Tag: pagpapalit ng pangalan

Karapatan sa Pagpalit ng Pangalan: Pagtatakda ng Kagustuhan Laban sa Nakasanayan

Pinagtibay ng Korte Suprema na ang isang tao ay maaaring magpalit ng pangalan kung ito ay makakaiwas sa kalituhan at kung ang pangalang nais ipalit ay ginagamit na niya sa mahabang panahon. Sa desisyong ito, pinayagan ang isang dating Filipino na magpalit ng kanyang apelyido sa birth certificate dahil ang apelyidong ginagamit niya simula pagkabata ay hindi ang nakasulat sa kanyang birth certificate. Ang desisyon na ito ay nagbibigay-diin sa kahalagahan ng pagkilala sa sariling identidad at ang epekto nito sa pang-araw-araw na buhay ng isang tao, na nagpapakita na ang pangalan ay hindi lamang isang salita, kundi isang mahalagang bahagi ng pagkakakilanlan.

Pangalan ba’y Tatak ng Pagkatao?: Kuwento ng Paghahanap ni Kimric sa Sariling Pangalan

Ang kasong ito ay tungkol kay Kimric Casayuran Tan, isang dating Filipino na naghain ng petisyon upang palitan ang kanyang pangalan sa kanyang birth certificate. Bagama’t ang nakasulat na apelyido sa kanyang birth certificate ay “Tan,” hindi niya ito ginamit kailanman. Sa halip, kilala siya bilang “Kimric Florendo Casayuran,” na siyang ginamit niya sa kanyang pag-aaral, trabaho, at maging sa kanyang pagpapakasal.

Ayon kay Kimric, nalaman lamang niya ang tungkol sa apelyidong “Tan” noong 2009 nang inaayos niya ang mga papeles ng kanyang asawa at anak sa isang embassy. Iginiit niya na ang kanyang ina ang nagpatala sa kanya sa paaralan, at ipinapalagay niya na ang kanyang ina ay nagsumite ng kanyang birth certificate. Kaya naman, nang mag-renew siya ng kanyang driver’s license noong 2010, sinabihan siya ng Land Transportation Office na kailangan muna niyang mag-secure ng mga dokumento upang mapalitan ang kanyang pangalan.

Dahil dito, naghain siya ng petisyon para sa pagpapalit ng pangalan sa Regional Trial Court (RTC) ng Las Piñas City. Ang RTC at Court of Appeals (CA) ay parehong ibinasura ang petisyon. Kaya naman, dinala ni Kimric ang kanyang kaso sa Korte Suprema.

Sa pagdinig ng kaso, tinalakay ng Korte Suprema ang kahalagahan ng pangalan sa pagkakakilanlan ng isang tao. Ayon sa Korte, ang pangalan ay hindi lamang isang salita, kundi ito ay simbolo ng pagkatao at nagbibigay-daan upang makilala ang isang indibidwal sa lipunan. Binigyang-diin ng Korte na ang pagpapalit ng pangalan ay isang pribilehiyo, hindi isang karapatan, at dapat lamang pahintulutan kung may sapat at makatwirang dahilan.

Isa sa mga naging basehan ng Korte Suprema sa pagpabor kay Kimric ay ang kanyang matagal nang paggamit ng pangalang Kimric Florendo Casayuran. Ipinakita niya ang kanyang mga dokumento, tulad ng passport, school records, at marriage certificate, kung saan nakasulat ang pangalang ito. Ayon sa Korte, ang paggamit ng pangalang “Tan” ay magdudulot lamang ng kalituhan dahil hindi ito ang pangalang kilala sa kanya ng kanyang pamilya, kaibigan, at komunidad. Ito ang pangalan na nagbigay sa kanya ng identidad sa loob ng maraming taon.

Bukod dito, binigyang-diin din ng Korte Suprema na ang pagpapalit ng pangalan ay hindi makaaapekto sa kanyang pagiging anak ni Carlos Tan. Nakasaad pa rin sa kanyang birth certificate ang pangalan ng kanyang ama, kaya’t hindi magkakaroon ng pagdududa sa kanyang pinagmulan. Ang pagpapalit ng pangalan ay isang personal na desisyon na may layuning mapagtibay ang kanyang pagkakakilanlan at maiwasan ang kalituhan.

Dahil sa mga nabanggit na dahilan, pinaboran ng Korte Suprema ang petisyon ni Kimric at pinayagan siyang ipalit ang kanyang pangalan sa Kimric Florendo Casayuran.

FAQs

Ano ang pangunahing isyu sa kasong ito?	Ang pangunahing isyu ay kung dapat bang payagan si Kimric na ipalit ang kanyang pangalan sa kanyang birth certificate mula “Kimric Casayuran Tan” sa “Kimric Florendo Casayuran.”
Bakit hindi gusto ni Kimric ang kanyang apelyidong “Tan”?	Hindi niya ginamit ang apelyidong “Tan” dahil hindi niya nakilala ang kanyang ama at ang apelyidong ginamit niya mula pagkabata ay “Casayuran,” apelyido ng kanyang ina.
Anong mga dokumento ang ipinakita ni Kimric upang patunayan na ginagamit niya ang pangalang “Kimric Florendo Casayuran”?	Nagpakita siya ng passport, school records, driver’s license, marriage certificate, at birth certificate ng kanyang anak, kung saan lahat nakasulat ang pangalang “Kimric Florendo Casayuran.”
Ano ang sinabi ng Korte Suprema tungkol sa kahalagahan ng pangalan?	Ayon sa Korte Suprema, ang pangalan ay hindi lamang isang salita kundi ito ay simbolo ng pagkatao at nagbibigay-daan upang makilala ang isang indibidwal sa lipunan.
Maaari bang makaapekto ang pagpapalit ng pangalan sa pagiging anak ng isang tao?	Hindi, ayon sa Korte Suprema, ang pagpapalit ng pangalan ay hindi makaaapekto sa pagiging anak o pagbabago sa relasyon ng pamilya.
Ano ang naging basehan ng Korte Suprema sa pagpabor kay Kimric?	Ang basehan ng Korte ay ang matagal nang paggamit ni Kimric ng pangalang “Kimric Florendo Casayuran” at ang kalituhan na maaaring idulot kung gagamitin niya ang apelyidong “Tan.”
Ano ang ibig sabihin ng desisyon na ito para sa ibang tao na gustong magpalit ng pangalan?	Ang desisyon na ito ay nagpapakita na ang Korte Suprema ay handang paboran ang petisyon para sa pagpapalit ng pangalan kung may sapat at makatwirang dahilan, tulad ng pag-iwas sa kalituhan.
May epekto ba sa citizenship ang pagpalit ng pangalan?	Wala. Ayon sa Korte Suprema ang pagpalit ng pangalan ay hindi nakaaapekto sa citizenship ng isang tao.

Sa huli, ipinakita ng kasong ito na ang pangalan ay higit pa sa isang simpleng pagkakakilanlan. Ito ay sumasalamin sa ating pagkatao at nakakaapekto sa ating relasyon sa lipunan. Ang desisyon ng Korte Suprema ay nagbigay-diin sa karapatan ng isang indibidwal na magdesisyon para sa kanyang sarili, na nagpapahalaga sa pagkilala ng sariling identidad. Sa pamamagitan ng pagkilala at paggalang sa kagustuhan ni Kimric, ipinakita ng Korte ang pangangalaga sa integridad ng isang tao.

For inquiries regarding the application of this ruling to specific circumstances, please contact ASG Law through contact or via email at frontdesk@asglawpartners.com.

Disclaimer: This analysis is provided for informational purposes only and does not constitute legal advice. For specific legal guidance tailored to your situation, please consult with a qualified attorney.
Source: Kimric Casayuran Tan vs. The Local Civil Registrar of Makati City, G.R. No. 222857, November 10, 2021

Nobyembre 10, 2021

Apelyido: Hindi Basta-Basta Nababago, Kailangan ng Mabigat na Dahilan

Sa desisyon ng Korte Suprema sa kasong Santos v. Republic, ipinaliwanag na ang pagpapalit ng apelyido ay hindi basta-basta pinapayagan. Kailangan itong dumaan sa legal na proseso at mayroong sapat at makatwirang dahilan. Sa kasong ito, hiniling ng petitioner na palitan ang kanyang apelyido mula “Santos” patungong “Revilla” ngunit ito ay tinanggihan dahil walang sapat na basehan ayon sa batas. Kailangan mapatunayan na may malaking abala o kaguluhan na idudulot ang kasalukuyang apelyido upang pahintulutan ang pagbabago.

Kung Bakit Hindi Sapat ang Kagustuhan Para Palitan ang Apelyido

Si Francis Luigi G. Santos ay naghain ng petisyon upang palitan ang kanyang apelyido sa kanyang birth certificate. Ipinanganak siyang “Francis Luigi Guzman” sa Quezon City noong January 9, 1992. Ang kanyang mga magulang ay sina Lovely Maria T. Guzman at Jose Marie Bautista, Jr., na kilala rin bilang Ramon Bong Revilla, Jr., subalit hindi sila kasal. Kalaunan, pinakasalan ni Lovely Guzman si Patrick Joseph P. Santos, na legal na nag-ampon kay Francis Luigi, kaya ang kanyang pangalan ay naging “Francis Luigi G. Santos”. Bagama’t malapit siya sa kanyang biological father na si Bong Revilla at sa pamilya nito, nais niyang palitan ang kanyang apelyido upang maiwasan ang pagkalito, ipakita ang kanyang koneksyon sa mga Revilla, at itama ang kanyang tunay na pagkatao bilang anak ni Bong Revilla. Ang pangunahing tanong sa kaso ay kung mayroon bang sapat na legal na basehan upang payagan ang pagpalit ng apelyido ni Francis Luigi G. Santos mula sa “Santos” patungong “Revilla”?

Ang Korte Suprema ay nagbigay linaw na ang proseso ng pagpapalit ng pangalan, partikular na ang apelyido, ay hindi basta-basta ginagawa. Hindi ito isang karapatan, bagkus ito ay isang pribilehiyo na kailangang dumaan sa tamang proseso at mayroong sapat na dahilan ayon sa batas. Sa ilalim ng Rule 103 ng Rules of Court, kailangang maghain ng petisyon sa Regional Trial Court kung saan nakatira ang taong gustong magpalit ng pangalan.

Kinakailangan ding patunayan na siya ay residente na ng lugar na iyon sa loob ng hindi bababa sa tatlong taon bago maghain ng petisyon, ipaliwanag ang dahilan kung bakit gusto niyang magpalit ng pangalan, at tukuyin kung ano ang nais niyang ipalit na pangalan. Higit pa dito, ang paglalathala ng order ng korte para sa pagdinig ay kailangan para malaman ng publiko. Ayon sa Korte Suprema, ang apelyido ay nagsisilbing pagkakakilanlan ng isang pamilya, kaya ang pagpapalit nito ay dapat mayroong matibay na dahilan. Kung walang sapat na dahilan, ang petisyon ay maaaring hindi pagbigyan ng korte.

Sa kaso ni Santos, bagama’t kinilala siya ni Bong Revilla bilang anak, siya ay legal na inampon ni Patrick Santos. Ayon sa batas, bilang ampon, ang apelyido ng nag-ampon ang dapat niyang gamitin. Dagdag pa rito, hindi sapat na dahilan ang kagustuhang mapabilang sa pamilya Revilla o ang paggamit ng “Luigi Revilla” bilang screen name sa showbiz. Para sa Korte, mas makakalito pa kung papalitan ang kanyang apelyido dahil kilala na siya bilang “Santos” sa maraming dokumento at transaksyon. Hindi rin siya nagpakita ng malinaw na kapinsalaan o abala na idinudulot ng paggamit ng apelyidong “Santos” sa kanyang buhay.

Ang Court of Appeals (CA) ay nagbigay diin din na ang pagpapalit ng apelyido mula “Santos” tungong “Revilla” ay maaaring magdulot ng pagbabago sa kanyang status mula “legitimate” patungo sa “illegitimate”, kaya’t dapat ay gumamit siya ng adversarial proceeding sa ilalim ng Rule 108 para sa pagkansela o pagtatama ng mga entry sa kanyang birth certificate. Hindi rin nito binigyang-pansin ang hindi pagkakabit sa kanyang biological father at adoptive father, kaya’t ang proceedings ay walang bisa. Ngunit sa Korte Suprema, ipinaliwanag nito na ang Rule 103 ay angkop sa kaso ni Francis Luigi, ngunit kinakailangan pa ring patunayan na may matibay na dahilan upang payagan ang pagbabago.

Ngunit kahit na tama ang ginawang remedyo ni Francis Luigi sa ilalim ng Rule 103, sinang-ayunan pa rin ng Korte Suprema ang desisyon ng CA at RTC na walang sapat na dahilan upang payagan ang kanyang hiling. Ang isang seryosong dahilan tulad ng pagkakakilanlan, kaguluhan, o pagprotekta sa interes ng indibidwal ay kinakailangan upang payagan ang pagbabago ng apelyido. Ang kaso na ito ay nagpapakita na ang pagpapalit ng pangalan ay may kaakibat na responsibilidad at hindi dapat basta-basta ginagawa nang walang sapat na batayan ayon sa batas.

FAQs

Ano ang pangunahing isyu sa kasong ito?	Kung dapat bang payagan ang pagpapalit ng apelyido ni Francis Luigi G. Santos mula “Santos” patungong “Revilla” batay sa kanyang petisyon.
Bakit hindi pinayagan ng korte ang pagpapalit ng apelyido?	Dahil hindi sapat ang mga dahilan na inilahad, at walang sapat na basehan ayon sa batas upang payagan ang pagbabago.
Ano ang Rule 103 ng Rules of Court?	Ito ang proseso para sa pagpapalit ng pangalan, na kailangan dumaan sa korte at mayroong sapat na dahilan.
Ano ang Rule 108 ng Rules of Court?	Ito ang proseso para sa pagtatama o pagkakansela ng mga entry sa civil registry.
Kailangan ba ang paglalathala sa pagpapalit ng pangalan?	Oo, para malaman ng publiko at magkaroon ng pagkakataon ang mga interesado na tumutol.
Ano ang epekto ng legal na pag-aampon sa apelyido ng ampon?	Bilang ampon, ang apelyido ng nag-ampon ang dapat gamitin.
Sapat ba ang dahilan na gusto lang mapabilang sa isang pamilya para magpalit ng apelyido?	Hindi, kailangan mayroon pang ibang matibay na dahilan na susuportahan ng ebidensya.
Maaari bang magpalit ng apelyido para maging mas sikat sa showbiz?	Hindi, ang screen name sa showbiz ay hindi sapat na dahilan para payagan ang legal na pagpapalit ng apelyido.

Mahalaga ang desisyong ito para sa pagpapaliwanag ng proseso at mga dahilan para sa pagpapalit ng pangalan sa Pilipinas. Nagpapakita ito na hindi basta-basta ang pagbabago ng apelyido at kailangan ng malinaw na batayan sa batas. Ang kasong ito ay magsisilbing gabay sa mga taong nagbabalak na maghain ng petisyon para sa pagpapalit ng apelyido at sa mga abogado na tumutulong sa kanila.

For inquiries regarding the application of this ruling to specific circumstances, please contact ASG Law through contact or via email at frontdesk@asglawpartners.com.

Mayo 5, 2021

Pagpapalit ng Pangalan: Ang Tamang Proseso sa Pagwawasto ng mga Mali sa Birth Certificate

Pinagtibay ng Korte Suprema na ang pagpapalit ng pangalan sa isang birth certificate ay hindi basta-basta maaaring gawin. Sa desisyong ito, nilinaw ng Korte na bagama’t may pagkakataon para iwasto ang mga maling entries sa birth certificate, dapat itong gawin sa pamamagitan ng tamang proseso at may sapat na ebidensya. Hindi sapat ang simpleng paggamit ng ibang pangalan sa mga transaksyon upang mapalitan ang nakarehistrong pangalan sa civil registry. Ang kasong ito ay nagpapaalala sa lahat na maging maingat sa pagpaparehistro ng mga dokumento at alamin ang mga legal na hakbang na dapat gawin kung may kailangang iwasto.

Pangalan Ba’y Basta Na Lang Mababago? Paglilinaw sa Legal na Batas ng Pagpapalit ng Pangalan

Nagsimula ang kaso sa petisyon ni Matron M. Ohoma (Matiorico M. Ohomna) sa Regional Trial Court (RTC) para sa pagkansela ng kanyang unang birth certificate dahil umano sa maling entries. Ayon kay Ohoma, ang kanyang unang pangalan ay dapat Matiorico at ang kanyang apelyido ay Ohomna, hindi Matron Ohoma. Dagdag pa niya, mayroon siyang pangalawang birth certificate na naglalaman ng tama niyang pangalan at gustong ito ang panatilihin. Ipinag-utos ng RTC ang pagkansela ng unang birth certificate, ngunit ito ay binawi ng Court of Appeals (CA). Kaya naman, umakyat ang kaso sa Korte Suprema.

Sa ilalim ng Office of the Civil Registrar-General Administrative Order No. 1, Series of 1983, ang kapanganakan ng isang bata ay dapat irehistro sa loob ng 30 araw mula sa araw ng kapanganakan. Sa kasong ito, ang kapanganakan ni Ohoma ay naiulat na ng kanyang ina, Antonia Maingit, at naitala sa civil register noong June 13, 1986. Dahil dito, walang basehan para sa isang “late registration” ng kapanganakan dahil ito ay nairehistro na sa loob ng 30 araw mula nang siya ay ipinanganak, gamit ang unang birth certificate. Kung kaya, ang ikalawang birth certificate ang dapat ipawalang-bisa at kanselahin kahit pa sinasabi na ito ang naglalaman ng tamang impormasyon.

Bagama’t ang petisyon ay humihiling ng pagkansela ng unang birth certificate at pagpapanatili ng pangalawa, ang pangunahing layunin ay iwasto ang maling entries sa pangalan ni Ohoma. Ang Rule 108 ng Rules of Court ang nagpapatupad ng mga judicial proceedings para sa pagwawasto o pagkansela ng mga entries sa civil registry, batay sa Article 412 ng Civil Code. Ayon sa Article 412 ng Civil Code:

“No entry in a civil register shall be changed or corrected, without a judicial order.”

Ang papel ng Korte sa ilalim ng Rule 108 ay alamin ang katotohanan tungkol sa mga nakatalang impormasyon. Ang aksyon na inihain ni Ohoma sa RTC ay naglalayong iwasto ang maling spelling ng pangalan, kaya’t ito ay sakop ng Rule 108. Ang pagwawasto ay nangangahulugan na “gawing tama; alisin ang mga mali o pagkakamali.” Dahil nakasunod si Ohoma sa mga kinakailangan sa ilalim ng Rule 108, may hurisdiksyon ang RTC na resolbahin ang petisyon na naglalaman ng panalanging “[o]ther reliefs just and equitable x x x.”

Gayunpaman, natuklasan ng Korte na hindi sapat ang ebidensya ni Ohoma upang patunayan na ang apelyido ng kanyang ama ay Ohomna at hindi Ohoma. Kailangan ang birth certificate ng ama, sertipiko ng kasal ng mga magulang, o isang government-issued identification card o record. Bagama’t ang unang pangalan ay malayang mapipili ng mga magulang para sa anak, ang apelyido ay nakatakda sa batas. Ang Elementary School Permanent Record at Professional Driver’s License ni Ohoma ay hindi sapat upang pagbigyan ang petisyon. Mahalagang tandaan na ang tunay na pangalan ng isang tao ay ang ibinigay sa kanya sa Civil Register, hindi ang pangalan sa binyag o ang pangalang ginamit sa komunidad.

Napansin din ng Korte na ang informant sa parehong birth certificate ay si Antonia Maingit. Ngunit, ang mga pirma ni Antonia sa dalawang birth certificate ay malaki ang pagkakaiba. Hindi rin naipaliwanag ni Ohoma kung bakit siya pumirma bilang Antonia Ohoma sa unang birth certificate at Antonia Ohomna sa pangalawang birth certificate.

FAQs

Ano ang pangunahing isyu sa kasong ito?	Ang pangunahing isyu ay kung maaaring kanselahin ang isang birth certificate dahil sa maling entries at kung ano ang tamang proseso para iwasto ang mga ito. Ito rin ay tumatalakay sa kung anong ebidensya ang kinakailangan upang mapatunayang tama ang hinihiling na pagbabago sa pangalan.
Ano ang Rule 108 ng Rules of Court?	Ang Rule 108 ay nagpapatupad ng judicial proceedings para sa pagwawasto o pagkansela ng mga entries sa civil registry. Ito ang legal na batayan para sa pagpapalit o pagwawasto ng mga impormasyon sa birth certificate, marriage certificate, at iba pang civil registry documents.
Ano ang Article 412 ng Civil Code?	Ayon sa Article 412 ng Civil Code, walang entry sa civil register ang maaaring baguhin o iwasto nang walang judicial order. Ito ay nagbibigay diin sa kahalagahan ng korte sa pagpapahintulot ng anumang pagbabago sa civil registry.
Anong mga ebidensya ang kinakailangan para sa pagpapalit ng apelyido?	Kinakailangan ang mga dokumento tulad ng birth certificate ng ama, sertipiko ng kasal ng mga magulang, o government-issued identification card o record upang mapatunayan ang tamang apelyido. Hindi sapat ang simpleng paggamit ng ibang apelyido sa mga transaksyon.
Bakit kinansela ng Korte Suprema ang ikalawang birth certificate?	Kanselado ang ikalawang birth certificate dahil nairehistro na ang kapanganakan sa unang birth certificate sa loob ng 30 araw mula sa kapanganakan. Ayon sa batas, walang basehan para sa “late registration” kung ang kapanganakan ay nairehistro na sa tamang panahon.
Ano ang kahalagahan ng pagiging informant sa birth certificate?	Ang informant, karaniwan ay ang magulang, ang nagbibigay ng impormasyon para sa birth certificate. Ang pagkakapareho at consistency ng impormasyon na ibinigay ng informant ay mahalaga sa pagiging totoo at legal ng dokumento.
Ano ang epekto ng desisyon na ito sa mga taong gustong magpalit ng pangalan?	Nagbibigay ito ng linaw na ang pagpapalit ng pangalan ay kailangan ng judicial order at sapat na ebidensya. Hindi ito basta-basta na lamang mapapalitan batay sa kagustuhan ng isang tao.
Ano ang dapat gawin kung may maling impormasyon sa birth certificate?	Dapat maghain ng petisyon sa korte sa ilalim ng Rule 108 ng Rules of Court para sa pagwawasto ng mga maling entries. Kinakailangan din magsumite ng sapat na ebidensya upang patunayan ang hinihiling na pagbabago.

Sa kabuuan, ang desisyon ng Korte Suprema ay nagbibigay-diin sa kahalagahan ng tamang proseso at sapat na ebidensya sa pagpapalit ng pangalan sa birth certificate. Ito ay nagpapaalala sa lahat na maging maingat sa pagpaparehistro ng mga dokumento at alamin ang mga legal na hakbang na dapat gawin kung may kailangang iwasto.

For inquiries regarding the application of this ruling to specific circumstances, please contact ASG Law through contact or via email at frontdesk@asglawpartners.com.

Disclaimer: This analysis is provided for informational purposes only and does not constitute legal advice. For specific legal guidance tailored to your situation, please consult with a qualified attorney.
Source: Ohoma v. Office of the Municipal Local Civil Registrar of Aguinaldo, G.R. No. 239584, June 17, 2019

Setyembre 28, 2020

Pagpapalit ng Pangalan: Kailan Ito Maaari at Paano Ito Ginagawa?

Ang kasong ito ay nagbibigay linaw sa proseso ng pagpapalit o pagtatama ng pangalan at iba pang impormasyon sa birth certificate. Ipinapaliwanag nito na ang simpleng pagtatama ng maling spelling o clerical error ay iba sa pagpapalit mismo ng pangalan, at may magkaibang proseso para sa bawat isa. Sa desisyon na ito, sinabi ng Korte Suprema na ang pagpapalit ng “Michael” sa “Michelle” at pagtutukoy ng kasarian mula “Male” patungong “Female” ay maituturing na pagtatama ng pagkakamali, lalo na kung ang indibidwal ay kilala na sa bagong pangalan at kasarian mula pa noong una. Ito ay mahalaga dahil nagbibigay ito ng gabay sa mga taong gustong itama ang kanilang mga rekord upang umayon sa kanilang tunay na pagkakakilanlan.

Kapag ang ‘Michael’ Ay Hindi Na ‘Michael’: Pagtatama ng mga Maling Tala sa Pagkakakilanlan

Ang kaso ng Republic of the Philippines v. Michelle Soriano Gallo ay nagsimula nang magsampa ng petisyon si Michelle Gallo sa Regional Trial Court (RTC) ng Ilagan City, Isabela para itama ang mga entry sa kanyang Certificate of Live Birth. Nakasaad kasi doon na ang kanyang pangalan ay “Michael” at ang kanyang kasarian ay “Male,” taliwas sa kanyang tunay na pagkakakilanlan bilang babae na nagngangalang Michelle. Bukod pa rito, hiniling din niya na isama ang middle name niya, ang middle name ng kanyang mga magulang, at ang petsa ng kanilang kasal sa kanyang birth certificate. Ang pangunahing legal na tanong dito ay kung ang mga pagbabagong hinihiling ni Gallo ay maituturing na simpleng pagtatama ng clerical error, na saklaw ng Rule 108 ng Rules of Court, o kung ito ay isang malaking pagpapalit ng pangalan na nangangailangan ng hiwalay na proseso sa ilalim ng Rule 103.

Ayon sa Office of the Solicitor General (OSG), ang pagpapalit ng “Michael” sa “Michelle” ay hindi isang simpleng pagtatama, kundi isang substansiyal na pagbabago na dapat sumailalim sa Rule 103, na may mas mahigpit na mga kinakailangan sa hurisdiksyon. Binigyang-diin ng OSG na hindi nasunod ni Gallo ang mga kinakailangan sa paglalathala ng petisyon para sa pagpapalit ng pangalan. Iginigiit din nila na hindi umano naubos ni Gallo ang mga remedyo sa antas administratibo, dahil dapat sana ay naghain muna siya ng petisyon sa civil registrar sa ilalim ng Republic Act No. 9048 bago dumulog sa korte. Hindi sumang-ayon ang Court of Appeals (CA) sa OSG, at sinabing ang mga pagbabagong hinihingi ni Gallo ay mga clerical error lamang na maaaring itama sa ilalim ng Rule 108. Iginiit ng CA na ang prosesong isinagawa sa RTC ay sapat na upang matugunan ang mga kinakailangan sa ilalim ng Rule 108.

Sa pagdinig ng kaso sa Korte Suprema, kinailangan munang resolbahin kung ang isyu ng pagiging clerical error o substansiyal na pagbabago ay isang tanong ng katotohanan (question of fact) na hindi dapat binibigyang-pansin sa isang Rule 45 Petition, na nakatuon lamang sa mga tanong ng batas (question of law). Ipinunto ng Korte Suprema na ang pagtukoy kung ang pagbabago ay typographical error o substansiyal na pagbabago ay nangangailangan ng pagsusuri ng mga ebidensya, rekord, at dokumento, kaya’t ito ay isang tanong ng katotohanan. Mahalaga ring bigyang-pansin ang Republic Act No. 10172, na nagbibigay kahulugan sa clerical o typographical error bilang pagkakamali na “visible to the eyes or obvious to the understanding.” Sa madaling salita, ang korte ay dapat tumingin sa mga umiiral na dokumento at ebidensya upang matukoy ang katotohanan.

Sa pagsusuri ng mga umiiral na batas at jurisprudence, binigyang-diin ng Korte Suprema ang pagkakaiba sa pagitan ng Rule 103 at Rule 108. Ang Rule 103 ay tumutukoy sa mga substansiyal na pagbabago sa pangalan na mayroon lamang mga legal na batayan, habang ang Rule 108 ay tumutukoy sa pagtatama ng mga clerical error o pagkakamali sa mga talaan ng civil registry. Ang mga clerical error ay yaong mga “visible to the eyes or obvious to the understanding.” Gayunpaman, kinilala ng Korte Suprema na ang pagpapalit ng kasarian ay maituturing na substansiyal na pagbabago na nangangailangan ng adversary proceedings, ayon sa Republic v. Mercadera.

Sa pagpapasya, kinilala ng Korte Suprema na bagamat ang petisyon ni Gallo ay nagsimula bago pa naipatupad ang Republic Act No. 10172, ang Republic Act No. 9048 ay naipatupad na noon. Ayon sa RA 9048, ang mga pagbabago sa unang pangalan at pagtutuwid ng mga clerical error ay nasa ilalim na ng hurisdiksyon ng civil registrar, hindi na ng korte. Kaya naman, maliban sa pagtutuwid ng kasarian, ang ibang mga hinihiling ni Gallo ay dapat na dumaan muna sa prosesong administratibo sa civil registrar. Gayunpaman, dahil hindi kinuwestiyon ng OSG ang kakulangan ng pagdaan sa prosesong administratibo sa RTC, at doon lamang ito itinaas sa Korte Suprema, ang estado ay naturingang nag-waive ng karapatang mag-invoke ng mga doktrina ng exhaustion of administrative remedies at primary jurisdiction.

Ang naging resulta ng desisyon ay bahagyang pabor kay Michelle Gallo. Bagamat kinilala ng Korte Suprema na dapat sana ay dumaan muna siya sa prosesong administratibo para sa pagtutuwid ng kanyang pangalan at iba pang detalye, pinahintulutan pa rin ang pagtutuwid ng kasarian dahil ito ay maituturing na substansiyal na pagbabago. Dahil dito, ang Certificate of Live Birth ni Michelle Soriano Gallo ay iniutos na itama, mula sa “Michael” tungong “Michelle,” mula “Male” tungong “Female,” at isama ang middle name niya, middle name ng magulang niya, at ang petsa ng kasal ng mga ito.

FAQs

Ano ang pangunahing isyu sa kasong ito?	Ang pangunahing isyu ay kung ang pagpapalit ng pangalan at kasarian sa Certificate of Live Birth ay maituturing na clerical error o substansiyal na pagbabago, at kung aling proseso ang dapat sundin upang ito ay maisagawa.
Ano ang pagkakaiba ng Rule 103 at Rule 108 ng Rules of Court?	Ang Rule 103 ay tumutukoy sa substansiyal na pagbabago ng pangalan na may legal na batayan, habang ang Rule 108 ay tumutukoy sa pagtatama ng mga clerical error o pagkakamali sa mga talaan ng civil registry.
Ano ang clerical error ayon sa batas?	Ayon sa batas, ang clerical error ay pagkakamali na “visible to the eyes or obvious to the understanding,” tulad ng maling spelling o ibang mga pagkakamali sa pagtatala ng impormasyon.
Ano ang Republic Act No. 9048?	Ang Republic Act No. 9048 ay batas na naglilipat ng hurisdiksyon para sa pagtutuwid ng clerical error at pagpapalit ng unang pangalan sa civil registrar, sa halip na sa korte.
Kailan dapat dumulog sa korte para sa pagpapalit ng pangalan?	Dapat munang dumulog sa civil registrar para sa pagpapalit ng pangalan. Kung hindi ito maaprubahan, saka pa lamang maaaring dumulog sa korte.
Ano ang ibig sabihin ng “exhaustion of administrative remedies”?	Ito ay nangangahulugan na dapat munang subukan ang lahat ng remedyo sa antas administratibo bago dumulog sa korte.
Bakit pinayagan ng Korte Suprema ang pagtutuwid ng kasarian sa kasong ito?	Dahil itinuturing ng Korte Suprema ang pagpapalit ng kasarian bilang substansiyal na pagbabago na nangangailangan ng adversary proceedings sa korte.
Mayroon bang limitasyon sa pagtutuwid ng clerical error sa civil registry?	Oo, ang pagtutuwid ay hindi dapat magbago ng nasyonalidad, edad, o civil status ng petitioner.
Ano ang epekto ng pag-waive sa doctrine of exhaustion of administrative remedies?	Kung hindi ito kinuwestiyon sa tamang panahon, ang estado ay maituturing na nag-waive ng karapatang mag-invoke nito bilang basehan para sa pagbasura ng kaso.

Ang kasong ito ay nagpapakita ng kahalagahan ng pagsunod sa tamang proseso sa pagpapalit o pagtatama ng mga impormasyon sa civil registry. Mahalagang malaman kung ang hinihiling na pagbabago ay maituturing na clerical error lamang o substansiyal na pagbabago, dahil dito nakadepende kung aling proseso ang dapat sundin. Sa huli, ang layunin ay upang matiyak na ang mga talaan sa civil registry ay tumpak at umaayon sa tunay na pagkakakilanlan ng isang indibidwal.

For inquiries regarding the application of this ruling to specific circumstances, please contact ASG Law through contact or via email at frontdesk@asglawpartners.com.

Disclaimer: This analysis is provided for informational purposes only and does not constitute legal advice. For specific legal guidance tailored to your situation, please consult with a qualified attorney.
Source: REPUBLIC OF THE PHILIPPINES, PETITIONER, V. MICHELLE SORIANO GALLO, RESPONDENT., G.R. No. 207074, January 17, 2018

Enero 17, 2018

Paggamit ng Apelyido ng Ama: Kailan Ito Pinapayagan Para sa mga Illegitimate na Anak?

Ang desisyon na ito ay nagbibigay linaw tungkol sa paggamit ng apelyido ng ama para sa mga anak na hindi lehitimo. Ipinasiya ng Korte Suprema na ang isang anak na hindi lehitimo ay maaari lamang gamitin ang apelyido ng kanyang ama kung siya ay kinilala ng ama. Kung walang pagkilala, ang anak ay dapat gamitin ang apelyido ng kanyang ina. Mahalaga ang desisyong ito dahil nagtatakda ito ng malinaw na patakaran na dapat sundin sa pagpaparehistro ng pangalan ng isang bata at sa anumang pagtatangka na baguhin ito sa hinaharap.

Ang Tanong ng Apelyido: Karapatan Ba o Pribilehiyo?

Ang kaso ay nagsimula nang hilingin ni Emelita Basilio Gan na baguhin ang kanyang pangalan sa kanyang birth certificate mula sa “Emelita Basilio” patungong “Emelita Basilio Gan.” Ginagamit na raw niya ang “Emelita Basilio Gan” sa kanyang mga rekord mula pa noong siya ay nag-aaral. Ngunit, ang Korte Suprema ay nagbigay diin na ang pagpapalit ng pangalan ay hindi isang karapatan, kundi isang pribilehiyo na ipinagkakaloob lamang kung may sapat at makatwirang dahilan. Kailangan suriin ang mga pangyayari para sa ikabubuti ng isang tao.

Ayon sa Korte, ang dahilan ni Emelita na ginagamit na niya ang apelyido ng kanyang ama sa kanyang mga rekord ay hindi sapat para pahintulutan ang pagpapalit ng kanyang pangalan. Nang siya ay ipinanganak noong 1956, bago pa man ang Family Code, ang Civil Code ang nagtatakda kung anong apelyido ang dapat gamitin ng isang bata. Ang mga probisyon noon ay naglilinaw kung paano dapat gamitin ang apelyido ng mga bata batay sa kanilang estado.

Artikulo 366. Ang isang natural na anak na kinikilala ng parehong mga magulang ay dapat pangunahing gamitin ang apelyido ng ama. Kung kinikilala lamang ng isa sa mga magulang, ang isang natural na anak ay dapat gamitin ang apelyido ng magulang na kumikilala.

Artikulo 368. Ang mga ilitimong anak na tinutukoy sa Artikulo 287 ay dapat magdala ng apelyido ng ina.

Sa kanyang petisyon, sinabi lamang ni Emelita na siya ay ipinanganak sa labas ng kasal. Hindi niya sinabi kung ang kanyang mga magulang ay mayroong hadlang para magpakasal nang siya ay ipinanganak, na siyang magiging basehan upang ituring siyang natural child ayon sa Artikulo 269 ng Civil Code. Ang petisyoner ay hindi nakapagpakita ng sapat na patunay na siya ay kinilala ng kanyang ama. Ang kanyang iprinisintang birth certificate ay pinirmahan lamang ng kanyang ina at walang anumang dokumento na nagpapakita ng pagkilala ng kanyang ama. Samakatuwid, kahit pa siya ay ituring na natural child ayon sa Civil Code, hindi niya maaaring igiit na gamitin ang apelyido ng kanyang ama kung walang sapat na patunay na siya ay kinilala nito.

Ang Korte ay nagpaliwanag din na ang mga kasong binanggit ni Emelita bilang suporta sa kanyang posisyon ay hindi akma sa kanyang sitwasyon. Halimbawa, sa kasong Alfon v. Republic of the Philippines, ang petisyoner doon ay isang lehitimong anak na humiling na gamitin ang apelyido ng kanyang ina sa halip na ang kanyang ama. Pinayagan ng Korte ang petisyon dahil ang Article 364 ng Civil Code ay gumamit ng salitang “pangunahin” at hindi “eksklusibo.”

Ang mga Artikulo 366 at 368 ng Civil Code ay hindi nagbibigay sa isang illegitimate na anak o isang natural na anak na hindi kinikilala ng ama ng opsyon na gamitin ang apelyido ng ama. Kung kaya’t hindi maaaring igiit ng petisyoner na siya ay pinapayagang gamitin ang apelyido ng kanyang ama. Dahil dito, ang Korte Suprema ay kinatigan ang desisyon ng Court of Appeals na nagpapawalang-bisa sa naunang kautusan ng Regional Trial Court.

FAQs

Ano ang pangunahing isyu sa kasong ito?	Ang pangunahing isyu ay kung maaaring pahintulutan ang isang anak na hindi lehitimo na gamitin ang apelyido ng kanyang ama, kahit walang pormal na pagkilala mula sa ama.
Ano ang sinabi ng Korte Suprema tungkol sa pagpapalit ng pangalan?	Sinabi ng Korte Suprema na ang pagpapalit ng pangalan ay isang pribilehiyo at hindi isang karapatan. Kailangan ng sapat at makatwirang dahilan para pahintulutan ito.
Anong mga artikulo ng Civil Code ang may kaugnayan sa kaso?	Ang Artikulo 366 at 368 ng Civil Code ay may kaugnayan sa kaso. Tinutukoy nila kung anong apelyido ang dapat gamitin ng isang natural child at ng isang illegitimate na anak.
Ano ang kailangan para magamit ng isang anak na hindi lehitimo ang apelyido ng kanyang ama?	Kailangan na ang anak na hindi lehitimo ay kinilala ng kanyang ama. Kung walang pagkilala, dapat niyang gamitin ang apelyido ng kanyang ina.
Sapat na bang dahilan na ginagamit na ng petisyoner ang apelyido ng kanyang ama sa kanyang mga rekord?	Hindi sapat. Kailangan pa rin ng patunay na siya ay kinilala ng kanyang ama para magamit niya ang apelyido nito.
Bakit hindi akma ang mga kasong binanggit ng petisyoner?	Dahil ang mga kasong iyon ay may iba’t ibang sitwasyon. Halimbawa, ang kasong Alfon ay tungkol sa isang lehitimong anak na gustong gamitin ang apelyido ng kanyang ina.
Ano ang epekto ng desisyon na ito sa mga anak na hindi lehitimo?	Ang desisyon na ito ay nagbibigay linaw sa kanilang karapatan sa paggamit ng apelyido at nagtatakda ng patakaran na dapat sundin.
Kung hindi kinilala ang ama, maaari bang magdesisyon ang korte na gamitin ang apelyido niya?	Sa ilalim ng batas na umiiral noong panahon ng kapanganakan ni Emelita, kinakailangan ang pagkilala upang magamit ang apelyido ng ama. Ang pagbabago sa estado ng pagkileala ay nangangailangan ng pormal na proseso at ebidensya.

Sa kabuuan, ang desisyon na ito ay nagbibigay diin sa kahalagahan ng pagkilala ng ama sa kanyang anak na hindi lehitimo para magamit ng bata ang kanyang apelyido. Ang batas ay malinaw na nagtatakda ng mga patakaran na dapat sundin, at ang mga korte ay dapat maging maingat sa pagpapatupad nito upang matiyak na ang mga karapatan ng lahat ay protektado.

For inquiries regarding the application of this ruling to specific circumstances, please contact ASG Law through contact or via email at frontdesk@asglawpartners.com.

Disclaimer: This analysis is provided for informational purposes only and does not constitute legal advice. For specific legal guidance tailored to your situation, please consult with a qualified attorney.
Source: EMELITA BASILIO GAN VS. REPUBLIC OF THE PHILIPPINES, G.R. No. 207147, September 14, 2016

Setyembre 14, 2016