Sa kasong ito, pinagdesisyunan ng Korte Suprema na hindi sapat ang paglabag sa kondisyon ng donasyon upang otomatikong mapawalang-bisa ito. Kailangan pa ring tingnan kung ang paglabag ay malaki at sapat para talagang ipawalang-bisa ang donasyon. Ibig sabihin, hindi basta-basta makukuha ng nagbigay ang ari-arian kung may maliit na paglabag lamang sa kondisyon ng donasyon. Ito ay mahalaga para protektahan ang mga benepisyaryo ng donasyon na sumunod naman sa pangunahing layunin nito.
Donasyon Para sa Guro, Binalewala Nga Ba Nang Paupahan?
Ang kasong ito ay tungkol sa lupa na idinonate ng Probinsya ng Camarines Sur sa Camarines Sur Teachers and Employees Association, Inc. (CASTEA). May kondisyon ang donasyon na dapat gamitin ang lupa para sa opisina ng CASTEA at hindi ito dapat ipagbili, ipa-mortgage, o i-encumber. Lumabas na ipinaupa ng CASTEA ang bahagi ng kanilang gusali sa Bodega Glassware. Dahil dito, kinasuhan ng probinsya ang CASTEA ng unlawful detainer dahil umano sa paglabag sa kondisyon ng donasyon. Ang pangunahing tanong dito: nilabag ba talaga ng CASTEA ang kondisyon ng donasyon at sapat ba ito para mapawalang-bisa ang donasyon?
Para mas maintindihan ang sitwasyon, balikan natin ang Deed of Donation Inter-Vivos o ang kasulatan ng donasyon. Nakasaad dito na dapat gamitin ang lupa para sa pagpapatayo ng gusali na magsisilbing opisina ng CASTEA, Naga City Teachers’ Association, at Camarines Sur High School Alumni Association. Dagdag pa rito, hindi dapat ibenta, i-mortgage, o i-encumber ang ari-arian. Ayon sa probinsya, ang pagpapaupa ng CASTEA sa Bodega Glassware ay isang uri ng encumbrance, kaya’t nilabag nito ang kondisyon ng donasyon. Ibig sabihin, ang pagpapaupa ay isang pagtatakda ng limitasyon sa paggamit ng ari-arian. Ang unang desisyon ng Municipal Trial Court in Cities (MTCC) ay pabor sa probinsya, ngunit binaliktad ito ng Regional Trial Court (RTC). Sa huli, ibinalik ng Court of Appeals (CA) ang desisyon ng MTCC. Ngunit ang Korte Suprema ay hindi sumang-ayon dito.
Ayon sa Korte Suprema, mahalagang tingnan ang intensyon ng donasyon at kung paano ito nakatulong sa benepisyaryo. Binigyang-diin ng Korte Suprema na hindi dapat basta-basta ipawalang-bisa ang donasyon kung ang paglabag ay hindi naman malaki at hindi nakakasira sa pangunahing layunin ng donasyon. Sinabi rin na dapat isaalang-alang ang mga benepisyong nakukuha ng mga guro at empleyado mula sa pagpapaupa. Mahalagang banggitin ang Article 732 at 733 ng Civil Code, na nagsasabing ang mga donasyon ay dapat sundin ang mga panuntunan sa kontrata. Ayon din sa desisyon, dapat balansehin ang layunin ng nagbigay at ang mga nagawa na ng tumanggap ng donasyon.
Narito ang sinabi ng Korte Suprema tungkol sa kondisyon ng donasyon:
That the condition of this donation is that the DONEE shall use the above described portion of the land subject of the present donation for no other purpose except the construction of its building to be owned and to be constructed by the above-named DONEE to house its offices to be used by the said Camarines Sur Teachers’ Association, Inc., in connection with its functions under its charter and by-laws and the Naga City Teachers’ Association as well as the Camarines Sur High School Alumni Association, PROVIDED FURTHERMORE, that the DONEE shall not sell, mortgage or [e]ncumber the property herein donated including any and all improvements thereon in favor of any party and Provided, lastly that the construction of the building or buildings referred to above shall be commenced within a period of one (1) year from and after the execution of this donation, otherwise, this donation shall be deemed automatically revoked and voided and of no further force and effect.
Sa kabuuan, kinilala ng Korte Suprema na may kapangyarihan ang korte na suriin kung tama ba ang pagpapawalang-bisa ng donasyon, kahit mayroong automatic revocation clause. Ang automatic revocation clause ay isang probisyon sa kontrata ng donasyon na nagsasaad na otomatikong mapapawalang-bisa ang donasyon kung may paglabag sa mga kondisyon. Dahil dito, hindi sapat na basta na lamang sabihin ng nagbigay na may paglabag at otomatikong bawiin ang ari-arian. Ayon pa sa Korte, dapat isaalang-alang ang Article 1191 ng Civil Code, na nagsasaad na may karapatan ang korte na magtakda ng panahon para sa pagtupad ng obligasyon.
Sinabi pa ng Korte na ang pagpapaupa ng CASTEA ay hindi sapat na dahilan para ipawalang-bisa ang donasyon. Hindi naman daw nito sinira ang layunin ng donasyon dahil nakatulong pa rin ito sa mga guro at empleyado sa pamamagitan ng mutual aid at death benefits. Dahil dito, ibinalik ng Korte Suprema ang desisyon ng RTC, na nagpapawalang-bisa sa kaso ng unlawful detainer na isinampa ng probinsya. Ngunit, dahil nilabag ng CASTEA ang kondisyon na hindi dapat i-encumber ang ari-arian, inutusan ng Korte Suprema ang CASTEA na magbayad ng nominal damages sa probinsya. Nominal damages are awarded to vindicate or recognize the right of a party that has been violated.
Sa madaling salita, ang Korte Suprema ay nagbigay-diin na ang pagpapawalang-bisa ng donasyon ay dapat gawin nang may pagsasaalang-alang sa lahat ng mga pangyayari at hindi lamang sa teknikal na paglabag sa kondisyon.
FAQs
Ano ang pangunahing isyu sa kasong ito? | Kung nilabag ba ng CASTEA ang kondisyon ng donasyon nang ipaupa nito ang bahagi ng gusali sa Bodega Glassware, at kung sapat ba ito para mapawalang-bisa ang donasyon. |
Ano ang naging desisyon ng Korte Suprema? | Pinawalang-bisa ng Korte Suprema ang desisyon ng Court of Appeals at ibinalik ang desisyon ng Regional Trial Court na nagbabasura sa kaso ng unlawful detainer. Inutusan din ang CASTEA na magbayad ng nominal damages. |
Bakit hindi pinawalang-bisa ng Korte Suprema ang donasyon? | Dahil nakita ng Korte Suprema na ang paglabag sa kondisyon ay hindi sapat para sirain ang pangunahing layunin ng donasyon, at ang mga benepisyong nakukuha ng mga guro at empleyado ay dapat ding isaalang-alang. |
Ano ang nominal damages? | Ito ay maliit na halaga ng danyos na ibinibigay upang kilalanin na may paglabag sa karapatan, kahit walang napatunayang malaking pinsala. |
Ano ang unlawful detainer? | Ito ay isang kaso kung saan inaakusahan ang isang tao na ilegal na nagmamay-ari ng isang ari-arian matapos na mapaso ang kanyang karapatang magmay-ari nito. |
Ano ang isang automatic revocation clause? | Ito ay probisyon sa kontrata ng donasyon na nagsasaad na otomatikong mapapawalang-bisa ang donasyon kung may paglabag sa mga kondisyon. |
May bisa pa ba ang donasyon? | Oo, nananatiling may bisa ang donasyon. Hindi kinatigan ng Korte Suprema ang pagpapawalang-bisa ng donasyon. |
Anong aral ang mapupulot sa kasong ito? | Hindi sapat ang paglabag sa kondisyon para automaticong mapawalang-bisa ang donasyon. |
Ang desisyong ito ay nagbibigay-diin sa kahalagahan ng pagsunod sa kontrata, ngunit mayroon din itong pananaw na dapat isaalang-alang ang intensyon at benepisyo ng donasyon. Ang Korte Suprema ay nagpakita ng balanse sa pagitan ng mahigpit na pagsunod sa batas at sa makatarungang pagpapasya.
For inquiries regarding the application of this ruling to specific circumstances, please contact ASG Law through contact or via email at frontdesk@asglawpartners.com.
Disclaimer: This analysis is provided for informational purposes only and does not constitute legal advice. For specific legal guidance tailored to your situation, please consult with a qualified attorney.
Source: Camarines Sur Teachers and Employees Association, Inc. vs. Province of Camarines Sur, G.R. No. 199666, October 07, 2019