Ipinasiya ng Korte Suprema na hindi maaaring gamitin ang confidential funds para sa mga gawaing hindi nakasaad sa Department of Interior and Local Government (DILG) Memorandum Circular No. 99-65. Ang paggamit ng confidential funds ay limitado lamang sa mga aktibidad tulad ng pagbili ng impormasyon, pagbabayad ng pabuya, pagrenta ng safehouse, at pagbili ng supplies para sa intelligence operations. Ang desisyong ito ay nagpapakita ng kahalagahan ng pagsunod sa mga regulasyon sa paggamit ng pondo ng bayan upang maiwasan ang iregularidad at katiwalian.
Kung Paano Pinigilan ang Katiwalian: Sarangani Intelligence Fund, Sinuri!
Nagsimula ang kasong ito nang kwestyunin ng Commission on Audit (COA) ang paggamit ni Miguel Rene A. Dominguez, dating gobernador ng Sarangani, ng confidential funds para sa mga aktibidad na hindi umano sakop ng DILG Memorandum Circular No. 99-65. Kabilang sa mga aktibidad na ito ang pagsasanay ng mga barangay tanod, pag-imbentaryo ng mga iligal na armas, at capability building para sa mga komunidad. Ang pangunahing tanong ay kung tama ba ang paggamit ng confidential funds para sa mga gawaing ito.
Iginiit ng COA na ang mga aktibidad na ito ay dapat ginastusan mula sa peace and order program fund, at hindi mula sa confidential funds. Ayon sa COA, ang confidential funds ay may limitadong gamit lamang, tulad ng nakasaad sa DILG Memorandum Circular No. 99-65. Sinabi ng Korte Suprema na walang dapat ipaliwanag sa mga probisyon ng MC No. 99-65. Malinaw na nakasaad dito na ang paggamit ng pondo para sa intelligence at confidential activities ay dapat limitado sa mga nakalistang bagay. Hindi maaaring gamitin ang pondo sa mga gawaing labas sa nakasaad na listahan.
Dagdag pa rito, sinabi ng Korte Suprema na kahit naaprubahan ng DILG ang mga kahalintulad na aktibidad noong 2009 at 2010, hindi ito nangangahulugan na tama ang paggamit ng confidential funds para sa mga ito. Ang erroneous application ng isang regulasyon ay hindi maaaring magbigay ng estoppel laban sa gobyerno. Hindi rin maaaring umasa ang petitioner sa credit advice na inisyu ng COA para sa mga nakaraang taon, dahil hindi ito nagbibigay ng awtoridad para gumamit ng confidential funds sa mga susunod na taon.
“The use of funds for Intelligence and Confidential activities shall be limited to the following: (a) purchase of information; (b) payment of rewards; (c) rental and other incidental expenses relative to the maintenance of safehouses; and (d) purchase of supplies and ammunitions, provision of medical and food aid, as well as payment of incentives or travelling expenses relative to the conduct of intelligence or confidential operations[.]”
Tungkol naman sa isyu ng local autonomy, sinabi ng Korte Suprema na hindi nalalabag ang local autonomy sa pamamagitan ng pag-audit ng COA. Ang mga local government units ay mayroon pa ring kapangyarihan, ngunit dapat pa rin silang sumunod sa mga batas at regulasyon sa paggamit ng pondo ng bayan. Ipinunto rin ng OSG na kahit na binibigyan ng awtonomiya ang mga lokal na pamahalaan, obligado pa rin silang sundin ang polisiya ng estado hinggil sa maingat na paggamit ng pondo ng publiko at mga ari-arian.
Malinaw na ang ginawang paggastos sa pondo ay hindi nakasunod sa regulasyon. Sa madaling salita, nilabag ng petitioner ang MC No. 99-65 dahil ginamit ang pondo sa ibang bagay, at ang mga pondong ito ay kailangan niyang ibalik. Sinabi ng Korte Suprema na walang grave abuse of discretion sa panig ng COA. Grave abuse of discretion ang tawag sa kapag ang isang ahensya ng gobyerno ay nagdesisyon nang hindi ayon sa batas at katibayan. Sa kasong ito, sinabi ng Korte Suprema na tama ang ginawang desisyon ng COA, at hindi ito nagpapakita ng kapritso o arbitraryo.
Ang hatol ng Korte Suprema ay mahalaga dahil pinapaalalahanan nito ang lahat ng mga opisyal ng gobyerno na dapat nilang sundin ang mga regulasyon sa paggamit ng pondo ng bayan. Dapat tiyakin na ang pondo ay ginagamit lamang sa mga aktibidad na nakasaad sa batas, at hindi sa mga gawaing hindi pinapayagan. Ang desisyong ito ay nagpapakita ng pagiging seryoso ng Korte Suprema sa pagpapanagot sa mga opisyal na gumagamit ng pondo ng bayan sa maling paraan.
FAQs
Ano ang pangunahing isyu sa kasong ito? | Ang pangunahing isyu ay kung tama ba ang paggamit ni Miguel Rene A. Dominguez, dating gobernador ng Sarangani, ng confidential funds para sa mga aktibidad na hindi umano sakop ng DILG Memorandum Circular No. 99-65. |
Ano ang DILG Memorandum Circular No. 99-65? | Ito ay isang regulasyon na nagtatakda ng mga patakaran sa paggamit ng intelligence at confidential funds ng mga local government units. Nakasaad dito kung para saan lamang maaaring gamitin ang mga pondong ito. |
Ano ang confidential funds? | Ito ay mga pondo na ginagamit ng gobyerno para sa intelligence at security operations. Ang paggamit ng pondong ito ay may mga limitasyon upang maiwasan ang katiwalian. |
Ano ang hatol ng Korte Suprema sa kasong ito? | Ipinasiya ng Korte Suprema na mali ang paggamit ni Dominguez ng confidential funds para sa mga aktibidad na hindi nakasaad sa DILG Memorandum Circular No. 99-65. Kinakailangan niyang ibalik ang pondong ginamit. |
Ano ang ibig sabihin ng grave abuse of discretion? | Ito ay kapag ang isang ahensya ng gobyerno ay nagdesisyon nang hindi ayon sa batas at katibayan. Sa madaling salita, ito ay pag-abuso sa kapangyarihan. |
Ano ang local autonomy? | Ito ay ang kapangyarihan ng mga local government units na magdesisyon para sa kanilang sarili. Gayunpaman, hindi ito nangangahulugan na malaya na sila sa pagsunod sa mga batas at regulasyon. |
Ano ang sinabi ng Korte Suprema tungkol sa local autonomy sa kasong ito? | Sinabi ng Korte Suprema na hindi nalalabag ang local autonomy sa pamamagitan ng pag-audit ng COA. Ang mga local government units ay mayroon pa ring kapangyarihan, ngunit dapat pa rin silang sumunod sa mga batas at regulasyon sa paggamit ng pondo ng bayan. |
Ano ang implikasyon ng hatol ng Korte Suprema? | Pinapaalalahanan nito ang lahat ng mga opisyal ng gobyerno na dapat nilang sundin ang mga regulasyon sa paggamit ng pondo ng bayan. Dapat tiyakin na ang pondo ay ginagamit lamang sa mga aktibidad na nakasaad sa batas, at hindi sa mga gawaing hindi pinapayagan. |
Ang desisyong ito ng Korte Suprema ay nagpapakita ng kahalagahan ng transparency at accountability sa paggamit ng pondo ng bayan. Dapat tiyakin ng lahat ng mga opisyal ng gobyerno na ang pondo ay ginagamit sa tama at walang katiwalian. Sa ganitong paraan, masisiguro natin na ang pondo ng bayan ay napupunta sa mga proyektong makakatulong sa ating mga kababayan.
For inquiries regarding the application of this ruling to specific circumstances, please contact ASG Law through contact or via email at frontdesk@asglawpartners.com.
Disclaimer: This analysis is provided for informational purposes only and does not constitute legal advice. For specific legal guidance tailored to your situation, please consult with a qualified attorney.
Source: Miguel Rene A. Dominguez v. Commission on Audit, G.R. No. 256285, August 03, 2021