilang na ang:

    • Kopya ng Memorandum of Preliminary Investigation;
    • Resolution ni Prosecutor Jarder (Investigating Prosecutor) na nagrerekomenda ng dismissal;
    • Memorandum ng transfer ng case assignment; at
    • Kopya ng lahat ng dokumento na isinumite ng complainant at respondents sa preliminary investigation.

    Sumunod naman ang prosecutor sa mga item 1, 3, at 4, ngunit ipinaliwanag na hindi na maaaring isumite ang Jarder Resolution dahil ito ay nabaliktad na niya. Ipinaliwanag ni Prosecutor Abanado na si Prosecutor Jarder ay unang nag-imbestiga at nirekomenda ang dismissal, ngunit sa kanyang pagrepaso, nakita niya na may probable cause, kaya’t binaliktad niya ang resolusyon at nagsampa ng impormasyon sa korte.

    Hindi nasiyahan si Judge Bayona sa paliwanag. Iginiit niya na ang Jarder Resolution ay mahalaga sa pagdetermina ng probable cause dahil may “conflict” umano sa resolusyon ni Jarder at ni Prosecutor Abanado. Dahil hindi sumunod ang prosecutor, inutusan ni Judge Bayona si Prosecutor Abanado na magpaliwanag kung bakit hindi siya dapat i-contempt of court.

    Agad na naghain ng motion for inhibition si Prosecutor Abanado at nag-file ng petition for certiorari sa Regional Trial Court (RTC). Ipinag-utos ng RTC, sa pamamagitan ni Judge Gellada, na huwag munang ituloy ang contempt proceedings. Pagkatapos, pinagbigyan ng RTC ang petisyon for certiorari at kinatigan ang posisyon ng prosecutor, na nagsasabing hindi kailangan isumite ang resolusyon ng investigating prosecutor na nabaliktad na.

    Dahil dito, naghain ng administrative complaint si Prosecutor Abanado laban kay Judge Bayona sa Office of the Court Administrator (OCA) dahil sa gross ignorance of the law at gross misconduct. Nag-counter-complaint naman si Judge Bayona para disbarment laban kay Prosecutor Abanado.

    Sinuri ng Korte Suprema ang kaso at kinatigan ang OCA sa factual findings nito. Binigyang-diin ng Korte Suprema na:

    “[W]hen a city or provincial prosecutor reverses the investigating assisting city or provincial prosecutor, the resolution finding probable cause replaces the recommendation of the investigating prosecutor recommending the dismissal of the case. The result would be that the resolution of dismissal no longer forms an integral part of the records of the case. It is no longer required that the complaint or entire records of the case during the preliminary investigation be submitted to and be examined by the judge.”

    Idinagdag pa ng Korte Suprema na “What is required, rather, is that the judge must have sufficient supporting documents (such as the complaint, affidavits, counter-affidavits, sworn statements of witnesses or transcripts of stenographic notes, if any) upon which to make his independent judgment or, at the very least, upon which to verify the findings of the prosecutor as to the existence of probable cause.”

    PRAKTIKAL NA IMPLIKASYON

    Ang desisyon na ito ay nagbibigay linaw sa limitasyon ng kapangyarihan ng hukom sa pagbusisi ng probable cause. Hindi dapat maging labis na mausisa ang hukom sa paghingi ng mga dokumento mula sa prosecutor, lalo na kung ang mga ito ay internal documents sa prosecution service at hindi naman talaga kailangan para matukoy ang probable cause.

    Bagama’t sinabi ng Korte Suprema na nagkamali si Judge Bayona sa pag-insist na isumite ang Jarder Resolution, hindi siya pinatawan ng administrative sanction. Ito ay dahil walang bad faith sa kanyang ginawa at ang kanyang pagkakamali ay maituturing lamang na judicial error, hindi gross ignorance of the law. Ngunit, binigyan siya ng STERN WARNING na maging mas maingat sa kanyang mga aksyon sa hinaharap.

    Para sa mga prosecutor, ang kasong ito ay nagpapatibay sa kanilang tungkulin na magsagawa ng preliminary investigation at magdesisyon kung may probable cause o wala. Hindi sila dapat matakot sa panghihimasok ng hukom basta’t sila ay sumusunod sa mga panuntunan ng DOJ-NPS Manual at Rules of Court.

    SUSING ARAL

    • Limitasyon sa Pagbusisi ng Hukom: Hindi dapat labis na mausisa ang hukom sa pagdetermina ng probable cause at dapat magtiwala sa certification ng prosecutor maliban kung malinaw na walang basehan ito.
    • Kahalagahan ng DOJ-NPS Manual: Ang mga panuntunan sa DOJ-NPS Manual ay dapat sundin sa preliminary investigation at ang korte ay dapat isaalang-alang ang mga ito.
    • Judicial Error vs. Gross Ignorance of the Law: Hindi lahat ng pagkakamali ng hukom ay maituturing na gross ignorance of the law. Kung ang pagkakamali ay ginawa nang walang bad faith, ito ay judicial error lamang.

    MGA KARANIWANG TANONG (FAQ)

    Tanong 1: Ano ang probable cause?
    Sagot: Ito ang sapat na dahilan para paniwalaan na may krimen na nagawa at malamang na ang akusado ang gumawa nito.

    Tanong 2: Ano ang preliminary investigation?
    Sagot: Ito ay isang executive function na isinasagawa ng prosecutor para alamin kung may sapat na ebidensya para magsampa ng kaso sa korte.

    Tanong 3: Maaari bang utusan ng hukom ang prosecutor na magsumite ng lahat ng dokumento sa preliminary investigation?
    Sagot: Hindi. Ayon sa kasong ito, hindi dapat labis na mausisa ang hukom at dapat magtiwala sa certification ng prosecutor maliban kung malinaw na walang basehan ito.

    Tanong 4: Ano ang Jarder Resolution na tinutukoy sa kaso?
    Sagot: Ito ang resolusyon ng investigating prosecutor na nagrerekomenda ng dismissal ng kaso, na binaliktad ng city prosecutor.

    Tanong 5: Ano ang kahalagahan ng DOJ-NPS Manual sa kasong ito?
    Sagot: Binigyang-diin ng Korte Suprema ang kahalagahan ng DOJ-NPS Manual bilang gabay sa preliminary investigation at ang korte ay dapat isaalang-alang ang mga panuntunan nito.

    Tanong 6: Ano ang ibig sabihin ng judicial error?
    Sagot: Ito ay pagkakamali ng hukom sa pag-apply ng batas o pag-evaluate ng ebidensya, ngunit ginawa nang walang bad faith.

    Tanong 7: Ano ang gross ignorance of the law?
    Sagot: Ito ay malalang kamangmangan sa batas, karaniwang may kasamang bad faith, malice, o corrupt motives.

    Tanong 8: Ano ang naging parusa kay Judge Bayona sa kasong ito?
    Sagot: Bagama’t napatunayan na nagkamali siya, hindi siya pinatawan ng administrative sanction maliban sa stern warning.

    Tanong 9: Ano ang aral na makukuha ng mga hukom at prosecutor sa kasong ito?
    Sagot: Dapat maging balanse ang paggamit ng kapangyarihan ng hukom sa pagdetermina ng probable cause at dapat igalang ang tungkulin ng prosecutor sa preliminary investigation.

    Eksperto ang ASG Law sa mga usapin ng criminal procedure at administrative law. Kung mayroon kang katanungan o nangangailangan ng legal na konsultasyon ukol sa probable cause, warrant of arrest, o preliminary investigation, huwag mag-atubiling makipag-ugnayan sa amin.

    Para sa karagdagang impormasyon, maaari kang mag-email sa amin sa hello@asglawpartners.com o bisitahin ang aming contact page dito.




    Source: Supreme Court E-Library

    This page was dynamically generated

    by the E-Library Content Management System (E-LibCMS)