ASG Law

Tag: Informer’s Reward

  • Gantimpala ng Impormante: Kailan Hindi Ito Ipinagkakaloob? Pagsusuri sa Lihaylihay v. Treasurer of the Philippines

    Sa desisyon ng Korte Suprema sa kasong Lihaylihay v. Treasurer of the Philippines, ipinaliwanag na ang pagbibigay ng gantimpala sa isang impormante ay hindi isang simpleng bagay na dapat ipag-utos ng hukuman. Hindi ito basta-basta na ministerial duty kundi isang quasi-judicial function na nangangailangan ng pagpapasya batay sa mga ebidensya at batas. Ang gantimpala ay hindi maaaring ibigay sa sinuman na nagbibigay lamang ng malawak na impormasyon tungkol sa yaman na hindi isiwalat. Kailangan patunayan na ang impormasyon ay sapat upang mahuli ang mga nagkasala. Kaya, ang mandamus ay hindi angkop kung may iba pang remedyo. Dapat ding sundin ang hierarchy of courts at doctrine of primary jurisdiction.

    Imbakan ng Yaman o Usapin ng Buwis? Ang Balakid sa Gantimpala ni Lihaylihay

    Si Danilo Lihaylihay ay naghain ng petisyon para sa mandamus, humihiling na utusan ang Treasurer ng Pilipinas, Kalihim ng Pananalapi, Kalihim ng DENR, at Gobernador ng BSP na magbigay sa kanya ng gantimpala bilang impormante. Ito ay dahil umano sa kanyang papel sa pagrekober ng mga nakaw na yaman mula kay dating Pangulong Ferdinand Marcos at mga crony nito. Iginiit niya na siya ay isang accredited confidential informant na nagbigay ng impormasyon sa BIR at PCGG noong 1987.

    Ngunit ang Korte Suprema ay hindi sumang-ayon. Ang writ of mandamus ay isang utos mula sa korte na nag-uutos sa isang opisyal ng gobyerno na gampanan ang isang tungkuling ministerial. Upang magtagumpay sa petisyon para sa mandamus, dapat ipakita ng petisyoner na mayroon siyang malinaw na karapatang legal na ipinagkakaloob sa kanya, at na ang respondent ay may katumbas na tungkuling ministerial na gampanan ang hinihiling na aksyon. Dagdag pa, dapat ipakita na walang ibang remedyo sa karaniwang kurso ng batas.

    Binigyang-diin ng Korte na ang pagbibigay ng gantimpala sa impormante ay hindi isang tungkuling ministerial kundi isang quasi-judicial function na nangangailangan ng pagtimbang ng mga ebidensya at pagpapasya batay sa mga legal na pamantayan. Dahil dito, ang mandamus ay hindi maaaring gamitin upang pilitin ang mga respondent na magbigay ng gantimpala. Hindi na rin umiiral ang Republic Act No. 2338. Ito ay naamyendahan at pinalitan na ng iba pang mga batas, kasama na ang National Internal Revenue Code ng 1997.

    Dagdag pa rito, nabigo si Lihaylihay na ipakita na mayroon siyang malinaw na karapatang legal sa hinihinging gantimpala. Ang mga sulat niya noong 1987 ay naglalaman lamang ng malawakang alegasyon tungkol sa ill-gotten wealth ni Marcos, ngunit hindi nagbibigay ng detalye ng mga tax offense. Mahalaga na ang impormasyong ibinigay ay bago at hindi pa alam ng Bureau of Internal Revenue. Hindi dapat ito tumutukoy sa kaso na nakabinbin o dati nang iniimbestigahan.

    Ang Konstitusyon ay hindi nagbibigay karapatan sa court of last resort na unang humawak ng mga kaso. Ibinasura rin ng Korte ang petisyon dahil hindi muna dinaanan ni Lihaylihay ang mga administratibong remedyo sa BIR at Department of Finance. Mayroon silang primary jurisdiction upang pagpasyahan kung karapat-dapat siyang tumanggap ng reward. Isa pa, ang paghain ng maraming petisyon para sa parehong layunin ay itinuturing na forum shopping, na ipinagbabawal ng Rules of Court.

    Sa madaling salita, kailangang idaan muna ni Lihaylihay ang kanyang mga claims sa tamang proseso sa loob ng ahensya ng gobyerno bago siya dumulog sa korte. Ito ay hindi simpleng karapatan. Upang humiling nito sa Korte Suprema, kinakailangan na maubos muna ang lahat ng posibleng remedyo sa mas mababang antas. Sa pangkalahatan, tinapos ng Korte na ang petisyon ay walang basehan.

    FAQs

    Ano ang pangunahing isyu sa kasong ito? Kung karapat-dapat ba ang petisyoner sa isang writ of mandamus para pilitin ang gobyerno na ibigay sa kanya ang informer’s reward base sa Republic Act No. 2338.
    Ano ang writ of mandamus? Ito ay isang utos mula sa korte na nag-uutos sa isang opisyal ng gobyerno na gampanan ang isang ministerial na tungkulin.
    Ano ang kailangan upang magtagumpay sa petisyon para sa mandamus? Dapat ipakita na mayroon kang malinaw na legal na karapatan, at ang respondent ay may ministerial na tungkulin na gampanan ang hinihiling na aksyon at na walang ibang remedyo.
    Bakit hindi nagtagumpay si Lihaylihay sa kanyang petisyon? Hindi niya naipakita na mayroon siyang malinaw na karapatang legal sa hinihinging reward, dahil hindi siya nagbigay ng detalye ng mga tax offense. At hindi rin niya dinaanan ang tamang proseso.
    Bakit mahalaga na ang impormasyong ibinigay ay bago? Dahil ang layunin ng reward ay upang mahimok ang mga tao na magbigay ng impormasyon na makakatulong sa gobyerno na mahuli ang mga nagkasala sa batas.
    Ano ang ibig sabihin ng forum shopping? Ito ay ang paghahanap ng isang partido ng iba’t ibang korte o tribunal upang makakuha ng paborableng desisyon.
    Ano ang kahalagahan ng exhaustion of administrative remedies? Ito ay ang pangangailangan na idaan muna ang isang kaso sa mga administratibong ahensya bago dumulog sa korte.
    Ano ang primary jurisdiction? Ang awtoridad ng isang administrative agency na unang humawak ng isang kaso bago ang korte.

    Ang kasong ito ay nagpapakita ng kahalagahan ng pagsunod sa tamang proseso at pagbibigay ng konkretong ebidensya sa paghahabol ng mga karapatan. Ang hindi pagsunod sa mga ito ay maaaring magresulta sa pagkabigo ng isang petisyon. Dapat rin tandaan na ang kasong ito ay babala laban sa mga frivolous litigation.

    For inquiries regarding the application of this ruling to specific circumstances, please contact ASG Law through contact or via email at frontdesk@asglawpartners.com.

    Disclaimer: This analysis is provided for informational purposes only and does not constitute legal advice. For specific legal guidance tailored to your situation, please consult with a qualified attorney.
    Source: Lihaylihay v. Treasurer of the Philippines, G.R. No. 192223, July 23, 2018

  • Kailan Hindi Maaaring Utusan ang DBM na Maglabas ng Pondo: Ang Hamon ng Mandamus

    Ipinasiya ng Korte Suprema na hindi maaaring utusan (compelled) ang Department of Budget and Management (DBM) sa pamamagitan ng writ of mandamus na maglabas ng Notice of Cash Allocation (NCA) para sa ikalawang claim ng nagreklamo bilang gantimpala (reward) bilang impormante. Ang desisyon ay batay sa katotohanan na ang karapatan ng nagreklamo sa naturang gantimpala ay pinagtatalunan pa at walang malinaw na legal na basehan para obligahin ang DBM na maglabas ng NCA. Sa madaling salita, ang mandamus ay hindi angkop na remedyo kung ang karapatan ay hindi tiyak o kung mayroong malaking pagdududa ukol dito, pinagtibay ng Korte Suprema na hindi maaaring pilitin ang isang opisyal na gawin ang isang bagay na hindi niya tungkulin o na siya ay may tungkuling hindi gawin.

    Gantimpala ng Impormante: Sinalubong Ba ng Pagbabago ng Batas?

    Ang kaso ay nagsimula sa petisyon para sa mandamus na inihain ni Felicito M. Mejorado upang utusan si Florencio B. Abad, bilang kalihim ng DBM, na mag-isyu ng NCA para sa kanyang claim bilang impormante. Noong 1996 at 1997, nagbigay si Mejorado ng impormasyon tungkol sa mga ilegal na pag-angkat ng langis ng ilang kumpanya. Dahil dito, nakakolekta ang Bureau of Customs (BOC) ng mga buwis mula sa mga kumpanyang ito, na nagbigay-daan kay Mejorado na maghain ng dalawang claim para sa gantimpala bilang impormante. Ang unang claim ay naaprubahan at natanggap niya ang P63,185,959.73. Ang ikalawang claim, na nagkakahalaga ng P272,064,996.55, ay nakabatay sa Section 3513 ng Tariff and Customs Code of the Philippines (TCCP), na nagtatakda ng 20% na gantimpala para sa impormante.

    Ang DOJ ay naglabas ng mga magkasalungat na opinyon. Noong 2005, sinabi nitong walang conflict sa pagitan ng TCCP at National Internal Revenue Code (NIRC). Ngunit noong 2012, binawi ito at sinabing ang Section 3513 ng TCCP ay binago na ng Section 282 (B) ng NIRC, na nagtatakda ng 10% na gantimpala o P1,000,000, alinman ang mas mababa. Ang Office of the President (OP) ay nag-utos sa DBM na maglabas ng NCA para sa ikalawang claim, ngunit hindi ito nangyari dahil sa mga magkasalungat na opinyon ng DOJ. Ang isyu ay kung maaaring pilitin ang DBM sa pamamagitan ng mandamus na maglabas ng NCA para sa ikalawang claim ni Mejorado.

    Iginiit ng OSG na ang Section 3513 ng TCCP ay repealed na ng NIRC, at ang mga pagkakamali ng mga opisyal ng gobyerno ay hindi maaaring magbalido ng claim batay sa repealed na batas. Hindi rin umano karapat-dapat si Mejorado sa legal na interes sa kanyang gantimpala. Ang desisyon ng Korte Suprema ay nakabatay sa prinsipyo na ang mandamus ay maaari lamang gamitin upang pilitin ang pagganap ng isang ministerial duty, at hindi discretionary duty. Ayon sa Korte, hindi dapat gamitin ang mandamus kung ang isang karapatan ay pinagtatalunan o kung mayroong pagdududa.

    Mandamus will not issue to enforce a right which is in substantial dispute or as to which a substantial doubt exists.

    Upang maging karapat-dapat sa mandamus, dapat mayroong malinaw na legal na karapatan ang nagrereklamo at tungkulin ng respondent na isagawa ang hinihinging aksyon. Sa kasong ito, ang karapatan ni Mejorado sa 20% na gantimpala ay pinagtatalunan pa dahil sa mga magkasalungat na opinyon ng DOJ, BOC, at DOF tungkol sa mga naaangkop na batas.

    Batas Gantimpala
    Section 3513 ng TCCP 20% ng halaga ng smuggled goods
    Section 282 (B) ng NIRC 10% ng halaga ng smuggled goods o P1,000,000, alinman ang mas mababa

    Kaya naman, ibinasura ng Korte Suprema ang petisyon para sa mandamus dahil hindi ito ang tamang remedyo. Gayunpaman, nilinaw ng Korte na ang pagbasura ay walang prejudice sa karapatan ni Mejorado na maghain ng reklamo sa tamang forum para sa resolusyon ng kanyang claim.

    FAQs

    Ano ang pangunahing isyu sa kasong ito? Kung maaaring utusan ng korte ang DBM sa pamamagitan ng mandamus na maglabas ng Notice of Cash Allocation (NCA) para sa claim ng isang impormante.
    Ano ang mandamus? Ang mandamus ay isang kautusan mula sa korte na nag-uutos sa isang opisyal na gampanan ang isang tungkulin, lalo na kung ito ay isang ministerial duty. Hindi ito angkop kung ang tungkulin ay discretionary o pinagtatalunan.
    Ano ang pinagkaiba ng Section 3513 ng TCCP at Section 282 (B) ng NIRC? Ang Section 3513 ng TCCP ay nagtatakda ng 20% na gantimpala para sa impormante, habang ang Section 282 (B) ng NIRC ay nagtatakda ng 10% o P1,000,000, alinman ang mas mababa.
    Bakit ibinasura ng Korte Suprema ang petisyon? Dahil ang karapatan ni Mejorado sa 20% na gantimpala ay pinagtatalunan pa at walang malinaw na legal na basehan para obligahin ang DBM na maglabas ng NCA.
    Ano ang kahulugan ng pagbasura na “without prejudice”? Nangangahulugan ito na maaaring maghain si Mejorado ng reklamo sa ibang forum o korte para sa resolusyon ng kanyang claim.
    Ano ang ministerial duty? Ito ay isang tungkulin na ang pagganap ay malinaw at hindi nangangailangan ng pagpapasya o diskresyon.
    Bakit mahalaga ang DOJ opinion sa kasong ito? Dahil ang mga magkasalungat na opinyon ng DOJ ay nagdulot ng pagdududa kung aling batas ang dapat sundin, kaya hindi maaaring utusan ang DBM na maglabas ng NCA.
    Anong aral ang makukuha sa kasong ito? Hindi maaaring pilitin ang isang opisyal na gawin ang isang bagay sa pamamagitan ng mandamus kung ang karapatan ay pinagtatalunan o kung mayroong pagdududa ukol dito.

    Sa kabuuan, ang kasong ito ay nagpapakita na ang paggamit ng mandamus ay limitado lamang sa mga sitwasyon kung saan mayroong malinaw na legal na karapatan at tungkulin. Sa mga kaso kung saan mayroong pagtatalo o pagdududa, kinakailangan munang resolbahin ang isyu sa tamang forum bago maaaring gamitin ang mandamus.

    For inquiries regarding the application of this ruling to specific circumstances, please contact ASG Law through contact or via email at frontdesk@asglawpartners.com.

    Disclaimer: This analysis is provided for informational purposes only and does not constitute legal advice. For specific legal guidance tailored to your situation, please consult with a qualified attorney.
    Source: FELICITO M. MEJORADO vs. HON. FLORENCIO B. ABAD, G.R. No. 214430, March 09, 2016