Ang desisyon na ito ay nagpapatibay sa kahalagahan ng pagbibigay ng personal na abiso sa mga tagapagmana sa pagdinig ng will. Hindi sapat ang simpleng paglalathala ng abiso kung kilala ang mga tagapagmana at ang kanilang mga tirahan. Ayon sa Korte Suprema, ang personal na abiso ay mahalaga upang maprotektahan ang karapatan ng mga tagapagmana na lumahok sa proseso at ipagtanggol ang kanilang interes. Ang hindi pagbibigay ng personal na abiso ay maaaring magpawalang-bisa sa mga proseso ng pagdinig ng will. Ang desisyong ito ay nagbibigay-diin sa tungkulin ng mga korte na tiyakin na ang lahat ng mga partido ay nabibigyan ng tamang abiso, lalo na sa mga usapin na maaaring makaapekto sa kanilang mga karapatan sa mana. Sa madaling salita, hindi pwedeng basta-basta na lang maglathala ng abiso, dapat siguraduhin na personal na ipinapaalam sa mga tagapagmana ang tungkol sa pagdinig.
Ang Pagdinig ng Will ni Amparo: Sapat na ba ang Paglalathala ng Abiso?
Ang kasong ito ay nagsimula sa petisyon ni Maria Lolita A. Echague para sa pagpapahintulot ng will ng yumaong Amparo Ferido Racca. Ayon kay Echague, si Amparo ay nag-iwan ng will na nagbibigay ng bahagi ng kanyang lupa sa kanyang grandnephew. Tinukoy rin sa petisyon sina Migdonio Racca, asawa ni Amparo, at Miam Grace Dianne Ferido Racca, anak ni Amparo, bilang mga kilalang tagapagmana. Dahil hindi nakadalo ang mga tagapagmana sa pagdinig, idineklara sila ng korte na nag-default. Ang pangunahing tanong dito ay kung sapat na ba ang paglalathala ng abiso para ipaalam sa mga tagapagmana ang tungkol sa pagdinig ng will.
Iginiit ng mga petitioner na hindi sila nabigyan ng sapat na abiso. Ayon kay Migdonio, natanggap lamang niya ang abiso dalawang araw bago ang pagdinig, kaya hindi siya nakakilos agad. Sinabi naman ni Miam na wala siyang natanggap na abiso. Dahil dito, naghain sila ng Motion to Lift Order of General Default, ngunit ito ay tinanggihan ng korte. Nagdesisyon ang RTC na sumunod sila sa mga kinakailangan ng batas tungkol sa paglalathala at pagpaskil ng mga abiso. Hindi sumang-ayon ang mga petitioner at dinala ang usapin sa Korte Suprema.
Ang Korte Suprema ay kinilala ang merito sa petisyon. Ayon sa Korte, hindi natugunan ang tamang proseso ng abiso na nakasaad sa Sec. 4, Rule 76 ng Revised Rules of Court. Dapat personal na abisuhan ang mga kilalang tagapagmana, lalo na kung alam ang kanilang tirahan. Hindi sapat ang paglalathala lamang ng abiso sa pahayagan. Idinetalye pa ng Korte Suprema ang pagkakaiba ng dalawang seksyon sa Rule 76, Sec. 3 (paglalathala) at Sec. 4 (personal na abiso). Sa madaling salita, hindi maaaring palitan ng paglalathala ang pangangailangan na personal na abisuhan ang mga tagapagmana na nakatira sa Pilipinas, kung kilala ang kanilang mga tirahan. Ang pagbibigay ng personal na abiso ay isang karagdagang hakbang upang masiguro ang karapatan ng mga tagapagmana sa tamang proseso.
Dagdag pa rito, binigyang-diin ng Korte Suprema na hindi dapat ipalagay na dahil lamang sa iisang tirahan sina Migdonio at Miam, ay sapat na ang abiso kay Migdonio. Ayon sa Korte, dapat na personal na nakatanggap ng abiso ang bawat tagapagmana. Hindi binabaliwala ng Korte ang panuntunan sa mga paglilitis na in rem na ang paglalathala ay sapat na abiso sa lahat. Subalit, pinaninindigan nito ang karagdagang kinakailangan sa ilalim ng Seksyon 4 na ang personal na abiso ay dapat ihatid sa mga interesadong partido sa will kung ang kanilang mga tirahan ay kilala.
Kaugnay naman sa abiso na ipinadala kay Migdonio, natuklasan din ng Korte na hindi rin ito nakasunod sa mga kinakailangan ng Seksyon 4. Sa ilalim ng panuntunang ito, ang personal na abiso ay dapat na ideposito sa tanggapan ng koreo na may paunang bayad na selyo at hindi bababa sa dalawampung (20) araw bago ang pagdinig, o personal na ihahatid nang hindi bababa sa sampung (10) araw bago ang araw ng pagdinig. Sa kaso ni Migdonio, walang katibayan na ang abiso ng pagdinig na ipinadala sa kanya ay idineposito sa tanggapan ng koreo nang hindi bababa sa 20 araw bago ang Hunyo 21, 2017. Kahit na ipagpalagay na ang abiso ng pagdinig ay personal na naihatid kay Migdonio, hindi masasabi na ito ay malaking pagsunod sa mga kinakailangan. Base sa mga rekord, natanggap ni Migdonio ang kopya ng abiso noong Hunyo 19, 2017 o dalawang (2) araw bago ang pagdinig noong Hunyo 21, 2017. Dahil dito, pinawalang-bisa ng Korte Suprema ang naunang desisyon ng RTC.
FAQs
Ano ang pangunahing isyu sa kasong ito? | Ang pangunahing isyu ay kung sapat na ba ang paglalathala ng abiso sa pahayagan upang ipaalam sa mga tagapagmana ang tungkol sa pagdinig ng will, o kung kinakailangan ang personal na abiso. Ang desisyon ay nagbigay diin sa kahalagahan ng personal na abiso kung kilala ang mga tagapagmana at kanilang tirahan. |
Ano ang sinabi ng Korte Suprema tungkol sa personal na abiso? | Ayon sa Korte Suprema, ang personal na abiso sa mga kilalang tagapagmana ay mandatoryo. Hindi ito maaaring palitan ng simpleng paglalathala ng abiso sa pahayagan. |
Sino ang dapat bigyan ng personal na abiso? | Ang personal na abiso ay dapat ibigay sa mga itinalagang tagapagmana o sa mga kilalang tagapagmana, legatee, at devisee na naninirahan sa Pilipinas, kung alam ang kanilang mga tirahan. |
Ano ang mangyayari kung hindi naibigay ang personal na abiso? | Kung hindi naibigay ang personal na abiso sa mga nararapat na tagapagmana, maaaring mapawalang-bisa ang mga proseso ng pagdinig ng will. Ito ay dahil lumalabag ito sa karapatan ng mga tagapagmana sa tamang proseso. |
Sapat na ba na padalhan ng abiso ang isang tagapagmana kung sila ay may kaparehong tirahan ng ibang tagapagmana? | Hindi. Ayon sa Korte Suprema, dapat na personal na makatanggap ng abiso ang bawat tagapagmana, kahit na sila ay may kaparehong tirahan. |
Ano ang kahalagahan ng desisyong ito? | Ang desisyong ito ay nagpapalakas sa karapatan ng mga tagapagmana na malaman at makilahok sa proseso ng pagdinig ng will. Ito rin ay nagbibigay-diin sa tungkulin ng mga korte na tiyakin na ang lahat ng mga partido ay nabibigyan ng tamang abiso. |
Ano ang ibig sabihin ng “proceedings in rem”? | Ang “proceedings in rem” ay isang uri ng legal na proseso kung saan ang aksyon ay laban sa isang bagay, hindi sa isang tao. Sa konteksto ng pagdinig ng will, ito ay tumutukoy sa pagpapatunay ng will, na itinuturing na isang proseso laban sa estate ng yumao. |
Ano ang epekto ng “order of general default” sa kasong ito? | Ang “order of general default” ay nagpawalang-bisa sa karapatan ng mga petitioner na lumahok sa pagdinig ng will. Pinagbawalan sila nitong magpakita ng ebidensya, magsalita, o tumanggap ng abiso. |
Para sa mga katanungan hinggil sa aplikasyon ng desisyong ito sa mga partikular na sitwasyon, mangyaring makipag-ugnayan sa ASG Law sa pamamagitan ng contact o sa pamamagitan ng email sa frontdesk@asglawpartners.com.
Disclaimer: Ang pagsusuri na ito ay ibinigay para sa mga layuning pang-impormasyon lamang at hindi bumubuo ng legal na payo. Para sa partikular na legal na gabay na iniakma sa iyong sitwasyon, mangyaring kumunsulta sa isang kwalipikadong abogado.
Source: Racca v. Echague, G.R. No. 237133, January 20, 2021