Pinagtibay ng Korte Suprema na dapat sundin ng Bureau of Internal Revenue (BIR) ang tamang proseso sa pagpapataw ng buwis. Kung hindi nabigyan ang taxpayer ng sapat na pagkakataong tumugon sa Preliminary Assessment Notice (PAN) bago mag-isyu ng Formal Letter of Demand (FLD) at Final Assessment Notice (FAN), maaaring mapawalang-bisa ang assessment. Mahalaga ang due process sa mga usapin ng pagbubuwis upang maprotektahan ang karapatan ng mga taxpayer.
Nang Hindi Pagbibigay ng Pagkakataong Sumagot: Ang Kuwento ng Yumex at ang IAET
Nagsimula ang kaso nang masuri ang Yumex Philippines Corporation at natuklasang may kakulangan umano ito sa buwis, kasama ang Improperly Accumulated Earnings Tax (IAET). Nagprotesta ang Yumex, dahil rehistrado ito sa Philippine Economic Zone Authority (PEZA) at may espesyal na tax rate. Ngunit nag-isyu pa rin ang BIR ng Preliminary Assessment Notice (PAN) at agad ding nagpadala ng Formal Letter of Demand (FLD) at Final Assessment Notice (FAN) nang hindi binibigyan ang Yumex ng pagkakataong sumagot sa PAN.
Dahil dito, kinwestyon ng Yumex sa Court of Tax Appeals (CTA) ang assessment, dahil hindi raw nasunod ang tamang proseso. Pinaboran ng CTA Division ang Yumex, na sinang-ayunan naman ng CTA En Banc. Umakyat ang kaso sa Korte Suprema, kung saan tinalakay kung tama ba ang ginawang assessment ng BIR at kung nilabag ba nito ang karapatan ng Yumex sa due process.
Ayon sa Korte Suprema, mahalagang sundin ang Section 228 ng National Internal Revenue Code (NIRC), na nag-uutos na dapat ipaalam sa taxpayer ang basehan ng assessment. Ito ay alinsunod sa Revenue Regulations (RR) No. 12-99, na nagbibigay sa taxpayer ng 15 araw para sumagot sa PAN bago mag-isyu ng FLD/FAN. Sa kaso ng Yumex, hindi ito nasunod, kaya’t nilabag ang kanyang karapatan.
SECTION 228. Protesting of Assessment. — When the Commissioner or his duly authorized representative finds that proper taxes should be assessed, he shall first notify the taxpayer of his findings: Provided, however, That a pre-assessment notice shall not be required in the following cases:
x x x x
The taxpayers shall be informed in writing of the law and the facts on which the assessment is made; otherwise, the assessment shall be void.
Idinagdag pa ng Korte na hindi sapat na naghain ng protesta ang Yumex sa FLD/FAN, dahil ang mahalaga ay ang paglabag sa due process noong pag-isyu ng assessment. Hindi rin daw maaaring gamitin ang constructive service of notice, dahil may tala naman ang BIR na natanggap ng Yumex ang PAN at FLD/FAN nang sabay.
Bukod pa rito, binigyang-diin ng Korte na bilang isang PEZA-registered enterprise, exempted ang Yumex sa IAET ayon sa Sec. 4(g) ng RR No. 2-2001. Walang basehan ang BIR na ipataw ang IAET sa Yumex, dahil walang pagkakaiba kung ang kumpanya ay may Income Tax Holiday (ITH) o special five percent (5%) tax regime.
Maliban sa paglabag sa proseso, walang legal at factual na basehan ang IAET assessment. Hindi napatunayan ng BIR na ang kita ng Yumex ay improperly accumulated. Sa kabilang banda, napatunayan ng Yumex na ginamit nito ang kita para sa isang makatwirang layunin – ang pagtatayo ng bagong proyekto para sa paggawa ng Heat Run Oven-Controlled Rack. Hindi rin ito kinontra ng BIR.
Ang desisyon ng Korte Suprema ay nagpapaalala sa BIR na dapat silang maging maingat sa pagpataw ng buwis at dapat nilang sundin ang tamang proseso. Ang kapangyarihan ng pagbubuwis ay may limitasyon, at dapat itong gamitin nang makatwiran upang hindi labagin ang karapatan ng mga taxpayer.
Ano ang pangunahing isyu sa kasong ito? | Ang pangunahing isyu ay kung nilabag ng BIR ang karapatan ng Yumex sa due process sa pag-isyu ng assessment para sa IAET. |
Ano ang ibig sabihin ng due process sa usapin ng buwis? | Ang due process ay ang karapatan ng taxpayer na malaman ang basehan ng assessment at magkaroon ng pagkakataong sumagot bago mag-isyu ng final assessment. |
Ano ang Preliminary Assessment Notice (PAN)? | Ang PAN ay isang paunang abiso mula sa BIR na nagpapabatid sa taxpayer na may natuklasang kakulangan sa buwis. |
Bakit mahalaga ang PAN? | Mahalaga ang PAN dahil nagbibigay ito sa taxpayer ng pagkakataong iwasto ang kanyang rekord o magpaliwanag bago mag-isyu ng final assessment. |
Ano ang Improperly Accumulated Earnings Tax (IAET)? | Ang IAET ay isang buwis na ipinapataw sa mga korporasyong nag-iipon ng kita nang lampas sa makatwirang pangangailangan ng negosyo upang iwasan ang pagbubuwis sa mga shareholders. |
Paano nakatulong ang pagiging rehistrado sa PEZA sa Yumex? | Bilang rehistrado sa PEZA, exempted ang Yumex sa IAET ayon sa Revenue Regulations No. 2-2001. |
Ano ang epekto ng desisyon ng Korte Suprema? | Ang desisyon ay nagpapaalala sa BIR na dapat sundin ang tamang proseso sa pagbubuwis at nagbibigay proteksyon sa karapatan ng mga taxpayer. |
Maaari bang mapawalang-bisa ang isang tax assessment? | Oo, maaaring mapawalang-bisa ang tax assessment kung hindi sinunod ang tamang proseso o kung walang legal at factual na basehan ang pagpapataw ng buwis. |
Sa pagtatapos, ang kasong ito ay nagpapakita ng kahalagahan ng pagsunod sa tamang proseso sa pagbubuwis. Tandaan na ang karapatan ng mga taxpayer ay protektado ng batas, at dapat itong igalang ng mga ahensya ng gobyerno.
For inquiries regarding the application of this ruling to specific circumstances, please contact ASG Law through contact or via email at frontdesk@asglawpartners.com.
Disclaimer: This analysis is provided for informational purposes only and does not constitute legal advice. For specific legal guidance tailored to your situation, please consult with a qualified attorney.
Source: COMMISSIONER OF INTERNAL REVENUE, VS. YUMEX PHILIPPINES CORPORATION, G.R. No. 222476, May 05, 2021