Kailan Dapat Gumamit ng Writ of Kalikasan?
HON. RAMON JESUS P. PAJE, IN HIS CAPACITY AS SECRETARY OF THE DEPARTMENT OF ENVIRONMENT AND NATURAL RESOURCES (DENR), PETITIONER, VS. HON. TEODORO A. CASIÑO, ET AL., [G.R. NO. 207257, February 03, 2015 ]
Maraming beses tayong nakakarinig ng mga proyektong nakakasira sa kalikasan. Ang Writ of Kalikasan ay isang legal na remedyo para protektahan ang ating kapaligiran. Pero kailan ba natin ito dapat gamitin? Ang kasong ito, kung saan kinuwestiyon ang pagtatayo ng isang planta ng kuryente sa Subic, ay nagbibigay linaw tungkol sa saklaw at limitasyon ng Writ of Kalikasan. Mahalagang maintindihan ang mga tuntunin para matiyak na magagamit natin nang wasto ang remedyong ito.
Ang Legal na Basehan ng Writ of Kalikasan
Ang Writ of Kalikasan ay nakabatay sa karapatan ng bawat Pilipino sa isang balanseng at malusog na kapaligiran, ayon sa ating Saligang Batas. Ang mga sumusunod ay mga importanteng probisyon:
- Artikulo II, Seksyon 16 ng Konstitusyon: “Dapat protektahan at itaguyod ng Estado ang karapatan ng mga mamamayan sa isang timbang at kanais-nais na ekolohiya sa kapakanan ng henerasyon ngayon at ng mga susunod pa.”
Nilalayon ng Writ of Kalikasan na magbigay ng proteksyon sa ating kapaligiran. Ito ay isang espesyal na remedyo na ginagamit kapag ang paglabag sa ating karapatan sa malinis na kapaligiran ay nakaaapekto sa maraming siyudad o probinsya. Hindi ito basta-basta remedyo; dapat itong gamitin lamang sa mga sitwasyon kung saan malawak at seryoso ang epekto sa kalikasan.
Ayon sa Section 1, Rule 7 ng Rules of Procedure for Environmental Cases:
Section 1. Nature of the writ. – The writ is a remedy available to a natural or juridical person, entity authorized by law, people’s organization, non-governmental organization, or any public interest group accredited by or registered with any government agency, on behalf of persons whose constitutional right to a balanced and healthful ecology is violated, or threatened with violation by an unlawful act or omission of a public official or employee, or private individual or entity, involving environmental damage of such magnitude as to prejudice the life, health or property of inhabitants in two or more cities or provinces.
Ang Kwento ng Kaso: Paje vs. Casiño
Nagsimula ang kaso nang kuwestiyunin ng grupo ni Casiño ang pagtatayo ng planta ng kuryente sa Subic. Ayon sa kanila, ang proyekto ay:
- Magdudulot ng malaking pinsala sa kalikasan.
- Makakasama sa kalusugan ng mga residente sa mga karatig-bayan.
- Hindi sumunod sa mga legal na proseso sa pagkuha ng mga permit.
Dahil dito, humingi sila ng Writ of Kalikasan sa Korte Suprema, na ipinadala naman ang kaso sa Court of Appeals para sa pagdinig.
Sa pagdinig, nagharap ng mga eksperto at iba pang ebidensya ang magkabilang panig. Pagkatapos ng pagdinig, nagdesisyon ang Court of Appeals na ibasura ang petisyon, dahil hindi raw napatunayan ng grupo ni Casiño na may malaking pinsala sa kalikasan. Narito ang ilang sipi mula sa desisyon ng Korte Suprema:
“As earlier noted, the writ of kalikasan is principally predicated on an actual or threatened violation of the constitutional right to a balanced and healthful ecology, which involves environmental damage of a magnitude that transcends political and territorial boundaries.”
“A party, therefore, who invokes the writ based on alleged defects or irregularities in the issuance of an ECC must not only allege and prove such defects or irregularities, but must also provide a causal link or, at least, a reasonable connection between the defects or irregularities in the issuance of an ECC and the actual or threatened violation of the constitutional right to a balanced and healthful ecology of the magnitude contemplated under the Rules.”
Ibinasura ng Korte Suprema ang petisyon dahil hindi napatunayan ang direktang koneksyon ng mga alegasyong paglabag sa batas at ang posibleng pinsala sa kalikasan.
Ano ang Kahalagahan ng Desisyong Ito?
Ang kasong ito ay nagbibigay ng gabay sa atin kung paano dapat gamitin ang Writ of Kalikasan. Hindi ito dapat gamitin para lamang kuwestiyunin ang mga permit o lisensya. Dapat itong gamitin kapag mayroong malinaw na banta ng malawakang pinsala sa kalikasan.
Key Lessons:
- Ang Writ of Kalikasan ay para lamang sa mga kaso kung saan may malinaw at malawakang banta sa kalikasan.
- Kailangan patunayan ang koneksyon ng mga paglabag sa batas at ang posibleng pinsala sa kalikasan.
- Hindi sapat na kuwestiyunin lamang ang mga permit o lisensya.
Mga Tanong at Sagot Tungkol sa Writ of Kalikasan
- Ano ang Writ of Kalikasan?
Ito ay isang legal na remedyo para protektahan ang karapatan ng mga mamamayan sa malinis at balanseng kapaligiran, lalo na kung ang paglabag ay nakaaapekto sa maraming lugar.
- Kailan ako maaaring humingi ng Writ of Kalikasan?
Kung mayroong aktwal o nagbabantang paglabag sa iyong karapatan sa malinis na kapaligiran, at ang paglabag na ito ay malawakan at seryoso, maaari kang humingi ng Writ of Kalikasan.
- Ano ang kaibahan ng Writ of Kalikasan sa ibang legal na remedyo?
Ang Writ of Kalikasan ay espesyal dahil nakatuon ito sa malawakang pinsala sa kalikasan at nagbibigay ng mabilisang aksyon.
- Sino ang maaaring humingi ng Writ of Kalikasan?
Sinumang natural o juridical na persona, organisasyon, o grupo na may interes sa proteksyon ng kalikasan ay maaaring humingi ng Writ of Kalikasan.
- Ano ang dapat kong patunayan para magtagumpay sa aking petisyon?
Dapat mong patunayan na mayroong paglabag sa karapatan sa malinis na kapaligiran, at ang paglabag na ito ay nagdudulot o maaaring magdulot ng malawakang pinsala sa kalikasan.
- Kailangan ba munang dumaan sa ibang proseso bago humingi ng Writ of Kalikasan?
Sa ilang sitwasyon, maaaring kailangan munang dumaan sa mga proseso ng ahensya ng gobyerno bago humingi ng Writ of Kalikasan. Ngunit sa mga seryosong kaso, maaaring hindi na kailangan.
Dalubhasa ang ASG Law sa mga usaping pangkalikasan. Kung kailangan mo ng tulong legal, huwag mag-atubiling makipag-ugnayan sa amin. Mag-email sa hello@asglawpartners.com o bisitahin ang aming website dito para sa konsultasyon. Protektahan natin ang ating kalikasan, para sa kinabukasan!