ASG Law

Tag: Deadline sa Pag-apela

  • Huwag Palampasin ang Deadline: Ang Kahalagahan ng Tamang Pag-apela sa Desisyon ng Korte sa Pilipinas

    Huwag Palampasin ang Deadline: Ang Kahalagahan ng Tamang Pag-apela sa Desisyon ng Korte sa Pilipinas

    G.R. No. 183239, June 02, 2014
    GREGORIO DE LEON, DOING BUSINESS AS G.D.L. MARKETING, PETITIONER, VS. HERCULES AGRO INDUSTRIAL CORPORATION AND/OR JESUS CHUA AND RUMI RUNGIS MILK., RESPONDENTS.

    INTRODUKSYON

    Naranasan mo na bang mapagdesisyunan sa korte at hindi ka sang-ayon sa resulta? Sa Pilipinas, may karapatan kang umapela, pero may takdang oras para dito. Isipin mo na lang kung gaano kahalaga ang bawat segundo sa isang takbuhan – ganoon din sa legal na proseso. Ang kaso ni Gregorio De Leon laban sa Hercules Agro Industrial Corporation ay isang paalala na ang pag-apela ay hindi basta-basta. Ang simpleng pagkakamali sa pagbibilang ng araw ay maaaring maging sanhi ng pagkawala ng iyong pagkakataon na mabago ang desisyon. Sa kasong ito, ang pangunahing tanong ay: tama ba ang ginawa ng petisyoner na pag-apela sa desisyon ng korte?

    KONTEKSTONG LEGAL: BAKIT MAHALAGA ANG DEADLINE SA PAG-APELA?

    Sa sistemang legal ng Pilipinas, mahigpit ang patakaran pagdating sa mga deadline, lalo na sa pag-apela. Ito ay nakasaad sa Rules of Court, partikular sa Rule 41, Section 3 tungkol sa panahon para mag-apela. Ayon dito, ang apela ay dapat isampa sa loob ng 15 araw mula nang matanggap ang desisyon o order ng korte. Bukod pa rito, malinaw na nakasaad na “No motion for extension of time to file a motion for new trial or reconsideration may be filed.” Ibig sabihin, hindi maaaring humingi ng dagdag na oras para maghain ng motion for reconsideration sa mga kaso sa Metropolitan o Municipal Trial Courts, at Regional Trial Courts. Kung hindi masunod ang deadline, ang desisyon ng korte ay magiging pinal at hindi na mababago pa. Para itong paligsahan – kapag lumampas ka sa finish line, tapos na ang laban.

    Ang patakarang ito ay hindi lamang basta teknikalidad. Ito ay may malalim na dahilan. Una, para magkaroon ng katiyakan at katapusan ang mga kaso. Hindi maaaring habambuhay na nakabitin ang isang kaso dahil lang sa walang katapusang pag-apela. Pangalawa, para mapabilis ang pagresolba ng mga kaso. Kung walang deadline, maaaring magtagal nang sobra ang proseso, na makaaapekto sa hustisya. Pangatlo, para siguraduhing patas ang sistema para sa lahat. Ang lahat ay dapat sumunod sa parehong patakaran, walang espesyal.

    PAGHIMAY SA KASO: GREGORIO DE LEON VS. HERCULES AGRO INDUSTRIAL CORPORATION

    Nagsimula ang kaso sa reklamo ni Gregorio De Leon laban sa Hercules Agro Industrial Corporation at Rumi Rungis Milk dahil sa breach of contract. Nanalo si De Leon laban sa Rumi Rungis Milk sa Regional Trial Court (RTC) Manila. Hindi nasiyahan si De Leon sa ilang bahagi ng desisyon kaya naghain siya ng Motion for Partial Reconsideration. Pero bago pa man niya ito gawin, nag-file muna siya ng Motion for Time para humingi ng dagdag na 10 araw para makapag-file ng Motion for Partial Reconsideration. Dito na nagsimula ang problema.

    Dineklara ng RTC na hindi maaaring pahabain ang panahon para maghain ng motion for reconsideration. Kahit nag-file si De Leon ng Motion for Partial Reconsideration, itinuring itong huli na dahil hindi pinayagan ang kanyang Motion for Time. Umapela si De Leon sa Court of Appeals (CA), ngunit kinatigan ng CA ang RTC. Ayon sa CA, huli na ang apela ni De Leon dahil ang orihinal na desisyon ng RTC ay naging pinal na nang hindi siya nakapag-apela sa tamang oras. Sinabi pa ng CA na:

    “The CA found that the appeal could not be legally entertained, since it was filed out of time and denied due course by the RTC.”

    Hindi sumuko si De Leon at umakyat siya sa Korte Suprema. Ang pangunahing argumento niya ay mali ang CA sa pagbasura sa kanyang apela dahil umano’y napapanahon naman ito. Iginiit niya na dapat mabilang ang 15 araw na palugit mula nang matanggap niya ang order ng RTC na nag-deny sa Motion for Reconsideration ng Rumi Rungis Milk, hindi mula sa orihinal na desisyon. Dagdag pa niya, dahil nag-file ng Motion for Reconsideration ang Rumi Rungis Milk, bukas pa rin daw ang kaso para sa lahat ng partido.

    Pero hindi kinumbinsi ng argumento ni De Leon ang Korte Suprema. Binigyang-diin ng Korte Suprema ang kahalagahan ng pagsunod sa Rules of Court. Ayon sa Korte:

    “As the period to file a motion for reconsideration is non-extendible, petitioner’s motion for extension of time to file a motion for reconsideration did not toll the reglementary period to appeal; thus, petitioner had already lost his right to appeal the September 23, 2005 decision. As such, the RTC decision became final as to petitioner when no appeal was perfected after the lapse of the prescribed period.”

    Ipinunto ng Korte Suprema na mula nang matanggap ni De Leon ang desisyon ng RTC noong October 4, 2005, mayroon lamang siyang 15 araw, hanggang October 19, 2005, para maghain ng motion for reconsideration o apela. Dahil nag-file siya ng Motion for Time, na hindi pinapayagan, hindi nito napahinto ang pagtakbo ng oras. Kaya, huli na ang kanyang apela nang isampa niya ito.

    PRAKTIKAL NA IMPLIKASYON: ANO ANG ARAL MULA SA KASONG ITO?

    Ang kasong De Leon vs. Hercules Agro Industrial Corporation ay nagtuturo ng mahalagang aral: Ang deadlines sa korte ay hindi dapat ipinagsasawalang-bahala. Hindi sapat na may karapatan kang umapela; kailangan mo itong gawin sa loob ng takdang panahon. Para sa mga negosyo, indibidwal, at maging abogado, narito ang ilang mahahalagang takeaways:

    • Alamin at tandaan ang deadlines. Sa bawat hakbang ng kaso, may mga deadlines na dapat sundin. Siguraduhing alam mo ang mga ito at itala sa kalendaryo.
    • Huwag umasa sa extension ng oras para sa motion for reconsideration sa lower courts. Malinaw ang patakaran – hindi ito pinapayagan. Magplano nang maaga para makapaghanda ng motion sa loob ng 15 araw.
    • Kumonsulta agad sa abogado. Kung hindi ka sigurado sa proseso o deadlines, kumonsulta agad sa abogado. Makakatulong sila para masigurong nasusunod ang lahat ng patakaran.
    • Ang pagkakamali sa proseso ay maaaring maging sanhi ng pagkawala ng kaso. Kahit may merito ang iyong argumento, kung hindi mo nasunod ang tamang proseso, maaaring hindi ito mapakinggan ng korte.

    SUSING ARAL: Ang pagsunod sa deadlines sa korte ay kasinghalaga ng mismong merito ng kaso. Huwag hayaang masayang ang iyong laban dahil lang sa pagkakamali sa oras.

    MGA KARANIWANG TANONG (FAQs)

    Tanong 1: Ano ang motion for reconsideration?
    Sagot: Ito ay isang legal na dokumento na isinusumite sa korte na humihiling na muling pag-aralan at baguhin ang kanilang desisyon. Para itong second chance na ipaliwanag kung bakit sa tingin mo ay may mali sa unang desisyon.

    Tanong 2: Bakit may deadline sa pag-apela?
    Sagot: Para magkaroon ng katiyakan, katapusan, at bilis sa pagresolba ng mga kaso. Kung walang deadline, maaaring magtagal nang walang hanggan ang mga kaso, na hindi makatarungan.

    Tanong 3: Maaari bang humingi ng extension para mag-file ng motion for reconsideration?
    Sagot: Hindi sa Metropolitan o Municipal Trial Courts, at Regional Trial Courts. Mahigpit ang patakaran dito. Sa Korte Suprema lang maaaring humingi ng extension, at depende pa rin sa diskresyon nila.

    Tanong 4: Ano ang mangyayari kung lumampas ako sa deadline ng pag-apela?
    Sagot: Ang desisyon ng korte ay magiging pinal at hindi na mababago pa. Mawawala na ang iyong karapatang umapela.

    Tanong 5: Paano kung hindi ko alam ang deadline?
    Sagot: Responsibilidad mong alamin ang mga deadlines. Pinakamainam na kumonsulta agad sa abogado para matiyak na nasusunod mo ang lahat ng patakaran.

    Tanong 6: May mga pagkakataon ba na naluluwagan ang patakaran sa deadlines?
    Sagot: Oo, pero bihira at sa mga espesyal na sitwasyon lamang. Kailangan ng napakabigat na dahilan para payagan ang paglabag sa patakaran, at hindi ito dapat asahan.

    Tanong 7: Kung nag-file ng motion for reconsideration ang kabilang partido, maaapektuhan ba ang deadline ko para mag-apela?
    Sagot: Hindi. Ang deadline mo para mag-apela ay nakadepende sa petsa kung kailan mo natanggap ang desisyon na gusto mong iapela, hindi sa aksyon ng kabilang partido.

    Naranasan mo ba ang ganitong sitwasyon o may katanungan ka tungkol sa pag-apela? Huwag mag-atubiling kumonsulta sa eksperto! Ang ASG Law ay may mga abogado na dalubhasa sa mga usaping tulad nito at handang tumulong sa iyo. Para sa konsultasyon, maaari kang mag-email sa amin sa hello@asglawpartners.com o makipag-ugnayan dito.


    Source: Supreme Court E-Library
    This page was dynamically generated
    by the E-Library Content Management System (E-LibCMS)

  • Huwag Palampasin ang Deadline: Tamang Pag-apela sa Desisyon ng Korte Suprema

    Mahalaga ang Tamang Remedyo at Deadline sa Pag-apela: Aral Mula sa Kaso ng Dycoco vs. Court of Appeals

    G.R. No. 147257, July 31, 2013

    INTRODUKSYON

    Naranasan mo na bang mapagkaitan ng iyong karapatan dahil lamang sa hindi pagsunod sa tamang proseso? Sa mundo ng batas, ang pagsunod sa mga patakaran ay kasinghalaga ng mismong merito ng iyong kaso. Ang kaso ng Spouses Dycoco vs. Court of Appeals ay nagbibigay-diin sa kahalagahan ng pagpili ng tamang legal na remedyo at paghahain nito sa loob ng itinakdang panahon. Sa kasong ito, ang mag-asawang Dycoco ay nakaranas ng pagkadismis ng kanilang apela dahil sa maling remedyo na kanilang ginamit at pagkahuli sa paghahain nito, nagtuturo sa atin ng mahalagang aral tungkol sa batas at proseso nito.

    Ang kasong ito ay nagmula sa isang reklamong ejectment na isinampa ng mag-asawang Dycoco laban sa mga respondent tungkol sa isang lupain sa Albay. Matapos matalo sa Court of Appeals dahil sa teknikalidad – ang pagkahuli sa pag-apela at maling remedyo – sinubukan nilang umapela sa Korte Suprema sa pamamagitan ng certiorari sa ilalim ng Rule 65. Ang pangunahing tanong dito ay kung tama ba ang remedyong certiorari na ginamit ng mga Dycoco at kung nagpakita ba sila ng sapat na dahilan upang balewalain ang pagkakahuli sa paghahain ng kanilang apela.

    LEGAL NA KONTEKSTO

    Sa sistema ng batas sa Pilipinas, mayroong iba’t ibang uri ng remedyo na maaaring gamitin upangReviewhin ang mga desisyon ng mababang korte. Dalawa sa pinakamadalas na remedyo ay ang apela sa pamamagitan ng petition for review on certiorari sa ilalim ng Rule 45, at ang certiorari sa ilalim ng Rule 65 ng Rules of Court.

    Ang Rule 45 ay ang karaniwang remedyo upangReviewhin ang mga desisyon ng Court of Appeals, Sandiganbayan, Court of Tax Appeals, Regional Trial Court, at iba pang korte na pinahintulutan ng batas. Ang apela sa ilalim ng Rule 45 ay dapat nakatuon lamang sa mga tanong ng batas, at dapat ihain sa Korte Suprema sa loob ng 15 araw mula sa pagkakatanggap ng desisyon o resolusyon. Ayon sa Section 4 ng Rule 43, na binanggit sa desisyon, “The appeal shall be taken within fifteen (15) days from notice of the award, judgment, final order or resolution… Upon proper motion and the payment of the full amount of the docket fee before the expiration of the reglementary period, the Court of Appeals may grant an additional period of fifteen (15) days only within which to file the petition for review. No further extension shall be granted except for the most compelling reason and in no case to exceed fifteen (15) days”.

    Sa kabilang banda, ang Rule 65, o certiorari, ay isang espesyal na civil action na ginagamit lamang kapag walang ibang ordinaryo, mabilis, at sapat na remedyo sa ordinaryong kurso ng batas, tulad ng apela. Ginagamit ito upangReviewhin ang mga desisyon ng korte o tribunal na ginawa nang may grave abuse of discretion amounting to lack or excess of jurisdiction. Hindi ito pamalit sa apela at hindi dapat gamitin kapag ang remedyo ay apela.

    Mahalagang maunawaan ang pagkakaiba ng dalawang remedyong ito. Ang Rule 45 ay para sa pagReview ng mga error of judgment, habang ang Rule 65 ay para sa pagwasto ng grave abuse of discretion na halos katumbas ng kawalan o labis na hurisdiksyon. Kung mayroong apela bilang remedyo, hindi maaaring gamitin ang certiorari, kahit pa sinasabi na may grave abuse of discretion. Ito ay dahil ang certiorari ay isang remedyo ng huling pagkakataon.

    PAGHIMAY-HIMAY SA KASO

    Nagsimula ang labanang legal na ito nang maghain ang mag-asawang Dycoco ng reklamong ejectment laban kina Nelly Siapno-Sanchez at Inocencio Berma, at iba pa, sa Department of Agrarian Reform Adjudication Board (DARAB) Provincial Adjudicator sa Albay noong 1994. Iginiit ng mga Dycoco na sila ang rehistradong may-ari ng lupa at ang mga respondent ay pumasok at umokupa nito nang walang pahintulot.

    Sa desisyon ng Provincial Adjudicator noong 1995, pinaboran ang mga Dycoco at iniutos ang ejectment ng ilang respondent, kabilang sina Siapno-Sanchez at Berma. Ngunit, naghain ng apela sina Siapno-Sanchez at Berma sa DARAB. Dito nagsimula ang problema sa oras ng pag-apela. Ayon sa Provincial Adjudicator, huli na raw ang apela ni Berma dahil ang kopya ng desisyon ay natanggap ng kanyang anak. Ngunit para kay Siapno-Sanchez, pinayagan ang apela dahil walang patunay na natanggap niya ang desisyon bago siya kumuha ng kopya mula sa opisina.

    Sa desisyon ng DARAB noong 2000, binaliktad ang desisyon ng Provincial Adjudicator. Ipinasiya ng DARAB na sina Siapno-Sanchez at Berma ay mga benepisyaryo ng Presidential Decree No. 27 (PD 27) at hindi sila maaaring paalisin sa lupa. Natanggap ng mga Dycoco ang desisyon ng DARAB noong Abril 3, 2000, at mayroon silang hanggang Abril 18, 2000, para mag-apela sa Court of Appeals.

    Humiling ng ekstensyon ang mga Dycoco sa Court of Appeals, na pinagbigyan ng 15 araw, hanggang Mayo 3, 2000. Ngunit, naipadala lamang nila ang kanilang petisyon sa pamamagitan ng registered mail noong Mayo 8, 2000, limang araw na lampas sa deadline. Dahil dito, idineklara ng Court of Appeals na late filing ang petisyon at ibinasura ito. Sinubukan pa ng mga Dycoco na maghain ng Motion for Reconsideration, ngunit din ito pinagbigyan.

    Kaya, umakyat ang kaso sa Korte Suprema sa pamamagitan ng Petition for Certiorari sa ilalim ng Rule 65. Iginiit ng mga Dycoco na nagkaroon ng grave abuse of discretion ang Court of Appeals sa pagbasura ng kanilang apela dahil lamang sa late filing. Sinabi rin nilang mayroong “compelling reasons” para pahabain ang panahon ng pag-apela, tulad ng pagkuha nila ng bagong abogado na kailangan pang pag-aralan ang kaso. Dagdag pa nila, sila ay pinagkaitan ng hustisya dahil hindi sila nabayaran para sa lupa na napunta sa mga benepisyaryo ng PD 27.

    Ngunit, hindi kinatigan ng Korte Suprema ang mga Dycoco. Ayon sa Korte Suprema, mali ang remedyong certiorari na ginamit nila. Dapat sana ay Petition for Review on Certiorari sa ilalim ng Rule 45 ang kanilang ginamit para umapela sa Korte Suprema mula sa desisyon ng Court of Appeals. Binigyang-diin ng Korte Suprema na ang certiorari ay hindi pamalit sa apela at ginagamit lamang kapag walang ibang remedyo. Sabi ng Korte Suprema: “The proper remedy to obtain a reversal of judgment on the merits, final order or resolution is appeal. This holds true even if the error ascribed to the court rendering the judgment is its lack of jurisdiction over the subject matter, or the exercise of power in excess thereof, or grave abuse of discretion in the findings of fact or of law set out in the decision, order or resolution. The existence and availability of the right of appeal prohibits the resort to certiorari because one of the requirements for the latter remedy is the unavailability of appeal.”

    Dagdag pa rito, sinabi ng Korte Suprema na walang grave abuse of discretion sa ginawa ng Court of Appeals. Tama lamang ang Court of Appeals sa pagsunod sa patakaran tungkol sa deadline sa paghahain ng apela. Hindi makatwiran ang mga dahilan ng mga Dycoco para balewalain ang pagkakahuli sa pag-apela. “Where a petition for certiorari under Rule 65 of the Rules of Court alleges grave abuse of discretion, the petitioner should establish that the respondent court or tribunal acted in a capricious, whimsical, arbitrary or despotic manner in the exercise of its jurisdiction as to be equivalent to lack of jurisdiction,” dagdag pa ng Korte Suprema.

    Tungkol naman sa isyu ng just compensation, sinabi ng Korte Suprema na huli na para talakayin ito dahil hindi ito isinampa sa simula pa lamang sa DARAB Provincial Adjudicator. Hindi rin daw dahilan ang hindi pagbabayad ng just compensation para maibalik ang lupa sa mga Dycoco dahil ang lupa na sakop ng PD 27 ay hindi na maibabalik sa dating may-ari.

    PRAKTIKAL NA IMPLIKASYON

    Ang kasong Dycoco vs. Court of Appeals ay isang paalala sa lahat na sa batas, hindi lamang ang karapatan mo ang mahalaga, kundi pati na rin ang tamang proseso at panahon para ipaglaban ito. Ang pagpapabaya sa mga patakaran ng korte, lalo na sa deadline, ay maaaring magresulta sa pagkawala ng iyong kaso, kahit pa may merito ito.

    Para sa mga negosyante, may-ari ng lupa, at ordinaryong mamamayan, mahalagang tandaan ang mga sumusunod na aral mula sa kasong ito:

    • Alamin ang tamang remedyo. Hindi lahat ng pagkakamali ng korte ay maaaring itama sa pamamagitan ng certiorari. Kung may apela, apela ang dapat gamitin.
    • Sundin ang deadline. Mahigpit ang mga korte sa deadline. Huwag ipagpaliban ang paghahain ng apela o petisyon hanggang sa huling minuto.
    • Kumonsulta sa abogado agad. Kung may problema legal, huwag maghintay. Kumonsulta agad sa abogado para malaman ang tamang hakbang at remedyo.
    • Itaas ang lahat ng isyu sa simula pa lang. Huwag maghintay ng apela para isingit ang mga bagong isyu na hindi tinalakay sa mababang korte.

    SUSING ARAL

    • Ang certiorari (Rule 65) ay hindi pamalit sa apela (Rule 45).
    • Mahalaga ang pagsunod sa deadline sa paghahain ng apela.
    • Ang pagpapalit ng abogado ay hindi sapat na dahilan para balewalain ang deadline.
    • Ang mga isyu na hindi tinalakay sa mababang korte ay hindi maaaring itaas sa apela sa unang pagkakataon.

    MGA KARANIWANG TANONG (FAQ)

    Tanong 1: Ano ang pagkakaiba ng Rule 45 at Rule 65?

    Sagot: Ang Rule 45 (Petition for Review on Certiorari) ay ang karaniwang apela sa Korte Suprema mula sa Court of Appeals at iba pang appellate courts, nakatuon sa tanong ng batas. Ang Rule 65 (Certiorari) ay isang espesyal na remedyo na ginagamit lamang kapag walang apela at may grave abuse of discretion.

    Tanong 2: Ano ang ibig sabihin ng “grave abuse of discretion”?

    Sagot: Ito ay ang kapritso, arbitraryo, o despotikong paggamit ng kapangyarihan ng korte o tribunal, na halos katumbas ng kawalan o labis na hurisdiksyon.

    Tanong 3: Puwede bang pahabain ang deadline sa pag-apela?

    Sagot: Oo, maaaring magbigay ng ekstensyon ang Court of Appeals ng hanggang 15 araw, at ang Korte Suprema ng hanggang 30 araw, ngunit mahigpit ang mga korte sa pagbibigay nito at kailangan ng sapat na dahilan.

    Tanong 4: Ano ang mangyayari kung huli akong naghain ng apela?

    Sagot: Maaaring ibasura ang iyong apela dahil sa late filing, at magiging pinal at executory ang desisyon ng mababang korte.

    Tanong 5: Kung mali ang remedyong ginamit ko, may paraan pa ba para maitama ito?

    Sagot: Mahirap na. Mahalaga na sa simula pa lang ay tama na ang remedyong gamitin. Kaya mahalaga ang kumonsulta agad sa abogado.

    Eksperto ang ASG Law sa mga usapin ng litigation at appeals. Kung ikaw ay nahaharap sa katulad na sitwasyon o may katanungan tungkol sa tamang remedyo at proseso ng pag-apela, huwag mag-atubiling kumonsulta sa amin. Makipag-ugnayan dito o mag-email sa hello@asglawpartners.com para sa konsultasyon.

  • Huwag Balewalain ang Deadline! Pag-apela sa Tamang Panahon at Paraan: Aral Mula sa Boardwalk vs. Villareal

    Mahalaga ang Deadline sa Pag-apela: Sundin ang Panahon at Proseso!

    G.R. No. 181182, April 10, 2013

    Malimit nating naririnig na “ang batas ay para sa lahat,” ngunit madalas din nating makita na ang teknikalidad ay nagiging hadlang sa pagkamit ng hustisya. Sa kaso ng Boardwalk Business Ventures, Inc. vs. Elvira A. Villareal, ipinakita ng Korte Suprema na bagama’t mahalaga ang hustisya, hindi rin dapat kaligtaan ang mga patakaran ng proseso, lalo na pagdating sa pag-apela. Ang kasong ito ay nagpapaalala sa atin na ang karapatang mag-apela ay hindi basta-basta pribilehiyo lamang, at may kaakibat itong responsibilidad na sumunod sa mga alituntunin na itinakda ng batas.

    Sa madaling salita, ang kasong ito ay tungkol sa kung paano nawala ang pagkakataon ng Boardwalk na madinig ang kanilang apela dahil sa hindi nila pagsunod sa tamang proseso at takdang panahon ng pag-apela. Nais nilang humingi ng ekstensyon para maghain ng apela, ngunit nagkamali sila ng pagsumite nito at pagbabayad ng bayarin sa maling korte. Dahil dito, ibinasura ng Court of Appeals ang kanilang apela, at kinatigan ito ng Korte Suprema.

    Ang Batas Tungkol sa Pag-apela: Pribilehiyo, Hindi Karapatan

    Ayon sa Korte Suprema, ang karapatang mag-apela ay hindi isang natural na karapatan o bahagi ng due process. Ito ay isang pribilehiyo lamang na ibinigay ng batas. Kung kaya’t kung nais gamitin ang pribilehiyong ito, nararapat lamang na sundin ang mga patakaran na nakasaad sa Rules of Court. Hindi ito basta-basta karapatan na maaari mong gawin kahit kailan at kahit paano mo gusto.

    Ang Rule 42 ng Rules of Court ang siyang nagtatakda ng mga patakaran para sa pag-apela mula sa desisyon ng Regional Trial Court (RTC) patungo sa Court of Appeals (CA). Ayon sa Section 1 ng Rule 42:

    “A party desiring to appeal from a decision of the Regional Trial Court rendered in the exercise of its appellate jurisdiction may file a verified petition for review with the Court of Appeals, paying at the same time to the clerk of said court the corresponding docket and other lawful fees…”

    Malinaw sa probisyong ito na dalawang mahalagang bagay ang dapat gawin sa pag-apela: (1) paghain ng verified petition for review sa Court of Appeals, at (2) pagbabayad ng kaukulang docket fees at iba pang legal fees sa clerk of court ng Court of Appeals. Bukod pa rito, may takdang panahon din para gawin ito – labinlimang (15) araw mula sa pagkakatanggap ng desisyon ng RTC o ng denial ng motion for reconsideration. Maaari lamang humingi ng ekstensyon ng panahon, ngunit limitado lamang ito sa labinlimang (15) araw, at kailangan itong i-file sa Court of Appeals din.

    Ang mga patakaran na ito ay hindi lamang basta pormalidad. Ayon sa Korte Suprema, ang mga ito ay “designed to facilitate the orderly disposition of appealed cases.” Sa madaling salita, layunin ng mga patakaran na ito na maging maayos at mabilis ang proseso ng pag-apela. Sa dami ng kaso sa korte, kailangan daw sundin nang mahigpit ang mga patakaran para hindi na madagdagan pa ang backlog.

    Ang Kwento ng Kaso: Mula Replevin Hanggang sa Technicality

    Nagsimula ang kaso sa isang simpleng reklamo para sa replevin na isinampa ng Boardwalk laban kay Villareal sa Metropolitan Trial Court (MeTC) ng Manila. Ito ay dahil umano sa pagkakautang ni Villareal sa car loan para sa isang Toyota Tamaraw FX. Nanalo ang Boardwalk sa MeTC, ngunit nang iapela ito ni Villareal sa RTC, binaliktad ang desisyon at pinaboran si Villareal.

    Hindi sumang-ayon ang Boardwalk sa desisyon ng RTC, kaya nais nilang iapela ito sa Court of Appeals. Ngunit dito na sila nagkamali. Sa halip na sa Court of Appeals mag-file ng Motion for Extension of Time para maghain ng Petition for Review, sa RTC nila ito isinumite. Nagbayad din sila ng docket fees sa RTC. Nang i-file nila ang Petition for Review sa Court of Appeals, ibinasura ito dahil huli na raw at hindi rin tama ang proseso ng paghingi ng ekstensyon at pagbabayad ng fees.

    Narito ang mga naging pagkakamali ng Boardwalk na binigyang-diin ng Court of Appeals at Korte Suprema:

    • Maling korte ang pinag-file-an ng Motion for Extension at pinagbayaran ng docket fees. Dapat sa Court of Appeals ginawa ang mga ito, hindi sa RTC.
    • H تجاوز sa 15 araw ang hinihinging ekstensyon. Humiling ang Boardwalk ng 30 araw na ekstensyon, ngunit ayon sa Rule 42, 15 araw lamang ang maaaring ibigay na ekstensyon, maliban na lamang kung may “most compelling reason,” na wala naman silang naipakita.
    • Defective ang Verification and Certification against forum shopping. Hindi nakapagsumite ang Boardwalk ng board resolution o secretary’s certificate na nagpapatunay na awtorisado ang lumagda sa petisyon para kumatawan sa korporasyon.
    • Hindi kumpleto ang attachments sa Petition for Review. Hindi nakalakip ang kopya ng Complaint, Answer, position papers, at iba pang importanteng dokumento.

    Sinubukan pa ng Boardwalk na itama ang mga pagkakamaling ito sa pamamagitan ng pagsumite ng supplemental motion for reconsideration sa Court of Appeals, kung saan isinama na nila ang secretary’s certificate, nagbayad ng docket fees sa Court of Appeals, at nagsumite ng mga kinakailangang dokumento. Ngunit hindi na ito tinanggap ng Court of Appeals. Ayon sa kanila, kahit pa daw bigyan ng liberal na interpretasyon ang Rules of Court, huli na pa rin ang lahat dahil lampas na sa takdang panahon ang pag-file ng Petition for Review.

    Umapela pa rin ang Boardwalk sa Korte Suprema, ngunit kinatigan din sila ng korte. Binigyang-diin ng Korte Suprema na hindi maaaring balewalain ang mga patakaran ng proseso, lalo na pagdating sa pag-apela. “Deviations from the Rules cannot be tolerated,” sabi ng Korte Suprema. Hindi raw ito yung kaso kung saan maaaring maging liberal sa interpretasyon ng Rules of Court.

    “The perfection of an appeal in the manner and within the period set by law is not only mandatory but jurisdictional as well, hence failure to perfect the same renders the judgment final and executory.”

    Ibig sabihin nito, dahil hindi na-perfect ang apela ng Boardwalk dahil sa mga pagkakamali nila sa proseso, naging pinal at executory na ang desisyon ng RTC. Wala nang magagawa pa ang Korte Suprema para repasuhin ang kaso.

    Ano ang Aral sa Boardwalk vs. Villareal? Praktikal na Payo para sa Negosyo at Indibidwal

    Ang kaso ng Boardwalk vs. Villareal ay isang malinaw na paalala sa lahat, lalo na sa mga negosyo at indibidwal na sangkot sa mga kasong legal, na hindi sapat ang manalo sa merito ng kaso. Kailangan ding manalo sa proseso. Narito ang ilang praktikal na aral na mapupulot natin sa kasong ito:

    • Mahalaga ang deadline. Huwag balewalain ang takdang panahon para sa pag-file ng apela o anumang pleading sa korte. Siguraduhing alam ang eksaktong deadline at magplano nang maaga.
    • Sundin ang tamang proseso. Alamin ang tamang korte kung saan dapat i-file ang pleading, at kung saan dapat magbayad ng docket fees. Kung hindi sigurado, kumunsulta sa abogado.
    • Kumpletuhin ang dokumentasyon. Siguraduhing kumpleto at tama ang lahat ng dokumento na kinakailangan sa pag-file ng apela, kasama na ang verification, certification against forum shopping, at mga attachments.
    • Huwag maging kampante. Hindi sapat na magbayad ng abogado. Siguraduhing sinusubaybayan ang progreso ng kaso at nakikipag-ugnayan sa abogado para matiyak na nasusunod ang tamang proseso.
    • Konsultahin ang abogado. Kung may anumang pagdududa o hindi sigurado sa proseso ng pag-apela, huwag mag-atubiling kumunsulta sa abogado. Mas mabuti nang magtanong kaysa magkamali at mawala ang pagkakataong madinig ang apela.

    Mahalagang Aral: Ang pag-apela ay isang pribilehiyo na may kaakibat na responsibilidad na sumunod sa mga patakaran. Ang hindi pagsunod sa mga patakaran, lalo na sa takdang panahon at tamang proseso, ay maaaring maging sanhi ng pagkawala ng pagkakataong madinig ang apela, kahit pa may merito ang kaso.

    Mga Madalas Itanong (FAQs) Tungkol sa Pag-apela

    1. Ano ang ibig sabihin ng “perfection of appeal”?
      Ang “perfection of appeal” ay ang kumpletong proseso ng paghahain ng apela ayon sa mga patakaran ng korte. Kabilang dito ang pag-file ng petisyon sa tamang korte sa loob ng takdang panahon, at pagbabayad ng kaukulang docket fees. Kapag “perfected” na ang apela, ibig sabihin ay nabigyan na ng hurisdiksyon ang appellate court para dinggin ang kaso.
    2. Ano ang mangyayari kung hindi ako makapag-file ng apela sa loob ng 15 araw?
      Kung hindi ka makapag-file ng apela sa loob ng 15 araw mula sa pagkakatanggap ng desisyon ng RTC o denial ng motion for reconsideration, mawawalan ka ng karapatang mag-apela. Ang desisyon ng RTC ay magiging pinal at executory na.
    3. Maaari ba akong humingi ng ekstensyon ng panahon para mag-file ng apela?
      Oo, maaari kang humingi ng ekstensyon ng panahon, ngunit limitado lamang ito sa 15 araw, at dapat may “proper motion” na i-file sa Court of Appeals bago mag-expire ang orihinal na 15-day period. Mahirap din ang pagkuha ng ekstensyon, at hindi basta-basta ibinibigay.
    4. Saan ako dapat magbayad ng docket fees para sa apela sa Court of Appeals?
      Dapat kang magbayad ng docket fees sa Cashier ng Court of Appeals. Huwag magkamali na magbayad sa ibang korte, tulad ng nangyari sa kaso ng Boardwalk.
    5. Ano ang mangyayari kung defective ang verification o certification against forum shopping ko?
      Ang defective verification o certification against forum shopping ay maaaring maging dahilan para ibasura ang apela mo. Ngunit sa ilang kaso, pinapayagan ng korte na itama ang defect, basta hindi pa huli ang lahat at walang malaking prejudice sa kabilang partido. Gayunpaman, mas mabuti nang siguraduhin na tama at kumpleto ang lahat mula sa umpisa para maiwasan ang problema.
    6. Maaari bang i-relax ng korte ang mga patakaran ng proseso para sa akin?
      Sa ilang “exceptional cases,” maaaring i-relax ng korte ang mga patakaran ng proseso para sa kapakanan ng hustisya. Ngunit hindi ito basta-basta nangyayari, at kailangan mayroong “compelling reason” para gawin ito. Mas mainam na huwag umasa na i-re-relax ng korte ang patakaran para sa iyo, at sundin na lamang nang mahigpit ang mga ito.
    7. Ano ang dapat kong gawin kung gusto kong mag-apela?
      Ang pinakamahusay na gawin ay kumunsulta agad sa abogado kapag natanggap mo ang desisyon ng RTC na hindi mo sinasang-ayunan. Tutulungan ka ng abogado na masiguro na nasusunod ang tamang proseso at takdang panahon para sa pag-apela, at maiwasan ang mga pagkakamali na maaaring maging sanhi ng pagbasura ng iyong apela.

    Naranasan mo na ba ang ganitong problema sa pag-apela? Huwag hayaang ang teknikalidad ang maging hadlang sa iyong hustisya. Kung kailangan mo ng tulong legal sa pag-apela o iba pang usaping legal, maaari kang magtiwala sa ASG Law. Eksperto kami sa mga usapin ng civil procedure at handang tumulong sa iyo. Kontakin kami ngayon para sa konsultasyon!

    Para sa konsultasyon, maaari kang mag-email sa amin sa hello@asglawpartners.com o bisitahin ang aming contact page dito.


    Source: Supreme Court E-Library
    This page was dynamically generated
    by the E-Library Content Management System (E-LibCMS)

  • Huwag Balewalain ang Deadline sa Pag-apela: Mga Abogado Sinuspinde Dahil sa Kapabayaan

    Huwag Balewalain ang Deadline sa Pag-apela: Mga Abogado Sinuspinde Dahil sa Kapabayaan

    A.C. No. 9120 [Formerly CBD Case No. 06-1783], March 11, 2013 – Augusto P. Baldado v. Atty. Aquilino A. Mejica

    Naranasan mo na bang magtiwala sa isang propesyonal, ngunit sa huli ay napahamak ka dahil sa kanilang kapabayaan? Sa mundo ng batas, ang kapabayaan ng isang abogado ay maaaring magdulot ng malaking problema sa kliyente. Isang kaso mula sa Korte Suprema, ang Baldado v. Mejica, ay nagpapakita kung paano ang simpleng pagpapabaya sa pag-apela ay maaaring magresulta sa suspensyon ng isang abogado at pagkawala ng posisyon para sa kliyente.

    Sa kasong ito, inireklamo ni Augusto Baldado si Atty. Aquilino Mejica dahil sa umano’y kapabayaan nito sa paghawak ng kanyang kaso. Ang sentro ng problema? Hindi nakapag-apela si Atty. Mejica sa loob ng takdang panahon, na nagresulta sa pagkatalo ni Baldado sa isang kasong quo warranto at pagkatanggal niya sa pwesto bilang miyembro ng Sangguniang Bayan. Ang tanong: Tama bang suspindihin ang abogado dahil sa kapabayaang ito?

    Ang Batas at Responsibilidad ng Abogado

    Sa Pilipinas, ang mga abogado ay may mataas na pamantayan ng responsibilidad na dapat sundin. Ito ay nakasaad sa Code of Professional Responsibility, partikular sa Canon 17 at Canon 18. Ipinag-uutos ng Canon 17 na ang abogado ay may katapatan sa layunin ng kanyang kliyente at dapat na isaisip ang tiwala at kumpiyansa na ipinagkaloob sa kanya. Samantala, ang Canon 18 ay nagsasaad na ang abogado ay dapat maglingkod sa kanyang kliyente nang may kahusayan at kasipagan.

    Ang mga patakaran sa ilalim ng Canon 18, partikular ang Rule 18.03, ay mas malinaw na nagbabawal sa kapabayaan. Ayon dito, “A lawyer shall not neglect a legal matter entrusted to him, and his negligence in connection therewith shall render him liable.” Ibig sabihin, kung pababayaan ng abogado ang kanyang kaso at magdulot ito ng kapahamakan sa kliyente, mananagot siya.

    Mahalagang maunawaan na ang pagiging abogado ay hindi lamang tungkol sa kaalaman sa batas. Kasama rin dito ang responsibilidad na pangalagaan ang interes ng kliyente at tiyakin na ang mga karapatan nito ay protektado. Ang pag-apela sa isang desisyon ay isang mahalagang bahagi ng prosesong legal, at ang pagkabigong gawin ito sa tamang oras ay maaaring maging sanhi ng hindi na maibalik na pinsala.

    Ang Kwento ng Kaso: Baldado v. Mejica

    Si Augusto Baldado, dating miyembro ng Sangguniang Bayan sa Eastern Samar, ay naharap sa isang kasong quo warranto na inihain ng kanyang kalaban sa pulitika. Kinuha niya ang serbisyo ni Atty. Mejica upang siya ay representahan sa kaso. Sa simula, naghain si Atty. Mejica ng Motion to Dismiss, ngunit ito ay tinanggihan ng korte. Sinubukan niyang mag-motion for reconsideration, ngunit muli itong ibinasura.

    Ang problema ay nang dumating ang desisyon ng korte na nag-aalis kay Baldado sa kanyang pwesto. Natanggap ni Atty. Mejica ang desisyon noong Mayo 19, 2005. Ayon sa batas, mayroon lamang siyang limang araw para mag-apela sa Commission on Elections (COMELEC). Ngunit, sa halip na mag-apela, naghain si Atty. Mejica ng Petition for Certiorari sa COMELEC, na naglalayong kwestyunin ang mga naunang resolusyon ng korte na tumanggi sa kanyang Motion to Dismiss.

    Narito ang timeline ng mga pangyayari na nagpapakita ng kapabayaan ni Atty. Mejica:

    • Mayo 19, 2005: Natanggap ni Atty. Mejica ang desisyon ng trial court.
    • Mayo 24, 2005: Deadline para mag-apela sa COMELEC (5 araw mula Mayo 19).
    • Mayo 26, 2005: Naghain si Atty. Mejica ng Petition for Certiorari sa COMELEC (hindi pag-apela sa desisyon).

    Ang COMELEC mismo ang nagsabi na mali ang ginawa ni Atty. Mejica. Ayon sa COMELEC, ang dapat gawin ni Atty. Mejica ay mag-apela sa desisyon ng trial court, hindi maghain ng certiorari laban sa mga resolusyon nito. Dahil dito, tuluyang nawalan ng pagkakataon si Baldado na labanan ang desisyon ng trial court. Nang maghain ng reklamo si Baldado sa Integrated Bar of the Philippines (IBP), napatunayan na nagkamali nga si Atty. Mejica.

    Ayon sa Korte Suprema, “It appears that respondent failed to appeal from the Decision of the trial court, because he was waiting for a notice of the promulgation of the said decision…” Ipinaliwanag ni Atty. Mejica na inakala niya na kailangan pa ng promulgation ng desisyon bago magsimula ang limang araw na palugit para mag-apela. Ngunit, binanggit ng Korte Suprema ang kasong Lindo v. COMELEC na nagpapaliwanag na ang promulgation ay nangyayari na kapag ang desisyon ay naipadala na sa partido o sa kanilang abogado.

    Dagdag pa ng Korte Suprema, “From the foregoing, herein respondent should have filed an appeal from the Decision of the trial court within five days from receipt of a copy of the decision on May 19, 2005.” Malinaw na nagkamali si Atty. Mejica sa kanyang interpretasyon ng batas at sa kanyang aksyon sa kaso ni Baldado.

    Ano ang Aral sa Kaso na Ito?

    Ang kaso ng Baldado v. Mejica ay nagtuturo ng ilang mahahalagang aral, lalo na para sa mga abogado at kliyente:

    • Para sa mga Abogado:
      • Alamin ang mga deadlines: Napakahalaga na malaman at sundin ang mga deadlines, lalo na sa pag-apela. Ang pagpapabaya sa deadline ay maaaring magdulot ng malaking kapahamakan sa kliyente.
      • Maging pamilyar sa batas at jurisprudence: Dapat na laging updated ang abogado sa mga batas at desisyon ng Korte Suprema. Ang kaso ng Lindo v. COMELEC ay matagal nang desisyon, at dapat alam na ito ni Atty. Mejica.
      • Huwag ipagpaliban ang aksyon: Kung may duda, mas mabuti nang kumilos agad kaysa maghintay at mapaso ang deadline. Kung nagdududa si Atty. Mejica sa kung kailan magsisimula ang palugit, dapat sana ay agad siyang nag-apela para masiguro ang karapatan ng kanyang kliyente.
    • Para sa mga Kliyente:
      • Pumili ng maingat na abogado: Mahalagang pumili ng abogado na kilala sa kanyang kasipagan at kahusayan. Magtanong-tanong at mag-research bago kumuha ng abogado.
      • Makipag-ugnayan sa abogado: Huwag mahihiyang makipag-usap sa iyong abogado tungkol sa iyong kaso. Tanungin ang mga deadlines at ang mga susunod na hakbang.
      • Maging mapagmatyag: Kung may nararamdaman kang mali o kapabayaan sa iyong abogado, huwag mag-atubiling kumonsulta sa ibang abogado para sa second opinion.

    Mga Madalas Itanong (FAQs)

    Tanong 1: Ano ang ibig sabihin ng “kapabayaan ng abogado”?
    Sagot: Ang kapabayaan ng abogado ay tumutukoy sa pagpapabaya o pagkabigong gawin ang mga responsibilidad na inaasahan sa kanya bilang isang abogado. Maaaring kabilang dito ang hindi pag-file ng mga dokumento sa tamang oras, hindi pagdalo sa mga pagdinig, o hindi pagbibigay ng sapat na legal na payo.

    Tanong 2: Ano ang maaaring mangyari kung mapatunayang pabaya ang isang abogado?
    Sagot: Maaaring mapatawan ng iba’t ibang parusa ang isang pabayang abogado. Maaaring maparusahan siya ng suspensyon mula sa pagsasagawa ng abogasya, o sa pinakamalalang kaso, maaari siyang ma-disbar o tuluyang tanggalin sa listahan ng mga abogado.

    Tanong 3: Ano ang “apela” at bakit ito mahalaga?
    Sagot: Ang apela ay isang proseso kung saan ang isang partido na hindi sumasang-ayon sa desisyon ng isang korte ay maaaring humiling sa mas mataas na korte na repasuhin ang desisyon. Mahalaga ang apela dahil ito ang paraan para maitama ang mga pagkakamali ng mababang korte at masiguro na nabibigyan ng hustisya ang lahat.

    Tanong 4: Paano kung hindi ako sigurado kung pabaya ang abogado ko?
    Sagot: Kung hindi ka sigurado, pinakamabuting kumonsulta sa ibang abogado para sa second opinion. Maaari kang humingi ng tulong sa Integrated Bar of the Philippines (IBP) o sa ibang organisasyon ng mga abogado.

    Tanong 5: Mayroon bang limitasyon sa panahon para maghain ng reklamo laban sa pabayang abogado?
    Sagot: Walang tiyak na limitasyon sa panahon para maghain ng reklamo laban sa abogado sa mga kasong administratibo tulad nito. Ngunit, mas mainam na maghain ng reklamo sa lalong madaling panahon pagkatapos matuklasan ang kapabayaan.

    Kung ikaw ay nangangailangan ng maaasahan at maingat na abogado, handa ang ASG Law na tumulong sa iyo. Eksperto kami sa iba’t ibang usaping legal at titiyakin naming protektado ang iyong mga karapatan. Huwag mag-atubiling makipag-ugnayan sa amin o sumulat sa hello@asglawpartners.com para sa konsultasyon. ASG Law: Kasama Mo sa Laban Para sa Hustisya!