Ang desisyon na nagpapawalang-bisa sa isang empleyado mula sa serbisyo na ipinataw ng Civil Service Commission Regional Office (CSCRO) ay hindi maaaring ipatupad habang ang apela ay nakabinbin sa Civil Service Commission Proper (CSC). Ang maagang pagpapatupad ng desisyon na nag-uutos ng pagpapaalis sa empleyado mula sa serbisyo ay nagbibigay-karapatan sa empleyado sa pagbabayad ng backwages kahit na hindi siya ganap na napawalang-sala sa apela. Ito ay dahil ang pagpapatupad ng desisyon ay labag sa batas at walang basehan sa batas. Mahalagang malaman ng mga empleyado at mga ahensya ng gobyerno ang tungkol sa mga karapatan at obligasyon sa ilalim ng batas upang maiwasan ang mga ganitong sitwasyon at masiguro na ang mga empleyado ay protektado mula sa hindi makatarungang pagtrato.
Maling Pagpapaalis: Kailan Magkakaroon ng Karapatan sa Backwages ang Isang Empleyado?
Noong ika-29 ng Oktubre, 2001, binigyan ni Lyn Galarrita Cutamora (Cutamora) ng pahintulot si Eulalia T. Maneja (Maneja), isang Guro sa Mataas na Paaralan sa Macabalan National High School sa Macabalan, Cagayan de Oro City, upang iproseso ang aplikasyon ni Cutamora para sa salary loan sa Manila Teachers Mutual Aid System (MTMAS) na nagkakahalaga ng P68,000.00. Ipinroseso ni Maneja ang loan ni Cutamora at isang tseke na nagkakahalaga ng P13,021.00, ang net proceeds ng loan, ang inisyu. Hindi iniabot ni Maneja ang tseke kay Cutamora. Sa halip, idineposito niya ito sa kanyang sariling account sa Oro Credit Cooperative nang walang endorsement ni Cutamora, at pagkatapos ay inilaan ang halaga nang walang kanyang pahintulot. Dahil dito, noong ika-26 ng Hunyo, 2002, nagsampa si Cutamora ng reklamo laban kay Maneja sa CSCRO No. 10, Carmen, Cagayan de Oro City (CSCRO No. X), para sa Paglabag sa Artikulo 315, talata 1 (b), Pag-ayos ng Teacher’s Loan sa anumang Lending Institutions tulad ng MTMAS, GSIS, atbp., at Paglahok sa Check Rediscounting. Kalaunan, nagsampa ang CSCRO No. X ng pormal na kaso para sa dishonesty laban kay Maneja.
Noong ika-25 ng Hunyo, 2003, ipinahayag ng CSCRO No. X ang kanilang Desisyon na nagpapatunay na si Maneja ay nagkasala ng dishonesty at nagpapataw ng parusa ng pagpapaalis, na sinasabi: Kung kaya, batay sa mga nabanggit, si Maneja ay idineklarang NAGKASALA sa kaso. Dahil dito, siya ay pinatawan ng parusa ng PAGTANGGAL sa serbisyo kasama ang lahat ng kaakibat na parusa ng pagkakait ng retirement benefits, pagkansela ng eligibility, at pagbabawal sa pagpasok sa serbisyo ng gobyerno sa hinaharap. Ipadala ang mga kopya ng desisyon na ito sa Department of Education, Regional Office No. [X], ang Resident Auditor doon, ang Principal ng Macabalan National High School, ang Civil Service Field Office para sa Misamis Oriental. Ipinag-utos na si Maneja’s motion for reconsideration ay tinanggihan noong ika-21 ng Oktubre, 2003. Kaya’t nag-file siya ng apela sa CSC. Samantala, ipinatupad ang desisyon ng CSCRO No. X na nagtanggal kay Maneja sa serbisyo na nagsimula noong Disyembre 2003. Habang nakabinbin ang apela ni Maneja, noong ika-4 ng Abril, 2006. pinagtibay ng CSC ang Resolution No. 06-0538 na nagklasipika sa paglabag ng dishonesty sa serious, less serious, at simple dishonesty at nagbigay ng kaukulang mga parusa.
Noong ika-12 ng Hunyo, 2007, inilabas ng CSC ang Resolution No. 071120 na binabago ang desisyon ng CSCRO No. X sa pamamagitan ng pagpapatunay na si Maneja ay liable para sa mas mababang paglabag ng Simple Dishonesty at nagpapataw ng parusa ng tatlong (3) buwang suspensyon. Pagkatapos nito, nag-file si Maneja ng mosyon para sa pagbabayad ng back salaries at iba pang emoluments na nararapat sa kanyang posisyon mula sa panahon na siya ay tinanggal sa serbisyo kasama ang CSCRO No. X na ipinasa ito sa CSC. Sa una, tinanggihan ng CSC ang mosyon ni Maneja sa pamamagitan ng Resolution No. 07-1908 na may petsang ika-2 ng Oktubre, 2007. Gayunpaman, sa muling pagsasaalang-alang, naglabas ang CSC ng Resolution No. 08-1518 na may petsang ika-24 ng Hulyo, 2008 na nagbibigay ng claim ni Maneja para sa backwages. Nagpasya ang CSC na si Maneja ay may karapatan na magpatuloy sa pagtatrabaho sa Department of Education (DepEd) at hindi siya dapat na pagkaitan ng kanyang suweldo habang nakabinbin ang kanyang apela mula sa CSCRO No. X Decision. Kalaunan, humiling si Maneja para sa pagpapalabas ng writ of execution sa CSC, na ipinagkaloob ng CSC noong ika-3 ng Marso, 2009 sa pamamagitan ng Resolution No. 090330. Nag-file ang DepEd, na kinakatawan ng Division Schools Superintendent-Cagayan de Oro City, Myrna S. Motoomull, ng mosyon para sa muling pagsasaalang-alang ngunit tinanggihan ito noong ika-20 ng Abril, 2010 sa CSC Resolution No. 100788.
Dahil dito, kinuwestyon ng DepEd ang pagtanggi sa kanyang mosyon sa Court of Appeals-Cagayan de Oro City (CA) sa pamamagitan ng isang Petition for Review sa ilalim ng Rule 43 ng Rules of Court na may docket bilang CA-G.R. SP No. 03637-MIN. Sinisi ng DepEd ang CSC sa pagbaba ng kaso mula Dishonesty patungong Simple Dishonesty at para sa pagbibigay ng backwages kay Maneja. Noong ika-29 ng Agosto, 2013, ipinalabas ng CA ang Desisyon na nagbabasura sa petisyon ng The DepEd dahil sa kawalan ng merito. Nagpasya ang CA na ang CSC ay naglabas ng Resolution No. 06-0538 alinsunod sa kanyang rule-making power na nakasaad sa Presidential Decree No. 807 at Executive Order No. 292 (EO No. 292); kaya, hindi ito nagkamali nang ibinaba nito ang kaso mula Serious Dishonesty patungong Simple Dishonesty. Sa pagbibigay ng backwages, sinabi ng CA na ito ay tama dahil ang Hunyo 25, 2003 Decision ng CSCRO No. X na nag-uutos sa pagpapaalis kay Maneja ay prematurely executed – ito ay napapailalim pa rin sa pagsusuri ng CSC. Kaya, ang Petisyon na ito. Sinasabi ng DepEd na ang CSC Resolution No. 06-0538 ay hindi wasto dahil pinalawak nito ang singular na kaso ng Dishonesty sa ilalim ng EO No. 292. Gayundin, ang pagbibigay ng backwages ay walang basehan dahil hindi napawalang-sala si Maneja, kusang-loob siyang huminto sa pagtatrabaho at hindi kailanman nag-report sa kanyang opisina, at hindi siya nag-file ng money claim muna sa Commission on Audit (COA) para sa pagbabayad ng backwages.
Ang petisyon ay walang merito. Una sa lahat, hindi kami nakakita ng pagkakamali nang magpasya ang CA na ang CSC Resolution No. 06-0538 ay isang valid exercise ng rule-making power ng CSC. Kaugnay nito, ang Seksyon 46 (b) {1 ), Aklat V, Pamagat I-A, Kabanata 7 ng EO No. 292 ay naglilista ng Dishonesty bilang batayan para sa disciplinary action. Walang kaukulang parusa na inireseta para sa paglabag na ito sa batas. Samakatuwid, ang CSC, bilang pangunahing ahensya ng pamahalaan para sa tauhan, sa paggamit ng kapangyarihang gumawa ng panuntunan nito, ay obligadong ipatupad ang probisyon na ito sa pamamagitan ng pagbibigay ng wastong parusa nito. Alinsunod dito, naglabas ito ng Resolution No. 99-1936 o ang “Uniform Rules on Administrative Cases in the Civil Service” (URACCS), na nagpaparusa sa paglabag ng Dishonesty na may pagpapaalis sa serbisyo sa unang paglabag. Pagkatapos, sa pagtanto na hindi lahat ng gawain ng dishonesty ay nangangailangan ng panghuling parusa ng pagpapaalis sa serbisyo, at sa liwanag ng mga desisyon ng Korte na nagpapababa sa parusa ng pagpapaalis sa serbisyo sa suspensyon, naglabas ang CSC ng Resolution No. 06-0538, na nagkaklasipika sa paglabag ng Dishonesty na may kaukulang mga parusa.
Malinaw na ang CSC Resolution No. 06-0538 ay naaayon sa aming pagbigkas sa TIDCO. Hindi nito pinawalang-bisa) ngunit naaayon sa Seksyon 46 (b) (1), Aklat V, Pamagat I-A, Kabanata 7 ng EO No. 292 – ang batas na nais ipatupad ng CSC. Samakatuwid, taliwas sa pahayag ng DepEd, ang CSC Resolution No. 06-0538 ay isang valid exercise ng rule-making powers ng CSC. Lumipat sa karapatan ni Maneja sa backwages, pinanatili namin ang pagkakaloob nito ng CSC na pinagtibay ng CA. Sa kasong ito, ang pagtanggal sa serbisyo ni Maneja ay ipinagpasya ng CSCRO No. X. Mayroong pagkakaiba sa awtoridad na nagpataw ng pagtanggal sa serbisyo. Ang pagkakaibang ito ay mahalaga dahil tinutukoy nito ang legalidad ng agarang pagpapatupad. Nilinaw ng CSCROs na ang mga epekto ng mga desisyon ay iba sa mga ulo ng mga opisina. Sa partikular, ang mga desisyon ng Secretaries at ulo ng mga ahensya na nagpapataw ng pagtanggal ay ipapatupad sa pagkumpirma ng Secretary na nababahala habang ang mga desisyon ng CSCROs na nagpapataw ng pagtanggal sa serbisyo ay ipapatupad lamang kapag walang motion para sa muling pagsasaalang-alang o apela na nai-file.
Sa paglalapat ng panuntunang ito dito, nag-file si Maneja ng motion para sa muling pagsasaalang-alang ng desisyon ng CSCRO No. X na nagpaparusa sa kanya ng pagtanggal. Nang tinanggihan ang mosyon, nag-file siya ng apela sa harap ng CSC sa loob ng panahon na itinakda. Samakatuwid, ang desisyon ng CSCRO No. X ay hindi naging ipatutupad. Dahil dito, ang pagpapatupad nito sa pagtanggal kay Maneja ay ilegal at walang basehan sa batas. Muli, sa Cruz, Bangalisan, Jacinto, at Dela Cruz, ang mga desisyon ng awtoridad na nagdidisiplina ay wastong ipinatupad kaagad. Sa matinding kaibahan, ang desisyon ng CSCRO No. X dito ay prematurely executed habang nakabinbin ang apela ni Maneja sa CSC. Sa huli, ang mga kondisyon sa Cruz ay hindi nalalapat dito dahil ang desisyon na ipinatupad ay hindi ipatutupad. Sa huling pagtatangka upang kumbinsihin ang Korte na tanggihan ang backwages kay Maneja, iginiit ng DepEd na hindi siya nag-file ng money claim para sa backwages muna sa COA kaya’t hindi niya naubos ang administrative remedies. Walang saysay ang argumentong ito. Binanggit namin na ang DepEd ay huli na upang itaas ang isyung ito. Gayunpaman, hindi ito nabanggit sa mosyon para sa pagsasaalang-alang ng DepEd. Samakatuwid, sa Cruz, Balingasan, Jacinto, at Dela Cruz, nang ipagkaloob ang backwages sa naibalik na mga empleyado ng pamahalaan, hindi namin kinailangan ang pag-file ng money claim sa COA. Sumusunod dito na hindi na kailangang kailanganin ni Maneja na dumaan sa pamamaraang iyon. Higit sa lahat, ang paghahabol ni Maneja para sa backwages ay hindi pa pinal – wala siyang paghahabol laban sa pamahalaan habang nakabinbin ang kasong ito.
Mga Madalas Itanong (FAQs)
Ano ang pangunahing isyu sa kasong ito? |
Ang pangunahing isyu ay kung tama ba ang pagbibigay ng backwages kay Maneja, matapos mapawalang-bisa ang kanyang pagtanggal sa trabaho ngunit naparusahan pa rin siya ng suspensyon dahil sa Simple Dishonesty. Ang korte ay kailangang tumukoy kung ang maagang pagpapatupad ng kanyang pagtanggal ay nagbigay-karapatan sa kanya sa backwages. |
Ano ang naging batayan ng korte sa pagpabor kay Maneja? |
Ang korte ay nagpabor kay Maneja dahil ang kanyang pagtanggal ay ipinatupad kahit na nakabinbin pa ang kanyang apela sa CSC. Dahil ang pagtanggal ay hindi pa pinal at maagang ipinatupad, ito ay itinuring na labag sa batas at walang basehan sa batas, na nagbibigay sa kanya ng karapatan sa backwages para sa panahon na siya ay hindi pinayagang magtrabaho. |
Ano ang papel ng CSC Resolution No. 06-0538 sa kaso? |
Ang CSC Resolution No. 06-0538 ay may papel sa pag-uuri ng dishonest acts sa serious, less serious, at simple dishonesty. Ito ay kinikilala ng korte bilang bahagi ng rule-making power ng CSC. |
Kailangan bang mag-file ng money claim sa COA si Maneja bago mabayaran ng backwages? |
Hindi na kinailangan ni Maneja na mag-file ng money claim sa COA dahil hindi na ito kinakailangan sa mga dating kaso ng backwages sa pamahalaan at dahil ang kanyang claim para sa backwages ay hindi pa pinal at napagdesisyunan. |
Ano ang sinasabi ng batas tungkol sa kapangyarihan ng CSC sa paggawa ng mga panuntunan? |
Ang batas ay nagbibigay sa CSC ng kapangyarihan na gumawa, mag-amyenda, at magpatupad ng mga panuntunan at regulasyon upang maipatupad ang mga probisyon ng Civil Service Law at iba pang may-kaugnayan na mga batas. Ang kapangyarihang ito ay nagbibigay din ng kakayahan sa CSC na magklasipika ng iba’t ibang paglabag sa batas at magtakda ng mga kaukulang parusa batay sa iba’t ibang sitwasyon. |
Ano ang pagkakaiba sa pagitan ng mga desisyon ng CSCRO at ng mga desisyon ng mga ulo ng ahensya? |
Ang mga desisyon ng Secretaries at heads of agencies na nagpapataw ng pagpapaalis ay maaaring ipatupad pagkatapos kumpirmahin ng Secretary na nababahala, habang ang mga desisyon ng CSCRO na nagpapataw ng pagpapaalis sa serbisyo ay ipatutupad lamang kapag walang motion para sa muling pagsasaalang-alang o apela na nai-file. |
Sa ilalim ng anong mga sitwasyon maaaring igawad ang backwages sa isang empleyado? |
Sa ilalim ng batas ng Pilipinas, ang backwages ay maaaring igawad sa isang empleyado kapag siya ay natagpuang hindi nagkasala sa mga paratang na naging sanhi ng kanyang suspensyon, at kapag ang suspensyon ay hindi makatwiran. Ito ay pinagtibay ng korte sa kasong ito, lalo na kung ang suspensyon ay dahil sa isang prematurely executed order ng pagpapaalis sa trabaho. |
Bakit mahalaga ang legal na prinsipyong itinuro sa kasong ito para sa mga empleyado ng gobyerno? |
Ang legal na prinsipyong itinuro sa kasong ito ay nagbibigay ng proteksyon sa mga empleyado ng gobyerno sa pamamagitan ng pagtitiyak na ang kanilang mga karapatan ay hindi nilalabag, lalo na kapag sila ay maagang tinanggal sa serbisyo. Pinoprotektahan nito ang mga empleyado laban sa hindi makatarungang pagtrato at tinitiyak na sila ay mababayaran nang naaayon kung hindi sila pinayagang magtrabaho nang walang sapat na basehan sa batas. |
Sa kabuuan, ang kasong ito ay nagbibigay-diin sa kahalagahan ng pagsunod sa tamang proseso sa mga kasong administratibo at sa pagpapatupad ng mga desisyon ng CSCRO. Nagbibigay din ito ng proteksyon sa mga empleyado ng gobyerno laban sa hindi makatarungang pagtrato at tinitiyak na sila ay mababayaran nang naaayon kung sila ay hindi pinayagang magtrabaho nang walang sapat na basehan sa batas.
Para sa mga katanungan tungkol sa aplikasyon ng pasyang ito sa mga partikular na sitwasyon, mangyaring makipag-ugnayan sa ASG Law sa pamamagitan ng contact o sa pamamagitan ng email sa frontdesk@asglawpartners.com.
Disclaimer: Ang pagsusuri na ito ay ibinigay para sa mga layuning pang-impormasyon lamang at hindi bumubuo ng legal na payo. Para sa tiyak na legal na gabay na iniakma sa iyong sitwasyon, mangyaring kumunsulta sa isang kwalipikadong abogado.
Source: REPUBLIC PHILIPPINES OF THE (DEPARTMENT OF EDUCATION) VS. EULALIA T. MANEJA, G.R. No. 209052, June 23, 2021