Sa isang desisyon ng Korte Suprema, ipinaliwanag nito ang mga kondisyon para sa pagbabayad sa isang kontratista sa ilalim ng mga kasunduan sa konstruksyon. Pinagtibay ng Korte na kailangan munang matapos ang mga proyekto sa konstruksyon at maipasa ang mga kinakailangang dokumento bago ganap na maobliga ang may-ari na bayaran ang buong halaga ng kontrata. Gayunpaman, binigyang-diin din ng Korte na ang pagtanggap sa isang proyekto, kahit may mga iregularidad, ay nagpapawalang-bisa sa anumang mga pagtutol dito, at ang pagkabigong magbayad sa takdang panahon ay magreresulta sa pagbabayad ng liquidated damages.
Kailan Dapat Magbayad: Usapin ng Kumpletong Trabaho at Usapan sa Kontrata
Ang kasong ito ay nagsimula sa tatlong magkakahiwalay na kasunduan sa konstruksyon sa pagitan ng Southstar Construction and Development Corporation (Southstar) at Philippine Estates Corporation (PHES). Kinontrata ng PHES ang Southstar upang magsagawa ng iba’t ibang proyekto sa konstruksyon sa Jaro Estates, Iloilo City. Matapos makumpleto ng Southstar ang trabaho, naghain ito ng karaingan laban sa PHES nang tumanggi ang PHES na bayaran ang buong balanseng halaga ng kontrata, na sinasabing hindi nakumpleto ng Southstar ang trabaho at ang substandard work. Sa kasong ito, kailangan linawin ang mga obligasyon ng bawat partido sa mga kasunduan sa konstruksyon, kabilang ang pagkumpleto ng trabaho, mga kinakailangang dokumento, at angkop na pagbabayad.
Ang unang isyu na tinalakay ay ang pagkumpleto ng apat na Eunice Units sa Chateaux Geneva. Naglabas ang PHES ng sertipiko ng pagkumpleto na nagpapahayag na ang mga unit ay 100% tapos na. Binigyang-diin ng Korte na ang pagkilala sa pagkumpleto ng PHES ay nagbigay-karapatan sa Southstar sa pagbabayad ng balanse, na epektibong nagwawaksi sa anumang mga pagtutol hinggil sa pagkumpleto. Ayon sa Artikulo 1235 ng Civil Code, “When the obligee accepts the performance, knowing its incompleteness or irregularity, and without expressing any protest or objection, the obligation is deemed fully complied with.” Dahil dito, ang PHES ay obligadong bayaran ang balanse na P623,732.95 para sa proyektong ito.
Gayunpaman, para sa tatlong Model Houses sa Coastal Villas at sa Development of the Phase Entry sa Coastal Villas, hindi naglabas ang PHES ng anumang sertipikasyon ng pagkumpleto. Iginiit ng Korte ang mga pangangailangan sa Artikulo IV ng mga Kasunduan sa Konstruksyon, na tumutukoy na dapat magbigay ng sworn statement, guarantee bond, at mga guhit na “As-Built” ang Southstar. Nabanggit sa mga probisyon sa artikulong ito, partikular sa mga probisyon ng Article IV ng mga kasunduan sa konstruksyon, tinutukoy na:
ARTICLE IV-TERMS OF PAYMENT
Bagama’t nabigo ang Southstar na ipakita ang pagsunod sa mga obligasyong ito, pinaninindigan ng Korte na karapat-dapat pa rin ang PHES na ipagpaliban ang 10% na retention money at pagbayaran ang balanseng kontrata ng kabuuang halaga para sa bawat nabanggit na pagtatayo.
Binigyang-diin din ng Korte na ang pagkabigong kumpletuhin ang mga proyekto sa oras ay nagdulot ng liquidated damages. Ang Southstar ay naantala sa pagkumpleto ng tatlong Model Houses at ang Phase Entry, na nagbubunga ng P295,504.00 at P149,400.00, ayon sa pagkakabanggit. Ang mga damages na ito ay kinakalkula batay sa 0.1% ng halaga ng kontrata para sa bawat araw ng pagkaantala, tulad ng tinukoy sa Artikulo VII ng mga Kasunduan sa Konstruksyon. Sa madaling salita, ang Article VII ng nabanggit na mga kasunduan sa konstruksyon ay nagsasaad:
ARTICLE VII – FAILURE TO COMPLETE WORK
For failure to complete work, on completion dates, plus extension granted if any, the CONTRACTOR shall pay the OWNER liquidated damages equivalent to One Tenth of One Percent (0.1%) of the Total Contract Amount per calendar day of delay (including Sundays and Holidays) until the work is completed by the CONTRACTOR or a third party. Any sum which may be payable to the OWNER for such loss may be deducted from the amounts retained under Article VI.
Bukod pa rito, ibinasura ng Korte ang mga karagdagang counterclaim ng PHES, kabilang ang para sa isang hiwalay na proyekto sa Lapu-Lapu City, Cebu, dahil ang mga counterclaim na ito ay pinahihintulutan at hindi nagbayad ang PHES para sa kinakailangang docket fees. Pinagtibay din ng Korte na walang mga karapat-dapat na claims para sa abugado fees dahil parehong nabigo ang Southstar at PHES na ganap na matupad ang kanilang mga obligasyon. Dahil ang Southstar at PHES ay kapwa nagkasala, walang sinuman ang maaaring gumana mula sa pagpapatupad ng stipulasyon sa pagbabayad ng abugado. Ito ay napaka kritikal, samakatuwid, ang mga pag-iintindi na may kaugnayan sa katuparan ng responsibilidad at mga kahihinatnan ng kabiguan na magsagawa o makumpleto ay inilalarawan at malinaw na kinikilala sa bahagi ng alinman sa mga partido sa kasunduan.
FAQs
| Ano ang pangunahing isyu sa kasong ito? | Ang pangunahing isyu ay kung dapat bang bayaran ng Philippine Estates Corporation (PHES) ang Southstar Construction and Development Corporation para sa balanseng halaga ng mga proyekto sa konstruksyon na isinagawa ng Southstar. Mayroon din itong kaugnayan kung ang mga probisyon na isinasaad sa kontrata ay dapat itaguyod sa mga bagay tungkol sa mga kasunduan ng partido at ligal na responsibilidad sa ganitong usapin. |
| Ano ang epekto ng paglalabas ng PHES ng sertipiko ng pagkumpleto para sa mga Eunice Units? | Nang maglabas ang PHES ng sertipiko ng pagkumpleto, epektibo nitong tinanggap ang trabaho na tapos na at isinuko ang karapatang tumutol sa anumang iregularidad. Ayon sa Korte Suprema, ginawang obligasyon ang PHES na bayaran ang balanse na P623,732.95 para sa proyektong ito. |
| Ano ang mga kinakailangan na kailangang gawin ng Southstar upang makatanggap ng buong bayad? | Ayon sa mga kasunduan sa konstruksyon, kailangang magbigay ang Southstar ng sworn statement, guarantee bond, at mga “As-Built” drawing. Sa partikular na probisyon na tumutukoy rito, hindi dapat tanggalin sa sinumang partido na magsagawa, itatag, at sundin ang nabanggit na partikular na mga tuntunin para sa pakikipag-ugnayan sa kontrata. |
| Ano ang mangyayari kung nabigong kumpletuhin ng Southstar ang lahat ng mga kinakailangan? | Ang PHES ay karapat-dapat na ipagpaliban ang 10% retention money hanggang sa makumpleto ng Southstar ang lahat ng mga kinakailangan. Gayunpaman, nananatiling obligadong bayaran ng PHES ang balanse ng mga halaga ng kontrata sa partikular na konstruksyon. |
| Anong halaga ang pinaglilingkuran ng artikulo sa loob ng mga tuntunin at kundisyon ng kasunduan sa konstruksiyon kaugnay ng pagkakaroon ng katiyakan para sa paghahatid at serbisyo? | May layunin ang kondisyong iyon na siguraduhin na makukumpleto nang buong husay ng Southstar ang nasabing pakikipag-ugnayan sa partikular na konstruksiyon. Gayundin, nag-iisyu ng babala upang maiwasan ang alinmang mga partido na maiwasan na isagawa o itatag, sundin ang nabanggit na mga partikular na tuntunin para sa usapin na nasa pakikipag-ugnayan. |
| Bakit hindi iginawad ng Korte ang anumang bayad sa abugado sa alinmang partido? | Ipinasiya ng korte na parehong nabigo ang Southstar at PHES na tuparin ang kanilang mga obligasyon. Dahil sa pagiging responsable sa magkabilang panig, hindi ipinagkaloob ang anumang bayad sa abugado, na nag-highlight sa kritikal na obligasyon at kinakailangan na ang parehong partido ay magsagawa ng mga responsibilidad sa ilalim ng mga tuntunin ng kasunduan. |
| Sa ilalim ng ganitong usapin, anong posisyon ang isinasaad sa kabuuan ng pagkakapahintulot hinggil sa usapin na nangangailangan ng katiyakan na nakabalangkas sa kasunduan at probisyon para sa kapakinabangan o proteksyon ng isang usapin hinggil sa ganitong bagay? | Tulad ng pinuna sa ilang bagay hinggil sa kasunduan at probisyon, isang konsiderasyon ng responsibilidad sa bahagi ni Southstar kaugnay sa karapatan sa paggampan sa loob ng probisyon kaugnay sa proteksyon na dapat dinisenyo nang eksklusibo at para lamang makinabang ang dalawang indibidwal sa pagbuo ng alinmang kategorya sa loob ng nabanggit na legal na obligasyon. Bagkus, ang lahat ng claim kaugnay ng gayong kategorya ay hindi pinapayagang malampasan. |
| Ano ang ginawa sa mga karagdagang counterclaim ng PHES? | Dahil ang karagdagang counterclaim para sa isang proyekto sa Cebu ay permissive at ang mga bayarin sa docket ay hindi binayaran, ibinasura ito ng Korte. Ipinagbigay-alam ng nasabing partikular na mga legal at konsiderasyon kaugnay ng responsibilidad kung bakit natutukoy ng Korte at nagkaloob ng pagsukat ng isang usapin sa anumang nabanggit na pakikipag-ugnayan sa batas ng kaso, at karagdagang ibinukod dito kaugnay ng alinman sa mga claim ng mga magkaibigan ay napapailalim sa gayong patakaran o desisyon sa bahagi ng iba pang claim. |
Ang desisyon na ito ay nagbibigay ng napakahalagang mga pananaw tungkol sa mga obligasyon at karapatan ng mga partido sa loob ng mga kasunduan sa konstruksyon. Nagbibigay-diin ito sa kahalagahan ng malinaw na dokumentasyon, pagsunod sa mga probisyon sa kontrata, at napapanahong komunikasyon sa pagitan ng mga kontratista at mga may-ari ng proyekto.
Para sa mga katanungan tungkol sa aplikasyon ng ruling na ito sa mga partikular na pangyayari, mangyaring makipag-ugnayan sa ASG Law sa pamamagitan ng contact o sa pamamagitan ng email sa frontdesk@asglawpartners.com.
Disclaimer: Ang pagsusuri na ito ay ibinibigay para sa mga layuning pang-impormasyon lamang at hindi bumubuo ng legal na payo. Para sa tiyak na legal na patnubay na iniayon sa iyong sitwasyon, mangyaring kumunsulta sa isang kwalipikadong abugado.
Source: Southstar Construction and Development Corporation v. Philippine Estates Corporation, G.R. No. 218966, August 01, 2022