Sa isang desisyon na may malaking epekto sa industriya ng pagmimina sa Pilipinas, ipinasiya ng Korte Suprema na ang pagiging may-ari ng mga karapatan sa pagmimina ay mas matimbang kaysa sa unang paghahain ng aplikasyon para sa isang kasunduan sa pagmimina. Ang desisyong ito ay nagbibigay-diin sa kahalagahan ng pagpapanatili ng mga umiiral na karapatan at nagtatakda ng malinaw na pamantayan para sa paglutas ng mga hindi pagkakasundo sa pagitan ng mga kumpanya ng pagmimina. Ang implikasyon nito ay magiging gabay sa mga susunod pang mga kaso hinggil sa pag-aari ng lupa para sa pagmimina. Kailangang maging maingat at mapanuri ang mga kompanya sa mga lupaing kanilang inaaplayan.
Lupaing Pinag-aagawan: Kanino ang Karapatang Magmina?
Umiikot ang kasong ito sa hindi pagkakasundo sa pagitan ng Philippine Mining Development Corporation (PMDC), bilang kahalili ng North Davao Mining Corporation (NDMC), at ng Apex Mining Company Inc. (Apex) hinggil sa karapatan sa pagmimina sa ilang partikular na lugar sa Compostela Valley. Inapela ng PMDC ang desisyon ng Court of Appeals (CA) na nagbibigay sa Apex ng mas mataas na karapatan sa aplikasyon nito para sa mineral production sharing agreement (MPSA) sa Department of Environment and Natural Resources (DENR). Ang pangunahing tanong: Sino ang may mas mataas na karapatan sa pagmimina sa mga lugar na pinag-aagawan?
Ang NDMC, bago ito, ay may hawak na mga mining claim sa Compostela Valley sa pamamagitan ng mga mining lease contract at inilathala ang mga lode lease application. Gayunpaman, dahil sa hindi pagbabayad ng utang sa Philippine National Bank (PNB), na-foreclose ang mga ari-arian nito, kasama na ang mga mining claim. Pagkatapos nito, inilipat ng PNB ang mga ari-arian na ito sa pamahalaan. Samantala, nag-file ang Apex ng mga aplikasyon para sa MPSA sa Mines and Geo-Sciences Bureau (MGB). Kalaunan, naghain naman ang NDMC ng aplikasyon para sa Financial and Technical Assistance Agreement (FTAA). Dito na nagsimula ang hindi pagkakasundo.
Ang Panel of Arbitrators (POA) ay nagpasiya na ang NDMC ang may mas mataas na karapatan sa ilang clusters ng mga lugar na pinag-aagawan. Hindi nasiyahan ang Apex sa desisyon, kaya’t umapela ito sa Mines Adjudication Board (MAB). Pinagtibay ng MAB ang desisyon ng POA, ngunit binaliktad ito ng Court of Appeals, na nagbigay ng mas mataas na karapatan sa Apex. Dahil dito, umakyat ang kaso sa Korte Suprema.
Pinanigan ng Korte Suprema ang PMDC, na nagbigay-diin sa naunang natuklasan ng MAB na ang NDMC ay mayroon nang valid at existing mining claims sa mga lugar na pinag-aagawan bago pa man nagkabisa ang Republic Act No. (RA) 7942, o ang Philippine Mining Act of 1995. Mahalagang tandaan na ang kagawaran ng DENR ay mayroong espesyal na kaalaman at kadalubhasaan, kaya’t iginagalang ng korte ang kanilang mga factual findings sa ganitong mga usapin maliban na lamang kung mayroong malinaw na pag-abuso sa kanilang diskresyon.
Ang Section 113 ng RA 7942, Section 273 ng IRR ng RA 7942, at Section 8 ng DMO 97-07 ay nagbibigay ng preferential right sa mga may hawak ng valid at existing mining claims at lease/quarry applications bago pa man ang pagkabisa ng RA 7942. Hindi ito lumilikha ng mga bagong karapatan sa pagmimina, kundi kinikilala lamang ang mga umiiral na. Ganito ang sinasabi sa Section 113 ng RA 7942:
“Section 113. Recognition of Valid and Existing Mining Claims and Lease/Quarry Applications. – Holders of valid and existing mining claims, lease/quarry applications shall be given preferential rights to enter into any mode of mineral agreement with the government within two (2) years from the promulgation of the rules and regulations implementing this Act.”
Samakatuwid, dahil natuklasan na ang NDMC ang may valid at existing mining claims bago pa man nagkabisa ang RA 7942, ang PMDC, bilang kahalili nito, ang dapat bigyan ng mas mataas na karapatan. Hindi bale na mas naunang nag-file ang Apex ng mga aplikasyon para sa MPSA, dahil hindi naman nito napatunayan na mayroon itong pre-existing at valid claims sa mga lugar na pinag-aagawan. Itinuring rin na ang FTAA application ng NDMC ay nagpapasara sa mga lugar na sakop nito sa iba pang mining applications.
Nilinaw ng Korte Suprema na ang prinsipyo ng prescription ay hindi maaaring gamitin laban sa Estado. Kahit na ipagpalagay na hindi nag-file ang NDMC ng aplikasyon para sa mineral agreement sa loob ng takdang panahon, hindi pa rin maaaring buksan sa ibang aplikasyon ang mga lugar na sakop ng FTAA application nito, dahil pag-aari pa rin ng pamahalaan ang mineral property ng NDMC.
FAQs
Ano ang pangunahing isyu sa kasong ito? | Kung sino sa pagitan ng PMDC at Apex ang may mas mataas na karapatan sa pagmimina sa mga lugar na pinag-aagawan. |
Bakit nanalo ang PMDC sa kasong ito? | Dahil napatunayan na ang NDMC, na kinakatawan ng PMDC, ay mayroon nang valid at existing mining claims sa mga lugar na pinag-aagawan bago pa man nagkabisa ang RA 7942. |
Ano ang epekto ng desisyong ito sa industriya ng pagmimina? | Nagbibigay-diin ito sa kahalagahan ng pagpapanatili ng mga umiiral na karapatan at nagtatakda ng malinaw na pamantayan para sa paglutas ng mga hindi pagkakasundo sa pagitan ng mga kumpanya ng pagmimina. |
Ano ang kahalagahan ng Section 113 ng RA 7942? | Nagbibigay ito ng preferential rights sa mga may hawak ng valid at existing mining claims at lease/quarry applications bago pa man nagkabisa ang RA 7942. |
Maaari bang gamitin ang prescription laban sa pamahalaan sa mga kaso ng pagmimina? | Hindi, dahil ang prinsipyo ng prescription ay hindi maaaring gamitin laban sa Estado. |
Ano ang pagkakaiba ng MPSA at FTAA? | Ang MPSA ay isang mineral production sharing agreement, habang ang FTAA ay isang financial or technical assistance agreement. Ibang klaseng kontrata ito. |
Ano ang papel ng MGB sa mga kaso ng pagmimina? | Ang MGB ay may quasi-judicial power at may karapatang magpasya sa mga usapin na may kinalaman sa pagmimina. May sarili silang pagpapasya at teknikal na kaalaman. |
Paano nakaapekto ang paglipat ng mga ari-arian ng NDMC sa pamahalaan sa kaso? | Dahil inilipat ang mga ari-arian ng NDMC sa pamahalaan, ang FTAA application ng NDMC ay itinuring na pagpapakita ng interes ng pamahalaan sa mga mining claims nito. |
Sa kabuuan, ang desisyong ito ng Korte Suprema ay nagpapatibay sa kahalagahan ng paggalang sa mga naunang karapatan sa pagmimina at nagtatakda ng malinaw na gabay para sa paglutas ng mga hindi pagkakasundo sa industriya. Binibigyang-diin nito ang kapangyarihan ng Estado sa pagkontrol at pangangasiwa sa paggalugad, pagpapaunlad, at paggamit ng mga likas na yaman ng bansa.
For inquiries regarding the application of this ruling to specific circumstances, please contact ASG Law through contact or via email at frontdesk@asglawpartners.com.
Disclaimer: This analysis is provided for informational purposes only and does not constitute legal advice. For specific legal guidance tailored to your situation, please consult with a qualified attorney.
Source: Republic of the Philippines vs Apex Mining Company Inc., G.R. No. 220828, October 07, 2020