Sa desisyon na ito, pinagtibay ng Korte Suprema na hindi nagmalabis ang Commission on Elections (COMELEC) sa paglalaan ng karagdagang silya para sa mga party-list sa eleksyon ng 2013. Ang pagpapasya ay nagbigay diin sa kahalagahan ng pagbibigay ng pagkakataon sa mga maliliit na partido na makakuha ng representasyon sa Kongreso. Ipinakita ng kasong ito kung paano binibigyang-kahulugan ang mga batas para matiyak ang malawak na representasyon ng iba’t ibang sektor sa lipunan.
Hindi Kumpletong Canvass? Paglilinaw sa Kapangyarihan ng COMELEC sa Proklamasyon
Ang kaso ay nag-ugat sa petisyon ng Aksyon Magsasaka-Partido Tinig ng Masa (AKMA-PTM) na kumukuwestyon sa ginawang paglalaan ng COMELEC ng karagdagang silya sa mga party-list na napanalunan sa 2013 elections. Ayon sa AKMA-PTM, nagkaroon ng grave abuse of discretion ang COMELEC dahil sa pagmamadali umano sa paglalaan ng karagdagang silya gayong hindi pa tapos ang canvassing at may mga resulta pang hindi natratransmit mula sa Mindanao, overseas absentee votes, at special elections. Naghain din ng petition-in-intervention ang Abante Katutubo (ABANTE KA), na sumang-ayon sa argumento ng AKMA-PTM na ilegal ang incomplete canvass at hindi maaaring maging basehan ng proklamasyon.
Ang pangunahing isyu sa kasong ito ay kung nagmalabis ba ang COMELEC sa paglalaan ng karagdagang silya para sa mga party-list. Ayon sa Seksyon 233 ng Omnibus Election Code, may kapangyarihan ang board of canvassers na magproklama ng mga nanalong kandidato kahit hindi pa natatanggap ang lahat ng election returns, kung ang mga nawawalang returns ay hindi makaaapekto sa resulta ng eleksyon. Sa madaling salita, kinikilala ng batas na hindi dapat maantala ang proseso ng eleksyon kung malinaw na hindi na magbabago ang resulta.
Pinagtibay ng Korte Suprema ang desisyon ng COMELEC, na nagsasaad na batay sa national canvass reports, walang materyal na epekto ang mga hindi pa nakacanvass na boto sa resulta ng eleksyon. Ayon sa Korte, nagawa ng COMELEC ang pagpapasya na ang mga natitirang uncanvassed na boto ay hindi na makakaapekto sa resulta ng mga party-list elections, at ang limang buffer seats ay sapat upang tumanggap ng mga karagdagang nagwagi. Idinagdag pa rito na mayroon ding presumption of good faith and regularity in the performance of official duty ang COMELEC.
Sinuri din ng Korte ang paglalaan ng karagdagang silya para sa party-list, alinsunod sa Seksyon 12 ng R.A. No. 7941 at ang naging pagpapasya sa kasong BANAT v. COMELEC. Dito, ipinaliwanag ang proseso ng paglalaan ng silya kung saan binibigyan ng isang guaranteed seat ang mga party-list na nakakuha ng at least 2% ng total votes. Ang natitirang silya ay ilalaan naman sa iba pang partido batay sa kanilang ranking. Ayon sa Korte, ang hindi pagbibigay ng silya sa mga party-list na nakakuha ng less than 2% ng boto ay magiging balakid sa pagkamit ng malawak na representasyon sa Kongreso, na siyang layunin ng party-list system.
Dahil dito, ibinasura ng Korte ang petisyon at petition-in-intervention, pinagtibay ang paglalaan ng silya ng COMELEC. Ang pagpapasya na ito ay nagbibigay linaw sa kapangyarihan ng COMELEC na magproklama ng mga nanalo kahit hindi pa kumpleto ang canvass, basta’t hindi na makaaapekto sa resulta. Ang desisyon na ito ay nagsisilbing gabay sa mga susunod na eleksyon at sa pagpapatupad ng party-list system.
FAQs
| Ano ang pangunahing isyu sa kasong ito? | Kung nagmalabis ba ang COMELEC sa paglalaan ng karagdagang silya para sa mga party-list sa 2013 elections. |
| Ano ang posisyon ng AKMA-PTM? | Na nagkaroon ng grave abuse of discretion ang COMELEC dahil sa pagmamadali sa paglalaan ng karagdagang silya. |
| Ano ang argumento ng ABANTE KA? | Sumang-ayon sa AKMA-PTM na ilegal ang incomplete canvass at hindi maaaring maging basehan ng proklamasyon. |
| Ano ang sinabi ng Korte Suprema tungkol sa kapangyarihan ng COMELEC? | Na may kapangyarihan ang COMELEC na magproklama ng mga nanalo kahit hindi pa kumpleto ang canvass, basta’t hindi na makaaapekto sa resulta. |
| Ano ang Seksyon 233 ng Omnibus Election Code? | Ito ay nagpapahintulot sa board of canvassers na magproklama ng mga nanalong kandidato kahit hindi pa natatanggap ang lahat ng election returns, kung hindi na ito makaaapekto sa resulta. |
| Ano ang sinabi ng Korte tungkol sa R.A. No. 7941 at sa kasong BANAT v. COMELEC? | Nagbigay linaw ang Korte sa paglalaan ng silya para sa party-list, kung saan bibigyan ng isang guaranteed seat ang mga nakakuha ng at least 2% ng total votes, at ang natitirang silya ay ilalaan sa iba batay sa ranking. |
| Ano ang kahalagahan ng presumption of good faith and regularity? | Nagbibigay ito ng pagkilala na ang mga opisyal ng gobyerno ay gumagawa ng kanilang trabaho nang may integridad, maliban na lamang kung mapatunayang hindi. |
| Ano ang naging resulta ng kaso? | Ibinasura ng Korte Suprema ang petisyon at petition-in-intervention, pinagtibay ang paglalaan ng silya ng COMELEC. |
Ang kasong ito ay nagpapakita kung paano pinoprotektahan ng ating mga batas ang karapatan ng iba’t ibang grupo sa lipunan na magkaroon ng representasyon sa gobyerno. Sa pamamagitan ng masusing pagsusuri, tiniyak ng Korte Suprema na ang proseso ng eleksyon ay patas at inklusibo.
For inquiries regarding the application of this ruling to specific circumstances, please contact ASG Law through contact or via email at frontdesk@asglawpartners.com.
Disclaimer: This analysis is provided for informational purposes only and does not constitute legal advice. For specific legal guidance tailored to your situation, please consult with a qualified attorney.
Source: AKMA-PTM v. COMELEC, G.R. No. 207134, June 16, 2015