Ipinasiya ng Korte Suprema na hindi maaaring basta-basta na lamang ipagpatuloy ang isang kasunduan sa pagmimina nang hindi kinukuha ang pahintulot ng mga katutubo na apektado. Binigyang-diin ng Korte na ang pagprotekta sa karapatan ng mga katutubo ay mas mahalaga kaysa sa mga kontrata sa pagitan ng gobyerno at mga kumpanya ng pagmimina. Ang desisyon na ito ay naglalayong tiyakin na ang mga katutubo ay may boses at kontrol sa mga proyektong nakakaapekto sa kanilang lupain at kultura, na nagtataguyod ng kanilang karapatan sa sariling pagpapasya.
Kaninong Lupa Ba Ito?: Pagpapanibago ng Kontrata, Nang Walang Pahintulot, Labag Ba sa Karapatang Katutubo?
Nagsimula ang kaso nang nais ng Lepanto Consolidated Mining Company at Far Southeast Gold Resources, Inc. na ipagpatuloy ang kanilang kasunduan sa pagmimina na MPSA No. 001-90. Ang kasunduang ito ay nagpapahintulot sa kanila na magmina sa Mankayan, Benguet. Ayon sa mga kumpanya, dapat ituloy ang kanilang kontrata dahil mayroon silang karapatan dito at makakasama sa kanila kung hindi ito maaprubahan. Ngunit, sinabi ng Mines and Geosciences Bureau (MGB) na kailangan muna nilang kumuha ng pahintulot mula sa mga katutubo doon, ayon sa batas na Indigenous People’s Rights Act (IPRA). Hindi sumang-ayon ang mga kumpanya dito at naghain ng reklamo sa korte.
Dito na nagsimula ang legal na laban. Umabot ang kaso sa Court of Appeals, kung saan sinang-ayunan ang mga kumpanya. Ngunit hindi sumuko ang MGB at dinala ang usapin sa Korte Suprema. Sa pagdinig, tinalakay kung alin ba ang mas matimbang: ang karapatan ng mga kumpanya na ipagpatuloy ang kanilang negosyo, o ang karapatan ng mga katutubo na protektahan ang kanilang lupain at kultura. Binigyang-diin ng Korte Suprema na ang pagprotekta sa karapatan ng mga katutubo ay pangunahing responsibilidad ng estado. Hindi ito maaaring balewalain kahit pa mayroong kasunduan sa pagitan ng gobyerno at mga pribadong kumpanya.
Sinabi ng Korte Suprema na ang pagkuha ng pahintulot mula sa mga katutubo ay hindi lamang isang simpleng proseso. Ito ay bahagi ng kanilang karapatan na magpasya para sa kanilang sarili, ayon sa itinatakda ng IPRA. Mahalagang maunawaan na ang IPRA ay nilikha upang bigyang-proteksyon ang mga katutubo, na madalas napagkakaitan ng kanilang karapatan sa sariling lupain.
SECTION 59. Certification Precondition. — All departments and other governmental agencies shall henceforth be strictly enjoined from issuing, renewing, or granting any concession, license or lease, or entering into any production-sharing agreement, without prior certification from the NCIP that the area affected does not overlap with any ancestral domain.
Dagdag pa rito, ang Korte Suprema ay nagbigay-diin sa kahalagahan ng Free and Prior Informed Consent (FPIC). Ito ay nangangahulugan na ang mga katutubo ay dapat magkaroon ng malayang pagpili, base sa tamang impormasyon, bago magdesisyon tungkol sa mga proyektong makakaapekto sa kanila. Hindi ito dapat gawin nang basta-basta o sa pamamagitan ng pananakot. Ayon sa Korte, hindi sapat na sabihin lamang na mayroong kasunduan. Dapat tiyakin na ang kasunduang ito ay patas at pinoprotektahan ang karapatan ng lahat, lalo na ang mga katutubo.
Para sa Korte Suprema, mas matimbang ang karapatan ng mga katutubo kaysa sa kontrata ng mga kumpanya. Bagama’t mayroon silang kontrata, hindi ito nangangahulugan na maaaring nilang balewalain ang karapatan ng mga katutubo sa kanilang lupain. Ang mga katutubo ay may karapatang protektahan ang kanilang kultura at tradisyon, at hindi ito dapat isakripisyo para sa negosyo.
FAQs
Ano ang pangunahing isyu sa kasong ito? | Ang pangunahing isyu ay kung maaaring ipagpatuloy ang kasunduan sa pagmimina nang hindi kinukuha ang pahintulot ng mga katutubo. |
Ano ang IPRA? | Ang IPRA ay ang Indigenous People’s Rights Act, isang batas na naglalayong protektahan ang karapatan ng mga katutubo sa Pilipinas. |
Ano ang FPIC? | Ang FPIC ay ang Free and Prior Informed Consent, o ang malaya at may kaalamang pahintulot ng mga katutubo bago ituloy ang mga proyektong makakaapekto sa kanila. |
Bakit mahalaga ang FPIC? | Mahalaga ang FPIC upang matiyak na ang mga katutubo ay may boses sa mga desisyon na makakaapekto sa kanilang lupain at kultura. |
Sino ang mga partido sa kaso? | Ang mga partido ay ang Lepanto Consolidated Mining Company at Far Southeast Gold Resources, Inc., ang gobyerno, at ang mga katutubo sa Mankayan, Benguet. |
Ano ang naging desisyon ng Korte Suprema? | Ipinasiya ng Korte Suprema na kailangang kumuha ng pahintulot mula sa mga katutubo bago maaprubahan ang kasunduan sa pagmimina. |
Ano ang epekto ng desisyong ito? | Ang desisyon na ito ay naglalayong protektahan ang karapatan ng mga katutubo at tiyakin na may boses sila sa mga proyektong makakaapekto sa kanilang buhay. |
Paano ito makakaapekto sa mga kumpanya ng pagmimina? | Makakaapekto ito sa mga kumpanya ng pagmimina sa pamamagitan ng pag-oobliga sa kanila na respetuhin ang karapatan ng mga katutubo sa kanilang lupain. |
Ano ang kahalagahan ng kasong ito? | Ang kasong ito ay nagpapakita ng kahalagahan ng pagbalanse ng mga karapatan ng mga kumpanya at ng mga katutubo, at nagbibigay-diin sa proteksyon ng karapatan ng mga katutubo. |
Sa huli, ang desisyon ng Korte Suprema ay isang paalala na ang pag-unlad ay hindi dapat isakripisyo ang karapatan at kultura ng sinuman. Mahalagang tiyakin na ang bawat proyekto ay ginagawa nang may respeto at pag-unawa sa lahat ng apektado.
For inquiries regarding the application of this ruling to specific circumstances, please contact ASG Law through contact or via email at frontdesk@asglawpartners.com.
Disclaimer: This analysis is provided for informational purposes only and does not constitute legal advice. For specific legal guidance tailored to your situation, please consult with a qualified attorney.
Source: LONE CONGRESSIONAL DISTRICT OF BENGUET PROVINCE, REPRESENTED BY HON. RONALD M. COSALAN, REPRESENTATIVE, VS. LEPANTO CONSOLIDATED MINING COMPANY AND FAR SOUTHEAST GOLD RESOURCES, INC., G.R. No. 244216, June 21, 2022