Substantial Justice Laban sa Mahigpit na Panuntunan: Kailan Maaaring Palawigin ang Panahon para Maghain ng Petition for Certiorari?
G.R. No. 188514, August 28, 2013
INTRODUKSYON
Naranasan mo na bang mapagkaitan ng hustisya dahil lamang sa teknikalidad ng batas? Sa mundo ng litigasyon, mahalaga ang pagsunod sa mga panuntunan. Ngunit paano kung ang mahigpit na pagsunod dito ay magresulta sa pagkakait ng katarungan? Ang kaso ng Castells v. Saudi Arabian Airlines ay nagbibigay linaw sa balanseng ito, partikular na sa usapin ng pagpapalawig ng panahon para maghain ng Petition for Certiorari sa Court of Appeals. Sa kasong ito, tinanong ang Korte Suprema kung tama ba ang ginawa ng Court of Appeals na hindi tanggapin ang petisyon dahil nahuli umano sa paghain, kahit na nauna nang pinahintulutan ang extension ng panahon. Ang kasong ito ay nagpapakita na hindi lamang basta letra ng batas ang tinitignan ng ating Korte Suprema, kundi pati na rin ang diwa ng hustisya.
LEGAL NA KONTEKSTO: ANG RULE 65 AT ANG AMENDMENTA UKOL SA PETITION FOR CERTIORARI
Ang Petition for Certiorari ay isang espesyal na remedyo sa ilalim ng Rule 65 ng Rules of Court. Ito ay ginagamit para mapawalang-bisa ang desisyon o aksyon ng isang korte o quasi-judicial body kung ito ay ginawa nang may grave abuse of discretion amounting to lack or excess of jurisdiction. Ibig sabihin, ginamit nila ang kanilang kapangyarihan sa paraang arbitraryo o mapang-abuso.
Ayon sa Section 4 ng Rule 65, dapat ihain ang Petition for Certiorari sa loob ng 60 araw mula nang matanggap ang abiso ng judgment, order, o resolution na gustong ipa-certiorari. Kung may motion for reconsideration o new trial na naihain, ang 60 araw ay bibilangin mula nang matanggap ang abiso ng pagtanggi sa motion.
Mahalagang tandaan na noong 2007, may amendment sa Rule 65 sa pamamagitan ng A.M. No. 07-7-12-SC. Bago ang amendment na ito, pinapayagan ang extension ng panahon para maghain ng Petition for Certiorari. Ngunit sa binagong Section 4, mukhang tinanggal na ang probisyon para sa extension. Ito ang naging basehan ng Court of Appeals sa pagtanggi sa petisyon sa kasong ito.
Gayunpaman, mahalagang maunawaan na ang Rules of Court ay mga panuntunan lamang sa pamamaraan. Hindi ito dapat gamitin para maligaw ang diwa ng hustisya. Matagal nang kinikilala ng Korte Suprema ang doktrina ng substantial justice, kung saan maaaring paluwagin ang mahigpit na aplikasyon ng procedural rules kung kinakailangan para makamit ang katarungan. Ito ay naaayon sa prinsipyong “The rules of procedure are mere tools designed to facilitate the attainment of justice. They were conceived and promulgated to serve, not to frustrate, the ends of justice.”
PAGHIMAY SA KASO: CASTELLS VS. SAUDI ARABIAN AIRLINES
Nagsimula ang kaso nang maghain ng reklamo para sa illegal dismissal sina Maria Lourdes Castells at Shalimar Centi-Mandanas laban sa Saudi Arabian Airlines (SAUDIA). Sila ay mga flight attendant na inilipat mula Manila patungong Jeddah. Ayon sa kanila, sapilitan silang pina-resign dahil sa kanilang edad.
Sa Labor Arbiter (LA), nanalo ang mga flight attendant. Pinanigan ng LA na illegal dismissal ang nangyari at inutusan ang SAUDIA na magbayad ng backwages at separation pay.
Umapela ang SAUDIA sa National Labor Relations Commission (NLRC). Binaliktad ng NLRC ang desisyon ng LA. Ayon sa NLRC, boluntaryo ang pag-resign ng mga flight attendant.
Hindi sumang-ayon ang mga flight attendant kaya umakyat sila sa Court of Appeals (CA) sa pamamagitan ng Petition for Certiorari. Nag-file sila ng Motion for Extension of Time para maghain ng petisyon, at pinagbigyan sila ng CA. Ngunit kalaunan, binawi ng CA ang kanilang permiso at ibinasura ang petisyon dahil umano nahuli sa paghain base sa A.M. No. 07-7-12-SC na nagbabawal daw ng extension.
Umakyat ang kaso sa Korte Suprema. Ang pangunahing isyu ay kung tama ba ang CA sa pagbasura sa petisyon dahil sa technicality ng panuntunan ukol sa extension ng panahon.
Sa pagresolba ng Korte Suprema, pinanigan nito ang mga flight attendant. Ayon sa Korte Suprema, bagama’t mahigpit ang pananalita ng A.M. No. 07-7-12-SC, hindi nito lubusang inaalis ang diskresyon ng korte na magbigay ng extension sa mga meritorious na kaso. Binigyang diin ng Korte Suprema ang mga sumusunod:
-
Discretion ng Korte: Kinilala ng Korte Suprema na bagama’t may pagbabago sa panuntunan, nananatili pa rin ang diskresyon ng korte na magpalawig ng panahon sa ilalim ng “exceptional circumstances.”
-
Naunang Pagpayag ng CA: Binigyang diin na ang CA mismo ay nauna nang nagbigay ng extension. Ang pagbawi dito kalaunan ay hindi makatarungan at nagdulot ng prejudice sa mga petisyoner.
-
Substantial Justice: Mas matimbang ang pagkamit ng substantial justice kaysa sa mahigpit na pagsunod sa procedural rules. Ang pagbasura sa petisyon dahil lamang sa technicality ay magkakait ng pagkakataon sa mga petisyoner na madinig ang kanilang kaso sa merito.
Sabi nga ng Korte Suprema:
“In this case, the CA had already exercised its sound discretion in granting the extension to file the subject petition thru a Resolution dated January 29, 2008. Consequently, it could not renege on such grant by rendering another issuance almost seven months later, i.e., Resolution dated August 28, 2008, which resulted in the refusal to admit the same petition. Such course of action is clearly antithetical to the tenets of fair play, not to mention the undue prejudice to petitioners’ rights. Verily, the more appropriate course of action would have been to admit the subject petition and resolve the case on the merits.”
Dahil dito, ibinalik ng Korte Suprema ang kaso sa Court of Appeals para dinggin ang petisyon sa merito.
PRAKTIKAL NA IMPLIKASYON: ANO ANG MAAARING MATUTUNAN DITO?
Ang kasong ito ay nagtuturo ng ilang mahahalagang aral, lalo na para sa mga abogado at mga litigante:
-
Hindi Absolute ang Procedural Rules: Bagama’t mahalaga ang pagsunod sa procedural rules, hindi ito absolute. Maaaring paluwagin ang mga ito para sa kapakanan ng substantial justice.
-
Discretion ng Korte: May diskresyon ang korte na magbigay ng extension ng panahon, lalo na kung may compelling reasons at kung nauna na itong pinahintulutan.
-
Substantial Justice Una sa Lahat: Ang pangunahing layunin ng batas ay ang pagkamit ng hustisya. Hindi dapat maging hadlang ang technicality ng panuntunan para dito.
Mahahalagang Aral:
-
Laging subukang sumunod sa takdang panahon para maghain ng mga pleadings.
-
Kung kinakailangan ng extension, maghain agad ng Motion for Extension of Time na may sapat na basehan.
-
Kung tinanggihan ang extension o ibinasura ang kaso dahil sa technicality, huwag mawalan ng pag-asa. May pagkakataon pa ring umakyat sa mas mataas na korte at ipaglaban ang substantial justice.
MGA KARANIWANG TANONG (FAQs)
Tanong 1: Ipinagbabawal na ba talaga ang extension para maghain ng Petition for Certiorari dahil sa A.M. No. 07-7-12-SC?
Sagot: Hindi lubusang ipinagbabawal. Bagama’t mahigpit ang pananalita ng amendment, nananatili ang diskresyon ng korte na magbigay ng extension sa exceptional circumstances, lalo na kung para sa substantial justice.
Tanong 2: Ano ang ibig sabihin ng