Ang Karapatan ng Estado na Mabawi ang Nakaw na Yaman ay Hindi Napapaso
G.R. No. 247439, August 23, 2023
Imagine na may ninakaw sa’yo, at pagkatapos ng maraming taon, biglang lumitaw ang nagnakaw at sinabing, “Sorry, napaso na ang kaso mo.” Hindi ito makatarungan, di ba? Ganito rin sa batas pagdating sa nakaw na yaman ng bayan. Ang kasong ito ay nagpapakita na kahit gaano pa katagal, ang estado ay may karapatang bawiin ang mga ari-ariang ninakaw ng mga opisyal, para sa kapakanan ng lahat.
Ang kasong ito ay tungkol sa mga shares ng Waterfront Philippines, Inc. (Waterfront Shares) na ipinagkatiwala bilang collateral sa isang loan. Nang mapatunayang galing ang pondong ginamit sa loan na ito sa nakaw na yaman ni dating Presidente Joseph Ejercito Estrada, kinasuhan ang kumpanya na nag-loan, ang Wellex Group, Inc. (Wellex). Ang pangunahing tanong dito ay: pwede bang sabihin ng Wellex na napaso na ang karapatan ng gobyerno na bawiin ang mga shares na ito?
Ang Legal na Basehan
Ang Saligang Batas ng Pilipinas at ang Anti-Plunder Law ay nagbibigay ng proteksyon sa karapatan ng estado na bawiin ang nakaw na yaman. Ayon sa Section 15, Article XI ng 1987 Constitution:
“The right of the State to recover properties unlawfully acquired by public officials or employees, from them or from their nominees or transferees, shall not be barred by prescription, laches, or estoppel.”
Ibig sabihin, hindi pwedeng sabihin ng sinuman na napaso na ang kaso dahil lang lumipas na ang panahon. Ang layunin nito ay protektahan ang kaban ng bayan at siguraduhing mananagot ang mga nagnanakaw sa gobyerno.
Ang Anti-Plunder Law (Republic Act No. 7080) ay naglalaman din ng probisyon na nagsasabing ang karapatan ng estado na bawiin ang nakaw na yaman ay hindi napapaso. Kaya kahit gaano pa katagal, pwede pa ring habulin ng gobyerno ang mga ari-ariang ninakaw.
Ang Kwento ng Kaso
Narito ang mga pangyayari sa kasong ito:
- Noong 2000, nag-loan ang Wellex mula sa Equitable-PCI Bank (ngayon ay BDO) gamit ang pondo mula sa isang account na pinangalanang Jose Velarde.
- Bilang seguridad, ipinagkatiwala ng Wellex ang Waterfront Shares.
- Nang hindi nakabayad ang Wellex, hindi agad nag-foreclose ang BDO.
- Noong 2001, kinasuhan si dating Presidente Estrada ng Plunder.
- Napatunayan na ang account ni Jose Velarde ay pag-aari ni dating Presidente Estrada, at ang pondong ginamit sa loan ng Wellex ay galing sa nakaw na yaman.
- Noong 2007, napatunayang guilty si dating Presidente Estrada, at ipinag-utos na i-forfeit ang kanyang mga nakaw na yaman, kasama na ang account ni Jose Velarde.
- Sinubukan ng Wellex na pigilan ang pag-forfeit ng Waterfront Shares, pero nabigo sila.
- Dinala ang kaso sa Korte Suprema (G.R. No. 187951), at kinatigan ng korte ang pag-forfeit ng Waterfront Shares.
- Nag-file din ang Wellex ng kaso sa Regional Trial Court (RTC) para mabawi ang Waterfront Shares (Civil Case No. 09-399).
- Dinala ulit ang kaso sa Korte Suprema (G.R. No. 211098), at ipinag-utos ng korte na ipagpatuloy ang pagdinig sa RTC.
- Sa RTC, sinabi ng Wellex na napaso na ang karapatan ng gobyerno na bawiin ang mga shares.
Ang Korte Suprema, sa kasong ito (G.R. No. 247439), ay nagpasiya na tama ang RTC na ipagpatuloy ang pagdinig, pero mali na kinatigan nito ang argumento ng Wellex na napaso na ang kaso. Ayon sa Korte:
“The State’s rights to collect its receivable from Wellex and foreclose the mortgaged Waterfront Shares are imprescriptible.”
Dagdag pa ng Korte:
“The right of the State to recover properties unlawfully acquired by public officials or employees, from them or from their nominees or transferees, shall not be barred by prescription, laches, or estoppel.”
Ibig sabihin, hindi pwedeng magtago ang Wellex sa likod ng argumentong napaso na ang kaso. Kailangan nilang harapin ang kanilang obligasyon sa gobyerno.
Ano ang Kahalagahan Nito?
Ang desisyon na ito ay nagpapakita na seryoso ang gobyerno sa paghabol sa mga nakaw na yaman. Kahit gaano pa katagal, hindi ito napapaso. Ito ay mahalaga para sa mga negosyo, indibidwal, at sa buong bansa.
Para sa mga negosyo, kailangan nilang maging maingat sa pagtanggap ng pondo o ari-arian, lalo na kung may pagdududa sa pinanggalingan nito. Para sa mga indibidwal, kailangan nilang maging mapagmatyag at iulat ang anumang kahina-hinalang aktibidad.
Mga Mahalagang Aral
- Ang karapatan ng estado na bawiin ang nakaw na yaman ay hindi napapaso.
- Kailangan maging maingat sa pagtanggap ng pondo o ari-arian na may kahina-hinalang pinanggalingan.
- Ang desisyon na ito ay nagpapakita ng determinasyon ng gobyerno na habulin ang mga nakaw na yaman.
Mga Madalas Itanong (FAQs)
1. Ano ang ibig sabihin ng “imprescriptible”?
Ibig sabihin, hindi ito napapaso o nawawala sa paglipas ng panahon.
2. Bakit mahalaga na hindi napapaso ang karapatan ng estado na bawiin ang nakaw na yaman?
Para maprotektahan ang kaban ng bayan at siguraduhing mananagot ang mga nagnanakaw sa gobyerno.
3. Paano kung hindi alam ng isang tao na galing sa nakaw na yaman ang ari-ariang natanggap niya?
Hindi ito sapat na dahilan para hindi bawiin ng estado ang ari-arian. Ang mahalaga ay napatunayang galing ito sa nakaw na yaman.
4. Ano ang dapat gawin kung may hinala akong nakaw na yaman ang isang ari-arian?
Ipaalam agad sa mga awtoridad para maimbestigahan.
5. Paano makakatulong ang desisyon na ito sa paglaban sa korapsyon?
Nagpapakita ito na walang sinuman ang makakatakas sa pananagutan, kahit gaano pa katagal.
Mayroon ka bang katanungan tungkol sa pagbawi ng nakaw na yaman o iba pang legal na usapin? Huwag mag-atubiling kumonsulta sa mga eksperto ng ASG Law. Padalhan kami ng email sa hello@asglawpartners.com o bisitahin ang aming website sa https://www.ph.asglawpartners.com/contact. Kami sa ASG Law ay handang tumulong sa iyo. #ASGLaw #LawFirmMakati #LawFirmBGC #LawFirmPhilippines