ASG Law

Tag: LBAA

  • Bayad Muna Bago Magreklamo: Ang Kahalagahan ng “Payment Under Protest” sa Buwis sa Real Property sa Pilipinas

    Bayad Muna Bago Magreklamo: Ang Kahalagahan ng “Payment Under Protest” sa Buwis sa Real Property sa Pilipinas

    G.R. No. 169234, October 02, 2013

    Ang hindi pagkakaunawaan sa buwis sa real property ay karaniwan, lalo na sa mga negosyo at may-ari ng lupa. Ngunit alam mo ba na bago ka pa man makapag-apela sa iyong assessment sa buwis, may isang mahalagang hakbang na dapat mong gawin? Ito ay ang “payment under protest.” Sa madaling salita, bayaran mo muna ang buwis na tinututulan mo bago ka pakinggan ng gobyerno. Ito ang sentro ng kaso ng Camp John Hay Development Corporation vs. Central Board of Assessment Appeals, kung saan nilinaw ng Korte Suprema ang mandatoryong prosesong ito.

    Introduksyon

    Isipin mo na lang, bigla kang nakatanggap ng abiso mula sa assessor ng lungsod na tataasan ang buwis sa iyong negosyo o ari-arian. Maaaring magulat ka, magalit, o kaya naman ay kumbinsido kang mali ang assessment. Ang unang reaksyon ay maaaring magprotesta agad at pigilan ang pagbabayad. Ngunit sa Pilipinas, pagdating sa buwis sa real property, hindi ito ang tamang paraan. Ang kaso ng Camp John Hay Development Corporation (CJHDC) ay nagtuturo sa atin ng isang mahalagang aral: ang pagbabayad muna, bago ang protesta, ay hindi lamang isang opsyon, kundi isang kondisyon para marinig ang iyong apela.

    Ang CJHDC, isang kumpanya na nagpapaunlad sa Camp John Hay Special Economic Zone sa Baguio City, ay tinutulan ang assessment ng buwis sa real property na ipinataw sa kanila. Iginiit nila na sila ay tax-exempt. Ngunit ang kanilang kaso ay ibinasura dahil hindi nila sinunod ang proseso ng “payment under protest.” Ang pangunahing tanong sa kaso ay: Maaari bang umapela ang CJHDC sa assessment ng buwis sa real property nang hindi muna nagbabayad sa ilalim ng protesta dahil sa kanilang claim na tax exemption?

    Legal na Konteksto: Ang Batas at ang “Payment Under Protest”

    Ang legal na batayan para sa “payment under protest” ay matatagpuan sa Republic Act No. 7160, o ang Local Government Code of 1991. Partikular na, Section 252 nito ay nagsasaad:

    SEC. 252. Payment Under Protest. – (a) Walang protesta ang tatanggapin maliban kung unang binayaran ng nagbabayad ng buwis ang buwis. Dapat na isulat sa resibo ng buwis ang mga salitang “paid under protest.” Ang protesta sa pamamagitan ng sulat ay dapat na isampa sa loob ng tatlumpung (30) araw mula sa pagbabayad ng buwis sa treasurer ng probinsiya, lungsod o munisipyo, sa kaso ng munisipalidad sa loob ng Metropolitan Manila Area, na magdedesisyon sa protesta sa loob ng animnapung (60) araw mula sa pagkatanggap.

    (d) Sa kaganapan na ang protesta ay tinanggihan o sa paglipas ng animnapung araw na panahon na inireseta sa subparagraph (a), ang nagbabayad ng buwis ay maaaring gumamit ng mga remedyo na nakasaad sa Kabanata 3, Titulo Dalawa, Aklat II ng Kodigong ito.

    Ang probisyong ito ay malinaw. Upang marinig ang iyong reklamo laban sa assessment, kailangan mo munang magbayad. Ang konsepto ng “payment under protest” ay hindi lamang isang simpleng regulasyon. Ito ay nakaugat sa prinsipyong ang buwis ay ang buhay ng bansa. Kailangan ng gobyerno ang pondo upang magpatuloy sa pagbibigay serbisyo sa publiko. Kung hahayaan na mapigil ang koleksyon ng buwis dahil lamang sa protesta, malalagay sa alanganin ang operasyon ng estado.

    Ang Kabanata 3, Titulo Dalawa, Aklat II ng Local Government Code na binanggit sa Section 252(d) ay tumutukoy sa mga remedyo sa pag-apela sa assessment. Kasama rito ang pag-apela sa Local Board of Assessment Appeals (LBAA) at Central Board of Assessment Appeals (CBAA). Ngunit kahit na ikaw ay nag-apela, ayon sa Section 231 ng parehong kodigo, hindi nito sinususpinde ang koleksyon ng buwis.

    SEC. 231. Effect of Appeal on the Payment of Real Property Tax. – Ang apela sa mga assessment ng real property na ginawa sa ilalim ng mga probisyon ng Kodigong ito, sa anumang kaso, ay hindi dapat suspindihin ang koleksyon ng kaukulang buwis sa real property sa ari-arian na kasangkot na tinasa ng assessor ng probinsiya o lungsod, nang walang pagkiling sa kasunod na pagsasaayos depende sa pinal na resulta ng apela.

    Sa madaling salita, ang apela ay hindi awtomatikong nagpapahinto sa obligasyon mong magbayad ng buwis. Ang “payment under protest” ay ang mekanismo upang mapanatili ang koleksyon ng buwis habang dinidinig ang iyong reklamo.

    Paghimay sa Kaso ng CJHDC: Bakit Natalo Sila?

    Nagsimula ang lahat noong 2002 nang makatanggap ang CJHDC ng assessment notices mula sa City Assessor ng Baguio City para sa buwis sa real property. Tinutulan ito ng CJHDC, iginiit na sila ay tax-exempt dahil sa Republic Act No. 7227 (Bases Conversion and Development Act) at Presidential Proclamation No. 420, na nagtatag ng John Hay Special Economic Zone.

    Nag-apela ang CJHDC sa Board of Tax Assessment Appeals (BTAA) ng Baguio City (kalaunan ay naging LBAA). Ngunit ang BTAA ay hindi agad nagdesisyon sa kanilang apela. Sa halip, pinaalalahanan nila ang CJHDC na sumunod muna sa “payment under protest” alinsunod sa Section 7, Rule V ng Rules of Procedure Before the LBAA. Dahil hindi sumunod ang CJHDC, ibinasura ng BTAA ang kanilang apela.

    Hindi sumuko ang CJHDC at nag-apela sila sa Central Board of Assessment Appeals (CBAA). Ngunit ang CBAA ay kinatigan ang BTAA. Ipinadala pa nga ng CBAA ang kaso pabalik sa LBAA para sa pagpapatuloy, ngunit muli, kondisyon ang “full and up-to-date payment” ng buwis.

    Mula sa CBAA, dumiretso ang kaso sa Court of Tax Appeals (CTA) En Banc. At muli, talo ang CJHDC. Kinatigan ng CTA ang CBAA, binigyang-diin ang kahalagahan ng Section 252 ng Local Government Code. Ayon sa CTA, hindi nila maaaring desisyunan ang isyu ng tax exemption ng CJHDC dahil hindi pa naidedesisyunan ng LBAA ang kaso sa merito, at mas importante, hindi pa sumusunod ang CJHDC sa “payment under protest.”

    Sa huli, umakyat ang kaso sa Korte Suprema. At dito, tuluyan nang ibinasura ang petisyon ng CJHDC. Pinagtibay ng Korte Suprema ang desisyon ng CTA. Binigyang-diin ng Korte Suprema ang malinaw na wika ng batas. Ayon sa desisyon:

    “To begin with, Section 252 emphatically directs that the taxpayer/real property owner questioning the assessment should first pay the tax due before his protest can be entertained. As a matter of fact, the words “paid under protest” shall be annotated on the tax receipts. Consequently, only after such payment has been made by the taxpayer may he file a protest in writing (within thirty [30] days from said payment of tax) to the provincial, city, or municipal treasurer, who shall decide the protest within sixty (60) days from its receipt. In no case is the local treasurer obliged to entertain the protest unless the tax due has been paid.”

    Idinagdag pa ng Korte Suprema na ang claim for tax exemption ay hindi nangangahulugang hindi sakop ng proseso ng assessment. Sa katunayan, Section 206 ng Local Government Code ay nagbibigay pa nga ng proseso para sa pagpapatunay ng tax exemption. Ngunit kung hindi napatunayan na tax-exempt ang ari-arian, dapat itong isama sa assessment roll at dapat bayaran ang buwis, kahit pa sa ilalim ng protesta kung tututulan ang assessment.

    Sa kaso ng CJHDC, nabigo silang magpakita ng sapat na ebidensya na sila ay talagang tax-exempt at nabigo rin silang sumunod sa mandatoryong “payment under protest.” Kaya naman, ang kanilang apela ay hindi napakinggan sa merito.

    Praktikal na Implikasyon: Ano ang Dapat Mong Malaman?

    Ang desisyon sa kaso ng CJHDC ay nagbibigay ng malinaw na gabay para sa mga negosyo at indibidwal na may ari-arian pagdating sa buwis sa real property:

    • Bayad Muna Bago Magreklamo: Ito ang pinakamahalagang aral. Kung tututulan mo ang assessment ng buwis sa real property, bayaran mo muna ito sa ilalim ng protesta. Kung hindi, hindi tatanggapin ang iyong protesta.
    • Sundin ang Tamang Proseso: Mula sa pagbabayad sa ilalim ng protesta, pagsusumite ng pormal na protesta sa treasurer, hanggang sa pag-apela sa LBAA at CBAA, sundin ang tamang proseso na nakasaad sa Local Government Code.
    • Ang Claim for Exemption ay Hindi Excuse: Kahit na naniniwala kang tax-exempt ka, hindi ito sapat na dahilan para hindi sumunod sa “payment under protest.” Kailangan mo pa ring patunayan ang iyong claim sa tamang forum at sa tamang panahon.
    • Huwag Balewalain ang Assessment Notice: Agad na aksyunan ang assessment notice. Kung may problema, simulan agad ang proseso ng protesta. Huwag hayaan na lumipas ang deadline para sa pagbabayad at pagprotesta.

    Mahahalagang Aral Mula sa Kaso ng CJHDC

    • Mandatoryo ang “Payment Under Protest”: Walang lusot dito. Kung gusto mong marinig ang iyong apela sa assessment ng buwis sa real property, kailangan mong magbayad muna sa ilalim ng protesta.
    • Hindi Hadlang ang Claim for Exemption sa Proseso: Ang pagiging tax-exempt ay isang depensa, hindi isang exemption sa proseso ng “payment under protest.”
    • Proseso, Proseso, Proseso: Ang batas ay mahigpit sa proseso. Kahit na may merito ang iyong kaso, kung hindi ka sumunod sa tamang proseso, maaaring matalo ka pa rin.

    Mga Madalas Itanong (FAQs)

    Tanong 1: Ano ang ibig sabihin ng “payment under protest”?
    Sagot: Ito ay ang pagbabayad ng buwis habang tinututulan mo ang assessment. Sa resibo ng pagbabayad, isusulat ang “paid under protest.” Pagkatapos magbayad, saka ka pa lang maaaring magsumite ng pormal na protesta.

    Tanong 2: Paano kung wala akong sapat na pambayad para sa buwis?
    Sagot: Ang “payment under protest” ay isang legal na requirement. Kung wala kang pambayad, maaaring mahirapan kang umapela sa assessment. Maaaring kailanganin mong humanap ng paraan upang makabayad, kahit bahagi lamang, upang masimulan ang proseso ng protesta.

    Tanong 3: Gaano katagal ang proseso ng protesta?
    Sagot: Ayon sa Section 252 ng Local Government Code, ang treasurer ay may 60 araw para desisyunan ang iyong protesta mula sa pagkatanggap nito. Kung hindi ka satisfied sa desisyon, maaari kang umapela sa LBAA, at pagkatapos ay sa CBAA, at sa huli, sa korte.

    Tanong 4: Ano ang mangyayari kung manalo ako sa protesta?
    Sagot: Kung manalo ka sa protesta, ang buwis na binayaran mo sa ilalim ng protesta ay ibabalik sa iyo o maaaring i-credit sa iyong future tax liability.

    Tanong 5: Kailangan ko bang kumuha ng abogado para magprotesta sa buwis sa real property?
    Sagot: Hindi mandatoryo ang abogado sa simula ng proseso ng protesta sa treasurer o sa LBAA. Ngunit kung komplikado ang kaso mo o kung hindi ka pamilyar sa legal na proseso, makakatulong ang pagkonsulta sa isang abogado. Lalo na kung umabot na sa CBAA o korte ang kaso mo, mahalaga na magkaroon ka ng legal na representasyon.

    Naranasan mo na bang magkaroon ng problema sa buwis sa real property? Huwag mag-atubiling kumonsulta sa ASG Law! Kami ay eksperto sa mga usapin ng buwis at handang tumulong sa iyo. Bisitahin ang aming contact page o sumulat sa amin sa hello@asglawpartners.com para sa konsultasyon. Kami sa ASG Law ay laging handang maglingkod sa inyo!



    Source: Supreme Court E-Library
    This page was dynamically generated
    by the E-Library Content Management System (E-LibCMS)