ASG Law

Tag: Pahintulot ng Asawa

  • Kapag ang Pagbabayad ay Nangangahulugan ng Pagsang-ayon: Ang Bisa ng Mortgage sa Ari-ariang Conjugal na Walang Pagsang-ayon

    Nilalayon ng kasong ito na linawin kung paano ang mga transaksyon na may depekto sa ilalim ng Family Code ay maaaring maging ganap na may bisa. Sa madaling salita, kahit na ang isang Real Estate Mortgage (REM) ay ginawa ng isang asawa nang walang pahintulot ng isa pa, ang nasabing REM ay hindi palaging walang bisa sa simula pa lamang. Ang paggawa ng asawa na hindi nagbigay ng pahintulot ng mga pagbabayad sa utang ay maaaring ituring na pagpapatibay nito. Ito ay nagbibigay-diin sa kahalagahan ng malinaw na komunikasyon at pahintulot sa mga transaksyong pinansyal sa loob ng kasal.

    Kasunduan sa Ari-ariang Conjugal: Maaari bang Magpawalang-bisa ang Pagbabayad ng Mortgage na Walang Pagsang-ayon?

    Sa kasong The Commoner Lending Corporation v. Rafael Balandra, ang korte ay naharap sa isang natatanging sitwasyon: isang ari-ariang conjugal ay ginawang mortgage ng isang asawa nang walang pahintulot ng isa pa. Si Rafael Balandra, ang respondent, ay naghain ng kaso para sa pagpapawalang-bisa ng mga dokumento at pinsala laban sa Commoner Lending Corporation dahil ang kanyang asawa, si Alita, ay kumuha ng loan at ginawang mortgage ang kanilang ari-arian na hindi niya alam. Iginiit ni Rafael na pineke ang kanyang pirma sa General Power of Attorney (GPA), na nagpapahintulot kay Alita na gawing mortgage ang ari-arian. Ang pangunahing legal na tanong ay umiikot sa bisa ng Real Estate Mortgage (REM) dahil sa umano’y pagpeke sa GPA at ang kasunod na aksyon ni Rafael na magbayad sa nasabing utang. Tinukoy ng korte kung ang aksyon ni Rafael ay maituturing na pagpapatibay ng mortgage, sa gayon ay ginagawa itong legal.

    Natuklasan ng korte na pineke ang pirma ni Rafael sa GPA, kaya ang REM ay walang bisa sa simula pa lamang dahil nilabag nito ang Artikulo 124 ng Family Code. Tinutukoy ng artikulong ito na ang pamamahala at paggamit ng ari-ariang conjugal ay dapat pagpasyahan ng parehong asawa. Higit pa rito, kung walang awtorisasyon ng korte o nakasulat na pahintulot ng isa pang asawa, ang paggamit sa ari-arian ay walang bisa. Bagama’t idineklara ng Korte Suprema na peke ang pirma, itinuring pa rin nila kung may pagpapatibay mula kay Rafael nang magbayad siya ng bahagi ng utang.

    Artikulo 124. Ang pangangasiwa at pagtatamasa ng ari-ariang sosyong mag-asawa ay dapat na kabilang sa mag-asawa nang magkasama. Sa kaso ng hindi pagkakasundo, ang pasya ng asawang lalaki ang mananaig, sasailalim sa paghingi ng saklolo sa hukuman ng asawang babae para sa nararapat na remedyo, na dapat samantalahin sa loob ng limang taon mula sa petsa ng kontrata na nagpapatupad ng naturang pasya.

    Gayunpaman, itinuring ng Korte Suprema na, sa ilalim ng Artikulo 124 ng Family Code, ang isang transaksyon na walang bisa ay hindi nangangahulugang hindi na ito maaaring magkabisa. Ang bahagi ng kasong ito ay nagbibigay-diin sa pagkakaiba sa pagitan ng isang transaksyon na ‘void’ ayon sa Family Code at isang ‘void’ na kontrata sa ilalim ng Civil Code. Hindi katulad ng huli, ayon sa Family Code, ito ay maaaring maging may bisa sa pamamagitan ng pagpapatibay, kaya ang unang desisyon ay ibinasura, at kinatigan ng Korte Suprema ang posisyon ng Commoner Lending Corporation. Ang mahalagang prinsipyo ay, kung ang isang hindi awtorisadong mortgage ay itinuturing na isang nagpapatuloy na alok mula sa consenting na asawa at ikatlong partido, ang asawa na dating hindi sumasang-ayon ay maaaring tanggapin ang alok na ito. Ginagawa nitong isang ganap na mortgage ang ari-arian ng mag-asawa.

    Samakatuwid, kahit na walang nakasulat na pahintulot sa simula, ang pagbabayad ni Rafael ng bahagi ng utang ay itinuring na katibayan na tinanggap niya ang mortgage. Ito ay kumakatawan sa isang makabuluhang legal na punto tungkol sa paraan kung saan ang mga aksyon ng isang asawa ay maaaring magpawalang-bisa sa mga naunang paglabag sa kinakailangan ng pagsang-ayon sa ilalim ng batas ng pamilya. Sa madaling salita, sa pamamagitan ng pagkilala at pagbabayad sa utang, ipinakita ni Rafael ang kanyang pagsang-ayon sa mortgage, sa gayo’y ginagawa itong legal. Itinatampok nito ang kahalagahan ng batas ng estoppel, na pumipigil sa isang partido na pabulaanan ang kanilang mga aksyon kung ang ibang partido ay umasa sa mga aksyon na iyon sa ikakasama nila. Sa madaling salita, binawi ng mga aksyon ni Rafael ang kanyang unang pagtutol at pinalakas ang bisa ng mortgage.

    Samakatuwid, bagaman tinukoy ng korte ang pagpeke, nalaman din nito na binago ni Rafael ang kawalan ng bisa sa kanyang sariling pagpapatibay. Itinatampok ng kasong ito kung paano maaaring magkaroon ng mga kahihinatnan ang pagbabayad sa isang utang, kahit na sa mga sitwasyon kung saan ang paunang kasunduan ay may depekto. Ang nasabing prinsipyo ay nagsisilbing gabay para sa mga institusyong nagpapahiram at mag-asawa. Idinagdag pa ng desisyon na sa pamamagitan ng paggawa ng bahagyang pagbabayad at pangakong babayaran ang balanse, ang asawa na hindi orihinal na sumang-ayon ay hindi na maaaring mag-claim na ang mortgage ay hindi wasto.

    Dahil dito, kinatigan ng Korte Suprema ang petisyon at pinawalang-bisa ang desisyon ng Court of Appeals. Epektibo nitong ipinawalang-bisa ang reklamo ni Rafael Balandra para sa pagpapawalang-bisa ng mga dokumento at pinsala. Itinataguyod ng desisyon ang naunang mortgage sa pag-aari. Itinatampok ng kasong ito ang masalimuot na interaksyon sa pagitan ng mga batas sa ari-arian ng mag-asawa, mga obligasyon sa pag-utang, at pagpapatibay sa pamamagitan ng mga aksyon. Ito ay mahalaga para sa mga mag-asawa at mga institusyong pinansyal sa Pilipinas upang matiyak ang malinaw na pahintulot sa mga transaksyon sa pananalapi.

    FAQs

    Ano ang pangunahing isyu sa kasong ito? Ang pangunahing isyu ay kung ang Real Estate Mortgage (REM) ay may bisa, kahit na ang pahintulot ng asawa ay pineke, at kung ang kasunod na pagbabayad ng hindi sumasang-ayon na asawa ay nangangahulugan ng pagpapatibay.
    Ano ang sinasabi ng Family Code tungkol sa mga ari-arian ng mag-asawa? Ayon sa Artikulo 124 ng Family Code, ang pamamahala at pagtatamasa ng ari-arian ng mag-asawa ay dapat na kapwa pinamamahalaan. Ang anumang disposisyon o pagpapasan nang walang pahintulot ng parehong asawa ay maaaring ipawalang-bisa, ngunit ang mga aksyon ay maaari ding ituring bilang “nagpapatuloy na alok” na maaaring mapagtibay sa kalaunan.
    Bakit hindi pinaboran ng Korte Suprema si Rafael Balandra sa kabila ng pagpeke ng kanyang pirma? Sa kabila ng pagkakadiskubre ng pagpeke, nakita ng Korte Suprema na nangako si Rafael Balandra na babayaran ang balanse ng pautang at nagbayad pa nga. Nangangahulugan ito ng pagpapatibay ng Real Estate Mortgage (REM).
    Ano ang ibig sabihin ng “estoppel” sa konteksto ng kasong ito? Ang “Estoppel” ay nangangahulugan na hindi maaaring pabulaanan ni Rafael ang kanyang mga aksyon sa sandaling umasa ang Commoner Lending Corporation sa mga aksyon na iyon. Ang estoppel ay pumipigil sa kanya na mag-claim na ang mortgage ay hindi wasto dahil umasa ang lending corporation sa kanyang pangako na bayaran ang pautang.
    Paano naiiba ang kasong ito mula sa isang normal na void contract? Hindi tulad ng void na mga kontrata na karaniwang hindi pinapayagan ang pagpapatibay, itinuturing ng Family Code ang walang bisa na disposisyon ng ari-arian bilang “nagpapatuloy na alok.” Maaari itong magkabisa sa pamamagitan ng pahintulot ng asawa na hindi pa sumasang-ayon.
    Ano ang pananagutan ng mga mag-asawa kapag nakikitungo sa mga transaksyon sa pananalapi? Dapat tiyakin ng mga mag-asawa na pareho silang sumasang-ayon sa mga transaksyon sa pananalapi, lalo na sa pagtatapon ng ari-arian ng mag-asawa. Ang transparency at bukas na komunikasyon ay mahalaga upang maiwasan ang mga legal na problema sa hinaharap.
    Anong aral ang matutunan ng mga lending institutions mula sa kasong ito? Dapat magsagawa ng mga kaukulang pagsisikap ang mga Lending institutions upang matiyak ang na wastong pahintulot mula sa magkabilang partido, asawa, bago mag-apruba ng pautang. Gayunpaman, dapat din silang malaman na ang kasunod na mga aksyon ng (mga) partido ay maaaring magbigay bisa sa anumang (mga) paunang iregularidad.
    Ano ang pangunahing kahihinatnan ng desisyon ng Korte Suprema? Itinataguyod ng desisyon ng Korte Suprema ang paggamit ng real estate bilang mortgage dahil nagpatibay si Rafael. Epektibo nitong ipinawalang-bisa ang kanyang paghahabol at pagtatangka na ipawalang-bisa ang mortgage.

    For inquiries regarding the application of this ruling to specific circumstances, please contact ASG Law through contact or via email at frontdesk@asglawpartners.com.

    Disclaimer: This analysis is provided for informational purposes only and does not constitute legal advice. For specific legal guidance tailored to your situation, please consult with a qualified attorney.
    Source: The Commoner Lending Corporation v. Rafael Balandra, G.R. No. 247646, March 29, 2023

  • Kailan Dapat Ipaglaban ang Pagbebenta ng Ari-ariang Konjugal: Paglilinaw sa mga Panahon at Batas

    Ipinaliwanag ng Korte Suprema na ang batas na dapat sundin sa pagbebenta ng ari-ariang konjugal nang walang pahintulot ng asawa ay depende sa petsa ng pagbebenta, hindi sa petsa ng kasal. Kung ang pagbebenta ay nangyari bago pa magkabisa ang Family Code, ang Civil Code ang susundin, at may 10 taon ang asawa para ipawalang-bisa ito. Kung ang pagbebenta naman ay nangyari pagkatapos magkabisa ang Family Code, walang bisa ang pagbebenta maliban kung pumayag ang asawa o may utos ng korte.

    Pagbebenta ng Lupa Nang Walang Pahintulot: Kaninong Karapatan ang Dapat Manaig?

    Noong 1960, ikinasal sina Jorge at Hilaria Escalona. Sa loob ng kanilang pagsasama, nakabili sila ng mga lupain. Noong 1998, ibinigay ni Jorge ang kanyang karapatan sa isang lupa sa kanyang anak na si Reygan, nang walang pahintulot ni Hilaria. Kalaunan, ibinenta ni Reygan ang lupa kay Belinda Alexander. Nagalit ang mag-asawang Escalona at sinabing hindi tama ang pagbebenta dahil hindi pumayag si Hilaria. Ayon kay Belinda, may karapatan si Reygan na ibenta ang lupa. Ang tanong: Sino ang may karapatan sa lupa, at may bisa ba ang pagbebenta?

    Sa kasong ito, sinabi ng Korte Suprema na ang mga ari-arian na nakuha sa loob ng pagsasama ng mag-asawa ay dapat ituring na konjugal, maliban kung mapatunayang pag-aari lamang ito ng isa. Dahil walang ebidensya na nagpapakitang hindi konjugal ang lupain, dapat itong ituring na konjugal. Mahalaga ring malaman kung kailan ginawa ang paglipat ng ari-arian. Kung ang paglipat ay ginawa bago pa magkabisa ang Family Code, ang Civil Code ang dapat sundin. Sa Civil Code, ang pagbebenta ng ari-ariang konjugal nang walang pahintulot ng asawa ay voidable, ibig sabihin, may bisa hangga’t hindi ipinapawalang-bisa. Ngunit kung ang paglipat ay ginawa pagkatapos magkabisa ang Family Code, ang paglipat ay void, o walang bisa.

    Ngunit, ang pagsasabatas ng Family Code ay nagpawalang-bisa sa mga probisyon ng Civil Code ukol sa relasyon ng mag-asawa. Nilinaw ng Korte Suprema na kahit ikinasal ang mag-asawa noong panahon pa ng Civil Code, kung ang pagbebenta ng ari-arian ay nangyari noong panahon ng Family Code na, ang Family Code ang dapat sundin. Kung kaya’t ang kawalan ng pahintulot ni Hilaria sa paglilipat ni Jorge kay Reygan ay nagresulta sa pagiging void ng transaksyon na ito. Binigyang diin din ng Korte na hindi maaaring ituring na buyer in good faith si Belinda dahil dapat ay nagduda na siya noong una pa lamang.

    Sa usapin naman ng Lot No. 2, walang dokumento na nagpapatunay na naipasa ang pagmamay-ari nito kay Reygan. Dahil dito, walang karapatan si Reygan na ibenta ang lupa kay Belinda. Ayon sa Korte, walang kontrata dahil walang pahintulot ang mga Escalona sa pagbebenta ng Lot No. 2. Dahil dito, walang bisa ang transaksyon at hindi maaaring magkaroon ng anumang karapatan dito.

    Ang desisyon ng Korte ay nagbibigay linaw sa mga batas na dapat sundin sa mga transaksyon ng ari-ariang konjugal. Mahalaga na malaman ng publiko ang mga batas na ito upang maprotektahan ang kanilang mga karapatan. Bagama’t walang bisa ang pagbebenta, inutusan ng Korte Suprema si Reygan na isauli kay Belinda ang halaga ng binayad nito para sa lupain upang maiwasan ang unjust enrichment.

    FAQs

    Ano ang pangunahing isyu sa kasong ito? Kung aling batas ang dapat sundin sa pagbebenta ng ari-ariang konjugal nang walang pahintulot ng asawa: Civil Code o Family Code.
    Ano ang naging desisyon ng Korte Suprema? Ang batas na dapat sundin ay depende sa petsa ng pagbebenta, hindi sa petsa ng kasal.
    Kung ang pagbebenta ay nangyari bago magkabisa ang Family Code, ano ang batas na dapat sundin? Ang Civil Code ang susundin, at may 10 taon ang asawa para ipawalang-bisa ang pagbebenta.
    Kung ang pagbebenta ay nangyari pagkatapos magkabisa ang Family Code, ano ang batas na dapat sundin? Ang Family Code ang susundin, at walang bisa ang pagbebenta maliban kung pumayag ang asawa o may utos ng korte.
    Ano ang kahalagahan ng pagsang-ayon ng asawa sa pagbebenta ng ari-ariang konjugal? Ayon sa Family Code, kailangan ang pagsang-ayon ng parehong asawa upang maging balido ang pagbebenta ng ari-ariang konjugal.
    Ano ang kahulugan ng “buyer in good faith”? Ito ay ang taong bumibili ng ari-arian na walang kaalaman na may problema sa pagmamay-ari nito. Sa kasong ito, hindi itinuring ng Korte na buyer in good faith si Belinda.
    Kailangan bang isauli ni Reygan kay Belinda ang halaga ng binayad niya para sa lupa? Oo, inutusan ng Korte Suprema si Reygan na isauli kay Belinda ang halaga ng binayad niya upang maiwasan ang unjust enrichment.
    Paano nakaapekto ang retroactive application ng Family Code sa kaso? Dahil walang vested rights na nakuha bago ang Family Code, naging sakop ang kaso sa mga probisyon nito na nagpapawalang-bisa sa transaksyon.

    Ang desisyon ng Korte Suprema sa kasong ito ay nagbibigay linaw sa mga batas na dapat sundin sa mga transaksyon ng ari-ariang konjugal. Mahalaga na malaman ng publiko ang mga batas na ito upang maprotektahan ang kanilang mga karapatan at maiwasan ang mga problema sa hinaharap.

    For inquiries regarding the application of this ruling to specific circumstances, please contact ASG Law through contact or via email at frontdesk@asglawpartners.com.

    Disclaimer: This analysis is provided for informational purposes only and does not constitute legal advice. For specific legal guidance tailored to your situation, please consult with a qualified attorney.
    Source: Belinda Alexander vs. Spouses Jorge and Hilaria Escalona, G.R. No. 256141, July 19, 2022

  • Kasunduan sa Upa na Walang Pahintulot ng Asawa: Pagpapawalang-Bisa Batay sa Kodigo ng Pamilya

    Ang desisyon na ito ay tungkol sa bisa ng isang kasunduan sa upa na nilagdaan ng isang asawa nang walang nakasulat na pahintulot ng kanyang asawa, na isa ring co-owner ng ari-arian. Ipinasiya ng Korte Suprema na ang nasabing kasunduan ay walang bisa. Ang kasong ito ay nagbibigay-diin sa kahalagahan ng pagkuha ng nakasulat na pahintulot ng mag-asawa sa mga transaksyon na may kinalaman sa ari-arian ng mag-asawa. Kung walang pahintulot, ang transaksyon ay maaaring mapawalang-bisa, na nagbibigay-proteksyon sa interes ng mag-asawa at nagtataguyod ng legal na katiyakan sa mga transaksyon sa ari-arian.

    Kasunduan sa Upa: Kailangan Ba Talaga ang Pag-Sang-ayon ng Asawa?

    Ang kasong ito ay nagsimula sa pagitan nina Dennis T. Uy Tuazon at Myra V. Fuentes, na parehong nagmamay-ari ng lupa at gusali na inuupahan sa World Wiser International, Inc. at Jerzon Manpower and Trading, Inc., mga kompanyang pag-aari ni Tuazon. Nilagdaan ni Tuazon ang mga kontrata ng upa nang walang pahintulot ni Fuentes. Kaya, naghain si Fuentes ng kaso upang ipawalang-bisa ang mga kasunduan. Ang pangunahing tanong ay kung ang kasunduan sa upa na nilagdaan ng isang asawa nang walang pahintulot ng isa pang asawa, na isa ring co-owner, ay may bisa. Ayon sa Korte Suprema, ito ay walang bisa.

    Ang Korte Suprema ay nagpaliwanag na ang Artikulo 124 ng Family Code ay nagtatakda na ang pangangasiwa at paggamit ng ari-arian ng mag-asawa ay dapat na magkasama. Sa kaso ng hindi pagkakasundo, ang desisyon ng asawa ay mananaig, ngunit ang asawa ay may karapatang maghain ng aksyon sa korte sa loob ng limang taon mula sa petsa ng kontrata. Gayunpaman, ang kapangyarihan ng pamamahala ay hindi kasama ang kapangyarihan na magbenta o mag-encumber nang walang pahintulot ng korte o nakasulat na pahintulot ng asawa. Kung walang pahintulot o awtoridad ng korte, ang disposisyon o encumbrance ay walang bisa. Sa madaling salita, ang nakasulat na pahintulot ng asawa ay kailangan, at kung wala ito, ang disposisyon ng ari-arian ay walang bisa.

    Art. 124. The administration and enjoyment of the conjugal partnership property shall belong to both spouses jointly. In case of disagreement, the husband’s decision shall prevail, subject to recourse to the court by the wife for a proper remedy, which must be availed of within five years from the date of the contract implementing such decision.

    In the event that one spouse is incapacitated or otherwise unable to participate in the administration of the conjugal properties, the other spouse may assume sole powers of administration. These powers do not include the powers of disposition or encumbrance which must have the authority of the court or the written consent of the other spouse. In the absence of such authority or consent the disposition or encumbrance shall be void.

    Sinabi ng Korte Suprema na ang batas ay malinaw at hindi nangangailangan ng interpretasyon. Ang malinaw na kahulugan ng batas ay dapat sundin. Sa mga naunang kaso, tulad ng Jader-Manalo v. Camaisa at Alejo v. Sps. Cortez, et al, idineklara rin ng Korte Suprema na walang bisa ang pagbebenta ng ari-arian ng mag-asawa dahil walang nakasulat na pahintulot ng asawa. Kahit na alam ng asawa ang transaksyon o nakilahok sa negosasyon, hindi ito maituturing na sapat na pahintulot. Kailangan pa rin ang nakasulat na pahintulot. Hindi sapat na alam lang o sumasang-ayon ang isang asawa sa isang transaksyon. Kailangan ang nakasulat na pahintulot upang maprotektahan ang karapatan ng bawat isa sa ari-arian ng mag-asawa.

    Idinagdag pa ng Korte Suprema na kahit na sa ilang mga kaso ay hindi nito literal na sinunod ang isang probisyon ng batas upang maiwasan ang hindi makatarungan o absurdong resulta, ang kasong ito ay hindi nagbibigay ng ganoong sitwasyon. Sa katunayan, ang Artikulo 124 ng Family Code ay naglalayong protektahan ang ari-arian ng mag-asawa mula sa iresponsableng paggastos ng isa sa kanila. Dahil dito, kailangang sundin ang proseso kung paano dapat gawin ang transaksyon sa ari-arian nang walang pahintulot ng asawa, kung hindi kaya ng asawa na makilahok sa pamamahala nito.

    Hinggil naman sa argumento ng mga petitioner na dapat isinangguni ang kaso sa judicial dispute resolution, sinabi ng Korte Suprema na hindi nito binabale-wala ang mga proceedings sa mababang hukuman. Ang judicial dispute resolution ay ginagawa lamang kung may posibilidad na magkasundo ang mga partido. Sa kasong ito, tinanggihan ng RTC ang kahilingan dahil nakita nito na walang posibilidad na magkasundo ang mga partido dahil sa pag-uugali ng mga petitioner sa mediation proceedings. Dagdag pa, binanggit ng Korte Suprema na ang mga petitioner ay hindi lumitaw sa mediation, kaya hindi na nila maaaring kuwestiyunin ang proseso.

    FAQs

    Ano ang pangunahing isyu sa kasong ito? Kung ang kasunduan sa upa na nilagdaan ng isang asawa nang walang nakasulat na pahintulot ng isa pang asawa ay may bisa.
    Ano ang sinabi ng Korte Suprema tungkol sa isyu? Idineklara ng Korte Suprema na walang bisa ang kasunduan sa upa dahil walang nakasulat na pahintulot ng asawa, alinsunod sa Artikulo 124 ng Family Code.
    Bakit kailangan ang nakasulat na pahintulot ng asawa? Kailangan ang nakasulat na pahintulot upang maprotektahan ang karapatan ng bawat isa sa ari-arian ng mag-asawa.
    Sapat na ba na alam lang ng asawa ang transaksyon? Hindi, hindi sapat na alam lang ng asawa ang transaksyon. Kailangan ang nakasulat na pahintulot.
    Mayroon bang eksepsiyon sa patakaran na ito? Kung hindi kaya ng asawa na makilahok sa pamamahala ng ari-arian, kailangang kumuha ng pahintulot sa korte bago isagawa ang transaksyon.
    Ano ang epekto ng desisyon na ito sa mga kasunduan sa upa? Ang mga kasunduan sa upa na may kinalaman sa ari-arian ng mag-asawa ay kailangang may nakasulat na pahintulot ng asawa. Kung wala, ang kasunduan ay maaaring mapawalang-bisa.
    Ano ang mangyayari kung walang judicial dispute resolution na nangyari sa kaso? Hindi nito binabale-wala ang mga proceedings sa mababang hukuman, lalo na kung ang mga partido ay may pagkakataon na marinig ang kanilang mga panig.
    Ano ang implikasyon ng pagkabigo na dumalo sa mediation? Ang pagkabigo na dumalo sa mediation ay maaaring magpahiwatig ng kawalan ng interes sa pag-areglo, at ang partido na hindi dumalo ay maaaring mahirapan na kuwestiyunin ang proseso.

    Sa konklusyon, ang desisyon na ito ay nagbibigay-diin sa kahalagahan ng nakasulat na pahintulot ng asawa sa mga transaksyon na may kinalaman sa ari-arian ng mag-asawa. Ang pagkuha ng nakasulat na pahintulot ay nagbibigay-proteksyon sa karapatan ng mag-asawa at nagtataguyod ng legal na katiyakan.

    For inquiries regarding the application of this ruling to specific circumstances, please contact ASG Law through contact or via email at frontdesk@asglawpartners.com.

    Disclaimer: This analysis is provided for informational purposes only and does not constitute legal advice. For specific legal guidance tailored to your situation, please consult with a qualified attorney.
    Source: Dennis T. Uy Tuazon, et al. v. Myra V. Fuentes, G.R. No. 241699, August 04, 2021

  • Pagpapawalang-bisa ng Bentahan: Kailangan Ba ang Pagsang-ayon ng Asawa sa Pagbebenta ng Ari-ariang Conjugal?

    Pinagtibay ng Korte Suprema na walang bisa ang bentahan ng ari-ariang conjugal kung walang pahintulot ng asawa. Ayon sa desisyon, hindi sapat na magkahiwalay ang mag-asawa upang payagan ang isang asawa na magbenta ng ari-arian nang walang pagsang-ayon ng isa. Ang kasong ito ay nagbibigay-diin sa kahalagahan ng pagprotekta sa karapatan ng bawat asawa sa ari-arian na nakuha sa panahon ng kasal, at nagpapakita kung paano dapat isaalang-alang ng mga bumibili ng ari-arian ang marital status ng nagbebenta.

    Benta ng Lupa Nang Walang Pagsang-ayon ng Asawa: Ang Kwento ng Anastacio vs. Coloma

    Sa kasong ito, pinagtatalunan ang isang lupa na dating pag-aari ng mag-asawang Juan at Juliana Coloma. Pagkamatay ng mag-asawa, kinwestyon ng kanilang mga tagapagmana ang isang Deed of Absolute Sale (DAS) kung saan ibinenta umano ni Juan ang lupa sa mga mag-asawang Romeo at Norma Anastacio. Ayon sa mga tagapagmana, peke ang pirma ng kanilang ama sa kasulatan at walang pahintulot ang kanilang ina sa bentahan. Iginiit naman ng mga Anastacio na sila ang may-ari ng lupa dahil sa DAS at hindi na kailangan ang pahintulot ni Juliana dahil matagal nang hiwalay ang mag-asawa.

    Ayon sa Korte Suprema, ang ari-arian na nakuha sa panahon ng kasal ay ipinagpapalagay na conjugal property, maliban kung mapatunayan na ito ay pag-aari lamang ng isa sa mga asawa. Ang Article 116 ng Family Code ay nagsasaad:

    ART. 116. All property acquired during the marriage, whether the acquisition appears to have been made, contracted or registered in the name of one or both spouses, is presumed to be conjugal unless the contrary is proved.

    Dahil napatunayang ang lupa ay nakuha noong kasal pa sina Juan at Juliana, dapat patunayan ng mga Anastacio na ito ay pag-aari lamang ni Juan. Nabigo silang gawin ito, kaya nanatiling conjugal ang ari-arian. Building on this principle, ipinaliwanag ng korte na dahil conjugal property ang lupa, kailangan ang pahintulot ni Juliana sa pagbebenta nito. Hindi sapat na magkahiwalay ang mag-asawa upang balewalain ang requirement na ito. Ang Article 124 ng Family Code ay malinaw na nagsasaad na walang bisa ang pagbebenta ng conjugal property kung walang pahintulot ng asawa:

    ART. 124. These powers [of administration] do not include disposition or encumbrance without authority of the court or the written consent of the other spouse. In the absence of such authority or consent, the disposition or encumbrance shall be void.

    Dahil walang pahintulot si Juliana, ang Deed of Absolute Sale sa pagitan ni Juan at ng mga Anastacio ay walang bisa. Hindi rin binigyang-pansin ng korte ang argumento ng mga Anastacio na sila ay good faith buyers dahil dapat nagduda na sila dahil sa hiwalay na nga ang mag-asawa.

    Hindi nakatulong sa mga Anastacio na hindi rin sila humiling na maibalik sa kanila ang perang ibinayad nila kay Juan kung sakaling mapawalang-bisa ang bentahan. Ang kanilang listahan ng mga bayad ay self-serving rin dahil walang pirma ni Juan at may mga bayad pa na hindi naman related sa bentahan ng lupa.

    Ultimately, the Court upheld the decision of the Court of Appeals, emphasizing the importance of spousal consent in the disposition of conjugal properties and safeguarding the rights of each spouse in marital assets.

    FAQs

    Ano ang pangunahing isyu sa kasong ito? Kung valid ba ang bentahan ng conjugal property kung walang pahintulot ng asawa.
    Ano ang conjugal property? Ito ay ari-arian na nakuha ng mag-asawa sa panahon ng kanilang kasal.
    Kailangan ba ang pahintulot ng asawa sa pagbebenta ng conjugal property? Oo, maliban kung may court order na nagpapahintulot sa pagbebenta.
    Ano ang mangyayari kung ibenta ang conjugal property nang walang pahintulot ng asawa? Ang bentahan ay walang bisa.
    Nakakaapekto ba ang paghihiwalay ng mag-asawa sa requirement na kailangan ang pahintulot? Hindi, kailangan pa rin ang pahintulot kahit hiwalay na ang mag-asawa.
    Ano ang dapat gawin ng isang taong bibili ng ari-arian mula sa isang kasal na tao? Dapat siguraduhin na may pahintulot ang asawa sa pagbebenta.
    Ano ang naging basehan ng Korte Suprema sa pagdesisyon sa kaso? Ang Family Code, partikular ang Article 116 at 124.
    Maari bang bawiin ng bumili ang kanyang ibinayad sa nagbenta kung mapawalang bisa ang transaksyon? Maari kung siya ay itinuring na “good faith buyer.” Subalit sa kasong ito, hindi itinuring na good faith buyer ang petitioner.

    Ang desisyon na ito ay nagbibigay-diin sa kahalagahan ng pag-alam sa mga legal na aspeto ng pagbili at pagbebenta ng ari-arian, lalo na kung ito ay may kinalaman sa mag-asawa. Mahalagang kumonsulta sa abogado upang masiguro na ang lahat ng transaksyon ay naaayon sa batas at upang maprotektahan ang iyong mga karapatan.

    For inquiries regarding the application of this ruling to specific circumstances, please contact ASG Law through contact or via email at frontdesk@asglawpartners.com.

    Disclaimer: This analysis is provided for informational purposes only and does not constitute legal advice. For specific legal guidance tailored to your situation, please consult with a qualified attorney.
    Source: SPOUSES ROMEO ANASTACIO, SR. AND NORMA T. ANASTACIO VS. HEIRS OF THE LATE SPOUSES JUAN F. COLOMA AND JULIANA PARAZO, G.R. No. 224572, August 27, 2020

  • Pagpapawalang-bisa ng Bentahan ng Ari-ariang Conjugal: Hanggang Kailan Maaaring Kumilos ang Asawa?

    Ang kasong ito ay tumatalakay sa proteksyon ng karapatan ng isang asawa sa ari-ariang conjugal at kung hanggang kailan niya maaaring kwestyunin ang pagbebenta nito ng kanyang asawa nang walang kanyang pahintulot. Ang desisyon ng Korte Suprema ay naglilinaw sa mga panuntunan ukol sa bisa ng bentahan ng ari-ariang conjugal na ginawa bago magkabisa ang Family Code, partikular na ang epekto ng kawalan ng pahintulot ng asawa sa nasabing transaksyon. Itinatakda rin nito ang pagkakaiba sa pagitan ng void at voidable na mga kontrata sa konteksto ng mga ari-ariang conjugal, at ang implikasyon nito sa prescriptive period para sa paghahabla.

    Pagbebenta ng Ari-ariang Conjugal: Ang Usapin ng Pahintulot at Preskripsyon

    Ang kaso ay nagsimula nang magsampa ng reklamo si Virginia Dy Aramburo, kasama ang ibang respondent, laban kay Corazon Aramburo Ko, para mabawi ang pagmamay-ari ng pitong lote sa Tabaco City, Albay. Iginiit ni Virginia na ang mga lupain ay nakuha nila ng kanyang asawang si Simeon, kasama sina Corazon at kanyang asawa, mula sa isang Deed of Cession. Dagdag pa niya, nagkaroon ng Deed of Cession pabor sa mga tagapagmana ni Augusto Aramburo (kapatid ni Corazon at Simeon). Ayon kay Virginia, ginamit ni Corazon ang mga palsipikadong dokumento para mailipat ang buong titulo sa kanyang pangalan lamang, kaya’t nawalan sila ng kanilang bahagi.

    Depensa naman ni Corazon, ang mga lupain ay galing sa kanyang mga magulang, at isinuko lang sa kanila ni Simeon. Inamin niya na nagawa ang Deed of Cession para sa mga tagapagmana ni Augusto, ngunit binawi rin nila ito. Sinabi pa ni Corazon na binili ni Simeon ang kanyang parte noong 1974, kaya’t siya na ang nag-iisang may-ari. Ang pinakamahalagang punto rito ay ang pagbebenta ni Simeon ng kanyang parte kay Corazon nang walang pahintulot ni Virginia.

    Pinaboran ng Regional Trial Court (RTC) si Virginia, at sinabing peke ang pirma ni Virginia sa Deed of Absolute Sale. Sinang-ayunan ito ng Court of Appeals (CA). Umakyat ang kaso sa Korte Suprema (SC) dahil sa isyu ng co-ownership at ang bisa ng pagpapawalang-bisa ng mga titulo.

    Napagdesisyunan ng Korte Suprema na ang batas na dapat sundin dito ay ang lumang Civil Code, dahil ang mga pangyayari ay bago pa nagkabisa ang Family Code. Sa ilalim ng lumang Civil Code, ang lahat ng ari-arian ng mag-asawa ay ipinagpapalagay na conjugal, maliban na lamang kung mapatunayang eksklusibo itong pag-aari ng isa sa kanila. Ibig sabihin, kailangang patunayan ni Corazon, o ng kanyang mga tagapagmana, na ang mga lupain ay hindi conjugal.

    Ayon sa Korte Suprema, bigo ang kampo ni Corazon na patunayang eksklusibo niyang pag-aari ang mga lupain. Hindi sapat ang argumento na pangalan lang ni Virginia ang nakalagay sa Deed of Cession, o na hindi isinama ang mga lupain sa kaso ng paghihiwalay ng ari-arian nina Simeon at Virginia.

    Mahalagang punto rito na natuklasan ng korte na ang pagbebenta ni Simeon ng parte ni Augusto ay walang bisa, dahil hindi naman kanya ang parteng iyon. Sa ilalim ng prinsipyo ng Nemo dat quod non habet, hindi mo maibibigay ang hindi sa iyo.

    Sa kabilang banda, ang pagbebenta ni Simeon ng conjugal property nila ni Virginia nang walang pahintulot niya ay voidable lamang. Sa ilalim ng lumang Civil Code, mayroon sanang sampung taon si Virginia para ipawalang-bisa ang bentahan. Dahil lumipas na ang sampung taon bago siya naghain ng kaso, hindi na niya maaaring ipawalang-bisa ang bentahan. Ngunit maaari pa rin niyang habulin ang halaga ng kanyang parte sa ari-arian.

    FAQs

    Ano ang pangunahing isyu sa kasong ito? Ang pangunahing isyu ay kung maaaring ipawalang-bisa ang bentahan ng ari-ariang conjugal na ginawa ng asawa nang walang pahintulot ng kanyang kabiyak, at kung ano ang mga legal na remedyo na maaaring gawin ng asawa.
    Ano ang ibig sabihin ng "ari-ariang conjugal?" Ang ari-ariang conjugal ay tumutukoy sa mga ari-arian na nakuha ng mag-asawa sa loob ng kanilang pagsasama, sa pamamagitan ng kanilang pagsisikap o pinaghirapan. Ito ay shared property maliban kung napatunayan na ito ay personal na pag-aari ng isa sa kanila.
    Ano ang sinasabi ng lumang Civil Code tungkol sa pagbebenta ng ari-ariang conjugal? Ayon sa lumang Civil Code, kailangan ang pahintulot ng asawa bago maibenta o maisanla ang ari-ariang conjugal. Kung walang pahintulot, ang bentahan ay voidable, hindi void.
    Ano ang pagkakaiba ng "void" at "voidable"? Ang kontratang void ay walang bisa mula sa simula pa lang, at walang legal na epekto. Samantala, ang kontratang voidable ay may bisa hangga’t hindi ito kinukuwestyon o pinapawalang-bisa ng isang partido.
    Ano ang prescriptive period para kuwestyunin ang bentahan? Sa ilalim ng lumang Civil Code, mayroong 10 taon ang asawa para kuwestyunin ang bentahan ng ari-ariang conjugal na ginawa nang walang kanyang pahintulot, simula sa petsa ng bentahan.
    Ano ang nangyari sa kaso ni Virginia? Dahil lumipas na ang 10 taon bago siya nagsampa ng kaso, hindi na niya maaaring ipawalang-bisa ang bentahan. Ngunit maaari pa rin niyang habulin ang halaga ng kanyang parte sa ari-arian.
    Ano ang aral na makukuha sa kasong ito? Mahalaga ang pahintulot ng asawa sa pagbebenta ng ari-ariang conjugal. Kailangang kumilos agad ang asawa kung hindi siya pumapayag sa bentahan, dahil mayroon lamang siyang limitadong panahon para gawin ito.
    Paano kung naganap ang bentahan matapos magkabisa ang Family Code? Sa ilalim ng Family Code, kailangan ang written consent ng mag-asawa para maibenta ang ari-ariang conjugal. Kung walang written consent, ang bentahan ay void.

    Sa huli, nilinaw ng Korte Suprema ang kahalagahan ng pahintulot ng mag-asawa sa mga transaksyon ng ari-ariang conjugal, at nagbigay-linaw sa mga panuntunan ng preskripsyon sa ilalim ng lumang Civil Code. Mahalaga ang kasong ito sa mga mag-asawa, lalo na sa pagprotekta ng kanilang karapatan sa mga ari-ariang pinagsamahan.

    For inquiries regarding the application of this ruling to specific circumstances, please contact ASG Law through contact or via email at frontdesk@asglawpartners.com.

    Disclaimer: This analysis is provided for informational purposes only and does not constitute legal advice. For specific legal guidance tailored to your situation, please consult with a qualified attorney.
    Source: Ko v. Aramburo, G.R. No. 190995, August 09, 2017

  • Benta ng Ari-ariang Conjugal: Kailangan Ba ang Pagpayag ng Asawa?

    Nilinaw ng Korte Suprema na ang pagbebenta ng ari-ariang conjugal (ari-arian ng mag-asawa) ay walang bisa kung walang nakasulat na pahintulot mula sa parehong asawa. Ang kasunduan sa pagbenta ay ituturing lamang na isang tuloy-tuloy na alok (continuing offer) na maaaring maging ganap lamang kung papayag ang hindi pumirmang asawa o pahintulutan ng korte bago bawiin ang alok. Kaya, ang kawalan ng nakasulat na pahintulot ay nagiging sanhi upang ang transaksyon ay maging walang bisa.

    Kasunduan sa Benta ng Lupa: Balido Ba Kung Walang Lagda ng Asawa?

    Ang kasong ito ay tungkol sa isang lote na pag-aari ng mag-asawang Leonardo. Si Jacinta, ang asawa, ay pumasok sa isang kasunduan (Kasunduan) na ibenta ang lote sa kanyang kapatid, si Dolores Alejo, nang walang pahintulot ng kanyang asawang si Jorge. Nang malaman ito ni Jorge, tinutulan niya ang kasunduan, ngunit kalaunan ay nagpadala rin siya ng sulat kay Dolores na humihiling ng pagbabayad ng balanse, bagaman may pagbabago sa presyo. Dahil dito, ibinenta ng mag-asawa ang lote sa mag-asawang Cortez. Kaya naghain si Dolores ng kaso upang mapawalang-bisa ang benta sa mag-asawang Cortez, na sinasabing balido ang unang Kasunduan dahil sa mga aksyon ni Jorge. Ang pangunahing tanong dito ay kung may bisa ba ang Kasunduan sa pagitan ni Jacinta at Dolores, lalo na’t walang pahintulot si Jorge.

    Pinagtibay ng Korte Suprema ang desisyon ng Court of Appeals na nagpapawalang-bisa sa unang Kasunduan dahil sa kawalan ng nakasulat na pahintulot ni Jorge. Ayon sa Artikulo 124 ng Family Code, malinaw na ang pagbebenta ng ari-ariang conjugal nang walang nakasulat na pahintulot ng asawa ay walang bisa. Kahit pa may “patuloy na alok,” hindi ito naging ganap na kontrata dahil hindi ito tinanggap ni Jorge. Narito ang sinasabi ng batas:

    Artikulo 124. Ang pangangasiwa at pagtatamasa ng ari-ariang sosyo-conjugal ay dapat na magkasanib na pagmamay-ari ng parehong asawa. Kung may hindi pagkakasundo, ang desisyon ng asawang lalaki ang mananaig, maliban kung ang asawang babae ay dumulog sa hukuman sa loob ng limang taon mula sa petsa ng kontrata.

    Kung ang isa sa mag-asawa ay walang kapasidad o hindi makasali sa pangangasiwa ng ari-ariang conjugal, ang isa pang asawa ay maaaring mag-isang mangasiwa. Ngunit hindi kasama rito ang pagdispose o pag-encumber maliban kung may awtoridad mula sa korte o nakasulat na pahintulot ng asawa. Kung walang awtoridad o pahintulot, ang pagdispose o pag-encumber ay walang bisa. Gayunpaman, ang transaksyon ay ituturing na patuloy na alok mula sa pumapayag na asawa at sa ikatlong partido, at maaaring maging ganap na kontrata kapag tinanggap ito ng isa pang asawa o pahintulutan ng korte bago bawiin ang alok ng sinuman sa nag-alok.

    Binigyang-diin ng Korte na ang unang sulat ni Jorge na tumututol sa kasunduan ay malinaw na pagtutol dito. Ang pangalawang sulat, kung saan binago niya ang mga termino ng pagbabayad at presyo, ay itinuring na counter-offer, at hindi pagtanggap sa orihinal na kasunduan. Kahit na sinasabi ni Dolores na sa pagpayag ni Jorge na manirahan siya sa lote, ay nangangahulugan nang pagtanggap, binigyang diin ng Korte Suprema na kailangan pa rin dito ang nakasulat na pahintulot. Ito ang patunay na ang pakikilahok o kaalaman sa negosasyon ay hindi nangangahulugang pahintulot.

    Bagamat walang bisa ang kasunduan, binigyang-diin ng Korte na si Dolores ay isang possessor in good faith dahil naniwala siyang may karapatan siya sa ari-arian. Dahil dito, may karapatan siyang mabawi ang kanyang naibayad na halaga na PHP 300,000 mula sa mag-asawang Leonardo, kasama ang legal na interes hanggang sa mabayaran ito nang buo. May karapatan din siyang bayaran para sa mga pagpapabuti na ginawa niya sa lote, at may karapatan siyang manatili sa ari-arian hanggang hindi siya nababayaran.

    FAQs

    Ano ang pangunahing isyu sa kasong ito? Kung balido ang isang kasunduan sa pagbenta ng ari-ariang conjugal kung walang nakasulat na pahintulot ang isa sa mag-asawa. Ito ay tumutukoy kung ang kasunduan ay maituturing na ganap at may bisa sa ilalim ng batas.
    Ano ang sinabi ng Family Code tungkol dito? Ayon sa Artikulo 124 ng Family Code, ang pagbebenta ng ari-ariang conjugal ay walang bisa kung walang nakasulat na pahintulot mula sa asawa. Itinuturing itong “continuing offer” hanggang sa pumayag ang asawa o korte.
    Ano ang ibig sabihin ng “continuing offer”? Ito ay isang alok na maaaring tanggapin sa hinaharap. Sa konteksto ng kasong ito, ang kasunduan ay hindi pa ganap hanggang sa pumayag ang asawang hindi pumirma.
    Bakit hindi itinuring na pagpayag ang mga aksyon ni Jorge? Dahil ang unang sulat ni Jorge ay malinaw na pagtutol, at ang pangalawang sulat ay nagbago ng mga termino, hindi ito maituturing na pagtanggap sa orihinal na kasunduan. Kailangan dito ang malinaw na nakasulat na pagpayag.
    Ano ang karapatan ni Dolores bilang “possessor in good faith”? Bilang isang nagmamay-ari nang may mabuting loob, may karapatan siyang mabawi ang kanyang naibayad at bayaran para sa mga pagpapabuti na ginawa niya sa lote. May karapatan din siyang manatili sa ari-arian hanggang mabayaran siya.
    Paano makakabawi si Dolores ng kanyang pera? Dapat bayaran siya ng mag-asawang Leonardo ng PHP 300,000 kasama ang legal na interes, at dapat ding bayaran siya para sa halaga ng mga pagpapabuti na ginawa niya sa lote.
    May epekto ba ang desisyong ito sa ibang mag-asawa? Oo, nilinaw nito na ang pagbenta ng ari-ariang conjugal nang walang nakasulat na pahintulot ay walang bisa. Dapat tiyakin ng mag-asawa na may pahintulot ang parehong partido bago magbenta ng ari-arian.
    Ano ang implikasyon ng desisyong ito sa mga bumibili ng lupa? Dapat tiyakin ng mga bumibili na ang lahat ng may-ari ng ari-arian ay nagbigay ng pahintulot sa pagbenta. Mahalaga ang due diligence upang maiwasan ang problema sa hinaharap.

    Sa kabuuan, binigyang-diin ng kasong ito ang kahalagahan ng nakasulat na pahintulot sa pagbebenta ng ari-ariang conjugal. Ang kawalan nito ay nagiging sanhi upang ang transaksyon ay maging walang bisa, bagamat may proteksyon ang batas sa mga nagmamay-ari nang may mabuting loob.

    For inquiries regarding the application of this ruling to specific circumstances, please contact ASG Law through contact or via email at frontdesk@asglawpartners.com.

    Disclaimer: This analysis is provided for informational purposes only and does not constitute legal advice. For specific legal guidance tailored to your situation, please consult with a qualified attorney.
    Source: Dolores Alejo v. Spouses Ernesto Cortez and Priscilla San Pedro, Spouses Jorge Leonardo and Jacinta Leonardo and the Register of Deeds of Bulacan, G.R. No. 206114, June 19, 2017