Ipinasiya ng Korte Suprema na ilegal ang pagbibigay ng Power Sector Assets and Liabilities Management Corporation (PSALM) ng dagdag na benepisyo sa medikal sa kanilang mga opisyal at empleyado noong 2010 dahil walang legal na batayan. Inaatasan din nito ang mga opisyal at miyembro ng Board of Directors na nag-apruba nito, pati na rin ang mga empleyadong tumanggap, na isauli ang mga halagang natanggap. Ang desisyong ito ay nagpapatibay na ang mga benepisyo sa medikal na lampas sa sakop ng taunang medical check-up program ay dapat na may malinaw na awtorisasyon mula sa batas upang maiwasan ang disallowance ng Commission on Audit (COA).
Dagdag na Gastos sa Medikal: Kailan Ito Legal, at Kailan Hindi?
Ang kasong ito ay tungkol sa Notice of Disallowance (ND) na ipinalabas ng COA laban sa PSALM dahil sa pagbibigay nito ng expanded medical assistance benefits (MABs) noong 2010. Inaprubahan ng PSALM ang Health Maintenance Program (HMP) para sa kanilang mga opisyal at empleyado noong 2006, na sinundan ng mga resolusyon para sa dagdag na benepisyo, tulad ng pagbili ng gamot, serbisyong dental, at reimbursement para sa mga emergency. Ang COA ay naglabas ng ND dahil sa kawalan ng legal na batayan para sa mga dagdag na benepisyong ito.
Ayon sa PSALM, ang HMP ay katumbas ng taunang medical check-up program para sa mga empleyado ng gobyerno na nakasaad sa Administrative Order (AO) No. 402. Binibigyang-diin ng AO 402 ang pagtatatag ng taunang medical check-up para sa mga opisyal at empleyado ng gobyerno, habang Civil Service Commission (CSC) Memorandum Circular (MC) No. 33, Series of 1997 naman na ang lahat ng tanggapan ng gobyerno ay dapat magbigay ng health program kabilang ang hospitalization services at annual mental, medical-physical examinations.
Sa kasong ito, sinabi ng Korte Suprema na ang mga dagdag na benepisyo na ibinigay ng PSALM, na lampas sa sakop ng isang regular na medical check-up program, ay walang legal na batayan. Binigyang-diin na dapat sundin ang mga probisyon ng AO 402 at ang anumang dagdag na benepisyo ay dapat na naaayon sa mga diagnostic procedure na itinakda nito. Idinagdag pa ng korte na hindi maaaring basta-basta magpalawak ng mga benepisyo nang walang malinaw na awtorisasyon mula sa batas. Dahil sa naunang desisyon ng Korte Suprema sa parehong isyu, ginamit ang prinsipyo ng res judicata, na nangangahulugang ang isang isyu na napagdesisyunan na ng korte ay hindi na maaaring litisin muli sa pagitan ng parehong partido.
Ang mahalagang legal na batayan dito ay kung ang benepisyong medikal ay naaayon sa layunin ng AO 402. Ang AO 402 ay nagbibigay lamang ng awtoridad para sa isang taunang medical check-up program. Ang anumang pagpapalawak sa programang ito ay dapat na sumunod sa ejusdem generis rule. Nangangahulugan ito na ang mga karagdagang benepisyo ay dapat na katulad ng mga diagnostic procedure na tinukoy sa AO 402.
Sinabi ng Korte Suprema na dahil ang pagpapalawak ng MABs ng PSALM ay hindi sumunod sa itinakdang pamantayan ng AO 402, labag ito sa batas. Dagdag pa nito, hindi maaaring gamitin ang social justice o humanitarian considerations upang bigyang-katwiran ang pagbibigay ng mga dagdag na benepisyo. Ang mga ahensya ng gobyerno na binigyan ng fiscal autonomy sa ilalim ng 1987 Constitution ay may kalayaang maglaan at gumamit ng kanilang mga mapagkukunan sa pagtupad ng kanilang mga tungkulin, at hindi saklaw ng ganitong restriksyon.
Kaugnay naman sa pananagutan sa pagbabalik ng mga halaga, sinunod ng Korte ang mga patakaran sa Madera v. Commission on Audit. Sa ilalim ng mga patakarang ito, ang mga opisyal na nag-apruba at nagpatunay ng disallowance ay maaaring managot kung sila ay nagpakita ng gross negligence. Ang mga empleyadong tumanggap ng mga benepisyo ay mananagot din na isauli ang mga halagang natanggap maliban kung mapatunayan nila na ang mga halagang natanggap ay ibinigay bilang konsiderasyon sa mga serbisyong ginawa. Dahil sa gross negligence ng mga opisyal at kawalan ng legal na batayan, inutusan ng Korte Suprema ang mga responsableng opisyal na magbalik ng disallowed amount, at ang mga empleyado na isauli ang natanggap na MABs.
Ang hatol na ito ay may malaking implikasyon sa mga GOCC at iba pang ahensya ng gobyerno na nagbibigay ng medical benefits sa kanilang mga empleyado. Mahalagang tiyakin na ang mga benepisyong ibinibigay ay naaayon sa mga legal na pamantayan at awtorisasyon. Ang mga ahensya ng gobyerno na lumalabag dito ay maaaring harapin ang mga disallowance mula sa COA at kailangang magbalik ng mga halagang ibinayad nang walang sapat na legal na batayan. Kailangan maging maingat ang mga ahensya sa pagtukoy kung anong benepisyo ang maaaring ibigay, at kung ito ba ay alinsunod sa mga batas at regulasyon. Ang kawalan ng pag-iingat na ito ay magreresulta sa financial liability ng mga nag-apruba at tumanggap ng mga benepisyong ito.
FAQs
Ano ang pangunahing isyu sa kasong ito? | Ang pangunahing isyu ay kung legal ba ang pagbibigay ng PSALM ng dagdag na medical assistance benefits (MABs) sa kanilang mga empleyado noong 2010. Nilabag ba nito ang mga patakaran sa paggamit ng pondo ng gobyerno para sa medical benefits? |
Ano ang posisyon ng Commission on Audit (COA) sa kasong ito? | Sinabi ng COA na walang legal na batayan ang pagbibigay ng PSALM ng dagdag na benepisyo sa medikal sa kanilang mga opisyal at empleyado. Kaya naglabas ito ng Notice of Disallowance (ND). |
Ano ang Administrative Order (AO) No. 402 na binanggit sa kaso? | Ang AO 402 ay nag-uutos sa pagtatatag ng taunang medical check-up program para sa mga opisyal at empleyado ng gobyerno. May limitasyon ito sa diagnostic procedure at hindi awtorisasyon para sa prescription drugs o reimbursement sa hospital expenses. |
Ano ang ibig sabihin ng fiscal autonomy? | Ang fiscal autonomy ay nangangahulugang kalayaan mula sa labas na kontrol. Ito ay may kinalaman sa Judiciary, Civil Service Commission, Commission on Audit, Commission on Elections, at Office of the Ombudsman. |
Sino ang responsable sa pagbabalik ng halaga ng mga benepisyong binayaran? | Responsable ang mga opisyal at miyembro ng Board of Directors na nag-apruba sa MABs. Kailangan din na magbalik ang mga empleyado ng PSALM na tumanggap ng dagdag na benepisyong ito. |
Ano ang gross negligence sa konteksto ng kasong ito? | Ang gross negligence ay tumutukoy sa kapabayaan ng mga opisyal ng PSALM na nag-apruba ng pagpapalabas ng MABs. Ito ay dahil sa alam na nila ang Notice of Disallowance (ND) sa medical benefits para sa mga nakaraang taon. |
Ano ang solutio indebiti at paano ito nauugnay sa kasong ito? | Ang solutio indebiti ay ang obligasyon na ibalik ang isang bagay na natanggap kapag walang karapatang hingin ito, at ito ay naipadala sa pamamagitan ng pagkakamali. Ito ang batayan kung bakit dapat ibalik ng mga empleyado ang mga natanggap na benepisyo. |
Paano makaaapekto ang desisyong ito sa ibang ahensya ng gobyerno? | Ang desisyon ay nagpapaalala sa mga ahensya ng gobyerno na dapat na legal at may batayan ang ibinibigay na medical benefits. Dapat sumunod ang ahensya ng gobyerno sa medical benefit na ibinibigay alinsunod sa batas. |
Sa kabuuan, ang desisyong ito ay nagbibigay-diin sa pangangailangan ng legal na batayan sa pagbibigay ng benepisyo sa mga empleyado ng gobyerno. Ang mga ahensya ng gobyerno at GOCCs ay dapat na tiyakin na sumusunod sila sa mga batas at regulasyon upang maiwasan ang mga disallowance ng COA at ang pananagutan na magbalik ng mga pondo ng gobyerno.
For inquiries regarding the application of this ruling to specific circumstances, please contact ASG Law through contact or via email at frontdesk@asglawpartners.com.
Disclaimer: This analysis is provided for informational purposes only and does not constitute legal advice. For specific legal guidance tailored to your situation, please consult with a qualified attorney.
Source: POWER SECTOR ASSETS AND LIABILITIES MANAGEMENT CORPORATION (PSALM) VS. COMMISSION ON AUDIT, G.R. No. 238005, July 27, 2021