ASG Law

Tag: Huwes

  • Mga Panuntunan sa Pagbibigay ng Back Salaries sa mga Huwes na Nasuspinde: Isang Gabay

    Paglilinaw sa Karapatan ng mga Huwes sa Back Salaries Matapos ang Suspenson

    OFFICE OF THE COURT ADMINISTRATOR, PETITIONER, VS. HON. GLOBERT J. JUSTALERO, PRESIDING JUDGE, BRANCH 32, REGIONAL TRIAL COURT (RTC) OF ILOILO CITY, AND THE DESIGNATED ASSISTING JUDGE OF BRANCH 66, RTC OF BAROTAC VIEJO, ILOILO, RESPONDENT. A.M. No. RTJ-16-2424 [Formerly A.M. No. 15-12-390-RTC], April 03, 2024

    Naranasan mo na bang maantala ang iyong sahod dahil sa isang hindi inaasahang pangyayari? Para sa mga huwes, ang suspenson ay maaaring magdulot ng ganitong sitwasyon. Ngunit ano nga ba ang kanilang karapatan sa back salaries? Ang kasong ito ay nagbibigay linaw sa mga panuntunan kung kailan maaaring makatanggap ng back salaries ang isang huwes na nasuspinde, na nagbibigay proteksyon sa kanilang mga karapatan habang pinapanatili ang integridad ng hudikatura.

    Legal na Konteksto: Preventive Suspension at Parusa

    Ang preventive suspension ay hindi parusa. Ito ay isang pansamantalang hakbang upang maiwasan ang impluwensya sa imbestigasyon. Ayon sa Rule 140, Seksyon 5 ng Rules of Court, na binago ng A.M. No. 21-08-09-SC, ang preventive suspension ay hindi dapat lumampas sa 90 araw, maliban kung pahabain ng Korte Suprema. Kung mapatunayang walang sala ang huwes, may karapatan siyang mabayaran ang kanyang sahod at mga benepisyo sa buong panahon ng suspenson.

    Mahalaga ring tandaan ang pagkakaiba sa pagitan ng preventive suspension at suspenson bilang parusa. Malinaw na isinasaad sa Section 25 ng Administrative Code of 1987 na ang panahon ng preventive suspension ay hindi ibabawas sa aktwal na parusa ng suspenson.

    “The period within which a public officer or employee charged is placed under preventive suspension shall not be considered part of the actual penalty of suspension imposed upon the employee found guilty.”

    Ang Kwento ng Kaso: Justalero vs. Korte Suprema

    Si Judge Globert J. Justalero ay nasuspinde dahil sa gross ignorance of the law and procedure at gross misconduct. Ito ay may kaugnayan sa kanyang pagresolba ng mga kaso ng nullity of marriage at pagkasal ng mga partido nang hindi sinusunod ang mga tamang proseso. Matapos ang imbestigasyon, siya ay nasuspinde ng isang taon.

    Ang isyu sa kasong ito ay kung dapat bang ibawas ang kanyang preventive suspension sa kanyang parusa at kung karapat-dapat ba siyang makatanggap ng back salaries. Iginiit ni Judge Justalero na dapat isaalang-alang ang kanyang preventive suspension at bigyan siya ng back salaries dahil wala siyang ibang pinagkukunan ng kita.

    Narito ang mga mahahalagang punto ng kaso:

    • Nasuspinde si Judge Justalero noong Enero 20, 2016.
    • Nag-file siya ng Motion to Lift Preventive Suspension, ngunit hindi ito naaksyunan agad.
    • Natapos ang imbestigasyon ng Office of the Court Administrator (OCA) pagkatapos ng halos dalawang taon.
    • Ipinataw ng Korte Suprema ang parusang suspenson ng isang taon noong Enero 18, 2023.

    Ayon sa Korte Suprema:

    “The period within which a public officer or employee charged is placed under preventive suspension shall not be considered part of the actual penalty of suspension imposed upon the employee found guilty.”

    “equity does not demand that its suitors are free of blame.”

    Praktikal na Implikasyon: Ano ang Ibig Sabihin Nito?

    Ang desisyon na ito ay nagtatakda ng mga panuntunan sa pagbibigay ng back salaries sa mga huwes na nasuspinde. Ipinapaliwanag nito na ang preventive suspension ay hindi dapat maging parusa. Kung ang pagkaantala sa pagresolba ng kaso ay hindi dahil sa pagkakamali ng huwes, maaaring siyang makatanggap ng back salaries.

    Sa kaso ni Judge Justalero, ibinawas ng Korte Suprema ang isang taong suspenson sa kanyang back salaries. Ibig sabihin, makakatanggap siya ng back salaries mula Setyembre 30, 2017 hanggang sa kanyang muling pagkakatalaga.

    Mga Mahalagang Aral:

    • Ang preventive suspension ay hindi parusa.
    • May karapatan sa back salaries kung walang pagkakamali ang huwes sa pagkaantala ng kaso.
    • Ang Korte Suprema ay may diskresyon sa pagbibigay ng back salaries batay sa equity.

    Mga Madalas Itanong (Frequently Asked Questions)

    1. Ano ang preventive suspension?
    Ito ay pansamantalang suspenson upang maiwasan ang impluwensya sa imbestigasyon.

    2. Kailan maaaring makatanggap ng back salaries ang isang huwes na nasuspinde?
    Kung mapatunayang walang sala o kung ang pagkaantala sa pagresolba ng kaso ay hindi dahil sa kanyang pagkakamali.

    3. Ano ang papel ng Korte Suprema sa pagbibigay ng back salaries?
    May diskresyon ang Korte Suprema sa pagbibigay ng back salaries batay sa equity.

    4. Paano kinakalkula ang back salaries?
    Ibabawas ang parusa ng suspenson sa kabuuang back salaries.

    5. Ano ang dapat gawin kung ako ay isang huwes na nasuspinde?
    Mag-file ng Motion to Lift Preventive Suspension at makipag-ugnayan sa isang abogado.

    Napakalawak ng saklaw ng batas at hindi madaling intindihin. Kung kailangan mo ng tulong legal tungkol sa mga usaping administratibo o iba pang bagay na may kinalaman sa batas, huwag mag-atubiling lumapit sa ASG Law. Eksperto kami sa ganitong mga usapin at handang tumulong sa iyo. Para sa konsultasyon, maaari kang mag-email sa hello@asglawpartners.com o makipag-ugnayan dito.

  • Huwes Bawal Mag-Notaryo ng Affidavit ng Cohabitation para sa Sariling Kinakasal: Ano ang Dapat Malaman?

    Hindi Maaaring Notaryohan ng Huwes ang Affidavit ng Cohabitation para sa Kanilang Ikakasal

    A.M. No. MTJ-14-1842 [Formerly OCA IPI No. 12-2491-MTJ], February 24, 2014

    Ang desisyong ito mula sa Korte Suprema ay naglilinaw sa limitasyon ng kapangyarihan ng mga huwes ng Municipal Trial Court (MTC) bilang notaryo publiko ex officio. Madalas na itinatanong kung maaari bang notaryohan ng huwes ang affidavit ng cohabitation ng mga magpapakasal sa kanila. Sa kasong ito, mariing sinagot ng Korte Suprema ang katanungang ito: hindi maaari.

    Panimula

    Isipin ang isang magkasintahan na nagbabalak magpakasal. Dahil sila ay matagal nang nagsasama bilang mag-asawa, sila ay exempted sa pagkuha ng marriage license. Sa halip, kailangan nilang magsumite ng affidavit ng cohabitation. Karaniwan na sa mga ganitong sitwasyon, nagtatanong sila kung maaari bang sa huwes na mismo na magkakasal sa kanila kumuha ng serbisyo para sa affidavit na ito, para mas madali at mukhang mas mura. Ngunit, ayon sa Korte Suprema sa kasong Tupal vs. Judge Rojo, ito ay hindi tama at labag sa alituntunin.

    Ang kasong ito ay isinampa ni Rex M. Tupal laban kay Judge Remegio V. Rojo ng Municipal Trial Court in Cities (MTCC) Branch 5, Bacolod City. Inireklamo ni Tupal si Judge Rojo dahil umano sa paglabag sa Code of Judicial Conduct at sa gross ignorance of the law. Ang reklamo ay nag-ugat sa alegasyon na si Judge Rojo ay nagkakasal nang walang marriage license, at sa halip ay nagno-notaryo ng mga affidavit ng cohabitation para sa mga ikinakasal niya mismo, at ginagawa pa ito sa araw mismo ng kasal. Ayon kay Tupal, laganap daw ang ganitong “package marriages” sa Bacolod City.

    Legal na Konteksto: Kapangyarihan ng Huwes Bilang Notaryo Publiko Ex Officio

    Upang lubos na maunawaan ang desisyon sa kasong ito, mahalagang alamin ang saklaw ng kapangyarihan ng mga huwes bilang notaryo publiko ex officio. Ayon sa Circular No. 1-90 na inilabas ng Korte Suprema noong February 26, 1990, ang mga huwes ng MTC at MCTC ay may kapangyarihang maging notaryo publiko ex officio. Ang “ex officio” ay nangangahulugang dahil sa kanilang posisyon bilang huwes.

    Ngunit, hindi ito nangangahulugan na malawak at walang limitasyon ang kanilang kapangyarihan bilang notaryo. May mga kwalipikasyon at limitasyon ang Korte Suprema na itinakda. Ayon sa Circular No. 1-90:

    MTC and MCTC judges may act as notaries public ex officio in the notarization of documents connected only with the exercise of their official functions and duties x x x. They may not, as notaries public ex officio, undertake the preparation and acknowledgment of private documents, contracts and other acts of conveyances which bear no direct relation to the performance of their functions as judges.

    Ibig sabihin, maaari lamang mag-notaryo ang mga huwes ex officio ng mga dokumentong kaugnay lamang ng kanilang opisyal na tungkulin bilang huwes. Hindi sila maaaring mag-notaryo ng mga pribadong dokumento na walang direktang kinalaman sa kanilang tungkulin bilang huwes.

    Bukod pa rito, maaari lamang silang mag-notaryo ex officio kung walang abogado o notaryo publiko sa kanilang nasasakupang munisipyo. Kung magno-notaryo sila ex officio, kailangan nilang magpatunay sa dokumento na walang abogado o notaryo publiko sa lugar na iyon. Lahat ng notary fees na makukuha nila ay dapat mapunta sa gobyerno.

    Sa madaling salita, ang kapangyarihan ng huwes bilang notaryo publiko ex officio ay limitado lamang at nakakabit sa kanilang tungkulin bilang huwes.

    Pagbusisi sa Kaso: Tupal vs. Judge Rojo

    Sa kasong ito, si Judge Rojo ay inireklamo dahil sa pagno-notaryo niya ng mga affidavit ng cohabitation para sa mga magpapakasal sa kanya. Hindi itinanggi ni Judge Rojo ang alegasyon. Depensa niya, ang pagno-notaryo ng affidavit ng cohabitation ay konektado raw sa kanyang tungkulin bilang huwes na nagkakasal. Dagdag pa niya, walang direktang pagbabawal sa Guidelines on the Solemnization of Marriage by the Members of the Judiciary na nagbabawal sa mga huwes na mag-notaryo ng affidavit ng cohabitation.

    Ayon kay Judge Rojo, ginagawa rin daw ito ng ibang mga huwes sa Bacolod at Talisay City. Sinabi pa niya na ginawa lamang niya ito sa “good faith” at walang masamang intensyon.

    Ngunit, hindi pabor ang Office of the Court Administrator (OCA) sa depensa ni Judge Rojo. Ayon sa OCA, ang affidavit ng cohabitation ay hindi dokumentong konektado sa opisyal na tungkulin ng huwes bilang tagapagkasal. Inirekomenda ng OCA na mapatawan ng multa si Judge Rojo.

    Sumang-ayon ang Korte Suprema sa findings ng OCA. Ayon sa Korte Suprema, nilabag ni Judge Rojo ang Circular No. 1-90 at ang 2004 Rules on Notarial Practice. Binigyang-diin ng Korte Suprema ang limitasyon ng kapangyarihan ng huwes bilang notaryo publiko ex officio.

    Sabi ng Korte Suprema:

    Judge Rojo notarized affidavits of cohabitation, which were documents not connected with the exercise of his official functions and duties as solemnizing officer. He also notarized affidavits of cohabitation without certifying that lawyers or notaries public were lacking in his court’s territorial jurisdiction. Thus, Judge Rojo violated Circular No. 1-90.

    Ipinaliwanag pa ng Korte Suprema na ang tungkulin ng huwes sa affidavit ng cohabitation ay suriin lamang ito upang matiyak kung ang magpapakasal ay talagang nagsama na nang limang taon at walang legal na hadlang sa pagpapakasal. Hindi kasama sa tungkulin ng huwes ang pagno-notaryo ng affidavit na ito.

    Dagdag pa ng Korte Suprema, kung ang huwes mismo ang nag-notaryo ng affidavit, mawawalan siya ng objectivity sa pagsusuri nito. Hindi maaasahan na aaminin niya na may mali sa affidavit na kanya mismong notaryado.

    Binigyang-diin din ng Korte Suprema na nilabag din ni Judge Rojo ang 2004 Rules on Notarial Practice dahil hindi niya kinilala nang personal ang mga nag-affidavit o kaya ay hindi humingi ng competent evidence of identity. Hindi rin niya nilagyan ng judicial seal ang mga affidavit.

    Dahil dito, napatunayan ng Korte Suprema na si Judge Rojo ay guilty sa gross ignorance of the law at paglabag sa New Code of Judicial Conduct. Sinuspinde siya ng Korte Suprema ng anim na buwan nang walang sweldo.

    Praktikal na Implikasyon: Ano ang Dapat Gawin?

    Ang desisyon sa kasong Tupal vs. Judge Rojo ay nagbibigay ng malinaw na gabay para sa mga huwes at sa publiko. Narito ang ilang praktikal na implikasyon:

    • Para sa mga Huwes: Mahalagang tandaan ng mga huwes na limitado lamang ang kanilang kapangyarihan bilang notaryo publiko ex officio. Hindi nila maaaring notaryohan ang mga dokumentong hindi direktang konektado sa kanilang opisyal na tungkulin bilang huwes. Pagdating sa kasal, hindi nila maaaring notaryohan ang affidavit ng cohabitation ng mga magpapakasal sa kanila. Dapat nilang sundin ang Circular No. 1-90 at ang 2004 Rules on Notarial Practice.
    • Para sa mga Magpapakasal: Kung kayo ay magpapakasal at kailangan ninyo ng affidavit ng cohabitation, huwag kayong pumayag na sa huwes na magkakasal sa inyo kumuha ng notaryo para sa affidavit na ito. Humanap kayo ng ibang notaryo publiko. Ito ay upang maiwasan ang anumang problema legal sa hinaharap.

    Susing Aral

    • Hindi maaaring notaryohan ng huwes ang affidavit ng cohabitation ng mga magpapakasal sa kanila.
    • Ang kapangyarihan ng huwes bilang notaryo publiko ex officio ay limitado lamang sa mga dokumentong konektado sa kanilang opisyal na tungkulin.
    • Mahalagang sundin ng mga huwes ang Circular No. 1-90 at ang 2004 Rules on Notarial Practice.
    • Para sa mga magpapakasal, kumuha ng ibang notaryo publiko para sa affidavit ng cohabitation.

    Mga Madalas Itanong (FAQ)

    Tanong 1: Maaari bang mag-notaryo ang huwes ng kahit anong dokumento?
    Sagot: Hindi. Limitado lamang ang kapangyarihan ng huwes bilang notaryo publiko ex officio. Maaari lamang siyang mag-notaryo ng mga dokumentong konektado sa kanyang opisyal na tungkulin bilang huwes.

    Tanong 2: Ano ang mangyayari kung notaryohan ng huwes ang affidavit ng cohabitation ng kanyang ikakasal?
    Sagot: Maaaring maharap ang huwes sa disciplinary action, tulad ng kaso ni Judge Rojo. Maaari siyang mapatawan ng multa o suspensyon.

    Tanong 3: Saan dapat kumuha ng notaryo para sa affidavit ng cohabitation?
    Sagot: Maaaring kumuha ng serbisyo ng notaryo publiko sa mga pribadong abogado na notaryo publiko o sa ibang awtorisadong mag-notaryo.

    Tanong 4: Ano ang marriage license at affidavit of cohabitation?
    Sagot: Ang marriage license ay isang dokumento na kinakailangan bago makapagpakasal. Ngunit, kung ang magpapakasal ay nagsasama na bilang mag-asawa nang limang taon o higit pa at walang legal na hadlang sa pagpapakasal, sila ay exempted sa marriage license. Sa halip, kailangan nilang magsumite ng affidavit ng cohabitation na nagpapatunay na sila ay nagsasama na nang limang taon.

    Tanong 5: Ano ang layunin ng Circular No. 1-90?
    Sagot: Layunin ng Circular No. 1-90 na limitahan ang kapangyarihan ng mga huwes bilang notaryo publiko ex officio upang hindi sila makipagkumpitensya sa mga pribadong abogado at notaryo publiko.

    Nalilito ka ba sa batas tungkol sa notaryo publiko at kasal? Ang ASG Law ay eksperto sa mga usaping legal na ito. Kung kailangan mo ng konsultasyon o legal na representasyon, makipag-ugnayan sa amin o bumisita dito para sa karagdagang impormasyon. Handa kaming tumulong sa iyo!




    Source: Supreme Court E-Library

    This page was dynamically generated

    by the E-Library Content Management System (E-LibCMS)

  • Hindi Nararapat na Gamitin ang Reklamong Administratibo Laban sa Huwes para Itama ang Desisyon: Pagsusuri sa Kaso ng Rallos

    Huwag Gamitin ang Reklamong Administratibo Para Ipaglaban ang Pagkakamali ng Huwes

    IPI No. 12-203-CA-J [Formerly AM No. 12-8-06-CA], Disyembre 10, 2013

    INTRODUKSYON

    Naranasan mo na bang madismaya sa isang desisyon ng korte at naisipang ireklamo ang huwes? Marami ang nakakaramdam nito, lalo na kung sa tingin nila ay mali o hindi makatarungan ang naging hatol. Ngunit alam mo ba na hindi lahat ng pagkakamali ng huwes ay dapat idaan sa reklamong administratibo? Sa kaso RE: LETTERS OF LUCENA B. RALLOS, ipinaliwanag ng Korte Suprema ang tamang proseso at limitasyon sa pagrereklamo laban sa mga mahistrado.

    Ang kasong ito ay nag-ugat sa reklamong administratibo ni Lucena B. Rallos laban sa ilang Justices ng Court of Appeals. Inakusahan niya ang mga Justices ng paglabag sa kanilang tungkulin dahil sa mga resolusyon na kanilang inilabas sa isang kaso na kinasasangkutan ni Rallos. Ang sentro ng isyu ay kung tama ba ang ginawang pagrereklamo ni Rallos sa halip na gamitin ang mga nakalaang remedyo sa batas para itama ang diumano’y pagkakamali ng mga Justices.

    KONTEKSTONG LEGAL

    Mahalagang maunawaan na ang sistemang legal sa Pilipinas ay nagbibigay ng iba’t ibang paraan para maprotektahan ang karapatan ng bawat isa. Kung hindi ka sang-ayon sa isang desisyon ng korte, may mga prosesong nakalaan para dito. Ang pangunahing prinsipyo ay ang judicial remedies, o mga legal na paraan para repasuhin at itama ang desisyon ng korte. Ito ay maaaring sa pamamagitan ng motion for reconsideration sa parehong korte, o kaya naman ay pag-apela sa mas mataas na korte.

    Ayon sa Korte Suprema, “Judicial officers cannot be subjected to administrative disciplinary actions for their performance of duty in good faith.” Ibig sabihin, hindi basta-basta maaaring ireklamo sa administratibo ang isang huwes dahil lamang hindi nagustuhan ang kanyang desisyon. Ang ganitong proteksyon ay mahalaga para masiguro na ang mga huwes ay makakapagdesisyon nang malaya at walang takot na mahaharap sa panibagong kaso sa bawat pagkakamali nila. Kung palaging posible ang reklamong administratibo, maaaring mawalan ng saysay ang kanilang tungkulin dahil walang huwes ang perpekto.

    Ang wastong paraan para kwestyunin ang desisyon ng huwes ay sa pamamagitan ng apela. Kung naniniwala kang may mali sa interpretasyon ng batas o sa pag-appreciate ng ebidensya ang huwes, dapat kang maghain ng apela sa Court of Appeals o sa Korte Suprema, depende sa antas ng korte na nagdesisyon. Maaari rin namang gumamit ng certiorari o prohibition kung ang pagkakamali ay jurisdictional, ibig sabihin, labag sa kapangyarihan ng korte ang ginawa nito.

    Sa madaling salita, ang reklamong administratibo ay hindi shortcut para ayusin ang resulta ng kaso. Ito ay para lamang sa mga seryosong paglabag sa ethical standards o misconduct ng huwes, hindi para sa simpleng pagkakamali sa paghusga.

    PAGSUSURI NG KASO

    Nagsimula ang lahat sa isang kaso sa Regional Trial Court (RTC) sa Cebu City (Civil Case No. CEB-20388). Ang mga Heirs of Vicente Rallos, kasama si Lucena B. Rallos, ay nagdemanda laban sa Cebu City para sa just compensation dahil ginamit ng siyudad ang kanilang lupa bilang kalsada nang walang pahintulot. Nanalo ang mga Rallos sa RTC, at inutusan ang Cebu City na magbayad ng P34,905,000.00 kasama ang interes.

    Hindi sumuko ang Cebu City at umakyat ang kaso sa Court of Appeals (CA). Ngunit, nadismis ang apela ng Cebu City dahil hindi sila nakapagsumite ng record on appeal. Umakyat pa rin sila sa Korte Suprema (G.R. No. 179662) pero denied din ang kanilang petisyon.

    Sa kabila ng final at executory na desisyon, sinubukan pa rin ng Cebu City na baliktarin ang sitwasyon. Nag-file sila ng panibagong kaso sa CA (CA-G.R. CEB SP. No. 06676) para ipawalang-bisa ang mga desisyon ng RTC. Ang basehan nila ay ang diumano’y “convenio” o compromise agreement noong 1940 kung saan napagkasunduan daw na idodonasyon ang lupa sa Cebu City. Ayon sa Cebu City, ang pagtatago ng convenio na ito ng mga Rallos ay maituturing na extrinsic fraud.

    Dito na pumapasok ang mga Justices na rinekalamo ni Rallos. Ang 18th Division ng CA, na kinabibilangan nina Justices Abarintos, Hernando, at Paredes, ang humawak sa CA-G.R. CEB SP. No. 06676. Nag-isyu sila ng Temporary Restraining Order (TRO) para pigilan ang execution ng desisyon ng RTC, at kalaunan ay nag-isyu rin ng Writ of Preliminary Injunction (WPI) pabor sa Cebu City.

    Dahil dito, naghain ng reklamong administratibo si Rallos laban sa mga Justices na nag-isyu ng TRO at WPI (Justices Abarintos, Hernando, Paredes) at pati na rin sa mga Justices na pumalit sa kanila at nagpatuloy ng WPI (Justices Ingles, Maxino, Manahan). Ayon kay Rallos, nagkamali ang mga Justices sa pag-isyu ng TRO at WPI, nagpakita ng bias pabor sa Cebu City, at lumabag sa mga desisyon ng Korte Suprema sa mga naunang kaso.

    Narito ang ilan sa mga puntos na binanggit ng Korte Suprema sa pagbasura sa reklamo ni Rallos:

    • Hindi Tamang Remedyo ang Reklamong Administratibo: “Administrative complaints are not proper remedies to assail alleged erroneous resolutions of respondent Justices.” Dapat umanong gumamit si Rallos ng motion for reconsideration o apela sa CA sa halip na magreklamo agad.
    • Walang Basehan ang Akusasyon ng Bias at Negligence: Ipinaliwanag ng mga Justices ang kanilang mga resolusyon at nagpakita ng rasonable at legal na basehan para sa pag-isyu ng TRO at WPI. Hindi napatunayan ni Rallos na may bias o masamang motibo ang mga Justices.
    • Discretionary ang Pag-isyu ng TRO/WPI: Ang pag-isyu ng TRO o WPI ay nasa discretion ng korte. Kung may pagkakamali man, judicial error ito na dapat itama sa pamamagitan ng judicial remedies, hindi administrative complaint.
    • Inhibitions ng Justices: Hindi rin nakita ng Korte Suprema na may mali sa naging inhibitions ng ilang Justices. Ang voluntary inhibition ay nasa discretion ng huwes, at may mga valid reasons naman ang mga Justices para dito.

    Sa huli, ibinasura ng Korte Suprema ang mga reklamong administratibo ni Rallos. Binigyang-diin nila na hindi dapat gamitin ang reklamong administratibo bilang paraan para labanan ang mga desisyon ng korte na hindi nagustuhan. May tamang proseso para dito, at ito ay ang judicial remedies.

    PRAKTIKAL NA IMPLIKASYON

    Ano ang ibig sabihin ng kasong ito para sa iyo? Una, mahalagang tandaan na kung hindi ka sang-ayon sa desisyon ng korte, huwag agad magpadala sa emosyon at magreklamo sa administratibo. Alamin muna ang iyong mga opsyon at gamitin ang tamang remedyo sa batas. Kumunsulta sa abogado para malaman kung ano ang pinakamainam na hakbang na dapat gawin.

    Pangalawa, pinoprotektahan ng kasong ito ang integridad ng hudikatura. Hindi dapat matakot ang mga huwes na magdesisyon ayon sa kanilang konsensya at paniniwala, kahit pa magkamali sila. Ang mahalaga ay may proseso para itama ang mga pagkakamaling ito, at hindi ito sa pamamagitan ng pananakot ng reklamong administratibo.

    Mga Mahalagang Aral:

    • Gamitin ang Tamang Remedyo: Kung hindi ka sang-ayon sa desisyon ng korte, ang unang hakbang ay motion for reconsideration o apela, hindi reklamong administratibo.
    • Respetuhin ang Discretion ng Huwes: Ang pag-isyu ng TRO o WPI ay discretionary. Hindi porke hindi pabor sa iyo ang desisyon ay nagkamali na agad ang huwes.
    • Proteksyon ng Hudikatura: Mahalaga na protektahan ang mga huwes mula sa walang basehang reklamo para makapagdesisyon sila nang malaya at walang takot.
    • Kumunsulta sa Abogado: Kung may legal na problema, palaging kumunsulta sa abogado para sa tamang payo at representasyon.

    MGA KARANIWANG TANONG (FAQs)

    Tanong 1: Kailan ba pwedeng maghain ng reklamong administratibo laban sa huwes?
    Sagot: Maaari lamang maghain ng reklamong administratibo kung may seryosong paglabag sa ethical standards o misconduct ang huwes, tulad ng corruption, grave abuse of authority, o gross inefficiency. Hindi ito dapat gamitin para lamang kwestyunin ang judicial errors o pagkakamali sa paghusga.

    Tanong 2: Ano ang pagkakaiba ng judicial remedy at administrative remedy?
    Sagot: Ang judicial remedy ay ang tamang paraan para itama ang pagkakamali ng korte sa paghusga, tulad ng motion for reconsideration o apela. Ang administrative remedy naman, tulad ng reklamong administratibo, ay para sa pagdidisiplina sa huwes kung may misconduct o paglabag sa ethical standards.

    Tanong 3: Ano ang mangyayari kung mali ang ginamit kong remedyo?
    Sagot: Kung naghain ka ng reklamong administratibo sa halip na mag-apela, malamang na ibabasura ito dahil hindi ito ang tamang remedyo. Maaaring mapalampas mo pa ang deadline para sa pag-apela, kaya mas lalong mahihirapan kang ipaglaban ang iyong kaso.

    Tanong 4: Paano kung naniniwala talaga akong bias ang huwes?
    Sagot: Ang blo bias ay dapat patunayan ng matibay na ebidensya. Hindi sapat ang suspetsa o hinala lamang. Kung may sapat kang basehan, maaari kang maghain ng motion for inhibition para mag-inhibit ang huwes sa kaso. Ngunit kung hindi ito pagbibigyan, dapat pa rin ang tamang remedyo ay apela.

    Tanong 5: May bayad ba ang paghahain ng reklamong administratibo?
    Sagot: Kadalasan, walang bayad ang paghahain ng reklamong administratibo. Ngunit mas mahalaga na isipin kung ito ba ang tamang paraan para sa iyong problema. Mas makabubuti pa rin na gamitin ang judicial remedies kung ang layunin mo ay itama ang desisyon ng korte.

    Kung ikaw ay may katanungan o nangangailangan ng legal na payo ukol sa mga reklamong administratibo laban sa mga huwes o iba pang usaping legal, ang ASG Law ay handang tumulong. Kami ay eksperto sa larangan ng batas at may malawak na karanasan sa iba’t ibang kaso. Huwag mag-atubiling kumonsulta sa amin para sa iyong legal na pangangailangan. Makipag-ugnayan sa amin sa pamamagitan ng email: hello@asglawpartners.com o bisitahin ang aming contact page dito.


    Source: Supreme Court E-Library
    This page was dynamically generated
    by the E-Library Content Management System (E-LibCMS)

  • Limitasyon sa Notaryo Publiko Ex Officio ng mga Huwes sa Pilipinas: Pagtalakay sa Kaso ni Simon v. Aragon

    Hanggang Saan ang Kapangyarihan ng Huwes Bilang Notaryo Publiko Ex Officio?

    n

    [ A.M. No. MTJ-05-1576 (OCA-IPI No. 02-1323-MTJ), February 03, 2005 ]

    nn

    Ang pangangailangan para sa serbisyo ng notaryo publiko ay madalas na lumalabas sa iba’t ibang transaksyon, mula sa pagpapatotoo ng mga dokumento hanggang sa pagpapatibay ng mga kontrata. Ngunit alam mo ba na hindi lahat ng nanunungkulan sa pamahalaan ay awtorisadong magsagawa nito? Ang kasong Victorino Simon v. Judge Alipio M. Aragon ay nagbibigay linaw sa limitasyon ng kapangyarihan ng mga huwes bilang notaryo publiko ex officio, at kung kailan sila maaaring managot sa paglampas sa kanilang awtoridad.

    nn

    Sa kasong ito, inireklamo si Judge Alipio M. Aragon dahil sa pag-notaryo ng mga pribadong dokumento na walang kinalaman sa kanyang tungkulin bilang huwes. Ang sentro ng usapin ay kung lumabag ba si Judge Aragon sa mga panuntunan hinggil sa pagganap ng mga huwes bilang notaryo publiko ex officio, at kung ano ang mga implikasyon nito sa kanyang panunungkulan.

    nn

    Ang Legal na Batayan ng Notaryo Publiko Ex Officio para sa mga Huwes

    n

    Ang kapangyarihan ng mga huwes ng Municipal Trial Court (MTC) at Municipal Circuit Trial Court (MCTC) na gumanap bilang notaryo publiko ex officio ay nagmula sa Seksiyon 76 ng Republic Act No. 296, o ang Judiciary Act of 1948, at Seksiyon 242 ng Revised Administrative Code. Ang konsepto ng “ex officio” ay nangangahulugan na ang isang tao ay humahawak ng isang posisyon dahil sa kanyang pagiging opisyal sa ibang kapasidad. Sa kontekstong ito, ang mga huwes ay pinapayagang mag-notaryo dahil sa kanilang posisyon bilang hukom, ngunit may limitasyon ito.

    nn

    Nilinaw ng Korte Suprema sa Circular No. 1-90 ang saklaw ng kapangyarihang ito. Ayon sa circular na ito:

    nn

    “MTC and MCTC judges may act as Notaries Public ex officio in the notarization of documents connected only with the exercise of their official functions and duties. They may not, as Notaries Public ex officio, undertake the preparation and acknowledgment of private documents, contracts and other acts of conveyances which bear no direct relation to the performance of their functions as judges.”

    nn

    Ibig sabihin, ang mga huwes ay maaari lamang mag-notaryo ng mga dokumento na may direktang kaugnayan sa kanilang opisyal na tungkulin bilang huwes. Hindi sila pinapayagang mag-notaryo ng mga pribadong dokumento tulad ng deeds of sale, affidavits, at iba pang kontrata na walang koneksyon sa kanilang pagiging hukom. Gayunpaman, mayroong eksepsiyon.

    nn

    Dahil sa realidad na maraming munisipalidad sa Pilipinas ang walang abogado o notaryo publiko, pinayagan ng Korte Suprema ang mga huwes sa mga lugar na ito na gumanap bilang notaryo publiko ex officio para sa mas malawak na saklaw. Ngunit may dalawang kondisyon:

    nn

      n

    1. Ang lahat ng bayarin sa notaryo ay dapat mapunta sa gobyerno at ibigay sa municipal treasurer.

      2. n

    2. Dapat maglagay ng sertipikasyon sa dokumentong notarisado na nagpapatunay na walang abogado o notaryo publiko sa munisipalidad o circuit na iyon.

      3. n

    nn

    Kung wala ang dalawang kondisyon na ito, ang pag-notaryo ng huwes sa pribadong dokumento ay labag sa panuntunan.

    nn

    Ang Reklamo Laban kay Judge Aragon at ang Pasiya ng Korte Suprema

    n

    Si Victorino Simon ay naghain ng reklamo laban kay Judge Aragon dahil umano sa ilegal na pag-notaryo ng mga pribadong dokumento. Ayon kay Simon, si Judge Aragon ay nag-notaryo ng iba’t ibang pribadong dokumento mula 1986 hanggang 2000, at karamihan sa mga dokumentong ito ay walang sertipikasyon na nagpapatunay na walang ibang notaryo publiko sa San Pablo, Isabela.

    nn

    Depensa ni Judge Aragon, ginawa niya lamang ito dahil walang abogado o notaryo publiko sa San Pablo mula 1983 hanggang 1992. Sinabi rin niya na nang malaman niya ang Circular No. 1-90 noong 1993, agad siyang tumigil sa pag-notaryo ng mga pribadong dokumento. Idinagdag pa niya na hindi siya nakinabang sa pag-notaryo dahil ang mga bayarin ay ibinabayad sa Municipal Treasurer.

    nn

    Ang kaso ay iniimbestigahan ni Judge Isaac R. De Alban ng Regional Trial Court. Natuklasan ni Judge Alban na si Judge Aragon ay lumabag nga sa Circular No. 1-90 dahil sa pag-notaryo ng mga pribadong dokumento na walang sertipikasyon. Gayunpaman, iminungkahi niya na ang Circular No. 1-90 ay dapat lamang ipatupad simula noong Pebrero 26, 1990, ang petsa ng promulgasyon nito.

    nn

    Sumang-ayon ang Office of the Court Administrator (OCA) sa findings ni Judge Alban. Sa pagrepaso ng Korte Suprema sa kaso, kinatigan nito ang rekomendasyon ng OCA.

    nn

    Binigyang-diin ng Korte Suprema ang nilalaman ng Circular No. 1-90, na malinaw na naglilimita sa kapangyarihan ng mga huwes bilang notaryo publiko ex officio. Ayon sa Korte:

    nn

    “MTC and MCTC judges may act as Notaries Public ex officio in the notarization of documents connected only with the exercise of their official functions and duties… They may not, as Notaries Public ex officio, undertake the preparation and acknowledgment of private documents, contracts and other acts of conveyances which bear no direct relation to the performance of their functions as judges.”

    nn

    Bagama’t kinilala ng Korte Suprema na hindi dapat managot si Judge Aragon para sa mga dokumentong notarisado bago ang Pebrero 26, 1990, natuklasan na mayroon siyang pitong (7) pribadong dokumento na notarisado pagkatapos ng petsang ito na walang kinakailangang sertipikasyon. Kabilang dito ang mga sumusunod na dokumento na may petsa pagkatapos ng Pebrero 26, 1990:

    nn

      n

    • Deed of Absolute Sale (Enero 28, 1991)

      • n

    • Affidavit of Extrajudicial Settlement (Marso 8, 1991)

      • n

    • Affidavit of Extrajudicial Settlement (Marso 25, 1991)

      • n

    • Extrajudicial Settlement of Estate and Sale (Mayo 21, 1991)

      • n

    • Affidavit (Pebrero 5, 1996)

      • n

    • Affidavit of Waiver of Rights (Pebrero 5, 1996)

      • n

    • Affidavit (Pebrero 2, 2000)

      • n

    nn

    Dahil dito, napatunayan ng Korte Suprema na lumampas si Judge Aragon sa kanyang awtoridad bilang notaryo publiko ex officio. Binanggit ng Korte ang kasong Doughlas v. Lopes, Jr. kung saan pinagmulta ang isang huwes ng P1,000.00 para sa katulad na paglabag. Dahil pitong beses lumabag si Judge Aragon, pinagmulta siya ng Korte Suprema ng pitong libong piso (P7,000.00).

    nn

    Praktikal na Implikasyon ng Kaso

    n

    Ang kasong Simon v. Aragon ay nagpapaalala sa lahat ng huwes, partikular na sa MTC at MCTC, na ang kanilang kapangyarihan bilang notaryo publiko ex officio ay limitado. Hindi nila maaaring gamitin ang posisyong ito para mag-notaryo ng mga pribadong dokumento na walang kaugnayan sa kanilang tungkulin, maliban na lamang kung may sertipikasyon na walang ibang notaryo publiko sa kanilang lugar at ang mga bayarin ay mapupunta sa gobyerno.

    nn

    Para sa publiko, mahalagang malaman na hindi lahat ng huwes ay awtorisadong mag-notaryo ng lahat ng uri ng dokumento. Kung kinakailangan ang serbisyo ng notaryo publiko para sa pribadong dokumento, mas mainam na humanap ng abogado na notaryo publiko o kaya ay siguraduhin na ang huwes na magno-notaryo ay sumusunod sa mga panuntunan ng Circular No. 1-90.

    nn

    Mga Mahalagang Aral

    n

      n

    • Ang mga huwes ng MTC at MCTC ay may limitadong kapangyarihan bilang notaryo publiko ex officio.

      • n

    • Maaari lamang silang mag-notaryo ng mga dokumento na may kaugnayan sa kanilang opisyal na tungkulin, maliban kung walang ibang notaryo publiko sa lugar at may sertipikasyon.

      • n

    • Ang paglabag sa Circular No. 1-90 ay maaaring magresulta sa disciplinary action laban sa huwes.

      • n

    • Ang publiko ay dapat maging maingat at alamin ang limitasyon ng kapangyarihan ng mga huwes bilang notaryo publiko ex officio.

      • n

    nn

    Mga Madalas Itanong (FAQ)

    nn

    Tanong 1: Maaari bang mag-notaryo ng Deed of Sale ang huwes?

    n

    Sagot: Hindi po, maliban na lamang kung ito ay konektado sa kanyang opisyal na tungkulin o kung walang ibang notaryo publiko sa lugar at may sertipikasyon na naaayon sa Circular No. 1-90.

    nn

    Tanong 2: Ano ang Circular No. 1-90?

    n

    Sagot: Ito ay isang circular ng Korte Suprema na naglilinaw sa limitasyon ng kapangyarihan ng mga huwes ng MTC at MCTC bilang notaryo publiko ex officio.

    nn

    Tanong 3: Ano ang ibig sabihin ng