Pagkakasala ng Pulis: Kailan Ito Grave Misconduct at Kailan Simple Misconduct?
G.R. No. 260148, April 03, 2024
Isipin mo na ikaw ay inaaresto. May karapatan ba ang pulis na saktan ka? May limitasyon ba ang kanilang kapangyarihan? Ang kasong ito ay nagbibigay linaw sa mga tanong na ito, lalo na kung kailan masasabing ang paggamit ng dahas ng pulis ay maituturing na ‘grave misconduct’ o simpleng ‘simple misconduct’ lamang. Mahalaga ito dahil iba ang parusa sa bawat isa.
Legal na Konteksto
Ang kasong ito ay tumatalakay sa administrative liability ng isang pulis. Sa madaling salita, kung ang isang pulis ay nagkamali sa kanyang tungkulin, siya ay maaaring managot hindi lamang sa korte (criminal case) kundi pati na rin sa kanyang trabaho (administrative case). Ang uri ng pagkakamali ay mahalaga dahil dito nakasalalay ang kanyang parusa.
Ayon sa Revised Rules on Administrative Cases in the Civil Service (RRACS), ang ‘grave misconduct’ ay isang malubhang paglabag na may kaakibat na parusang pagtanggal sa serbisyo. Ito ay may tatlong elemento:
- Corruption (pagkakaroon ng personal na interes)
- Malinaw na intensyon na labagin ang batas
- Hayagang pagwawalang-bahala sa mga itinakdang patakaran
Kung wala ang mga elementong ito, ang paglabag ay maituturing lamang na ‘simple misconduct’ na may parusang suspensyon.
Mahalaga ring tandaan ang panuntunan sa paggamit ng dahas ng pulis. Ayon sa Philippine National Police (PNP) Operational Procedures, ang pulis ay dapat gumamit lamang ng ‘necessary and reasonable force’ sa pagtupad ng kanyang tungkulin. Dapat isaalang-alang ang bilang ng mga umaatake, uri ng armas, pisikal na kondisyon, laki, at iba pang mga pangyayari.
Narito ang sipi mula sa Revised Penal Code na may kaugnayan sa pag-aresto:
“Article 125. Delay in the Delivery of Detained Persons to the Proper Judicial Authorities. — The penalties provided in Article 124 shall be imposed upon any public officer or employee who shall detain any person for some legal ground and shall fail to deliver such person to the proper judicial authorities within the period of twelve (12) hours, for crimes or offenses punishable by light penalties, or within eighteen (18) hours, for crimes or offenses punishable by correctional penalties, or within thirty-six (36) hours, for crimes or offenses punishable by afflictive or capital penalties.”
Paghimay sa Kaso
Ang kaso ay nagsimula sa isang buy-bust operation kung saan naaresto si Evangeline Abenojar dahil sa pagbebenta ng droga. Ayon sa mga pulis, si PO2 Herminio Besmonte (ang petitioner) ay gumamit ng ‘reasonable force’ upang pigilan si Abenojar na lumaban. Ngunit, ayon kay Abenojar, siya ay sinaktan ng mga pulis.
Narito ang mga pangyayari:
- Buy-bust operation: Naaresto si Abenojar dahil sa pagbebenta ng droga.
- Reklamo ni Abenojar: Nagreklamo si Abenojar na siya ay sinaktan ng mga pulis, partikular na ni Besmonte.
- Medical Certificate: Nagpakita si Abenojar ng medical certificate na nagpapatunay na siya ay nagtamo ng mga sugat.
- NAPOLCOM: Natagpuan ng NAPOLCOM na nagkasala si Besmonte ng ‘grave misconduct’ at pinatawan ng parusang demotion.
- CSC: Inakyat ni Besmonte ang kaso sa Civil Service Commission (CSC). Pinagtibay ng CSC ang hatol ng NAPOLCOM ngunit binago ang parusa sa dismissal.
- Court of Appeals (CA): Umakyat si Besmonte sa Court of Appeals (CA). Pinagtibay ng CA ang desisyon ng CSC.
- Korte Suprema: Dinala ni Besmonte ang kaso sa Korte Suprema.
Ayon sa Korte Suprema:
“The records show that Besmonte never denied hitting Abenojar. The former merely asserted that he employed reasonable force in apprehending the latter. However, Besmonte failed to explain how the punch to Abenojar’s face and the kick to her groin area were reasonable and necessary under the circumstances.”
Ngunit, hindi sumang-ayon ang Korte Suprema na ang paglabag ni Besmonte ay ‘grave misconduct’. Ayon sa Korte, wala sa mga elemento ng ‘grave misconduct’ ang napatunayan. Sa halip, napatunayan lamang na si Besmonte ay nagkasala ng ‘simple misconduct’.
“They do not mention how Besmonte’s actions were tainted with the elements of corruption, clear intent to violate the law, or flagrant disregard of an established rule as would qualify his transgression as Grave Misconduct. Thus, he could only be held liable for Simple Misconduct.”
Praktikal na Implikasyon
Ang desisyon na ito ay nagpapaalala sa mga pulis na may limitasyon ang kanilang kapangyarihan. Hindi porke’t ikaw ay pulis, maaari ka nang manakit ng iyong inaaresto. Dapat laging isaalang-alang ang ‘necessary and reasonable force’ at ang mga panuntunan ng PNP.
Para sa mga sibilyan, mahalaga na malaman ang iyong mga karapatan. Kung ikaw ay inaaresto at sinaktan ng pulis, maaari kang magreklamo sa NAPOLCOM o sa iba pang ahensya ng gobyerno.
Key Lessons
- Ang pulis ay dapat gumamit lamang ng ‘necessary and reasonable force’.
- Ang ‘grave misconduct’ ay may tatlong elemento: corruption, malinaw na intensyon na labagin ang batas, at hayagang pagwawalang-bahala sa mga itinakdang patakaran.
- Kung ikaw ay inaaresto at sinaktan ng pulis, maaari kang magreklamo.
Frequently Asked Questions
1. Ano ang kaibahan ng ‘grave misconduct’ at ‘simple misconduct’?
Ang ‘grave misconduct’ ay mas malubhang paglabag na may kaakibat na elementong corruption, malinaw na intensyon na labagin ang batas, o hayagang pagwawalang-bahala sa mga itinakdang patakaran. Ang ‘simple misconduct’ ay paglabag lamang sa mga patakaran.
2. Ano ang parusa sa ‘grave misconduct’?
Ang parusa sa ‘grave misconduct’ ay pagtanggal sa serbisyo.
3. Ano ang parusa sa ‘simple misconduct’?
Ang parusa sa ‘simple misconduct’ ay suspensyon.
4. Paano kung ako ay sinaktan ng pulis habang inaaresto?
Maaari kang magreklamo sa NAPOLCOM o sa iba pang ahensya ng gobyerno.
5. Ano ang dapat kong gawin kung ako ay inaaresto?
Huwag lumaban. Magtanong kung bakit ka inaaresto. Humingi ng tulong legal.
Ang ASG Law ay eksperto sa mga kasong administratibo at criminal. Kung kailangan mo ng legal na tulong, huwag mag-atubiling kumonsulta sa amin. Bisitahin ang aming website o mag-email sa hello@asglawpartners.com. Maaari din kayong makipag-ugnayan sa amin dito. Kami sa ASG Law ay handang tumulong sa inyo!