Hindi Mo Partido sa Kontrata, Hindi Mo Puwedeng Gamitin ang Arbitration Clause Nito
G.R. No. 189563, April 07, 2014
Sa mundo ng negosyo, madalas na kailangan ang surety bond para masiguro ang pagbabayad o pagtupad sa isang kontrata. Pero paano kung magkaroon ng problema at gusto ng surety na gamitin ang arbitration clause sa pangunahing kontrata kahit hindi naman siya partido rito? Dito papasok ang kaso ng Gilat Satellite Networks, Ltd. v. United Coconut Planters Bank General Insurance Co., Inc., kung saan nilinaw ng Korte Suprema ang limitasyon ng karapatan ng isang surety pagdating sa arbitration clause ng principal contract.
INTRODUKSYON
Isipin mo na ikaw ay isang negosyante na bumibili ng mamahaling kagamitan para sa iyong kompanya. Para masiguro na mababayaran mo ito, kumuha ka ng surety bond. Ngunit sa hindi inaasahang pangyayari, hindi mo nakayanan magbayad. Ang tanong, maaari bang gamitin ng insurance company na nag-isyu ng surety bond ang arbitration clause na nakasaad sa kontrata mo sa supplier ng kagamitan para maiwasan ang direktang demanda laban sa kanila?
Sa kasong ito, bumili ang One Virtual mula sa Gilat Satellite Networks, Ltd. ng mga telecommunications equipment. Para masiguro ang pagbabayad, kumuha ang One Virtual ng surety bond mula sa UCPB General Insurance Co., Inc. Nang hindi makabayad ang One Virtual, sinampahan ng Gilat ng kaso ang UCPB para kolektahin ang halaga ng surety bond. Ipinagtanggol naman ng UCPB ang sarili sa argumento na dapat dumaan muna sa arbitration ang Gilat at One Virtual dahil may arbitration clause sa pagitan nila, bago nila masingil ang UCPB.
Ang pangunahing tanong sa kasong ito ay kung maaaring gamitin ng surety (UCPB), na hindi partido sa principal contract (Purchase Agreement sa pagitan ng Gilat at One Virtual), ang arbitration clause na nakapaloob dito para mapigilan ang demanda laban sa kanila.
LEGAL NA KONTEKSTO
Para lubos na maintindihan ang kasong ito, mahalagang alamin muna ang ilang legal na konsepto.
Suretyship
Ayon sa Artikulo 2047 ng Civil Code, ang suretyship ay isang kontrata kung saan ang isang tao (surety) ay nangangakong mananagot sa obligasyon ng ibang tao (principal debtor) sa isang creditor. Mahalaga ring tandaan na ayon sa Artikulo 1216 ng Civil Code: “The creditor may proceed against any one of the solidary debtors or some or all of them simultaneously. The demand made against one of them shall not be an obstacle to those which may subsequently be directed against the others, so long as the debt has not been fully collected.” Ibig sabihin, sa isang surety agreement, solidary ang pananagutan ng principal debtor at surety. Direkta at agad na maaaring habulin ng creditor ang surety kahit hindi pa niya kinakailangan habulin muna ang principal debtor.
Sa madaling salita, parang co-borrower ang surety. Kung hindi makabayad ang principal debtor, diretso sa surety ang creditor para maningil. Hindi na kailangan pang hintayin o habulin muna ang principal debtor.
Arbitration
Ang arbitration naman ay isang alternatibong paraan ng pagresolba ng dispute sa labas ng korte. Ito ay pinapayagan sa ilalim ng Republic Act No. 9285 o ang Alternative Dispute Resolution Act of 2004. Ang arbitration ay madalas na mas mabilis at mas mura kumpara sa litigation sa korte.
Ngunit mahalagang tandaan na ang arbitration ay nakabatay sa kasunduan. Kung walang kasunduan ang mga partido na mag-arbitrate, hindi maaaring pilitin ang sinuman na dumaan dito. Ayon sa Section 24 ng RA 9285: “Referral to arbitration. – A court before which litigation is brought in an issue which is the subject of an arbitration agreement shall, if at least one party so requests not later than the pre-trial conference, or upon the request of both parties thereafter, refer the parties to arbitration unless it finds that the arbitration agreement is null and void, inoperative or incapable of being performed.”
Ibig sabihin, para mapunta sa arbitration ang isang kaso, kailangan may arbitration agreement at isa sa mga partido ang humiling nito sa korte.
PAGBUKLAS SA KASO
Balikan natin ang kaso ng Gilat v. UCPB. Narito ang naging takbo ng kaso:
- Purchase Order at Surety Bond: Nag-issue ang One Virtual ng purchase order sa Gilat para sa telecommunications equipment. Para masiguro ang pagbabayad, kumuha ang One Virtual ng surety bond mula sa UCPB na pabor sa Gilat.
- Hindi Pagbabayad at Demanda: Hindi nakabayad ang One Virtual sa takdang petsa. Nagpadala ng demand letter ang Gilat sa UCPB para bayaran ang surety bond. Dahil hindi nagbayad ang UCPB, nagsampa ng kaso ang Gilat sa Regional Trial Court (RTC) ng Makati.
- Desisyon ng RTC: Pinaboran ng RTC ang Gilat at inutusan ang UCPB na bayaran ang halaga ng surety bond kasama ang interes at attorney’s fees. Sinabi ng RTC na malinaw ang pananagutan ng UCPB bilang surety.
- Apela sa Court of Appeals (CA): Umapela ang UCPB sa CA. Binaliktad ng CA ang desisyon ng RTC. Ayon sa CA, dapat dumaan muna sa arbitration ang Gilat at One Virtual dahil may arbitration clause sa Purchase Agreement nila. Dapat daw isama sa arbitration ang UCPB dahil accessory contract lang ang surety bond sa Purchase Agreement.
- Pag-apela sa Korte Suprema: Hindi sumang-ayon ang Gilat sa desisyon ng CA kaya umakyat sila sa Korte Suprema.
Sa Korte Suprema, iginiit ng Gilat na walang basehan ang CA na i-dismiss ang kaso at i-utos ang arbitration dahil hindi naman partido ang UCPB sa Purchase Agreement na may arbitration clause. Dagdag pa nila, hindi rin humiling ng arbitration ang One Virtual.
Sa kabilang banda, sinabi naman ng UCPB na dahil accessory contract lang ang surety bond sa Purchase Agreement, sakop din sila ng arbitration clause nito. Maaari daw nilang gamitin ang depensa ng principal debtor (One Virtual), kasama na ang arbitration clause.
Nagdesisyon ang Korte Suprema na pumanig sa Gilat. Ayon sa Korte Suprema:
“First, we have held in Stronghold Insurance Co. Inc. v. Tokyu Construction Co. Ltd., that ‘[the] acceptance [of a surety agreement], however, does not change in any material way the creditor’s relationship with the principal debtor nor does it make the surety an active party to the principal creditor-debtor relationship. In other words, the acceptance does not give the surety the right to intervene in the principal contract. The surety’s role arises only upon the debtor’s default, at which time, it can be directly held liable by the creditor for payment as a solidary obligor.’ Hence, the surety remains a stranger to the Purchase Agreement. We agree with petitioner that respondent cannot invoke in its favor the arbitration clause in the Purchase Agreement, because it is not a party to that contract.”
Dagdag pa ng Korte Suprema:
“Third, sureties do not insure the solvency of the debtor, but rather the debt itself. They are contracted precisely to mitigate risks of non-performance on the part of the obligor. This responsibility necessarily places a surety on the same level as that of the principal debtor. The effect is that the creditor is given the right to directly proceed against either principal debtor or surety. This is the reason why excussion cannot be invoked. To require the creditor to proceed to arbitration would render the very essence of suretyship nugatory and diminish its value in commerce.”
Binigyang-diin ng Korte Suprema na ang surety bond ay hiwalay at naiibang kontrata sa Purchase Agreement. Hindi partido ang UCPB sa Purchase Agreement, kaya hindi nila maaaring gamitin ang arbitration clause nito. Ang surety ay nananagot agad kapag hindi nakabayad ang principal debtor. Hindi kailangan dumaan muna sa arbitration bago masingil ang surety.
Kaya naman, ibinalik ng Korte Suprema ang desisyon ng RTC na nag-uutos sa UCPB na bayaran ang Gilat, ngunit binago ang interes. Inutusan ng Korte Suprema ang UCPB na magbayad ng legal interest na 6% kada taon simula noong June 5, 2000 (unang demand letter) hanggang sa tuluyang mabayaran ang utang.
PRAKTICAL NA IMPLIKASYON
Ano ang ibig sabihin nito sa negosyo at sa pang-araw-araw na buhay?
- Para sa mga Negosyante na Gumagamit ng Surety Bond: Kung kayo ay creditor na pinapaboran ng isang surety bond, hindi kayo obligadong dumaan sa arbitration kasama ang principal debtor bago niyo masingil ang surety. Direkta niyo maaaring habulin ang surety sa korte kung hindi magbayad ang principal debtor.
- Para sa mga Insurance Companies na Nag-iisyu ng Surety Bond: Hindi niyo maaaring gamitin ang arbitration clause sa principal contract para maiwasan ang direktang demanda kung hindi kayo partido sa principal contract. Ang inyong pananagutan bilang surety ay direkta at solidary sa principal debtor.
- Kahalagahan ng Malinaw na Kontrata: Ang kasong ito ay nagpapakita ng kahalagahan ng malinaw at kumpletong kontrata. Kung may arbitration clause sa isang kontrata, dapat malinaw kung sino ang sakop nito. Sa kasong ito, malinaw na ang arbitration clause ay para lamang sa pagitan ng Gilat at One Virtual, hindi kasama ang UCPB.
Mahahalagang Aral
- Hiwalay ang Surety Bond sa Principal Contract: Bagama’t accessory contract ang surety bond, ito ay hiwalay pa rin na kontrata sa principal contract. Ang surety ay hindi awtomatikong partido sa principal contract.
- Direktang Pananagutan ng Surety: Agad na mananagot ang surety sa creditor kapag hindi nakabayad ang principal debtor. Hindi na kailangan pang dumaan sa arbitration o iba pang proseso kasama ang principal debtor bago masingil ang surety.
- Limitasyon ng Arbitration Clause: Ang arbitration clause ay binding lamang sa mga partido na nagkasundo rito. Hindi ito maaaring gamitin ng isang third party na hindi partido sa kontrata, tulad ng surety sa kasong ito.
FREQUENTLY ASKED QUESTIONS (FAQ)
Tanong 1: Ano ang pagkakaiba ng surety at guaranty?
Sagot: Parehong may third party na nangangako na babayaran ang utang ng principal debtor. Pero sa guaranty, subsidiya ang pananagutan ng guarantor. Kailangan munang habulin ang principal debtor bago masingil ang guarantor. Sa surety, solidary ang pananagutan. Direkta at agad na maaaring habulin ang surety.
Tanong 2: Maaari bang mag-demand ng arbitration ang principal debtor laban sa creditor?
Sagot: Oo, kung may arbitration clause sa kontrata nila at may dispute na sakop ng arbitration clause. Pero sa kasong ito, ang surety ang gustong mag-arbitrate, hindi ang principal debtor.
Tanong 3: Ano ang epekto ng desisyong ito sa mga insurance companies na nag-iisyu ng surety bond?
Sagot: Mas magiging maingat ang mga insurance companies sa pag-iisyu ng surety bond. Alam na nila na hindi nila basta-basta maitatago sa arbitration clause ng principal contract ang kanilang pananagutan.
Tanong 4: Ano ang legal interest?
Sagot: Ito ang interes na ipinapataw ng batas sa isang obligasyon na hindi nabayaran sa takdang panahon. Sa kasong ito, 6% kada taon ang legal interest na ipinataw ng Korte Suprema.
Tanong 5: Kailan magsisimulang tumakbo ang interes sa surety bond?
Sagot: Simula sa petsa ng extrajudicial demand. Sa kasong ito, simula noong June 5, 2000, ang petsa ng unang demand letter ng Gilat sa UCPB.
Naging malinaw sa kasong Gilat v. UCPB na hindi maaaring gamitin ng surety ang arbitration clause ng principal contract kung hindi siya partido rito. Mahalagang maunawaan ang konsepto ng suretyship at arbitration para maiwasan ang mga ganitong problema sa negosyo. Kung mayroon kayong katanungan o nangangailangan ng legal na payo tungkol sa surety bonds, kontrata, o arbitration, huwag mag-atubiling kumonsulta sa mga eksperto sa ASG Law. Kami sa ASG Law ay may malawak na karanasan sa mga usaping kontrata at commercial litigation, handang tumulong sa inyo. Makipag-ugnayan sa amin ngayon din! Mag-email sa hello@asglawpartners.com o bisitahin ang aming contact page dito.