Sa desisyon na ito, ipinaliwanag ng Korte Suprema na kailangan ng matibay na ebidensya upang mapatunayan ang paglabag sa batas na may kinalaman sa pagbili ng boto. Hindi sapat ang mga pangkalahatang pahayag o mga video clip na walang sapat na patunay. Ang desisyon ay nagbibigay diin sa kahalagahan ng konkretong ebidensya sa pagpapatunay ng pagbili ng boto, protektahan ang mga kandidato mula sa mga malisyosong paratang na walang sapat na batayan, at panatilihin ang integridad ng proseso ng eleksyon.

Kailangan Ba ng ‘Wowowin’ para Bumili ng Boto?

Ang kasong ito ay nag-ugat sa isang reklamo na isinampa laban kina Ma. Josefina Belmonte, Gian Carlo Sotto, Elizabeth Delarmente, at Wilfredo Revillame, dahil umano sa pagbili ng boto noong kampanya para sa halalan ng 2019. Ayon sa mga nagrereklamo, naganap ang pagbili ng boto sa isang campaign rally kung saan nagbigay umano si Revillame ng pera sa mga tao, at pagkatapos ay inendorso ang mga kandidato. Dahil dito, sinampa ang kaso sa COMELEC, kung saan ibinasura ang reklamo dahil sa kakulangan ng sapat na ebidensya. Hindi sumang-ayon ang mga nagrereklamo sa desisyon ng COMELEC, kaya’t dinala nila ang kaso sa Korte Suprema.

Ayon sa mga nagrereklamo, nagkamali ang COMELEC sa pagbasura sa kanilang reklamo dahil may sapat na ebidensya upang magkaroon ng probable cause o sapat na dahilan upang sampahan ng kaso ang mga respondent. Ang argumento nila ay mas dapat dinggin ang mga depensa ng mga respondent sa paglilitis mismo at hindi sa preliminary investigation. Ang COMELEC naman ay nagtanggol sa kanilang desisyon, na nagsasabing walang sapat na ebidensya upang mapatunayan ang pagbili ng boto, at na ang programa ni Revillame ay hiwalay sa political rally.

Tinalakay ng Korte Suprema ang mga kinakailangan para sa pagpapatunay ng pagbili ng boto. Ayon sa Seksyon 261(a)(1) ng Omnibus Election Code, ang pagbibigay, pag-aalok, o pangangako ng pera o anumang bagay na may halaga upang hikayatin ang isang tao na bumoto o hindi bumoto sa isang kandidato ay maituturing na pagbili ng boto. Kinakailangan din ang pagpapakita ng intensyon na impluwensyahan ang pagboto.

Ang Seksyon 28 ng Republic Act No. 6646 o Electoral Reforms Law of 1987 ay nagtatakda na ang reklamo ay dapat na suportahan ng mga affidavit ng mga complainant witness na nagpapatunay sa alok o pangako, o pagtanggap ng botante ng pera o iba pang konsiderasyon mula sa mga kamag-anak, lider, o tagasuporta ng isang kandidato. Ayon sa Korte Suprema, hindi sapat ang ebidensya na isinumite ng mga nagrereklamo. Walang mga affidavit ng mga complainant witness na nagpapatunay sa pagbili ng boto.

Ang mga self-serving statement, uncorroborated audio at visual recording, at litrato ay hindi itinuturing na direct, strong, convincing at indubitable evidence. Binigyang diin din ng Korte Suprema ang kahalagahan ng pagbibigay proteksyon sa mga nagbibigay ng impormasyon at handang magtestigo tungkol sa mga paglabag sa Seksyon 261(a) ng Omnibus Election Code. Sa pamamagitan ng pagbibigay transactional immunity, mahihikayat ang mga tao na magsalita at isiwalat ang mga vote-buyer.

Upang mapatunayan ang pagbili ng boto, kinakailangan ang kongkreto at direktang ebidensya, o di kaya’y matibay na circumstantial evidence. Ayon sa Korte Suprema, hindi sapat ang alegasyon na naroroon ang mga kandidato nang magbigay ng pera si Revillame para ipagpalagay na sila rin ang nagbigay. Sa kasong ito, nagpakita pa si Revillame ng mga affidavit mula sa mga nakatanggap ng kanyang regalo. Nilinaw din ng mga affidavit na hindi nagtanong si Revillame kung sila ay mga rehistradong botante ng Quezon City.

Bagamat espesyal na batas ang Omnibus Election Code, kailangan pa ring patunayan ang intensyon sa pagbili ng boto. Ang pagbili ng boto ay inherently immoral dahil sinisira nito ang pagiging sagrado ng boto. Iginiit ng Korte Suprema na kahit na magkaiba ang miting de avance at entertainment program, hindi ito nangangahulugan na hindi maaaring mapanagot ang mga respondent. Kung napatunayan ang lahat ng elemento ng pagbili ng boto, hindi maaaring makatakas sa pananagutan kahit na ang pagbili ng boto ay ginawa sa malayo.

FAQs

Sa kabuuan, ang kasong ito ay nagpapakita ng kahalagahan ng sapat na ebidensya sa pagpapatunay ng paglabag sa batas na may kinalaman sa pagbili ng boto. Mahalaga ang mga affidavit ng mga complainant witness upang mapatunayan ang alok o pagtanggap ng pera o anumang bagay na may halaga para sa pagboto.

Para sa mga katanungan tungkol sa aplikasyon ng desisyong ito sa mga tiyak na sitwasyon, mangyaring makipag-ugnayan sa ASG Law sa pamamagitan ng contact o sa pamamagitan ng email sa frontdesk@asglawpartners.com.

Disclaimer: Ang pagsusuri na ito ay para sa layuning pang-impormasyon lamang at hindi bumubuo ng legal na payo. Para sa tiyak na legal na gabay na angkop sa iyong sitwasyon, mangyaring kumunsulta sa isang kwalipikadong abogado.
Source: Rodriguez v. COMELEC, G.R. No. 255509, January 10, 2023