Pagkansela ng Kontrata sa Pagbili ng Lupa: Kailangan ang Notarial Act Para Maging Valid
G.R. No. 237934, June 10, 2024 – STATE INVESTMENT TRUST, INC., PETITIONER, VS. CARLOS BACULO AND THE HEIRS OF HIS DECEASED SPOUSE VICTORIA BACULO, NAMELY, RONALDO BACULO, RONIEL BACULO, ROZZIEL BACULO-QUITORIANO AND RICHARD BACULO, RESPONDENTS.
Naranasan mo na bang bumili ng lupa sa pamamagitan ng installment? Paano kung biglang kanselahin ng nagbebenta ang kontrata dahil hindi ka nakabayad? Mahalagang malaman ang iyong mga karapatan bilang isang bumibili. Ang desisyon na ito ng Korte Suprema ay nagbibigay linaw sa mga kondisyon para sa valid na pagkansela ng kontrata sa pagbili ng lupa, lalo na kung ito ay binabayaran sa pamamagitan ng installment.
Sa kasong ito, kinwestyon ng State Investment Trust, Inc. (SITI) ang desisyon ng Court of Appeals (CA) na nagbabaliktad sa desisyon ng Regional Trial Court (RTC). Ayon sa RTC, valid ang pagkansela ng SITI sa kontrata sa pagbili ng lupa dahil hindi nakabayad ang mga Baculo. Ngunit ayon sa CA, hindi valid ang pagkansela dahil hindi sinunod ang mga requirements ng Republic Act No. 6552, o ang Maceda Law.
Ang Maceda Law at ang Proteksyon sa mga Bumibili ng Lupa
Ang Republic Act No. 6552, o mas kilala bilang Maceda Law, ay isang batas na naglalayong protektahan ang mga bumibili ng lupa sa pamamagitan ng installment. Layunin ng batas na ito na maiwasan ang mga mapang-abusong kondisyon sa kontrata na maaaring magpahirap sa mga bumibili.
Ayon sa Section 4 ng Maceda Law, kung ang bumibili ay nakapagbayad na ng mas bababa sa dalawang taon na installment, kailangan munang bigyan ng nagbebenta ang bumibili ng grace period na hindi bababa sa 60 araw mula sa petsa ng pagkakautang. Kung hindi pa rin makabayad ang bumibili sa loob ng grace period, saka pa lamang maaaring kanselahin ng nagbebenta ang kontrata. Ngunit, kailangan munang magpadala ang nagbebenta ng notice of cancellation o demand for rescission sa pamamagitan ng notarial act. Ang ibig sabihin nito, kailangan na ang notice ay notarized ng isang notary public.
Narito ang sipi mula sa Section 4 ng Maceda Law:
Section 4. In case where less than two years of installments were paid, the seller shall give the buyer a grace period of not less than sixty days from the date the installment became due.
If the buyer fails to pay the installments due at the expiration of the grace period, the seller may cancel the contract after thirty days from receipt by the buyer of the notice of cancellation or the demand for rescission of the contract by a notarial act.
Halimbawa, kung si Juan ay bumili ng lupa sa pamamagitan ng installment at nakapagbayad na siya ng isang taon, at hindi siya nakabayad sa buwan ng Mayo. Kailangan bigyan siya ng nagbebenta ng 60 araw na grace period. Kung hindi pa rin siya makabayad pagkatapos ng 60 araw, kailangan magpadala ang nagbebenta ng notarized na notice of cancellation. Pagkatapos matanggap ni Juan ang notarized na notice, mayroon pa siyang 30 araw bago tuluyang makansela ang kontrata.
Ang Kwento ng Kaso: SITI vs. Baculo
Ang kaso ay nagsimula nang pumasok ang SITI at ang mga Baculo sa dalawang Contracts to Sell para sa dalawang lote sa Quezon City. Nakapagbayad ang mga Baculo ng downpayment at walong buwan na installment. Ngunit, nagkaroon ng problema sa titulo ng lupa dahil sa isang kaso ng reconveyance na isinampa laban sa SITI. Dahil dito, humiling ang mga Baculo na suspindihin muna ang kanilang pagbabayad.
Pagkatapos manalo ang SITI sa kaso ng reconveyance, hiniling nila sa mga Baculo na ipagpatuloy ang pagbabayad. Ngunit, humiling ulit ang mga Baculo ng suspensyon dahil hindi pa raw naalis ang annotation ng lis pendens sa titulo. Dahil dito, kinansela ng SITI ang kontrata at pinapalis ang mga Baculo sa lupa.
Narito ang mga importanteng pangyayari sa kaso:
- 1997: Pumasok ang SITI at ang mga Baculo sa Contracts to Sell.
- 1997: Nagsampa ng kaso ng reconveyance laban sa SITI.
- 1998: Humiling ang mga Baculo ng suspensyon ng pagbabayad.
- 2005: Kinansela ng SITI ang kontrata dahil hindi nagbayad ang mga Baculo.
- 2006: Nagsampa ang SITI ng kasong ejectment laban sa mga Baculo.
Ayon sa Korte Suprema, hindi valid ang pagkansela ng SITI sa kontrata dahil hindi nila sinunod ang requirements ng Maceda Law. Hindi nagpadala ang SITI ng notarized na notice of cancellation. Ayon sa Korte:
[T]here was no valid rescission or more aptly, cancellation of the two Contracts to Sell in this case as the above requisites under Section 4 of the Republic Act No. 6552 have not been complied with by SITI.
Dagdag pa ng Korte:
At this juncture, it bears stressing that paragraph 5 of the Contracts to Sell, which accords to SITI the right to unilaterally cancel the said contract in case of Spouses Baculo’s failure to pay any installments, did not exempt SITI from complying with the provisions of Republic Act No. 6552.
Ano ang Implikasyon ng Desisyon na Ito?
Ang desisyon na ito ay nagpapaalala sa mga nagbebenta ng lupa na kailangan nilang sundin ang Maceda Law kapag kinakansela nila ang kontrata sa pagbili ng lupa sa pamamagitan ng installment. Kailangan nilang bigyan ng grace period ang bumibili at magpadala ng notarized na notice of cancellation. Kung hindi nila ito gagawin, maaaring mapawalang-bisa ang kanilang pagkansela.
Para sa mga bumibili ng lupa, mahalagang malaman ang inyong mga karapatan sa ilalim ng Maceda Law. Kung hindi kayo nakabayad sa inyong installment, siguraduhing humingi ng grace period at alamin kung nakapagpadala ang nagbebenta ng notarized na notice of cancellation.
Key Lessons:
- Kailangan ang notarized na notice of cancellation para maging valid ang pagkansela ng kontrata sa pagbili ng lupa sa pamamagitan ng installment.
- Dapat sundin ng nagbebenta ang Maceda Law.
- Alamin ang iyong mga karapatan bilang bumibili.
Frequently Asked Questions
1. Ano ang Maceda Law?
Ang Maceda Law ay isang batas na nagpoprotekta sa mga bumibili ng lupa sa pamamagitan ng installment.
2. Kailan kailangan ang notarized na notice of cancellation?
Kailangan ang notarized na notice of cancellation kung ang bumibili ay nakapagbayad na ng mas bababa sa dalawang taon na installment.
3. Ano ang grace period?
Ang grace period ay ang panahon na ibinibigay ng nagbebenta sa bumibili para makabayad sa kanyang installment.
4. Ano ang mangyayari kung hindi nagpadala ng notarized na notice of cancellation ang nagbebenta?
Maaaring mapawalang-bisa ang pagkansela ng kontrata.
5. Ano ang dapat kong gawin kung hindi ako makabayad sa aking installment?
Humingi ng grace period sa nagbebenta at alamin ang iyong mga karapatan sa ilalim ng Maceda Law.
Eksperto ang ASG Law sa mga usaping may kinalaman sa real estate at kontrata. Kung mayroon kang katanungan o nangangailangan ng legal na tulong, huwag mag-atubiling makipag-ugnayan sa amin. Para sa konsultasyon, mag-email sa hello@asglawpartners.com o bisitahin ang aming website dito.