Kakulangan sa Chain of Custody, Hindi Laging Nangangahulugan ng Pagpapawalang-Sala
G.R. No. 237120, June 26, 2024
Nakakabahala ang pagtaas ng mga kaso ng ilegal na droga sa Pilipinas. Ngunit paano kung may pagkakamali sa proseso ng paghawak ng ebidensya? Ang kasong ito ni Alex Besenio laban sa People of the Philippines ay nagpapakita na hindi lahat ng pagkakamali sa chain of custody ay nangangahulugan ng pagpapawalang-sala. Mahalagang maunawaan ang mga legal na prinsipyo at kung paano ito nakakaapekto sa kinalabasan ng isang kaso.
Ang Kahalagahan ng Chain of Custody sa Ilegal na Droga
Ang “chain of custody” ay ang proseso ng pagpapanatili ng integridad ng ebidensya, mula sa pagkakasamsam hanggang sa pagpresenta sa korte. Ayon sa Section 21 ng Republic Act No. 9165, kailangan ang sumusunod:
SEC. 21. Custody and Disposition of Confiscated, Seized, and/or Surrendered Dangerous Drugs, Plant Sources of Dangerous Drugs, Controlled Precursors and Essential Chemicals, Instruments/ Paraphernalia and/or Laboratory Equipment. — The PDEA shall take charge and have custody of all dangerous drugs, plant sources of dangerous drugs, controlled precursors and essential chemicals, as well as instruments/paraphernalia and/or laboratory equipment so confiscated, seized and/or surrendered, for proper disposition in the following manner:
(1) The apprehending team having initial custody and control of the drugs shall, immediately after seizure and confiscation, physically inventory and photograph the same in the presence of the accused or the person/s from whom such items were confiscated and/or seized, or his/her representative or counsel, a representative from the media and the [DOJ], and any elected public official who shall be required to sign the copies of the inventory and be given a copy thereof;
Ang chain of custody ay may apat na kritikal na link:
- Pagkakasamsam at pagmamarka ng droga ng pulis.
- Paglipat ng droga sa investigating officer.
- Paglipat ng droga sa forensic chemist para sa pagsusuri.
- Pagpresenta ng forensic chemist ng droga sa korte.
Kung may butas sa chain of custody, maaaring magduda sa integridad ng ebidensya.
Ang Kwento ng Kaso ni Alex Besenio
Si Alex Besenio ay inakusahan ng paglabag sa Republic Act No. 9165 dahil sa pagkakaroon ng 0.1 gramo ng shabu. Ayon sa mga pulis, nakakuha sila ng search warrant matapos ang surveillance at test buy operation. Sa bisa ng warrant, kinapkapan nila ang bahay ni Besenio at nakita ang isang sachet ng shabu.
Sa paglilitis, itinanggi ni Besenio ang paratang, sinasabing gawa-gawa lamang ang kaso. Ngunit, napatunayang nagkulang ang mga pulis sa pagsunod sa chain of custody. Narito ang mga pangyayari:
- Hindi kumpleto ang mga testigo sa pagkakasamsam ng droga. Dalawang barangay kagawad lamang ang naroon.
- Sa police station, may media representative at konsehal, ngunit walang DOJ representative.
Sa kabila nito, nagkaroon ng pag-amin ang abogado ni Besenio sa korte. Ayon sa abogado, inaamin nilang ang sachet na nakuha sa bahay ni Besenio ay siyang isinumite sa forensic laboratory.
Ayon sa Korte Suprema:
[J]udicial admissions, whether made by the accused or their counsel, have been accepted by the Court in other kinds of criminal cases to prove elements of the crimes charged therein.
Dahil dito, napatunayan ang unang tatlong link ng chain of custody. Ngunit, nagkulang ang prosecution sa ika-apat na link.
Hindi nagbigay ng sapat na detalye ang forensic chemist tungkol sa kung paano niya hinawakan at iniimbak ang droga. Hindi niya sinabi kung ni-reseal niya ang sachet pagkatapos ng pagsusuri, o kung paano niya ito pinangalagaan bago iharap sa korte.
Dahil dito, pinawalang-sala ng Korte Suprema si Besenio.
Ano ang Ibig Sabihin Nito?
Ang kasong ito ay nagpapakita na kahit may pag-amin ang depensa, kailangan pa ring patunayan ng prosecution ang lahat ng elemento ng krimen, kasama na ang kumpletong chain of custody. Ang pag-amin ay nakatulong para patunayan ang identidad ng droga hanggang sa laboratoryo, ngunit hindi nito napunan ang kakulangan sa testimonya ng forensic chemist.
Mga Mahalagang Aral:
- Kailangan ang kumpletong pagsunod sa chain of custody.
- Ang pag-amin ng depensa ay hindi sapat para mapawalang-bisa ang mga pagkukulang sa chain of custody.
- Kailangan ang testimonya ng forensic chemist tungkol sa paghawak at pag-iimbak ng ebidensya.
Mga Madalas Itanong
1. Ano ang chain of custody?
Ito ang proseso ng pagpapanatili ng integridad ng ebidensya mula sa pagkakasamsam hanggang sa pagpresenta sa korte.
2. Bakit mahalaga ang chain of custody?
Para matiyak na ang ebidensya ay hindi napalitan, nadumihan, o nawala.
3. Ano ang mangyayari kung may pagkakamali sa chain of custody?
Maaaring magduda sa integridad ng ebidensya, na maaaring humantong sa pagpapawalang-sala.
4. Kailan kailangan ang DOJ representative sa chain of custody?
Bago ang 2014 amendment ng Republic Act No. 9165, kailangan ang DOJ representative. Ngayon, sapat na ang representative mula sa National Prosecution Service o media representative.
5. Ano ang epekto ng pag-amin ng abogado sa kaso?
Ang pag-amin ay maaaring makatulong para mapatunayan ang ilang elemento ng krimen, ngunit hindi nito mapapawalang-bisa ang mga pagkukulang sa ibang aspeto ng kaso.
6. Paano kung hindi makapagtestigo ang forensic chemist?
Mahihirapan ang prosecution na patunayan ang ika-apat na link ng chain of custody.
Alam mo ba na ang ASG Law ay eksperto sa mga kaso ng ilegal na droga? Kung ikaw ay nangangailangan ng legal na tulong, huwag mag-atubiling makipag-ugnayan sa amin. Para sa konsultasyon, mag-email sa hello@asglawpartners.com o bisitahin ang aming website dito.