Hangganan ng Kapangyarihan ng Korte Suprema sa Usaping Panlabas: Aral mula sa Vinuya v. Romulo

n

G.R. No. 162230, August 12, 2014

nn

INTRODUKSYON

n

Imagine ang isang grupo ng mga lola na biktima ng pang-aabuso noong panahon ng digmaan. Umaasa silang makamit ang hustisya mula sa gobyerno, ngunit ang kanilang pakiusap ay hindi pinakinggan. Ito ang realidad na hinaharap sa kaso ng Vinuya v. Romulo, kung saan ang Korte Suprema ay humarap sa isang sensitibong isyu: hanggang saan ang kapangyarihan nito para pilitin ang Executive branch na itaguyod ang mga claim ng mga mamamayan laban sa ibang bansa?

n

Ang kasong ito ay naglalaman ng apela ng “Malaya Lolas,” isang organisasyon ng mga Filipina na naging biktima ng sexual slavery noong World War II, laban sa Executive Secretary, Secretary of Foreign Affairs, Secretary of Justice, at Solicitor General. Hiniling nila sa korte na utusan ang mga opisyal na ito na itaguyod ang kanilang mga claim para sa apology at reparations mula sa Japan. Ang pangunahing tanong dito ay kung may kapangyarihan ba ang Korte Suprema na pumasok sa usaping ito ng foreign policy at diktahan ang Executive branch kung paano ito dapat makipag-ugnayan sa ibang bansa.

nn

LEGAL NA KONTEKSTO

n

Ang certiorari ay isang espesyal na civil action na ginagamit para marepaso ang desisyon ng isang tribunal, board, o opisyal na gumaganap ng judicial o quasi-judicial functions. Ayon sa Rule 65, Section 1 ng Rules of Court, maaari lamang gamitin ang certiorari kung ang nasabing tribunal, board, o opisyal ay lumagpas sa kanilang hurisdiksyon o gumawa ng grave abuse of discretion na katumbas ng kawalan o pag-abuso sa hurisdiksyon. Mahalaga rin na walang ibang ordinaryo, mabilis, at sapat na remedyo sa ordinaryong kurso ng batas.

n

Sa madaling salita, hindi lang basta-basta hindi nagustuhan ang desisyon ng isang ahensya ng gobyerno ay pwede nang mag-certiorari. Kailangan mapatunayan na ang ahensya ay umasal nang labag sa batas at walang ibang paraan para maitama ito maliban sa certiorari. Higit pa rito, ang aksyon na kinukuwestiyon ay dapat na judicial o quasi-judicial. Ang judicial function ay tumutukoy sa kapangyarihang magpasya sa mga legal na karapatan ng magkabilang panig, habang ang quasi-judicial function ay may pagkakahawig dito ngunit kadalasan ay ginagawa ng mga ahensya ng gobyerno na hindi korte.

n

Sa konteksto ng foreign policy, ang Executive branch, sa pamamagitan ng Department of Foreign Affairs, ang may pangunahing responsibilidad sa pakikipag-ugnayan sa ibang bansa. Ito ay isang kapangyarihang nakasaad sa Konstitusyon, partikular sa Seksyon 7, Artikulo VII, na nagbibigay sa Presidente ng kapangyarihang makipag-negosasyon ng mga treaty at international agreements. Dahil dito, ang mga desisyon na may kinalaman sa foreign policy ay karaniwang itinuturing na political questions, kung saan limitado ang panghihimasok ng korte.

n

Ang Incorporation Clause sa Seksyon 2, Artikulo II ng 1987 Konstitusyon ay nagsasaad na “The Philippines… adopts the generally accepted principles of international law as part of the law of the land…”. Ito ay nangangahulugan na ang mga prinsipyo ng international law ay bahagi na ng batas ng Pilipinas kahit hindi pa ito naipapasa bilang isang domestic law. Gayunpaman, hindi ito nangangahulugan na ang lahat ng usapin sa international law ay agad-agad na mapupunta sa hurisdiksyon ng domestic courts, lalo na kung ito ay may kinalaman sa foreign policy prerogatives ng Executive branch.

nn

PAGBUBUOD NG KASO

n

Ang mga petisyoner, ang “Malaya Lolas,” ay naghain ng petisyon for certiorari sa Korte Suprema matapos hindi aksyunan ng Executive branch ang kanilang hiling na itaguyod ang kanilang mga claim laban sa Japan. Sinasabi nila na ang Executive branch ay nagpakita ng grave abuse of discretion sa pagtanggi na tulungan sila na makamit ang apology at reparations para sa kanilang dinanas na pagmamalupit noong World War II.

n

Narito ang ilan sa mga pangunahing argumento ng “Malaya Lolas”:

n

n
• Ang rape, sexual slavery, at torture na ginawa sa kanila ay crimes against humanity at war crimes sa ilalim ng international law.

n

• Hindi sakop ng Treaty of Peace with Japan ang pag-waiver sa kanilang mga claim.

n

• Grave abuse of discretion ang pagtanggi ng mga respondents na itaguyod ang kanilang mga claim.

n

n

Sa kanilang depensa, sinabi ng respondents na ang Writ of Certiorari ay hindi angkop dahil:

n

n
• Hindi nagpakita ang mga petisyoner ng grave abuse of discretion.

n

• Ang Waiver Clause sa Treaty of Peace with Japan ay balido at dapat sundin.

n

• Walang direktang international remedies ang mga indibidwal laban sa isang estado maliban kung nakasaad sa international agreement.

n

n

Nagdesisyon ang Korte Suprema na ibasura ang petisyon ng “Malaya Lolas.” Narito ang mga pangunahing punto ng desisyon ng Korte:

n

n
1. Untimely Filing: Hindi napatunayan ng mga petisyoner na napapanahon ang kanilang paghain ng petisyon for certiorari. Ayon sa Rule 65, Section 4, dapat ihain ang petisyon sa loob ng 60 araw mula nang matanggap ang notice ng judgment, order, o resolution. Hindi naisama sa petisyon ang mga importanteng petsa para mapatunayan ang timeliness. Binigyang-diin ng Korte ang kahalagahan ng pagsunod sa procedural rules. “Failure of petitioner to comply with this requirement shall be sufficient ground for the dismissal of the petition. Substantial compliance will not suffice in a matter involving strict observance with the Rules.”

n

2. Hindi Judicial o Quasi-Judicial Act: Hindi rin napatunayan ng mga petisyoner na ang aksyon ng Executive branch ay judicial o quasi-judicial. Ang pagtanggi ng Executive branch na itaguyod ang claim ay isang political act na sakop ng kanilang foreign policy prerogatives, hindi isang judicial o quasi-judicial function na maaaring repasuhin sa pamamagitan ng certiorari.

n

3. Injunction Not Proper: Dahil ibinasura ang pangunahing petisyon, hindi rin maaaring pagbigyan ang hiling para sa preliminary mandatory injunction. Ang injunction ay isang ancillary remedy na nakadepende sa kinalabasan ng pangunahing kaso. Dagdag pa rito, sinabi ng Korte na ang pag-uutos sa Executive branch na itaguyod ang claim ay panghihimasok sa kanilang kapangyarihan sa foreign relations. “The Court cannot interfere with or question the wisdom of the conduct of foreign relations by the Executive Department. Accordingly, we cannot direct the Executive Department, either by writ of certiorari or injunction, to conduct our foreign relations with Japan in a certain manner.”

n

nn

PRAKTIKAL NA IMPLIKASYON

n

Ang kasong Vinuya v. Romulo ay nagpapakita ng limitasyon ng kapangyarihan ng Korte Suprema pagdating sa foreign policy decisions ng Executive branch. Malinaw na sinabi ng Korte na hindi ito maaaring basta-basta makialam sa mga desisyon ng Executive branch sa pakikipag-ugnayan sa ibang bansa, lalo na kung ito ay nakabatay sa political considerations at executive prerogative.

n

Para sa mga ordinaryong mamamayan at organisasyon na nagnanais na humingi ng tulong sa gobyerno para sa mga international claims, mahalagang tandaan ang mga sumusunod:

n

n
• Sundin ang tamang proseso: Kung maghahain ng petisyon for certiorari, siguraduhing napapanahon ang paghain at kumpleto ang lahat ng requirements, kabilang na ang pagpapakita ng grave abuse of discretion at ang judicial o quasi-judicial nature ng aksyon na kinukuwestiyon.

n

• Political Question Doctrine: Unawain na may mga usapin na itinuturing na political questions, kung saan limitado ang panghihimasok ng korte. Ang foreign policy ay isa sa mga usaping ito.

n

• Executive Prerogative: Igalang ang executive prerogative sa foreign relations. Ang desisyon kung itataguyod o hindi ang isang international claim ay nakasalalay sa diskresyon ng Executive branch.

n

nn

MGA MAHAHALAGANG ARAL

n

n
• Procedural Rules Matter: Ang kasong ito ay nagpapakita na kahit gaano pa ka-meritorious ang isang kaso, maaaring ibasura ito dahil sa procedural lapses, tulad ng untimely filing.

n

• Separation of Powers: Binibigyang-diin ng kaso ang separation of powers sa pagitan ng Executive at Judiciary. Hindi maaaring diktahan ng korte ang Executive branch sa pagpapatupad ng foreign policy.

n

• Limited Judicial Review of Foreign Policy: Ang mga desisyon sa foreign policy ay karaniwang itinuturing na political questions na hindi sakop ng judicial review maliban kung may malinaw na paglabag sa Konstitusyon o batas.

n

nn

FREQUENTLY ASKED QUESTIONS (FAQs)

nn

Tanong 1: Ano ang ibig sabihin ng