Ang kasong ito ay nagpapakita ng kahalagahan ng pagiging tapat at responsable sa paghawak ng pondo ng hukuman. Ipinakita rito na ang mga empleyado ng korte, mula sa Clerk of Court hanggang sa Sheriff, ay may pananagutan sa maayos na paggamit at pagdeposito ng mga pondo. Ang kapabayaan at paggamit ng pondo para sa pansariling interes ay may kaakibat na parusa, mula suspensyon hanggang pagkakatanggal sa serbisyo at pagkawala ng mga benepisyo.
Kuwento ng Pera at Pananagutan: Sino ang Mananagot?
Ang kaso ay nagsimula nang humiling si Judge Edwin Diez ng isang financial audit sa Municipal Trial Court in Cities (MTCC) sa Koronadal City, South Cotabato. Nadiskubre sa audit na may mga pagkukulang sa paghawak ng pondo, partikular sa Fiduciary Fund (FF) at Sheriff’s Trust Fund (STF). Ito ang nagtulak sa Office of the Court Administrator (OCA) na magsampa ng kasong administratibo laban kina Maxima Z. Borja, ang Clerk of Court IV, at Marriane D. Tuya, ang Sheriff III na dating Cash Clerk.
Natuklasan na si Borja ay nagkaroon ng kapabayaan sa kanyang tungkulin dahil sa pagpapabaya sa pagsubaybay sa cash clerk, na nagresulta sa pagkaantala ng pagdeposito ng mga pondo ng korte. Samantala, si Tuya ay napatunayang nagkasala sa pagkabigong ideposito ang mga pondo at paggamit nito para sa kanyang personal na interes. Mahalaga ang agarang pagdeposito ng mga pondo ng korte dahil ang pagkaantala ay nagdudulot ng pagkawala ng interes na dapat sanang napunta sa hukuman.
Ayon sa SC Circular No. 13-92, dapat ideposito agad ng Clerk of Court ang lahat ng fiduciary collections. Dagdag pa rito, ang Administrative Circular No. 35-2004 ay nag-uutos na ang pang-araw-araw na koleksyon ay dapat ideposito araw-araw sa pinakamalapit na Land Bank of the Philippines (LBP), at kung hindi ito posible, ang deposito ay dapat gawin sa katapusan ng bawat buwan, basta’t umabot na sa P500.00 ang koleksyon.
Pinanagot ng Korte si Borja sa Simple Neglect of Duty dahil sa pagpapabaya sa kanyang tungkulin na pangasiwaan ang mga transaksyon sa pondo ng korte. Ito ay nangangahulugan ng pagkabigong bigyang pansin ang tungkulin dahil sa pagiging pabaya o walang pakialam. Ngunit, binawasan ng Korte ang parusa dahil sa pagpakita niya ng pagsisisi, pakikipagtulungan sa audit team, at pagbabayad ng kakulangan.
Gayundin, napatunayang nagkasala si Tuya ng Grave Misconduct at Serious Dishonesty dahil inamin niyang ginamit niya ang pondo ng korte para sa kanyang personal na pangangailangan. Ang misconduct ay nangangahulugan ng paglabag sa mga alituntunin, lalo na kung ito ay may kasamang korapsyon o paglabag sa batas. Ayon sa Korte, ito ay isang pagpapakita ng kawalan ng integridad at pagtataksil sa katotohanan.
Kahit na nagbitiw si Tuya sa kanyang posisyon, itinuloy pa rin ng Korte ang kaso upang ipakita na hindi maaaring takasan ang pananagutan sa pamamagitan ng pagbibitiw. Dahil dito, ang kanyang retirement benefits ay kinansela at siya ay hindi na maaaring magtrabaho sa anumang ahensya ng gobyerno.
Sa huli, ipinapaalala ng Korte sa lahat ng empleyado ng hukuman na ang kanilang pag-uugali ay dapat na guided ng mahigpit na pagtalima sa batas at integridad. Ang paglabag dito ay mayroong kaukulang parusa.
Ano ang pangunahing isyu sa kasong ito? | Ang pangunahing isyu ay kung dapat bang managot sina Borja at Tuya sa administratibo dahil sa pagkaantala sa pagdeposito at hindi pagdeposito ng mga pondo ng korte. |
Ano ang pananagutan ni Maxima Z. Borja? | Si Borja ay napatunayang nagkasala sa Simple Neglect of Duty dahil sa kapabayaan sa pagsubaybay sa cash clerk. |
Ano ang pananagutan ni Marriane D. Tuya? | Si Tuya ay napatunayang nagkasala sa Grave Misconduct at Serious Dishonesty dahil sa paggamit ng pondo ng korte para sa personal na interes. |
Ano ang parusa kay Borja? | Si Borja ay sinuspinde ng tatlong buwan nang walang bayad, may babala na kung muling gagawa ng parehong pagkakamali, mas mabigat na parusa ang ipapataw. |
Ano ang parusa kay Tuya? | Ang kanyang retirement at iba pang benepisyo ay kinansela, at siya ay hindi na maaaring magtrabaho sa anumang ahensya ng gobyerno. |
Ano ang dapat gawin sa unearned interest? | Sina Borja at Tuya ay dapat magbayad nang jointly and solidarily sa Judiciary Development Fund ng halagang P151,322.90 bilang unearned interest. |
Anong mga sirkular ang nilabag sa kasong ito? | Nilabag nina Borja at Tuya ang SC Circular No. 13-92 at Administrative Circular No. 35-2004. |
May epekto ba ang pagbibitiw ni Tuya sa kaso? | Wala, itinuloy pa rin ang kaso kahit na nagbitiw na si Tuya upang hindi makatakas sa pananagutan. |
Ano ang dapat gawin ng Presiding Judge? | Ang Presiding Judge ay dapat na subaybayan ang lahat ng transaksyong pinansyal ng korte at tiyakin na ang Clerk of Court ay sumusunod sa mga direktiba ng Korte. |
Sa pamamagitan ng desisyong ito, muling ipinapaalala ng Korte Suprema ang kahalagahan ng integridad at pananagutan sa lahat ng empleyado ng hudikatura. Ang sinumang mapapatunayang nagkasala ng kapabayaan o paglabag sa tungkulin ay dapat managot sa kanilang mga pagkilos, upang mapanatili ang tiwala ng publiko sa sistema ng hustisya.
Para sa mga katanungan tungkol sa pag-apply ng ruling na ito sa mga specific na sitwasyon, mangyaring makipag-ugnayan sa ASG Law sa pamamagitan ng contact o sa pamamagitan ng email sa frontdesk@asglawpartners.com.
Disclaimer: Ang pagsusuri na ito ay para lamang sa layuning impormasyon at hindi bumubuo ng legal na payo. Para sa tiyak na legal na gabay na naaangkop sa iyong sitwasyon, mangyaring kumunsulta sa isang kwalipikadong abogado.
Source: OFFICE OF THE COURT ADMINISTRATOR vs. MAXIMA Z. BORJA, ET. AL., G.R No. 67608, June 28, 2021