Sa desisyon na ito, ipinaliwanag ng Korte Suprema na kapag ang isang dayuhan ay gumawa ng huling habilin sa ibang bansa, kinakailangan pa ring patunayan sa korte sa Pilipinas na ang habilin ay sumusunod sa mga pormalidad na itinakda ng batas ng bansang iyon. Kung hindi mapatunayan, ang batas ng Pilipinas ang masusunod. Mahalaga ito dahil tinitiyak nitong protektado ang interes ng mga tagapagmana at nasusunod ang tamang proseso sa paglilipat ng ari-arian, kahit pa ang habilin ay ginawa sa labas ng Pilipinas.
Huling Habilin sa Amerika, Kailangan Bang Sundin sa Pilipinas?
Ang kasong ito ay tungkol sa huling habilin ni Aida A. Bambao, isang naturalisadong Amerikanong mamamayan, na ginawa sa California. Sa kanyang habilin, pinangalanan niya ang kanyang pinsan na si Cosme B. Sekito, Jr. bilang espesyal na tagapagpatupad ng kanyang mga ari-arian sa Pilipinas. Nang mamatay si Aida, isinampa ni Cosme ang petisyon para sa pagpapahintulot ng habilin sa Pilipinas. Kinuwestiyon ito ng kapatid ni Aida, si Linda A. Kucskar, dahil hindi umano nasunod ang mga pormalidad sa paggawa ng habilin. Ang pangunahing tanong dito ay kung dapat bang sundin ang batas ng California sa pagpapatibay ng habilin, o ang batas ng Pilipinas.
Ayon sa Korte Suprema, kailangan munang patunayan na ang habilin ay ginawa alinsunod sa batas ng California. Ayon sa Artikulo 816 ng Civil Code,
Ang habilin ng isang dayuhan na nasa ibang bansa ay may bisa sa Pilipinas kung ito ay ginawa ayon sa mga pormalidad na itinatakda ng batas ng lugar kung saan siya nakatira, o ayon sa mga pormalidad na sinusunod sa kanyang bansa, o ayon sa mga pormalidad na itinatakda ng Kodigong ito.
Kaya, kailangang ipakita ang kopya ng batas ng California at patunayan na ang habilin ay sumusunod dito. Dahil hindi ito nagawa, ipinagpalagay ng korte na ang batas ng California ay pareho sa batas ng Pilipinas.
Dahil dito, sinuri ng Korte Suprema ang habilin batay sa batas ng Pilipinas. Ayon sa Artikulo 805 ng Civil Code, ang isang notarial na habilin ay kailangang lagdaan sa dulo ng testator at ng tatlong saksi sa harap ng bawat isa. Kailangan ding pirmahan ng testator at ng mga saksi ang bawat pahina ng habilin, at dapat itong kilalanin sa harap ng isang notaryo publiko. Sa kasong ito, napag-alaman na ang habilin ni Aida ay mayroon lamang dalawang saksi, hindi pinirmahan ang bawat pahina, at hindi kinilala sa harap ng notaryo publiko. Kaya naman, hindi ito maaaring pahintulutan bilang isang valid na habilin.
Ipinaliwanag pa ng Korte Suprema na ang pagkabigo ni Linda na tumutol sa simula ng proseso ay hindi nangangahulugang maaaring ipagwalang-bahala ang mga legal na pormalidad. Hindi maaaring ipagpaliban ang pagsunod sa mga pormalidad dahil may kinalaman ito sa interes ng publiko. Kailangang tiyakin na ang habilin ay tunay at ginawa nang walang panloloko.
FAQs
Ano ang pangunahing isyu sa kasong ito? | Kung dapat bang pahintulutan ang huling habilin ng isang dayuhan na ginawa sa ibang bansa, kahit hindi ito sumusunod sa mga pormalidad ng batas ng Pilipinas. |
Ano ang sinabi ng Korte Suprema tungkol sa patunay ng batas ng ibang bansa? | Kinakailangang patunayan ang batas ng ibang bansa sa pamamagitan ng opisyal na publikasyon o sertipikadong kopya, na may sertipikasyon mula sa embahada o konsulado ng Pilipinas. Kung hindi ito magawa, ipagpapalagay na ang batas ng ibang bansa ay pareho sa batas ng Pilipinas. |
Ano ang mga kinakailangan para sa isang notarial na habilin sa Pilipinas? | Kailangang lagdaan sa dulo ng testator at ng tatlong saksi sa harap ng bawat isa, pirmahan ang bawat pahina, at kilalanin sa harap ng notaryo publiko. |
Bakit hindi pinahintulutan ang habilin ni Aida Bambao? | Dahil kulang sa saksi, hindi pinirmahan ang bawat pahina, at hindi kinilala sa harap ng notaryo publiko, na lahat ay kinakailangan ayon sa batas ng Pilipinas. |
Maaari bang balewalain ang mga pormalidad kung walang tumututol? | Hindi, kailangang sundin ang mga pormalidad dahil ito ay para sa proteksyon ng interes ng publiko at upang maiwasan ang panloloko. |
Ano ang kahalagahan ng attestation clause sa isang habilin? | Ang attestation clause ay nagpapatunay na ang habilin ay ginawa at nilagdaan sa harap ng mga saksi at naglalaman ng mga importanteng detalye tulad ng bilang ng pahina. |
Ano ang ibig sabihin ng substantial compliance rule? | Ang substantial compliance rule ay maaaring payagan ang pagpapatibay ng isang habilin kahit may mga depekto sa attestation clause, basta’t napatunayan na ang habilin ay ginawa ayon sa batas. Ngunit hindi ito applicable sa requirement ng acknowledgement sa harap ng notaryo. |
Ano ang epekto ng kasong ito sa mga dayuhan na may ari-arian sa Pilipinas? | Kailangan nilang tiyakin na ang kanilang huling habilin ay sumusunod hindi lamang sa batas ng kanilang bansa, kundi pati na rin sa mga pormalidad na itinatakda ng batas ng Pilipinas, upang matiyak na ang kanilang mga ari-arian ay mapupunta sa kanilang mga tagapagmana. |
Sa madaling salita, ang kasong ito ay nagpapaalala na ang pagsunod sa batas ay mahalaga, lalo na pagdating sa pagpapamana ng ari-arian. Kung may ari-arian ka sa Pilipinas, tiyaking kumunsulta sa isang abogado upang masiguro na ang iyong huling habilin ay valid at maipatutupad ayon sa batas.
For inquiries regarding the application of this ruling to specific circumstances, please contact ASG Law through contact or via email at frontdesk@asglawpartners.com.
Disclaimer: This analysis is provided for informational purposes only and does not constitute legal advice. For specific legal guidance tailored to your situation, please consult with a qualified attorney.
Source: IN THE MATTER OF THE TESTATE ESTATE OF AIDA A. BAMBAO, G.R. No. 237449, December 02, 2020