Sa isang desisyon, ibinasura ng Korte Suprema ang kaso laban kay Alfredo R. De Borja dahil sa kakulangan ng sapat na ebidensya na nag-uugnay sa kanya sa mga iligal na gawain. Ang hatol na ito ay nagpapakita ng kahalagahan ng matibay at konkretong ebidensya sa pagpapatunay ng kasalanan sa mga kasong sibil. Ipinapakita rin nito na hindi sapat ang mga haka-haka o indirect na ebidensya para mapanagot ang isang indibidwal sa mga paratang na kinakaharap nito. Kailangan ng sapat na timbang ng ebidensya para mapatunayang nagkasala ang isang akusado.
Kuryer o Kasabwat? Pagsusuri sa Papel ni De Borja sa Ugnayan ni Velasco
Ang kasong ito ay nag-ugat sa isang reklamo na inihain ng Republika ng Pilipinas, na kinakatawan ng Presidential Commission on Good Government (PCGG), laban kay Alfredo R. De Borja at iba pa, para sa rekonveyans, accounting, forfeiture, restitution, at damages dahil sa umano’y mga nakaw na yaman na naipon noong panahon ni dating Pangulong Ferdinand E. Marcos. Si Geronimo Z. Velasco, isa sa mga akusado, ay ang dating Presidente at Chairman ng Philippine National Oil Company (PNOC). Sinasabing si De Borja, na pamangkin ni Velasco, ay nakinabang sa mga komisyon mula sa mga transaksyon ng PNOC.
Ayon sa mga paratang, sa panahon ng panunungkulan ni Velasco, hindi umano naire-remit sa PNOC ang mga “address commissions” mula sa mga kasunduan sa pag-upa ng mga barko. Sa halip, ang mga pondong ito ay napunta sa account ng Decision Research Management Company (DRMC), na sinasabing isa sa mga conduit para sa komisyon. Base sa testimonya ni Epifanio F. Verano, isang saksi ng Republika, si De Borja umano ang nangongolekta ng mga komisyon para kay Velasco, at siya rin ang dummy, nominee, o ahente ni Velasco sa mga korporasyong pag-aari o kontrolado nito, tulad ng DRMC.
Matapos ihain ng mga partido ang kanilang mga pleading, nagkaroon ng paglilitis. Pagkatapos magpakita ng ebidensya ang Republika, naghain si De Borja ng Demurrer to Evidence, na nagsasabing walang sapat na ebidensya para patunayan ang kanyang pagkakasala. Iginiit niya na si Verano, ang pangunahing saksi, ay umamin na hindi niya alam ang laman ng mga sobre na iniutos sa kanya na ihatid kay De Borja at hindi rin niya nakumpirma kung natanggap nga ito ni De Borja.
Pinagbigyan ng Sandiganbayan (SB) ang Demurrer to Evidence ni De Borja. Ayon sa SB, nabigo ang Republika na magpakita ng sapat na ebidensya na nagpapatunay na si De Borja ay may pananagutan sa mga pinsalang hinihingi sa reklamo. Sinabi ng SB na ang testimonya ni Verano ay hindi sapat para patunayan na natanggap nga ni De Borja ang mga sobre na naglalaman ng komisyon, dahil hindi naman nito alam ang laman ng mga ito. Bukod dito, hindi rin tumestigo si Jose M. Reyes, na may affidavit na nagpapatunay umano sa paglahok ni De Borja sa paggamit ng pondo ng gobyerno, dahil inatake ito sa puso bago pa man makapagtestigo.
Dahil dito, umapela ang Republika sa Korte Suprema, iginiit nitong nagkamali ang SB sa pagpabor sa Demurrer to Evidence ni De Borja. Ang pangunahing isyu sa kaso ay kung nagkamali ba ang Sandiganbayan sa pagpabor sa Demurrer to Evidence ni De Borja. Ayon sa Korte Suprema, ang demurrer to evidence ay isang mosyon para ibasura ang kaso dahil sa kakulangan ng ebidensya. Ang tanong dito ay kung ang ebidensya ng plaintiff ay sapat para makabuo ng isang prima facie case. Sa mga kasong sibil, ang plaintiff ang may burden of proof o tungkuling patunayan ang kanyang kaso sa pamamagitan ng preponderance of evidence o mas mataas na timbang ng ebidensya.
Sa kasong ito, ang testimonya ni Verano at ang affidavit ni Reyes ang pangunahing ebidensya laban kay De Borja. Ngunit ang affidavit ni Reyes ay hindi tinanggap dahil hindi siya nakapagtestigo sa korte. Sa testimonya naman ni Verano, hindi niya alam ang laman ng mga sobre at hindi rin niya nakumpirma kung natanggap nga ito ni De Borja. Dahil dito, kinatigan ng Korte Suprema ang desisyon ng Sandiganbayan. Ayon sa Korte, ang mga testimonya ay hindi sapat para patunayan ang mga alegasyon laban kay De Borja.
| Ano ang pangunahing isyu sa kasong ito? | Kung nagkamali ba ang Sandiganbayan sa pagpabor sa Demurrer to Evidence ni De Borja dahil sa kakulangan ng sapat na ebidensya na nag-uugnay sa kanya sa mga iligal na gawain. |
| Ano ang demurrer to evidence? | Ito ay isang mosyon na ihinain ng akusado upang ibasura ang kaso dahil sa kakulangan ng sapat na ebidensya na iniharap ng nagrereklamo. |
| Ano ang ibig sabihin ng burden of proof? | Ito ang tungkulin ng isang partido na patunayan ang katotohanan ng kanyang mga alegasyon sa pamamagitan ng sapat na ebidensya. |
| Ano ang preponderance of evidence? | Sa mga kasong sibil, kailangan ang mas mataas na timbang ng ebidensya para mapatunayang nagkasala ang isang akusado. |
| Sino si Epifanio Verano sa kasong ito? | Siya ang pangunahing saksi ng Republika na nagtestigo tungkol sa paghahatid niya ng mga sobre kay De Borja. |
| Bakit hindi tinanggap ang affidavit ni Jose M. Reyes? | Dahil hindi siya nakapagtestigo sa korte bago siya namatay. |
| Ano ang naging basehan ng Korte Suprema sa pagbasura ng kaso? | Kakulangan ng sapat na ebidensya na nagpapatunay na may pananagutan si De Borja sa mga paratang na inihain laban sa kanya. |
| Ano ang praktikal na implikasyon ng desisyong ito? | Nagpapakita ito ng kahalagahan ng matibay at direktang ebidensya sa pagpapatunay ng kasalanan sa mga kasong sibil. |
Ang desisyong ito ay nagpapatunay sa kahalagahan ng direktang ebidensya sa mga kaso kung saan inaakusahan ang isang indibidwal ng paggawa ng iligal na gawain. Ang mga ebidensya na hindi direkta ay hindi sapat para mapatunayang nagkasala ang isang akusado at mapanagot ito sa ilalim ng batas.
For inquiries regarding the application of this ruling to specific circumstances, please contact ASG Law through contact or via email at frontdesk@asglawpartners.com.
Disclaimer: This analysis is provided for informational purposes only and does not constitute legal advice. For specific legal guidance tailored to your situation, please consult with a qualified attorney.
Source: REPUBLIC OF THE PHILIPPINES VS. ALFREDO R. DE BORJA, G.R. No. 187448, January 09, 2017